Anna KOWALCZYK
POLITECHNIKA WARSZAWSKA
Elementy instalacji centralnego
ogrzewania
PRZEWODY, ZRÓDLA CIEPLA,
ZABEZPIECZENIE
20 lutego 2008
Przewody
 stalowe
 miedziane
 tworzywowe
2
Przewody
DN Dz g Dw
[mm] [mm] [mm] [mm]
DN15 21.3 2.65 16
Przewody stalowe
DN20 26.9 2.65 21.6
DN25 33.7 3.25 27.2
DN32 42.4 3.25 35.9
wg PN-74/H-74200
DN40 48.3 3.25 41.8
 Rury stalowe ze szwem
DN50 60.3 3.65 53
gwintowane
DN65 76.1 3.65 68.8
DN80 88.9 4.05 80.8
DN100 114.3 4.50 105.3
wg PN-74/H-74209  Rury stalowe bez szwu
przewodowe
wg PN-74/H-74220  Rury stalowe bez szwu
ciagnione i walcowane na zimno ogólnego
przeznaczenia
3
Przewody
Przewody stalowe - polaczenia
 spawane (najczesciej)
 skrecane (laczenie gwintowane)
 kolnierzowe (duze srednice)
4
Przewody miedziane
W porównaniu do przewodów stalowych:
 wieksza odpornosc na korozje,
 mniejsza chropowatosc.
Polaczenia
 polaczenia rozlaczne (ksztaltki)
 polaczenia nierozlaczne (lutowanie)
Oznaczenie:
srednica zewnetrzna x grubosc scianki
5
Przewody tworzywowe
W porównaniu do przewodów stalowych:
 mniej odporne na wysoka temperature (w
zaleznosci od rodzaju tworzywa temp. max. 60  90oC),
 mniejsza chropowatosc,
 odporne na korozyjne dzialanie wody,
 latwe polaczenia,
 mniejsza przewodnosc cieplna
( = 0,24 W/(m K),
 duzy wspólczynnik rozszerzalnosci liniowej
6
Przewody tworzywowe
Materialy:
Polaczenia:
 polipropylen,
 zgrzewane
 polibutylen,
 zaciskane
 polichlorek winylu.
 skrecane
 klejone
7
Przewody tworzywowe wielowarstwowe
(wkladka AL):
 zmniejszenie wydluzalnosci
liniowej
polietylen
 bariera
sieciowany
antydyfuzyjna
aluminium
polietylen
8
Zródla ciepla
 bezposrednie - kotly
 posrednie  wezly cieplownicze
9
Kotly
Urzadzenia, w których spala sie paliwo, a
powstajace cieplo jest przekazywane
przez jego scianki do nosnika ciepla.
Podzial wg rodzaju nosnika ciepla:
 kotly wodne
Podzial wg materialu:
 kotly parowe
 kotly stalowe
 kotly zeliwne
10
Kotly
Podzial wg rodzaju spalanego paliwa:
 kotly na paliwo stale (wegiel, biomasa:
drewno, pelety, sloma)
 kotly na paliwo ciekle (olej, gaz plynny)
 kotly na paliwo gazowe
11
Wezly cieplownicze
Wezel cieplowniczy laczy zewnetrzna siec
cieplownicza z instalacja c.o. i c.w.u.
W sklad wezla wchodzi zespól przewodów,
urzadzen i armatury znajdujacy sie
miedzy zaworami odcinajacymi
zewnetrzna siec cieplownicza i zaworami
odcinajacymi instalacje w budynku.
12
Zadania wezla cieplowniczego
 przekazywanie energii cieplnej z sieci
cieplowniczej do instalacji c.o. i c.w.u.,
 obnizenie temperatury i cisnienia
czynnika grzejnego;
 wywolanie krazenia czynnika grzejnego
w instalacji c.o.;
 zabezpieczenie instalacji c.o. przed
wzrostem cisnienia.
13
Rodzaje wezlów cieplowniczych
 wezly z bezposrednim polaczeniem
instalacji z siecia cieplownicza (wezel bez
mozliwosci obnizenia temperatury i cisnienia
czynnika) ,
 wezly ze zmieszaniem pompowym (daja
mozliwosc obnizenia temperatury i cisnienia
czynnika) ,
 wezly z posrednim polaczeniem instalacji
z siecia cieplownicza
 wezly wymiennikowe
14
Rodzaje wezlów cieplowniczych
Wezly z bezposrednim polaczeniem
instalacji z siecia cieplownicza
15
Rodzaje wezlów cieplowniczych
Wezly ze zmieszaniem pompowym
16
Rodzaje wezlów cieplowniczych
Wezel wymiennikowy jednofunkcyjny
te
ti
17
Wymienniki ciepla
Typ JAD X
1. Plaszcz
2. Pakiet wezownicy
3. Sciana sitowa
18
Zabezpieczenie instalacji
centralnego ogrzewania
 Zabezpieczenie instalacji ogrzewan
wodnych systemu otwartego
wg PN-91/B-02413
 Zabezpieczenie instalacji ogrzewan
wodnych systemu zamknietego
wg PN-B-02414
19
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu otwartego
Zakres stosowania:
 instalacje ogrzewan wodnych,
 temperatura wody nie przekracza 100oC.
Zabezpieczenie:
 naczynie wzbiorcze,
 rury zabezpieczajace (bezpieczenstwa i
wzbiorcza),
 rury: odpowietrzajaca, przelewowa,
sygnalizacyjna,
 osprzet.
20
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu otwartego
Zadanie naczynia wzbiorczego otwartego:
 przejecie przyrostu objetosci nosnika
ciepla, powstalego na skutek wzrostu
jego temperatury
 zabezpieczenie przed wzrostem
cisnienia w instalacji.
21
Naczynie wzbiorcze otwarte
22
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu otwartego
Schemat zabezpieczenia
instalacji ogrzewania
wodnego, wyposazonej w
jeden kociol
lub wymiennik ciepla
23
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu otwartego
Schemat
zabezpieczenia
instalacji ogrzewania
wodnego,
wyposazonej w dwa
kotly
lub wymienniki
ciepla
24
Dobór naczynia wzbiorczego otwartego
Vn 1,1 "
1
gdzie :
Vn  minimalna pojemnosc naczynia wzbiorczego [dm3]
½ - pojemnosc wodna instalacji ogrzewania wodnego [m3]
Á1 - gestosc wody w temperaturze 10°C [kg/m3]
"½ - przyrost objetosci wody przy jej ogrzaniu od temperatury
10°C do sredniej temperatury obliczeniowej instalacji
tsr = 0.5*(tz-tp); [dm3/kg]
tz - obliczeniowa temperatura wody instalacyjnej na zasileniu
°C
tp - obliczeniowa temperatura wody instalacyjnej na powrocie °C
25
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Zakres stosowania:
 instalacje ogrzewan wodnych,
 temperatura wody nie przekracza 100oC,
 maksymalne cisnienie w miejscu podlaczenia
naczynia wzbiorczego nie wieksze niz 0.6 Mpa,
 zródlem ciepla jest wymiennikowy wezel cieplny,
kotlownia z kotlami gazowymi, olejowymi lub
elektrycznymi (nie moga byc kotly opalane
paliwem stalym); .
26
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Zabezpieczenie:
 zawór bezpieczenstwa wraz z przynaleznymi
do niego rurami,
 przeponowe naczynie wzbiorcze ,
 rura wzbiorcza ,
 osprzet,
 uklad automatycznej regulacji przy zródle
ciepla.
27
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Zadanie naczynia wzbiorczego
zamknietego:
 przejecie przyrostu objetosci nosnika
ciepla, powstalego na skutek wzrostu
jego temperatury
Zadanie zaworu bezpieczenstwa:
 zabezpieczenie przed wzrostem
cisnienia w instalacji.
28
Naczynie wzbiorcze zamkniete
(przeponowe)
29
Rys. Reflex
Naczynie wzbiorcze zamkniete (przeponowe)
a) przekrój, b) polozenie przepony przy rozruchu instalacji,
c) polozenie przepony przy eksploatacji instalacji,
d) maksymalne wygiecie przepony przy obliczeniowej
temperaturze instalacji
30
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Schemat
zabezpieczenia
instalacji ogrzewania
wodnego systemu
zamknietego
naczyniem
wzbiorczym
przeponowym z
górna przestrzenia
gazowa
31
Dobór naczynia wzbiorczego zamknietego
Vu V "
1
gdzie :
Vu  pojemnosc uzytkowa naczynia wzbiorczego [dm3]
V - pojemnosc wodna instalacji ogrzewania wodnego
[m3]
Á1 - gestosc wody w temperaturze 10°C [kg/m3]
"½ - przyrost objetosci wody przy jej ogrzaniu od
temperatury 10°C do obliczeniowej temperatury
instalacji na zasileniu tz ; [dm3/kg]
32
Minimalna pojemnosc calkowita
naczynia wzbiorczego zamknietego
pmax +1
Vn = Vu Å" , dm3
pmax - p
Vu  pojemnosc uzytkowa naczynia, dm3,
pmax  maksymalne obliczeniowe cisnienie w naczyniu,
bar,
p  cisnienie wstepne w naczyniu, bar.
33
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Minimalne cisnienie wstepne
w naczyniu po stronie ssawnej
p = pst + 0,2, bar
34
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Cisnienie hydrostatyczne w instalacji
Å" g Å" hn
1
pst = , bar
1Å"105
h  róznica wysokosci miedzy najwyzszym punktem
n
instalacji a punktem podlaczenia naczynia
wzbiorczego, m,
 gestosc wody instalacyjnej w temperaturze
1
poczatkowej , kg/m3.
t
1
35
Zabezpieczenie instalacji c.o. systemu zamknietego
Zawór bezpieczenstwa
36