Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Kobieta ciężarna
Uraz
Zasady resuscytacji
Zmiany anatomiczne
Zmiany anatomiczne - macica
Do 12 tygodnia wewnÄ…trz miednicy,
20 tydzień sięga pępka,
34 tydzień  łuku żebrowego.
Zmiany fizjologiczne
Zwiększenie objętości oddechowej o 40%,
Niezmieniona częstość oddychania,
 hiperwentylacja fizjologiczna  alkaloza oddechowa PaCO2 35-40 mmHg,
Częstość tętna zwiększona o 10-15 /min,
BP w 2 trymestrze obniżone o 5-15 mmHg,
Zespół aorto-kawalny (obniżenie rzutu serca o 30%),
Zwolnione opróżnianie żołądka,
Ryzyko rzucawki.
Uraz tępy
Skurcze macicy,
Przedwczesne wystÄ…pienie akcji porodowej,
Poród przedwczesny,
Odwarstwienie łożyska,
Poronienie / śmierć płodu,
Zwolnienie akcji serca płodu,
Krwawienie z dróg rodnych,
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Pęknięcie macicy.
Uraz tępy
Przedwczesne oddzielenie łożyska
Ból brzucha,
Wzrost napięcia macicy,
Krwawienie z dróg rodnych,
Zaburzenia czynności serca płodu,
WstrzÄ…s.
Uraz tępy
A
ożysko przodujące:
Jasno-czerwone krwawienie z dróg rodnych,
Brak tkliwości uciskowej i bolesności brzucha,
Zazwyczaj w trzecim trymestrze ciąży.
Uraz tępy
Pęknięcie macicy:
wstrzÄ…s,
ból brzucha,
objawy otrzewnowe,
częściowo pozamaciczne ułożenie płodu.
Uraz tępy
Pęknięcie macicy:
W rtg:
Szeroko ułożone kończyny płodu,
Nietypowe położenie płodu,
Powietrze wewnÄ…trz otrzewnej.
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Uraz tępy
Poronienie:
Powikłanie ciąży polegające na samoistnym wydaleniu płodu w okresie, w którym dziecko nie jest
zdolne do życia poza łonem matki.
Objawy:
Krwawienie z dróg rodnych,
Tępy rozpierający ból w podbrzuszu lub w krzyżu,
Uraz tępy
Poronienie  zapobieganie:
Leki rozkurczowe,
Åšrodki uspokajajÄ…ce,
Leki przeciwbólowe,
Leki hormonalne
Uraz tępy
Poród przedwczesny:
Co najmniej 3 tygodnie przed terminem.
Krwotok płodowo-matczyny
Nawet przy niewielkich urazach,
Istotne przy Rh ujemnej grupie krwi matek  immunizacja.
Pęknięcie śledziony
Każdą ciężarną po urazie brzucha należy obserwować w warunkach szpitalnych przez okres 2 tygodni,
Sama ciąża predysponuje do pęknięcia śledziony i wątroby,
Urazy przenikajÄ…ce brzucha
Uszkodzeniu może ulec nie tylko ściana macicy, ale też naczynia pępowinowe, łożysko oraz sam płód,
a także inne narządy jamy brzusznej
Urazy przenikajÄ…ce brzucha
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
We wczesnym okresie ciąży bezpośrednie uszkodzenie macicy występuje rzadko
W ciąży zaawansowanej znaczna większość ran postrzałowych brzucha bądz
ran zadanych ostrymi
przedmiotami dotyczy macicy
Urazy przenikajÄ…ce brzucha
Przy ranie postrzałowej trudno jest ocenić stopień uszkodzeń  wskazane wykonanie laparotomii w
każdym przypadku
Po otwarciu jamy brzusznej i stwierdzeniu, ze płód żyje, zeszycie uszkodzonej macicy (jeśli warunki na
to pozwalają) z zachowaniem płodu niektórzy uważają za postępowanie bezpieczne
Urazy przenikajÄ…ce brzucha
Cięcie cesarskie jest konieczne, gdy powiększona macica stwarza trudności w ocenie lub zaopatrzeniu
uszkodzonych narządów
ZÅ‚amania miednicy
Pod wpływem relaksyny dochodzi w ciąży do rozluz
nienia spojenia Å‚onowego
i stawów krzyżowo-biodrowych, co w znaczący sposób ułatwia poród i zmniejsza ryzyko złamania
miednicy
ZÅ‚amania miednicy
Z drugiej jednak strony:
wzrastająca niestabilność stawów
zwiększenie masy
i przesunięcie środka ciężkości
sprawiają, że kobieta w ciężarna narażona jest częściej na uszkodzenia tej okolicy ciała.
Urazy miednicy mogą spowodować:
jej znaczne zniekształcenia,
masywne krwotoki pozaotrzewnowe
uszkodzenia płodów.
Obrażeniom tym z reguły towarzyszą znaczne dolegliwości bólowe.
Urazy miednicy
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
W większości wypadków złamania miednicy nie wymagają, leczenia operacyjnego i
nie stanowią wskazania do cięcia cesarskiego Staje się ono jednak konieczne w przypadku dużej
deformacji obręczy miednicy uniemożliwiającej bezpieczny poród i grożącej uszkodzeniem
narządów wewnętrznych
Uraz miednicy
Bezpośrednie uszkodzenie płodu w wyniku urazu miednicy występuje rzadko i zdarza się
zwykle w trzecim trymestrze ciąży. Dochodzi wówczas najczęściej do uszkodzenia kości czaszki płodu
z wewnÄ…trzczaszkowym krwawieniem.
Ocena wstępna
Drożność dróg oddechowych, ze stabilizacją szyi,
Ocena wentylacji,
Podaż tlenu w wysokim przepływie,
W razie potrzeby szybka intubacja z manewrem Sellicka,
Ocena wstępna
Krążenie - ułożenie w pozycji zapobiegającej uciskowi aorto-kawalnemu,
Dostęp i.v.  2 kaniule 14G,
PÅ‚ynoterapia,
Szybka ocena neurologiczna.
Ocena powtórna
Ocena stanu matki:
Całe ciało od głowy do stóp,
Doraz
ne badanie radiologiczne,
Ocena stanu płodu:
Wysokość dna macicy,
Wrażliwość uciskowa macicy,
Skurcze macicy,
Ustawienie płodu,
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Wyciek płynu owodniowego,
Rozszerzenie i wygładzenie szyjki.
Wnioski
Priorytet postępowania z kobietami ciężarnymi, które doznały urazu, są takie same jak u innych
kobiet. Celem jest resuscytacja i stabilizacja stanu matki, a następnie ocena płodu.
Rzucawka
EPH-gestoza (oedema, proteinuria, hypertensio) jest etiologicznie niejasnym nadciśnieniowym
schorzeniem występującym podczas ciąży przypuszczalnie wskutek nadmiernego wytwarzania
substancji podwyższających ciśnienie tętnicze krwi (np. tromboksanu A2).W przebiegu EPH-gestozy
mogą wystąpić nagle napady kloniczno-toniczne drgawek z utratą przytomności przed, podczas lub
bezpośrednio po porodzie okręśane jako rzucawka
Rzucawka  objawy:
EPH-gestoza: obrzęki (oedema), białkomocz (proteinuria), nadciśnienie (hypertensio)
stan przedrzucawkowy: błyski przed oczami, szum w uszach, bóle głowy, ubytki w polu widzenia,
bóle brzucha, nudności, wymioty, niepokój ruchowy, obrzęki podudzi, nadciśnienie > 160/110 mm Hg
rzucawka: nagłe, uogólnione toniczno-kloniczne napady drgawek z utratą przytomności, często
bezdech, najczęściej jest następstwem stanu przedrzucawkowego.
Udzielając pomocy należy:
ochronić przed niebezpieczeństwem zranień, urazów w wyniku drgawek
przewiez
ć ostrożnie w pozycji leżącej po ustąpieniu napadu drgawek.
Jeśli to możliwe należy wyeliminować bodz
ce wzrokowe i słuchowe, które mogą wywołać kolejne
napady drgawek.
Przyczyny NZK:
Krwawienie,
Leki,
Zatorowość płucna,
Zator płynem owodniowym,
Stan przedrzucawkowy i rzucawka,
Mgr Tomasz Sikorski
Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof
Uniwersytetu Medycznego w A
odzi
Choroby układu sercowo-naczyniowego.
Postępowanie w zatrzymaniu krążenia:
UkÅ‚adamy pacjentkÄ™ pod kÄ…tem 15° na lewym boku,
Do defibrylacji elektrody samoprzylepne,
Wczesna intubacja z zastosowaniem manewru Sellicka,
Rurka intubacyjna o 0,5-1 mm mniejsza niż normalnie stosowane,
Ratunkowa histerotomia:
W ciągu ok. 4 min od zatrzymania krążenia,
< 20 tygodnia ciąży  nie ma konieczności wykonania cięcia cesarskiego,
20-23  ratunkowa histerotomia w celu resuscytacji matki,
e" 24-25 tygodnia ciąży  ratunkowa histerotomia w celu ratowania życia matki i płodu.
Pytania?