dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
Model ASAD
Podstawowe założenia modelu:
" ceny i płace mogą ulegać zmianom (w odróżnieniu od poprzednio omawianych
modeli)
" punktem odniesienia analizy jest obserwacja poziomu produkcji i cen (a nie stopy
procentowej jak w modelu ISLM)
P
AS
AD
Y
Krzywa zagregowanego popytu AD - pokazuje kombinacje poziomu cen i produkcji, dla
których rynki dóbr i aktywów znajdują się jednocześnie w stanie równowagi. Krzywa AD ma
ujemne nachylenie, ponieważ spadek cen powoduje zwiększenie realnej podaży pieniądza,
obniżenie stóp procentowych i wzrost wydatków inwestycyjnych. Tym samym zwiększa się
poziom produkcji w punkcie równowagi. Wykres krzywej AD można wyprowadzić na
podstawie modelu ISLM.
i
LM
i1 LM' Spadek cen z P1 do P2 powoduje wzrost
realnej podaży pieniądza M/P. Dlatego
i2 krzywa LM przesuwa się do LM', stopa
IS procentowa musi spaść (i1 do i2) zaś
produkcja rośnie (Y1 do Y2).
Y1 Y2 Y
P Jak widać na podstawie wykresu, przy
danym poziomie podaży pieniądza, im
P1 wyższy poziom cen, tym niższy poziom
produkcji w punkcie równowagi.
P2 AD
i  nominalna stopa procentowa
Y1 Y2 Y
1
dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
Równanie krzywej AD  wiemy już, że krzywa AD jest zbiorem wszystkich punktów, w
których rynki dóbr i pieniądza są w stanie równowagi dla różnego poziomu cen. Dlatego też,
jasne staje się, iż krzywą tą opisuje wzór na poziom dochodu w równowadze modelu ISLM:
b M ą
AD: Y = łA + ł (1) gdzie ł =
b
h P
1 + ką
h
Rozwiązując dla poziomu cen otrzymamy:
b M
AD: P = ł (2)
h Y - łA
Widać wyraz
nie, że krzywa AD jest kreślona dla danego poziomu M i A. Jednocześnie przy
założeniu stałości dochodu i wydatków autonomicznych, zmiany podaży pieniądza są
proporcjonalne do zmian cen. Wreszcie, równanie (2) pokazuje, iż krzywa AD nie jest prostą
linią ale raczej hiperbolą.
achylenie krzywej AD - w zależności od nachylenia krzywej AD zmiana realnej podaży
pieniądza ma większy lub mniejszy wpływ na zmianę poziomu Y:
" im bardziej płaska jest AD tym większy wpływ zmian M/P na poziom Y
" im bardziej stroma jest AD tym mniejszy wpływ zmian M/P na poziom Y
AD jest bardziej płaska:
" im mniejszy wpływ stopy procentowej na popyt na pieniądz oraz im większy wpływ
stopy procentowej na inwestycje
" im większy jest mnożnik oraz im mniejszy jest wpływ wielkości dochodu na popyt na
pieniądz
W przypadku, gdy mamy do czynienia z pułapką płynności (krzywa LM jest pozioma) wzrost
realnej podaży pieniądza nie ma wpływu na poziom dochodu, krzywa AD będzie pionowa. W
przypadku klasycznym (LM jest pionowa) zmiany realnej podaży pieniądza mają duży wpływ
na poziom dochodu, dlatego AD będzie pozioma.
Wpływ polityki fiskalnej na krzywą AD
Wpływ ekspansywnej polityki fiskalnej na krzywą AD może być pokazany w oparciu o
model ISLM. Wzrost wydatków rządowych spowoduje równoległe przesunięcie się krzywej
AD w prawo. Spowoduje to zwiększenie produkcji dla każdego poziomu cen. Warto
zauważyć, że to o ile przesunie się krzywa AD w prawo zależy od wartości mnożnika polityki
fiskalnej. A zatem im większy jest mnożnik tym większe przesunięcie krzywej AD na skutek
zwiększenia wydatków rządowych.
2
dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
i
LM Zwiększenie wydatków rządowych
powoduje przesunięcie krzywej IS do
i1 IS'. Przy danym poziomie cen stopa
i2 procentowa wzrośnie z i1 do i2, zaś
IS' produkcja z Y1 do Y2.
IS
Y1 Y2 Y
P
P1
AD'
AD
Y1 Y2 Y
Wpływ polityki monetarnej na krzywą AD
Efekty ekspansywnej polityki monetarnej również wyprowadzamy w oparciu o model ISLM.
Zwiększenie nominalnej podaży pieniądza powoduje wzrost realnej podaży pieniądza dla
każdego poziomu cen. Spadek stóp procentowych stymuluje zagregowany popyt i prowadzi
do wzrostu dochodu i wydatków. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w tym przypadku AD
przesuwa się do góry proporcjonalnie do wzrostu podaży pieniądza.
i
LM
LM' Zwiększenie nominalnej podaży pieniądza
przy danym poziomie cen P powoduje, że
i1 wzrasta realna podaż pieniądza, spadają
i2 stopy procentowe i wzrasta produkcja.
IS Spadek stóp procentowych wpływa na AD
która przesuwa się w prawo (AD do AD').
Y1 Y2 Y Zwiększenie nominalnej podaży pieniądza
P sprawia, że AD przesuwa się w górę
P2 proporcjonalnie o tyle samo. Czyli wzrost
M o 10% oznacza, że produkcja się nie
P1 zmieni tylko gdy ceny wzrosną też o 10%.
AD'
AD
Y1 Y2 Y
Krzywa zagregowanej podaży AS - pokazuje wszystkie kombinacje poziomu cen i
odpowiadającej im wielkości produkcji, którą firmy są skłonne dostarczyć przy tych cenach.
Ponieważ ilość dostarczanego towaru zależy zarówno od poziomu cen jak i kosztów
produkcji (w tym wysokości wynagrodzeń dla pracowników) to krzywa AS pokazuje sytuację
zarówno na rynku czynników produkcji jak i na rynku dóbr.
3
dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
" Keynesowska krzywa AS - jest ona płaska, co oznacza, że firmy są skłonne dostarczyć
na rynek każdą ilość towaru, na który jest popyt przy danym poziomie cen. Jest to oparte
na założeniu o występowaniu bezrobocia, które powoduje, iż firmy mogą przy danym
poziomie płac uzyskać taką ilość pracowników, jaką potrzebują. Oznacza to, że średni
koszt produkcji firm nie zmienia się w chwili zmiany wielkości produkcji. A zatem ceny
i nominalne płace są zupełnie sztywne i pozostają na ustalonym poziomie.
P
P0 AS
AD1 AD2
Y1 Y2 Y
W przypadku gdy AS jest keynesowska, ekspansywna polityka fiskalna prowadzi do wzrostu
dochodu i stopy procentowej, podczas gdy ceny pozostają bez zmian. Z kolei ekspansywna
polityka monetarna powoduje spadek stóp procentowych oraz wzrostu produkcji i realnej
podaży pieniądza (ceny pozostają bez zmian).
" Klasyczna krzywa AS - jest ona pionowa, co oznacza, że niezależnie od poziomu cen
firmy zawsze dostarczają taką samą ilość towaru. Oparte jest to na założeniu, iż rynek
pracy zawsze jest w stanie równowagi i poziom zatrudnienia odpowiada pełnemu
zatrudnienia. Bezrobocie w tym przypadku ma charakter czysto frykcyjny  są to
robotnicy przenoszący się z jednego miejsca zatrudnienia do drugiego. Dlatego też nie
istnieje siła robocza, którą można zatrudnić w celu wytworzenia dodatkowej ilości
produkcji.
P AS
P2
P1
AD2
AD1
Y* Y
W przypadku klasycznym ekspansywna polityka fiskalna powoduje wzrost stopy procentowej
i wzrost cen; produkcja pozostaje bez zmian. Natomiast ekspansywna polityka monetarna
prowadzi jedynie do wzrostu cen i wtedy M/P pozostaje bez zmian.
Przypadek klasyczny i keynesowski są przypadkami ekstremalnymi; w rzeczywistości
przyjmuje się, że krzywa AS ma w krótkim okresie dodatnie nachylenie, co jest pochodną
związku pomiędzy płacami a wielkością zatrudnienia. Im mniejszy jest wpływ wielkości
produkcji i zatrudnienia na poziom płac, tym bardziej płaska jest krzywa AS.
4
dr Bartłomiej Rokicki Ćwiczenia z Makroekonomii I
Ilościowa teoria pieniądza - zgodnie z tą teorią poziom cen jest proporcjonalny do ilości
pieniądza w gospodarce. Jest to następstwem występowania krzywej podaży AS w postaci
klasycznej (zwiększenie podaży pieniądza powoduje tutaj jedynie proporcjonalny wzrost
cen). Istnieją teorie, które dowodzą, że w krótkim okresie krzywa AS jest raczej płaska,
podczas gdy w długim okresie jej nachylenie jest prawie pionowe.
eutralność pieniądza - pieniądz jest neutralny, gdy wzrost jego podaży prowadzi jedynie do
wzrostu cen, przy wszystkich innych zmiennych pozostających bez zmian.
Wpływ polityki fiskalnej i monetarnej na krzywą AS
Jak zaznaczyliśmy już wcześniej istnieje różnica pomiędzy długookresową i krótkookresową
krzywą AS. Krzywa długookresowa pokazuje maksymalny poziom produkcji dla danej
gospodarki, zakładający pełne wykorzystanie czynników produkcji i dlatego jest pionowa. Z
kolei krzywa krótkookresowa SAS ma dodatnie nachylenie. Zarówno ekspansywna polityka
fiskalna jak i monetarna nie będą miały natychmiastowego wpływu na położenie krzywej
SAS. Spowodują jednak jej przesunięcie w efekcie procesu dostosowawczego, związanego ze
wzrostem zatrudnienia.
P AS SAS 
SAS
P2 SAS Y* - produkcja przy pełnym zatrudnieniu
P1 Rysunek dla ekspansywnej polityki monetarnej.
AD Przy ekspansywnej polityce fiskalnej nie zmienia
AD się nachylenie krzywej AD.
Y* Y
Wzrost wydatków rządowych (według neokeynesistów) lub nominalnej podaży pieniądza
(według monetarystów) powoduje przesunięcie krzywej AD w prawo do AD i osiągnięcie
krótkookresowej równowagi na przecięciu krzywych SAS i AD . Ponieważ jednak teraz
zatrudnienie przekracza poziom pełnego zatrudnienia to płace będą rosły i dlatego SAS
przesunie się do SAS . Następnie będzie dalej stopniowo przesuwać się w górę, aż do
momentu osiągnięcia krzywej SAS  gdzie produkcja jest typowa dla pełnego zatrudnienia. A
zatem w krótkim okresie nastąpi wzrost produkcji, jednak w długim okresie wzrost
nominalnej podaży pieniądza spowoduje jedynie proporcjonalny wzrost cen. W przypadku
ekspansywnej polityki monetarnej jest to przykład na neutralność pieniądza w długim okresie.
***
Zadanie 1. Po kolejnej nieprzespanej nocy, spowodowanej stresem przed zbliżającym się
egzaminem z makroekonomii, syn prezydenta Rokitka postanowił zaryzykować i poradzić się
ojca w niezmiernie nurtującej go kwestii: czy wzrost cen (wyższa inflacja) doprowadzi do
przesunięcia się krzywej SAS lub AD? Prezydent oczywiście nie zna odpowiedzi na to
pytanie, a więc to Państwo będą musieli się zastanowić nad tym niesłychanie
skomplikowanym problemem& Odpowiedzi należy oczywiście udzielić w oparciu o
odpowiedni wykres i naukowe uzasadnienie.
Zadanie 2. Pokaż na wykresie modelu ASAD krótko i długookresowe efekty wzrostu salda
handlu zagranicznego.
5