Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Test wiedzy o romantyzmie
Test wiedzy o romantyzmie
Test wiedzy o romantyzmie
Test wiedzy o romantyzmie
Test wiedzy o romantyzmie
1. Romantyzm z Europie rozpoczyna się: również do szeroko pojętej moralności. Wzorem Je-
ana Jacques a Rousseau i filozofów niemieckich ro-
a. w latach 70. XVIII wieku
mantycy wierzyli w moralną czystość i nieskalaną cy-
b. na początku XVIII wieku
wilizacyjnie uczuciowość wiejskiego ludu.
c. w latach 20. XIX wieku
Odpowiedz
a.
4. Sensualizm to pogląd, który mówi, że:
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
a. ludzkie zmysły odgrywają rolę nadrzędną w proce-
Romantyzm w Europie rozpoczyna się w latach 70.
sie poznawania świata
XVIII wieku. Wtedy to ukazują się Pieśni Osjana Ja-
b. wszystko, co istnieje, ma sens
mesa Macphersona w Anglii, a w Niemczech Goethe
c. literatura ma być budowana tak, by można ją było
publikuje w 1774 Cierpienia młodego Wertera, sztan-
odbierać wszystkimi zmysłami
darowe dzieło literatury preromantycznej. W Polsce
Odpowiedz
a.
romantyzm rozpoczyna się nieco póz
niej, bo w latach
20. XIX wieku, a za jego początek uznaje się pierw-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
sze wydanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza.
Sensualizm to przeciwstawienie racjonalizmu. O ile
racjonaliści twierdzili, że wszelkie poznanie jest moż-
2. Słowo romantyzm wywodzi się od:
liwe jedynie za sprawą ratio, czyli analitycznego umy-
słu, o tyle sensualiści przed poznaniem rozumowym
a. łacińskiego słowa romanus, które oznacza rzymski,
stawiają zmysły. Ta sprzeczność to oś sporu między
romański
romantykami a klasykami  pierwsi z nich to repre-
b. języków ludów romańskich, które dokonały ekspan-
zentanci sensualizmu, drudzy to przedstawiciele ra-
sji na tereny starożytnego Rzymu
dykalnego racjonalizmu (szkiełko i oko).
c. od słowa romanca  pieśni, podań i legend ludów
romańskich
5. Lord Byron, od którego nazwiska wziął nazwę
Odpowiedz
a.
termin bajronizm, to wyznawca zasady, iż:
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
a. twórczość jest integralną częścią życia
Słowo romanus, które dało początek nazwie roman-
b. należy ściśle rozgraniczyć twórczość od życia
tyzm, nie oznacza wcale, wbrew swej etymologii, rzym-
c. sztuka daje wgląd w życie wewnętrzne artysty
skiego spokoju i umiarkowania. Wręcz przeciwnie.
Odpowiedz
a.
Nazwą tą zwykło się określać ludy, które podbiły daw-
ne ziemie starożytnego Rzymu. A z kultury tych ple-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
mion wywodzi się słowo romanca oznaczające poda-
Lord George Byron to jeden z pierwszych poetów prze-
nia i legendy przekazywane ustnie, zwykle w formie
klętych, który swe życie uczynił częścią swej sztuki.
pieśni. Romance opiewały bohaterskie czyny legen-
Był wyznawcą zasady, iż życie poety winno się stać
darnych przodków. W znaczeniu tego słowa zawiera
integralną częścią jego twórczości. Byron lubił szoko-
się również romantyczna fascynacja folklorem i daw-
wać zarówno w życiu, jak i na kartach swoich skanda-
nymi epokami.
lizujących dzieł literackich. W jego życiorysie, jakże
zbliżonym do życiorysu jego postaci literackich, nie
3. Romantyczna fascynacja ludowością odzwier-
zabrakło wątków biseksualnych i kazirodczego roman-
ciedla się poprzez:
su, intensywnych doświadczeń z narkotykami i ucie-
czek przed wierzycielami jak również skandali i udzia-
a. stylizowanie utworów na modłę wiejską
łu w egzotycznych wojnach.
b. wprowadzenie gwary do języka utworów
c. zainteresowanie folklorem i wprowadzenie do lite-
ratury elementów nawiązujących do folkloru.
6. Bajronizm to inaczej nazwa określająca:
Odpowiedz
c.
a. życie i twórczość angielskiego pisarza i poety lorda
Byrona
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
b. upodobanie do radykalnego indywidualizmu ocie-
Romantyczna fascynacja ludowością odbija się przede
rającego się o szaleństwo lub nierzadko przekracza-
wszystkim poprzez szeroko zakrojone zainteresowa-
jącego jego granice
nie folklorem i wprowadzenie do literatury motywów
z podań i legend ludowych. Ale romantyczne zainte- c. twórczość wczesnego romantyzmu
resowanie folklorem odnosi nie tylko do estetyki, ale
Odpowiedz
b.
1
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Odpowiedz
b.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Bajronizm to termin ukuty na określenie pewnej
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
skrajnej formy indywidualizmu nierzadko ociera-
Frenezja romantyczna to inaczej upodobanie do moty-
jącej się o szaleństwo. Bajronizm zwykle łączy się
wów fantastycznych i nadprzyrodzonych, często związa-
z pogardą dla mieszczańskiego świata, umiłowa-
nych z odległymi epokami. Jest ona bezpośrednio zwią-
niem wolności jednostki, z której wypływa skłonność
zana z powieścią gotycką czy powieścią grozy, której ulu-
do skandalizowania. Bajronista przekracza utarte
bioną scenerią są właśnie opuszczone zamczyska, noc
granice, zarówno w sferze obyczajowej, jak i men-
w świetle księżyca, blade dziewice i błąkające się duchy
talnej. Jest to pojęcie dość szerokie, bo obejmuje
szaleńców i byłych naukowców. Typowym przykładem
zarówno szalone podróże Konrada jak i podstępne
tego typu literatury jest Frankenstein Mary Shelley.
metody samotnej walki Konrada Wallenroda.
10. W romantyzmie najbardziej ceniony jest:
7. Romantyczna fascynacja Wschodem nosi nazwę:
a. lud
a. orientalizmu
b. Bóg
b. egzotyki
c. wybitna jednostka
c. folklorystyki
Odpowiedz
c.
Odpowiedz
a.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
W romantyzmie szczególną czcią cieszy się wybitna jed-
Romantyczna fascynacja Wschodem, czyli Orien-
nostka, postać wybijająca się ponad przeciętność. Prze-
tem, to, oczywiście, orientalizm. Wyraża się on we
ważnie ten typ ludzi niezwykłych utożsamiano z artysta-
wschodniej scenerii i w motywach, w jakie obfitują
mi bądz
poetami. Na tym właśnie tle zrodziło się pojęcie
utwory romantyczne: palące słońce, dziwne obycza-
romantycznego indywidualizmu. Romantyczny indywi-
je, wielobarwne tkaniny, zapachy kadzideł i opium
dualista płaci za swą wyjątkowość wysoką cenę. Jest to
unoszące się w rozgrzanym powietrzu. Orient fascy-
postać tragiczna, odrzucona przez ludzi, skazana na sa-
nował pisarzy nie tylko z racji uprawianego zawo-
motność, alienację, co nierzadko doprowadza ją na skraj
du. Również prywatnie wielu spośród nich ruszyło
szaleństwa albo nawet samobójczej śmierci.
na Wschód, by czar wschodniej egzotyki odczuć na
własnej skórze (Byron, Mickiewicz, Słowacki).
11. Dla romantyków tragizm to:
8. Romantycy chętnie powracali do czasów mi-
a. konflikt między racjami jednostki i przeznaczenia
nionych, a ich ulubioną epoką stał się:
b. walka interesu i moralności
a. antyk c. odwieczna zasada świata
b. gotyk Odpowiedz
c.
c. średniowiecze
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Odpowiedz
c.
W odróżnieniu od antyku i tragedii szekspirowskiej
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
romantyczny tragizm spełnia się jako niezależna od
ludzkiej woli zasada świata. Wybitna jednostka ska-
Romantycy szczególnie upodobali sobie wieki śred-
zana jest na tragiczną sprzeczność między swymi dą-
nie. W swoich utworach chętnie użyczali miejsca
żeniami a możliwościami ich spełnienia się, gdyż tak
opisom średniowiecznych, mrocznych zamków i do-
borowego rycerstwa. To właśnie ten czynnik zade- zbudowany jest świat. W romantyczny tragizm nie-
cydował o popularności Szekspira  średniowiecz- uchronnie wpisana jest więc klęska jednostki, która
na sceneria jego dramatów rozpaliła w romanty- nie jest w stanie sama zwyciężyć ze światem, podob-
nie jak nie jest w stanie podzielić się swym nieszczę-
kach zainteresowanie dla dramaturga i sprawiła, że
zapomniany, w romantyzmie został odkryty na ściem z innymi, co nieuchronnie prowadzi ją do zguby.
nowo. Uwaga: w tym pytaniu nie należy mylić goty-
ku ze średniowieczem! Gotyk to jeden z charakte-
12. Prometeizm to postawa charakterystyczna
rystycznych dla średniowiecza prądów w sztuce.
dla losów:
a. bohatera bajronicznego
9. Frenezja romantyczna to:
b. polskiego bohatera romantycznego
a. cecha stylu romantycznego polegająca na szkico-
c. bohatera werterycznego
wym przedstawianiu rzeczywistości
Odpowiedz
b.
b. upodobanie do motywów fantastycznych, nadprzy-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
rodzonych
Prometeizm to postawa charakterystyczna dla polskie-
c. gatunek literacki charakteryzujący się upodobaniem
go bohatera romantycznego. Jak pamiętacie, Prome-
do poetyki grozy
2
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
teusz był tytanem, który wykradł bogom ogień i za to tem. Ta sprzeczność jednak zarazem wyzwala go. Prze-
Zeus ukarał go, skazując na wieczne męki, przykuwa- kraczając kolejne granice, bohater bajroniczny coraz
jąc do skał Kaukazu. Tak więc prometeizm to postawa, bardziej wyobcowuje się ze świata, do tego stopnia, że
w której jednostka poświęca swój interes, a często na- zupełnie traci z nim kontakt i popada w szaleństwo.
wet życie, dla dobra innych. W romantyzmie była to
zawsze jednostka wybitna: wódz, przywódca narodu.
16. Cechą konstytutywną polskiego bohatera
romantycznego jest:
13. Bohater romantyczny to przede wszystkim:
a. walka patriotyczna
a. nieszczęśliwy kochanek
b. przemiana
b. indywidualista wiecznie skłócony ze światem
c. samobójcza śmierć
c. spiskowiec
Odpowiedz
b.
Odpowiedz
b.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Kluczem do psychologii polskiego bohatera roman-
Właściwie każda z tych cech jest cechą bohatera ro- tycznego jest przemiana wewnętrzna bohatera. W od-
mantycznego. Jest on zarówno kochankiem, artystą, różnieniu od zagranicznego bohatera romantyczne-
jak i spiskowcem. Jednak cechą przewodnią wszyst- go (werteryzm, bajronizm), bohater romantyczny
kich tych odsłon romantycznego bohatera stanowi to,
w Polsce nie poświęca całości swego życia ukochanej
iż jest postacią wybitną, indywidualistą skłóconym ze
kobiecie. Niespełniona miłość, oczywiście, pojawia się
światem. Taka konstrukcja bohatera romantycznego
gdzieś na początku jego życia, jednak wkrótce potem
to wielki wkład romantyków wniesiony w historię lite-
zostaje ona zastąpiona przez miłość do ojczyzny. Ro-
ratury. Ten specyficzny typ postaci literackiej będzie
mantyczny kochanek przemienia się w bojownika
punktem odniesienia dla twórców póz
niejszych epok.
o wolność, czemu często towarzyszy zmiana imienia
(Gustaw-Konrad).
14. Kluczem do psychologii bohatera werterycz-
nego jest pojęcie:
17. Wyraz profeta to po grecku:
a. Sturm und Drang
a. wizja
b. dekadencja
b. objawienie
c. Weltschmerz
c. prorok
Odpowiedz
c.
Odpowiedz
c.
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Bohater werterowski to postać, do której psychologii
Profeta po grecku znaczy prorok. Kolejną cechą lite-
kluczem stało się pojęcie Weltschmerz, czyli ból ist-
ratury romantycznej jest właśnie jej profetyczny cha-
nienia. Weltschmerz to poczucie zupełnego wyobco-
rakter. Nie oznacza to jednak, że wszyscy pisarze ro-
wania i niemożności porozumienia się ze światem.
mantyczni przepowiadali przyszłość. Nazwa odnosi się
Jest to stan depresyjny, który objawia się niemożno-
raczej do charakteru tej literatury: wizyjnej, przepeł-
ścią podjęcia decyzji i brakiem jakiegokolwiek dzia- nionej mistycznymi wizjami, odkrywającej niedostęp-
łania. Stąd nieustanny konflikt między racjami boha- ne dotąd znaczenia. Takimi są Widzenie księdza Pio-
tera i otaczającego go świata. Pierwowzorem dla tego
tra czy Wielka Improwizacja z III części Dziadów. Li-
typu postaci był Werter, bohater utworu Johanna teratura profetyczna w swej istocie nawiązuje do ob-
Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. jawień biblijnych proroków, a szczególności do Apo-
kalipsy św. Jana, której mistyczne wizje są pierwowzo-
rem dla tego typu twórczości.
15. Kluczem do zrozumienia postawy bajronicz-
nej jest pojęcie:
18. System filozoficzny stworzony przez Hegla to
a. romantyzmu
filozofia:
b. orientalizmu
a. analityczna
c. bajronizmu
b. metafizyczna
Odpowiedz
c.
c. dialektyczna
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Odpowiedz
c.
Aby zrozumieć, co to jest postać bajroniczna, niezbędne
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
jest rozumienie pojęcia bajronizmu, czyli skrajnie posu-
niętego indywidualizmu, które prowadzi do totalnego System filozoficzny stworzony przez Hegla opiera się
wyobcowania i niemożności porozumienia się ze świa- na dialektyce. Odwołując się do zasad logiki, Hegel
tem. Bohater bajroniczny, podobnie jak werteryczny, odkrył, iż każdemu twierdzeniu (tezie) odpowiada jego
pozostaje w konflikcie sumienia z otaczającym go świa- zaprzeczenie (antyteza) i dopiero z zestawienia tych
3
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Komentarz:
dwóch przeciwstawnych twierdzeń wyłania się twier- Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
dzenie prawdziwe (synteza), które według Hegla jest
Chyba najważniejszą cechą romantycznej literatury jest
zasadą wszelkiego rozwoju i postępu. Ponadto system
jej synkretyzm. Synkretyzm to inaczej zerwanie z tra-
filozoficzny Hegla charakteryzuje skłonność do my-
dycyjnie pojmowanym podziałem na rodzaje i gatunki
ślenia historiozoficznego. Podzielił on losy świata
literackie, jako konstrukcje zamknięte i sztywno sko-
zgodnie z kolejnymi emanacjami  ducha świata , który
dyfikowane. Utwory synkretyczne to dzieła o niejedno-
rozwija się, dążąc do doskonałości.
litej strukturze  zawierające cechy charakterystyczne
dla różnych gatunków (synkretyzm gatunkowy), bądz

rodzajów (synkretyzm rodzajowy) literackich.
19. Autorem idei polskiego mesjanizmu narodo-
wego jest:
22. Ballada to gatunek synkretyczny łączący ele-
a. Józef Hoene-Wroński
menty:
b. Adam Mickiewicz
a. epiki i dramatu
c. Adam Naruszewicz
b. epiki i liryki
Odpowiedz
a.
c. liryki i dramatu
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
odpowiedz
: b.
Autorem tej specyficznie polskiej idei historiozoficz-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
nej jest filozof emigracyjny Józef Hoene-Wroński.
Ballada jest gatunkiem synkretycznym łączącym ele-
Myśl tę jednak na wielką skalę rozpropagował dopie-
menty epiki i liryki. Oparta jest na epickiej fabule, która
ro Adam Mickiewicz, między innymi w III części Dzia-
staje się punktem wyjścia do części lirycznych i reflek-
dów i w Księgach narodu polskiego i pielgrzymstwa
syjnych. W kulturze dawnej wsi ballada pełniła funkcje
polskiego. W myśl tej idei Polska ma do spełnienia
mitu. Śpiewano ją w długie zimowe wieczory przez wiej-
bardzo ważne zadanie w dziejach świata: tak jak Chry-
skich dziadów i starych gospodarzy. Wraz z romantyczną
stus, który wziął na siebie winy wszystkich ludzi i umarł
fascynacją folklorem ballada przeniknęła do literatury.
za nich na krzyżu, tak (w przekonaniu Hoene-Wroń-
skiego i Mickiewicza) Polska dla odkupienia grzechów
23. Sonet o ściśle skodyfikowanej budowie na-
świata ma cierpieć męki, by potem jak Chrystus zmar-
zywamy sonetem:
twychwstać i poprowadzić świat ku moralnej odnowie.
Idea ta miała tłumaczyć wieloletni brak niepodległo-
a. Petrarki
ści Polski i stanowić otuchę dla uciskanego narodu.
b. włoskim
c. mickiewiczowskim
20. Druga część Nie-Boskiej komedii Zygmunta
odpowiedz
: b.
Krasińskiego oparta jest na idei:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
a. mesjanizmu narodowego
Sonet o ściśle skodyfikowanej budowie to sonet wło-
b. historiozofii
ski. Jego autorem jest renesansowy poeta Petrarka.
c. prowidencjalizmu
Sonet włoski wiąże ściśle określona budowa: dwie
Odpowiedz
c.
pierwsze czterowersowe strofy tworzą opis jakiejś sy-
tuacji, a kolejne dwie  tym razem trzywersowe  wy-
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
Komentarz
wodzą z tego opisu liryczną refleksję. Sonet podpo-
Druga część Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskie-
rządkowany jest ścisłemu układowi rymów: abba abba
go zbudowana jest wokół idei prowidencjalizmu. Ten
cdc dcd. Oczywiście, prócz tego, istnieje również parę
filozoficzny pogląd mówi, że wszystko, co się dzieje
innych odmian sonetu, ale to właśnie sonet włoski jest
w świecie, jest realizacją jakiegoś z góry przez Boga za-
najbardziej powszechny w literaturze, w tym również
łożonego planu. Z takiej perspektywy wszelkie wyda-
polskiej. Najbardziej znane są Sonety odeskie i Sone-
rzenia, zarówno te historyczne, jak i te dotyczące życia
ty krymskie Adama Mickiewicza.
poszczególnych jednostek, są jedynie etapami owego mi-
sternie skonstruowanego planu. Oznacza to, iż wszystko,
24. Powieść poetycka to gatunek, który ukształ-
co się wydarza, nawet jeśli jest nam niemiłe bądz
wręcz
tował się w epoce:
nieludzkie, nosi w sobie głęboko ukryty sens, którego
a. renesansu
ludzki umysł nie jest po prostu w stanie przejrzeć.
b. średniowiecza
c. romantyzmu
21. Jedną z najważniejszych cech literatury ro-
mantycznej jest:
odpowiedz
: c.
a. synkretyzm
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
b. polifoniczność
c. liryzm Powieść poetycka to gatunek, który powstał w roman-
tyzmie. Do jego powstania przyczynili się George By-
odpowiedz
: a.
4
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
ron i Walter Scott. Powstał na bazie poematu epickie- cony jest zbiorowemu portretowi Polski i Polaków cza-
go, jest jednak dużo bardziej udramatyzowany niż pier- sów napoleońskich.
wowzór, tak by wytworzyć atmosferę tajemniczości i gro-
zy. Tłem wydarzeń dla powieści poetyckiej jest najczę- 28. Podstawowym pojęciem romantycznej filo-
ściej Orient bądz
epoka historyczna odległa w czasie
zofii jest:
(średniowiecze). W Polsce twórcami powieści poetyc-
a. historiozofia
kiej byli Adam Mickiewicz i Antoni Malczewski.
b. prowidencjalizm
c. mistycyzm
25. Dramat romantyczny to gatunek synkretycz-
odpowiedz
: a.
ny pod względem:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
a. rodzajowym i gatunkowym
b. tylko rodzajowym Podstawowym pojęciem romantycznej filozofii jest hi-
storiozofia. Jest to pojęcie dość ogólne, jednak nie-
c. tylko gatunkowym
zbędne do wgłębienia się w romantyczny sposób my-
odpowiedz
: a.
ślenia. Historiozofia to ta gałąz
filozofii, która filozo-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
ficznymi metodami i pojęciami stara się wyjaśnić za-
Dramat romantyczny to gatunek synkretyczny zarów- sady rządzące dziejami świata, inaczej filozofia dzie-
no pod względem gatunkowym, jak i rodzajowym.
jów. U podstawy historiozofii leży przekonanie, iż świa-
Charakteryzuje go niezwykły rozmach i monumenta- tem rządzi jakaś nadrzędna zasada, która jest kluczem
lizm ukazywanych wydarzeń. Ma on budowę skompli- do zrozumienia następstw historycznych wydarzeń.
kowaną do tego stopnia, że przez długi czas dramat
Idee historiozoficzne odegrały ogromną rolę w kształ-
romantyczny uważano za gatunek niesceniczny. Dra- towaniu się romantycznej filozofii, miały też spory
mat romantyczny jest w zasadzie gatunkiem typowo
wpływ na romantyczną literaturę (porównaj: Mickie-
polskim. Charakteryzuje go, obok synkretyzmu, kom- wicz, Krasiński, Słowacki).
pozycja otwarta i obecność głównego bohatera (bo-
hatera romantycznego), który w polskiej literaturze
29. Winkelriedyzm to idea historiozoficzna prze-
zawsze przechodzi przemianę. Z romantycznego ko-
ciwstawiona:
chanka staje się bohaterem narodowym, wojownikiem
a. prowidencjalizmowi Krasińskiego
o Wielką Sprawę.
b. heglizmowi
c. mickiewiczowskiemu mesjanizmowi
26. Poemat dygresyjny to odmiana:
odpowiedz
: c.
a. eposu homeryckiego
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
b. poematu epickiego
Winkelriedyzm to idea historiozoficzna sformułowa-
c. pastiszu
na w Kordianie Juliusza Słowackiego. Jest ona z zało-
odpowiedz
: b.
żenia przeciwstawiona mickiewiczowskiemu mesja-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
nizmowi. Słowacki porównał dzieje Polski do losów
Poemat dygresyjny to druga, obok powieści poetyc- szwajcarskiego bohatera narodowego Winklerieda,
kiej, odmiana poematu epickiego. Tu również osią który stawiając wszystko na jedną kartę, poderwał
utworu jest epicka opowieść, wokół której, jak wska- Szwajcarów do walki o wolność. Podobną rolę do ode-
zuje nazwa gatunku, nadbudowane są liczne dygre- grania w dziejach świata wieszczy Polakom Słowac-
sje, które przejmują tok akcji poematu. Są to prze- ki. Mesjanistycznej pokorze winni oni przeciwstawić
ważnie luz
ne refleksje filozoficzne, partie liryczne, radykalny aktywizm.
ale również złośliwości i wtręty polityczne pod adre-
sem działaczy epoki.
30. Z Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskie-
go wyłania się idea:
27. Pan Tadeusz nawiązuje do tradycji:
a. mesjanizmu
a. poematu epickiego
b. winkelriedyzmu
b. powieści poetyckiej
c. cykliczności dziejów
c. eposu homeryckiego
odpowiedz
: c.
odpowiedz
: c.
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Zygmunt Krasiński zbudował akcję Nie-Boskiej ko-
Pan Tadeusz nawiązuje do tradycji antycznego eposu. medii na idei cykliczności dziejów. Akcja utworu
Świadczą o tym: inwokacja, stylizowany na trzynasto- odkrywa całą złożoność Boskiego planu dziejów:
zgłoskowiec heksametr, zbiorowy bohater oraz roz- Po rewolucji następuje zburzenie starego porządku
budowane opisy i porównania. Pana Tadeusza nazy- świata i chwilowy powrót do  naturalnego stanu
wa się również epopeją narodową, ponieważ poświę- równości między ludz
mi. Trwa to jednak do momen-
5
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
tu wyłonienia się klasy arystokratycznej, która na 34. W wierszu Fortepian Szopena Cyprian Kamil
nowo zaczyna degenerować społeczność, aż do mo- Norwid nawiązuje do wydarzeń z:
mentu totalnego jej zepsucia, kiedy to czas na ko-
a. powstania listopadowego
lejną rewolucję i tak dalej&
b. powstania styczniowego
c. Wielkiej Emigracji
31. Tematem przewodnim ballady Romantyczność
odpowiedz
: b.
Adama Mickiewicza jest:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
a. spór ideowy romantyków z klasykami
b. romantyczne szaleństwo Wiersz Fortepian Szopena to utwór, w którym Norwid
nawiązuje do wydarzeń z 1863 roku w Warszawie, kie-
c. bajroniczna miłość
dy to w odwecie za próbę zamachu na hrabiego Berga
odpowiedz
: a.
Rosjanie zdemolowali pałac Zamoyskich, wyrzuca-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
jąc z jego okna fortepian Fryderyka Szopena. Od tego
Balladę Romantyczność, która znalazła się w tomie
wydarzenia rozpoczyna poeta wypowiedz
adresowaną
Ballad i romansów Adama Mickiewicza wydanych
do wielkiego muzyka. Jest to wiersz  parabola. Nor-
w 1822 roku, uważa się za programowy manifest pol-
wid odczytał w tych dwóch wydarzeniach  śmierci
skiego romantyzmu. Głównym tematem utworu jest
Szopena i akcie zniszczenia jego fortepianu  głębo-
spór pomiędzy starcem a ludem. Starzec, przedstawi-
kie sensy, które pozwoliły mu nadać wspomnieniu
ciel oświeceniowego racjonalizmu, przeciwstawia
o artyście cechy symboliczne i mityczne. Losy fortepia-
swoje pojmowanie świata sensualistycznej wierze wie-
nu są symbolem jego sztuki, które paradoksalnie, nie
śniaków. Ten właśnie spór stał się kością niezgody
oznaczają śmierci sztuki muzyka, lecz odrodzenie się
pomiędzy romantykami a klasykami.
do nowego życia, niezależnego od życia swego twórcy.
32. Istotnym problemem liryku Polały się łzy&
35. Kordian Juliusza Słowackiego to utwór, który
jest:
powstał jako polemika ideowo-artystyczna z:
a. ból istnienia, samotność
a. Adamem Mickiewiczem
b. ocena własnego losu
b. Zygmuntem Krasińskim
c. indywidualizm romantyczny
c. Cyprianem Kamilem Norwidem
odpowiedz
: b.
odpowiedz
: a.
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Adam Mickiewicz w liryku Polały się łzy& dokonuje
Kordian Słowackiego powstał jako polemika ideowo-
oceny własnego życia. Jest to jeden z najbardziej zna-
artystyczna z Adamem Mickiewiczem, a konkretnie
nych liryków poety, a zarazem jego poetycka biogra-
z wyłożonym przez niego systemem mitów narodo-
fia, w której poeta dokonuje podziału swego życia
wych zawartych w III części Dziadów oraz Księgach
na trzy okresy (dzieciństwo, młodość i wiek męski).
narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego. Słowac-
Utwór ma budowę klamrową, rozpoczyna się i koń-
ki pisał Kordiana w 1833 roku podczas swojego po-
czy tym samym zwrotem: Polały się łzy me czyste, rzę-
bytu w Genewie. Wydany został dopiero rok póz
niej
siste.
w 1834 roku. Kordian to swoisty rozrachunek z ro-
mantyzmem, z wykreowanymi przez epokę schema-
33. Tematem wiersza Grób Agamemnona Juliu-
tami i konwencjami. Jest on również uważany za pró-
sza Słowackiego jest:
bę rozrachunku Słowackiego z moralnymi i politycz-
a. tęsknota za krajem
nymi problemami pokolenia.
b. powstanie styczniowe
36. Akcja Kordiana rozgrywa się w latach:
c. moralna ocena szlachty
a. 1833  1828
odpowiedz
: c.
b. 1831  1864
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
c. 1799  1829
Głównym tematem wiersza Słowackiego jest nega-
odpowiedz
: c.
tywna ocena polskiej szlachty. Poeta dokonuje zesta-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
wienia sytuacji starożytnej Grecji i XIX-wiecznej Pol-
ski. Porównując klęskę powstania listopadowego do Akcja dramatu rozgrywa się w latach 1799  1829. Jej
klęski Greków pod Cheroneą, analizuje przyczyny początek to Noc Sylwestrowa 1799 w tajemniczej cha-
upadku Rzeczpospolitej. Poeta oskarża polską szlach- cie Twardowskiego w Górach Karpackich, koniec zaś
tę o zagubienie tożsamości narodowej, zaniechanie wyznaczają uroczystości koronacji cara Mikołaja I,
związków z tradycją oraz zapatrzenie w obce wzorce która odbyła się w 1829 roku przed Zamkiem Kró-
i ideały, które stały się przyczyna wyjałowienia ide- lewskim w Warszawie. Nie jest to jednak jedyne miej-
owego kraju. sce, w którym rozgrywa się akt III dramatu. Poeta wę-
6
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Test z epoki
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
druje po całej Warszawie. Ukazuje m.in.: wnętrze 39. W akcie II Kordian podróżuje po:
kościoła katedralnego, podziemia katedry św. Jana,
a. Polsce
sale Zamku Królewskiego, szpital wariatów, plac Sa-
b. Szwajcarii
ski, więzienie i plac Marsowy.
c. Europie
odpowiedz
: c.
37. W Przygotowaniu o losach Polski decydują:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
a. wiedz
my
W akcie II Kordian odbywa podróż po całej Europie.
b. szatani
Odwiedza m.in.: Anglię, Włochy oraz Watykan, gdzie
c. przywódcy narodowi
składa wizytę papieżowi. Wędrówka Kordiana to
odpowiedz
: b.
wieczne pasmo rozczarowań: nachalnym kultem pie-
niądza, za który można kupić wszystko, miłością, jako
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
grą konwenansu i złudzeń, a wreszcie samą religią
W Przygotowaniu rozgrywającym się w noc sylwe-
chrześcijańską (w Watykanie miast duchowego wspar-
strową 1799 roku o losach Polski decydują szatani
cia Kordian otrzymuje z ust patriarchy jedynie stek
i czarownice. Fragment ten bezpośrednio nawiązuje
pustych słów). Epizod wędrówki Kordiana to swoista
do sceny z wiedz
mami z Makbeta Williama Szekspi-
szkoła życia. Pozbawia go ona złudzeń co do mecha-
ra. Z kotła wyłaniają się kolejni przywódcy powstania
nizmów, jakie kierują światem i sprawia, że z przera-
listopadowego: generałowie Chłopicki i Skrzynecki,
żonego młodzieńca Kordian staje się gotowym do dzia-
którym autor zarzuca brak zdolności i umiejętności
łania mężczyzną.
strategicznych, a także odwagi, energii i zdecydowa-
nia; książę Adam Czartoryski, oskarżony o przesadną
40. Najważniejszym momentem dramatu jest:
ostrożność; Julian Ursyn Niemcewicz oraz generał
Krukowiecki, nazwany przez Słowackiego zdrajcą.
a. nieudane zabójstwo cara
b. pobyt Kordiana w szpitalu psychiatrycznym
38. Akt I dramatu, który kończy się samobój-
c. monolog na Mont Blanc
stwem Kordiana rozgrywa się w:
odpowiedz
: c.
a. latach dwudziestych XIX wieku
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
b. roku 1828
Zdecydowanie najważniejszym momentem dramatu
c. pierwszej dekadzie XIX wieku
jest monolog Kordiana na Mont Blanc. Monolog ten
odpowiedz
: a.
jest zarazem manifestem ideologiczno-artystycznym sa-
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
Komentarz:
mego Słowackiego. Kordian stojąc na górze, wykrzy-
kuje hasło:  Polska Winkelriedem narodów . Nawią-
Pierwszy akt dramatu rozgrywa się w latach dwudzie-
zuje tym samym do postaci legendarnego bohatera
stych XIX wieku w wiejskiej posiadłości Kordiana.
Szwajcarów, który w czasie bitwy z Austriakami skie-
Jest to okres dorastania młodego bohatera. To wiecz-
rował na siebie wrogie włócznie, zapewniając sobie
nie przerażony otaczającym go światem melancholik
i marzyciel, który nie wierzy w sens żadnego działa- jednocześnie zwycięstwo w bitwie. Tutaj też dokona się
ostateczna przemiana bohatera. Odtąd będzie się on
nia. Jego myśli ciągle krążą wokół wielkich czynów,
których miałby być autorem i które miałyby mu po- starał wcielić w życie ten ideał, jednak jego starania
móc w określeniu siebie, ale nie znajduje idei, która pozostaną bezskuteczne. Monolog Kordiana nie jest jed-
mogłaby go poprowadzić. Właśnie dlatego próbuje nak do końca manifestem. Jest on raczej parodią wzoro-
popełnić, nieudane zresztą, samobójstwo. waną na postaci Konrada i Wielkiej Improwizacji.
* Gwiazdką oznaczono pytania odnoszące się raczej do poziomu rozszerzonego matury
7