50
technologie i bezpieczeństwo
ocena ryzyka zawodowego
Placowy w skupie surowców wtórnych
Ocena ryzyka zawodowego placowego w skupie surowców wtórnych została wykonana metodą
RISK SCORE. Metoda RISK SCORE jest metodą trójparametrową, w której szacuje się skutki zdarze-
nia S, ekspozycję na zagrożenie E i prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia P. Parametry S
i E szacowane są na 6 poziomach, prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia P szacowane jest na
7 poziomach. Parametrom przypisuje siÄ™ liczby majÄ…ce charakter wag oceniajÄ…cych ich znaczenie.
Iwona Romanowska-SÅ‚omka
Charakterystyka stanowiska
W skupie surowców wtórnych przyjmowana jest makulatura, szklane butelki, puszki po napojach, złom metali kolorowych i żelaza.
Placowy pracuje w godzinach od 8.00-16.00. Punkt przyjęć to ogrzewany kontener, w którym znajduje się waga oraz magazyn ma-
kulatury, butelek oraz złomu kolorowego. Plac jest ogrodzony i ma utwardzoną powierzchnię, wokół placu rosną drzewa i krzewy.
Złom stalowy przechowywany jest na placu. Do obowiązków placowego należy przyjmowanie surowców wtórnych, ważenie ich,
wypłacanie pieniędzy lub wydawanie ekwiwalentu w towarze, pakowanie i załadunek na samochód odbierający surowce. W punk-
cie skupu przyjmowane są tylko czyste butelki bez nakrętek, makulatura musi być pakowana i związana sznurkiem lub drutem.
Przyjmowany złom nie może mieć zbyt dużej masy ze względu na zakres wagi  100 kg oraz ręczny załadunek na samochody. Do
obowiązków pracownika należy segregacja surowców i utrzymanie porządku na placu.
Karta informacji o zagrożeniach na stanowisku placowego w skupie surowców wtórnych
Zagrożenie y
ródło zagrożenia (przyczyna Możliwe skutki zagrożenia Środki ochrony przed zagrożeniami
Grupa Droga zakażenia Przechowywanie akt
Zagrożenia biologiczne
Wirusy grypy orthomyxoviridae Ludzie Grypa, zapalenie płuc Przestrzeganie zasad higieny
gr. 2, szczepienia Powietrzno-kropelkowa Nie
Wirus Flaviviridae (kleszczowe Kleszcze Zapalenie mózgu, gorączka Środki ochrony indywidualnej, tepie-
zapalenie mózgu) nie kleszczy, badania serologiczne
narażonych grup, repelenty
gr. 3, szczepienia Ukłucie kleszcza Nie
Borrelia spp. Kleszcze GorÄ…czki nawracajÄ…ce, borelio- Åšrodki ochrony indywidualnej, szybkie
za usuwanie kleszczy, repelenty, badania
profilaktyczne
gr. 2, brak szczepień Ukłucie kleszcza Nie
Enterococcus spp. Przewody pokarmowe ludzi, zwie- Oportunistyczne zapalenia Przestrzeganie zasad higieny, środki
rząt, kał dróg moczowych, pęcherzyka ochrony indywidualnej
żółciowego, wsierdzia
gr. 2, brak szczepień Bezpośrednia (skaleczenia), po- Nie
wietrzno-kropelkowa, powietrzno-
-pyłowa
Staphylococcus aureus (gronko- Ludzie, zwierzęta, pył Zakażenie ropne, stany zapalne Przestrzeganie zasad higieny, środki
wiec złocisty) dróg oddechowych i innych ochrony indywidualnej
narządów, zatrucia pokarmo-
gr. 2, brak szczepień Powietrzno-pyłowa, powietrzno- Nie
we, posocznica, alergia skórna
A -kropelkowa, bezpośrednia (skale-
czenia)
Streptococcus spp. Ludzie, zwierzęta Zapalenie płuc, wsierdzia, jamy Środki ochrony indywidualnej, opar-
ustnej, dróg moczowych tyrwanie ran
i innych narządów
gr. 2, brak szczepień Powietrzno-kropelkowa, bezpo- Nie
średnia
Clostridium perfringens Gleba, ścieki Zgorzel gazowa, posocznica, Szybkie opatrywanie ran, rękawice
Laseczka zgorzeli gazowej działanie toksyczne ochronne, obuwie ochronne
gr. 2, brak szczepień Bezpośrednia (przyranna) Nie
T
2/2006
51
Clostridium tetani Gleba Tężec, działanie toksyczne Szczepienia, szybkie opatrywanie ran,
Laseczka tężca środki ochrony indywidualnej, poda-
wanie anatoksyny tężcowej po skale-
czeniach
gr. 2, szczepienie Bezpośrednia (przyranna) Nie
T
Aspergillus fumigatus Gleba, surowce, roślinne, kompost, Aspergiloza płuc, astma, aler- Środki ochrony indywidualnej, nie
(kropidlak popielaty) odpady giczny nieżyt nosa, wytwarza dopuszczenie do pleśnienia makulatu-
mikotoksyny ry
gr. 2, brak szczepień Kropelskowa, powietrzno-pyłowa Nie
A
Grzyby niedoskonałe Substraty roślinne i zwierzęce, pył, Zatrucia z objawami ogólnymi Środki ochrony indywidualnej, odgrzy-
(wiązki lotne wytwarzane przez powietrze (nudności, złe samopoczucie bianie
grzyby pleśniowe) itp.)
gr. 2, brak szczepień Powietrzno-kropelskowa, po- Nie
wietrzno-pyłowa
Zagrożenie y
ródło zagrożenia (przyczyna) Możliwe skutki zagrożenia Środki ochrony przed zagrożeniami
Zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne
Upadek na tym samym Nierówne śliskie powierzchnie, Potłuczenie, złamania Wzmożona uwaga, odpowiednie obuwie,
poziomie bałagan na placu utrzymanie porządku
Upadek na niższy poziom A
adowanie surowców Potłuczenie, złamania, Wzmożona uwaga
(ze skrzyni ładunkowej wstrząśnienie mózgu
samochodu)
Energia elektryczna Instalacja elektryczna, urządzenia Śmierć, inne skutki porażenia Wzmożona uwaga, sprawna instalacja
zasilane prÄ…dem elektrycznym elektryczna, pomiary
(olejowy grzejnik elektryczny)
Uderzenie, przygniecenie Samochód odbierający surowce, Śmierć, kalectwo, złamania Wzmożona uwaga
przez środki transportu samochody klientów, wózki klientów
Uderzenie przez spadające Nieprawidłowo ułożone surowce Kalectwo, złamania Prawidłowe magazynowanie skupionych
przedmioty surowców, utrzymanie porządku,
wzmożona uwaga
Szorstkie powierzchnie, Złom, rozbite butelki, makulatura Skaleczenia Środki ochrony indywidualnej, wzmożona
ostre krawędzie związana drutem itp. uwaga
Uderzenie o nieruchome Złom, wyposażenie kontenera itp. Potłuczenia, złamania Wzmożona uwaga
przedmioty
Zmienne warunki Praca na placu W zimie przeziębienia, Odpowiednie ubranie, napoje
atmosferyczne (wysokie i choroby układu ruchu, w lecie
niskie temperatury) omdlenia, udary
Agresja ludzi Ludzie sprzedający surowce wtórne Potłuczenia, złamania, guzy, Szkolenia, wzmożona uwaga
 zbieracze złomu, ludzie pod siniaki
wpływem alkoholu
Przeciążenie układu ruchu Przenoszenie, podnoszenie ciężkich Choroby układu ruchu Szkolenia, urządzenia wspomagające
przedmiotów podnoszenie
Pożar Zaprószenie ognia (przez klientów), Śmierć, poparzenie Wzmożona uwaga, sprzęt gaśniczy
materiały łatwo palne
Wybuch Niezidentyfikowane materiały Śmierć, poparzenie Wzmożona uwaga, sprawdzanie złomu
w złomie
Wartościowanie ryzyka
Szacowanie szkód i prawdopodobieństwa szkód oraz wartościowanie ryzyka wykonano metodą RISK SCORE. W metodzie RISK
SCORE wartoÅ›ciowanie ryzyka opisuje wyrażenie: R = S × E × P; gdzie: S  możliwe skutki, E  ekspozycja na zagrożenie, P  praw-
dopodobieństwo wystąpienia zdarzenia.
Karta informacji o ryzyku zawodowym na stanowisku placowego w punkcie skupu surowców wtórnych
Zagrożenie Możliwe skutki Ekspozycja Prawdopodobieństwo Ryzyko
zdarzenia
Zagrożenia biologiczne
Wirusy grypy S = 3 Åšrednie E= 3 P = 1 R = 9 Akceptowalne
orthomyxoviridae
Absencja Sporadyczna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
Wirus Flaviviridae S = 3 Åšrednie E = 2 P = 0,5 R = 3 Akceptowalne
(kleszczowe zapalenie
Absencja Okazyjna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
mózgu)
Borrelia spp. S=3 Åšrednie E=2 P = 0,5 R = 3 Akceptowalne
Absencja Okazyjna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
2/2006
52
Enterococcus spp. S = 3 Åšrednie E =3 P = 0,5 R = 4,5 Akceptowalne
Absencja Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
Staphylococcus aureus S = 3 Åšrednie E =3 P = 0,5 R = 4,5 Akceptowalne
(gronkowiec złocisty)
Absencja Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
Streptococcus spp. S = 3 Åšrednie E = 3 P = 0,5 R = 4,5 Akceptowalne
Absencja Sporadyczna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
Clostridium perfringens S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Laseczka zgorzeli gazowej
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebna kontrola
T
Clostridium tetani S = 15 Bardzo duża E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Laseczka tężca
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Potrzebna kontrola
T
Aspergillus fumigatus S = 3 Åšrednie E = 6 P = 0,5 R = 9 Akceptowalne
(kropidlak popielaty)
Absencja Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
Grzyby niedoskonałe S = 3 Średnie E = 6 P = 0,5 R = 9 Akceptowalne
(zwiÄ…zki lotne wytwarzane
Absencja Codzienna Tylko sporadycznie możliwe Wskazana kontrola
przez grzyby pleśniowe)
Zagrożenia fizyczne, chemiczne i psychofizyczne
Upadek na tym samym S = 3 Åšrednie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
poziomie
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
Upadek na niższy poziom S = 7 Duże E = 6 P = 1 R = 42 Małe
(ze skrzyni Å‚adunkowej
Ciężkie uszkodzenie ciała Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Potrzebna kontrola
samochodu)
Energia elektryczna S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Potrzebna kontrola
Uderzenie, przygniecenie S = 15 Bardzo duże E = 3 P = 1 R = 45 Małe
przez środki transportu
Jedna ofiara śmiertelna Sporadyczna Mało prawdopodobne, możliwe Potrzebna kontrola
Uderzenie przez spadające S = 7 Duże E = 6 P = 1 R = 42 Małe
przedmioty
Ciężkie uszkodzenie ciała Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Potrzebna kontrola
Kontakt z szorstkimi S = 1 Bardzo małe E = 6 P = 3 R = 18 Akceptowalne
powierzchniami, ostrymi
Udzielenie pierwszej pomocy Codzienna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
krawędziami itp.
Uderzenie o nieruchome S = 1 Bardzo małe E = 6 P = 3 R = 18 Akceptowalne
przedmioty
Udzielenie pierwszej pomocy Codzienna Praktycznie możliwe Wskazana kontrola
Zmienne warunki S = 3 Åšrednie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
atmosferyczne (wysokie i
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
niskie temperatury)
Agresja ludzi S = 3 Åšrednie E = 6 P = 1 R = 18 Akceptowalne
Absencja Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Wskazana kontrola
Przeciążenie układu ruchu S = 7 Bardzo duże E = 6 P = 1 R = 42 Małe
Ciężkie uszkodzeni ciała Codzienna Mało prawdopodobne, możliwe Potrzebna kontrola
Pożar S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Potrzebna kontrola
Wybuch S = 15 Bardzo duże E = 6 P = 0,5 R = 45 Małe
Jedna ofiara śmiertelna Codzienna Możliwe do pomyślenia Potrzebna kontrola
dłem zagrożenia są surowce zanieczysz- nie, przesuwanie, podnoszenie ciężkich
Uwagi
przedmiotów.
czone glebÄ….
Ryzyko zawodowe jest ściśle związane ze
Możliwe skutki S = 15  jedna ofiara śmier- Możliwe skutki S = 7 ciężkie uszkodzenie
środowiskiem pracy. Dla takich samych
ciała.
telna.
stanowisk, ale w różnych warunkach pracy
Ekspozycja E = 6  codzienna.
Ekspozycja E = 6  codzienna.
zagrożenia i poziom ryzyka mogą być różne.
Prawdopodobieństwo zdarzenia P = 1 
Szacując stopień szkód zagrożenia przyjmu- Prawdopodobieństwo zdarzenia P = 0,5 
je się możliwe największe skutki. W szaco- tylko sporadycznie możliwe  nie było ta- mało prawdopodobne  w ciągu 10 lat były
trzy takie zdarzenia.
waniu prawdopodobieństwa skutków nale- kiego zdarzenia.
Poziom ryzyka R = 42  małe, potrzebna
ży wziąć pod uwagę warunki pracy, zdarze- Poziom ryzyka R = 45  małe, potrzebna
nia, jakie miały miejsce w przeszłości, za- kontrola, aby ryzyko pozostało na tym sa- kontrola, aby ryzyko pozostało na tym sa-
mym poziomie.
chowania pracownika itp. y
ródłem informa- mym poziomie. n
cji sÄ… dane statystyczne, obserwacje itd.
dr inż. Iwona Romanowska-Słomka
Pracownik naukowy w Akademii Rolniczej we
Ryzyko związane z przeciążeniem układu
Przykłady:
Wrocławiu
Ryzyko związane z laseczką tężca. y
ró- ruchu. y
ródłem zagrożenia jest przenosze-
2/2006