XLVIII KONFERENCJA NAUKOWA
KOMITETU INŻYNIERII L
DOWEJ I WODNEJ PAN
I KOMITETU NAUKI PZITB
Opole  Krynica 2002
Dariusz GAWIN1
Elżbieta KOSSECKA2
Marcin KONIORCZYK3
WILGOTNOÅšCIOWY PROJEKTOWY ROK ODNIESIENIA
DO ANALIZY PROCESÓW CIEPLNO-WILGOTNOŚCIOWYCH
W ELEMENTACH BUDOWLANYCH
1. Wprowadzenie
Do wilgotnościowych analiz elementów budowlanych dla celów projektowania stosuje się obecnie
na ogół uproszczone metody bazujące na modelu Glasera, [1], co sprowadza się do analizy dyfuzji
pary wodnej w warunkach stacjonarnych. Odpowiadają one zwykle normowym wartościom
parametrów klimatu wewnętrznego oraz wybranym wartościom zmiennych pogodowych,
temperatury i wilgotności względnej powietrza, występujących w okresie zimowym w danym
rejonie kraju, np. [2], lub ich wartościom średnim dla poszczególnych miesięcy, [3].
W ostatnich kilkunastu latach opracowano szereg modeli matematycznych zjawisk
cieplno-wilgotnościowych w porowatych materiałach budowlanych. Krótki ich przegląd
przedstawiono m. in. w [4, 5, 6]. Współczesne programy komputerowe, bazujące na tych
modelach, zwykle umożliwiają prowadzenie symulacji zachowania się 2-wymiarowych,
a niektóre także 3-wymiarowych, elementów konstrukcji budowlanych, poddanych oddzia-
ływaniu zmiennego w czasie środowiska zewnętrznego. Warunki brzegowe na zewnętrznych
powierzchniach przegród budowlanych podczas obliczeń definiowane są w tych programach
przy wykorzystaniu godzinowych danych pogodowych dla obszaru, w którym zlokalizowany
jest analizowany budynek. Do tego celu często wykorzystuje się standardowe dane
klimatyczne w postaci Typowego Roku Meteorologicznego (TRM), który opracowywany jest
według procedury, bazującej na statystycznej analizie wybranych parametrów klimatu dla
poszczególnych miesięcy, z dłuższego okresu, zwykle 30-letniego, [7]. W analizie tej
uwzględniane są dane, które mają najbardziej istotny wpływ na wymianę energii w budynku
i funkcjonowanie systemów słonecznych, tj. temperatura powietrza, temperatura punktu rosy
oraz charakterystyki promieniowania słonecznego. Tak skonstruowany TRM, odzwiercie-
dlający średnie, typowe warunki meteorologiczne dla danej lokalizacji, nie jest dobrze
1
Dr hab. inż., Katedra Fizyki Budowli i Materiałów Budowlanych, Politechnika A
ódzka
2
Prof. dr hab., Instytut Podstawowych Problemów Techniki, Polska Akademia Nauk
3
Mgr inż., Katedra Fizyki Budowli i Materiałów Budowlanych, Politechnika A
ódzka
98
przystosowany do analiz wilgotnościowych, które dotyczą zwykle warunków ekstre-malnych.
Dlatego też Międzynarodowa Agencja Energii podjęła badania nad opracowaniem metodyki
tworzenia specjalnego zestawu danych pogodowych do tego celu, np. [8-10], który nazwano
Wilgotnościowym Projektowym Rokiem Odniesienia  WPRO (ang. Moisture Design
Reference Year  MDRY). Jednak do chwili obecnej prace te nie zostały jeszcze za-
kończone i nie istnieje żaden powszechnie przyjęty standard w tym zakresie. Ustalono jedy-
nie, że dane te powinny odpowiadać najbardziej niekorzystnym pod względem wilgotnoś-
ciowym warunkom meteorologicznym, występującym raz na 10 lat, [10,11]. Niektórzy ba-
dacze uważają nawet, że można ten problem rozwiązać wykonując obliczenia dla dowol-nego
okresu 10-letniego z wykorzystaniem rzeczywistych danych pogodowych z kolejnych 10 lat,
[11]. Jednak takiego podejścia nie można uznać za zadawalające i nadające się do
powszechnego stosowania w praktyce projektowej, ze względu na brak odpowiedniego
zestawu danych meteorologicznych, a także na długotrwałość obliczeń, zwłaszcza dla
zagadnień 2- i 3-wymiarowych.
W niniejszej pracy przedstawiono propozycjÄ™ wyboru WPRO dla Warszawy, przy wy-
korzystaniu rzeczywistych 30-letnich danych klimatycznych IMGW z lat 1966-1995. W tym
celu przeprowadzono analizę statystyczną parametrów klimatu, mających najwięk-szy wpływ
na stan wilgotnościowy elementów budowlanych, oraz wykonano obliczenia cie-plno-
wilgotnościowe dla trzech przegród budowlanych przy pomocy autorskiego programu
HMTRA-CLIMA [5] dla wybranych lat z okresu 1976-1985, dla którego autorzy dyspono-
wali kompletem godzinowych danych pogodowych. Na tej podstawie dokonano wyboru
jednego roku, który spełnia najważniejsze kryteria stawiane WPRO, dotyczące częstotliwoś-
ci występowania najbardziej niekorzystnych pod względem wilgotnościowym parametrów
klimatu, sprzyjających wysokiej zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych. Rzeczy-
wiste godzinowe dane klimatyczne tego roku proponuje się przyjąć jako WPRO.
2. Analiza danych klimatycznych dla Warszawy z lat 1966 -1995
Wyniki analiz symulacyjnych przedstawione w [10] wskazują, że w krajach o klimacie zbli-żonym
do polskiego, największy wpływ na stan wilgotnościowy przegród budowlanych ma wilgotność
względna powietrza, zwłaszcza w okresie letnim. Równocześnie wyniki analiz prowadzonych przy
pomocy metod uproszczonych, [1-3], wskazują, że wraz ze spadkiem temperatury w okresie
zimowym, wzrasta niebezpieczeństwo wystąpienia kondensacji pary wodnej we wnętrzu przegród
budowlanych. Na podstawie tego można więc uznać, że naj-wyższa zawartość wilgoci i nie-
bezpieczeństwo kondensacji pary wodnej występują w latach charakteryzujących się wysoką
średnią wilgotnością względną (zwłaszcza latem) oraz niskimi temperaturami. Ważne są przy tym
temperatury nie tylko w okresie zimowym, ale również latem, ze względu na mniej sprzyjające
warunki do wysychania przegród budowlanych. Dodatkowo, przy wyborze należy mieć na uwadze
także wartość rocznej sumy opadów atmosferycznych (możliwie dużą ze względu na bezpośrednie
zawilgacanie zewnętrznej powierzchni przegród, zwłaszcza wskutek tzw. zacinającego deszczu)
oraz sumy całkowitego promieniowania słonecznego (możliwie małą, gdyż wysoka wartość
natężenia promienio-wania sprzyja wysychaniu elementów budowlanych). Pomocne mogą być też
informacje o wzajemnej korelacji rocznych wartości średnich poszczególnych parametrów klimatu
dla danej lokalizacji, [10].
W celu wstępnej oceny danych klimatycznych pod kątem występowania wymienionych
warunków, sprzyjających wysokiej zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych, przeana-
lizowano 30-letnie dane klimatyczne dla Warszawy (tab. 1) oraz dystrybuanty: średniej
99
temperatury powietrza okresu zimowego (paz
dziernik - kwiecień) i całego roku, średniej
wilgotności względnej okresu letniego (maj - wrzesień) i całego roku, rocznej sumy opadów
atmosferycznych oraz rocznej sumy promieniowania słonecznego (tylko na pod-stawie
danych dla 14 lat, którymi dysponowali autorzy), [12]. Dodatkowo zbadano też wzajemną
korelację rocznych wartości średnich analizowanych parametrów klimatu, rys. 1.
Åš
Åš
Åš 
Åš 

Rys. 1. Korelacje wzajemne uśrednionych parametrów klimatu Warszawy
Jak widać z wykresów pokazanych na rys.1, średnie roczne wartości temperatury
i wilgotności względnej nie są ze sobą skorelowane, natomiast pozostałe parametry wyka-
zują dość istotne korelacje. Wysoka wartość rocznej sumy opadów atmosferycznych i niska
sumy promieniowania słonecznego sprzyjają wysokiej średniej wilgotności względnej.
Natomiast niska wartość temperatury średniej latem sprzyja wysokiej wilgotności względnej
powietrza w tym okresie. Podczas zimnego roku suma promieniowania słonecznego jest
zwykle niska. Tak więc wybór roku o niskiej średniej temperaturze i wysokiej średniej
wilgotności względnej powinien także zapewnić wartości pozostałych parametrów klima-
tycznych sprzyjające wysokiej zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych.
W tab. 1, dla każdego z analizowanych parametrów klimatu, zaznaczono po 3 wartości
(dla promieniowania słonecznego  2 wartości), które najlepiej spełniają kryteria stawiane
WPRO (tj. częstości ich występowania 1 raz na 10 lat), oraz dodatkowo podkreślono kolejne 3
(2) wartości spełniające te wymagania w nieco mniejszym stopniu. Analiza danych w tab. 1
pokazuje, że w 1985 roku średnia roczna wilgotność względna oraz średnia temperatura
okresu zimowego równocześnie spełniają wymagania WPRO, dotyczące częstości występo-
wania warunków sprzyjających wysokiej zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych,
choć suma promieniowania słonecznego i suma opadów atmosferycznych w tym roku jest
nieco niższa od przecię tnej. W roku 1980 średnia temperatura okresu zimowego jest tylko
Åš
Åš
Ć
Åš
A

100
Tablica 1. Średnie wartości wybranych parametrów klimatu Warszawy
z lat 1966 1995 i dla TRM
Temperatura średnia Średnia wilgotn. wzgl. Opad Prom. sł.
rok zima rok lato rok rok
Rok [0C] [-] [mm] [MJ/m2]
1966 8.29 2.72 0.799 0.723 609.3 -
1967 8.91 3.15 0.789 0.729 517.6 -
1968 7.95 2.20 0.785 0.728 431.1 -
1969 6.80 -0.13 0.756 0.695 411.1 -
1970 7.17 1.27 0.815 0.754 767.8 -
1971 8.26 2.51 0.798 0.726 500.1 3500.0
1972 7.83 1.89 0.802 0.792 650.9 -
1973 7.90 2.31 0.792 0.751 519.6 3490.0
1974 8.24 3.59 0.797 0.792 685.9 -
1975 9.16 3.42 0.787 0.726 430.4 -
1976 7.17 1.49 0.764 0.702 347.0 3427.4
1977 8.15 3.37 0.808 0.773 593.1 3255.8
1978 7.08 1.96 0.802 0.767 600.5 3269.4
1979 7.28 1.01 0.785 0.738 430.9 3445.7
1980 6.63 1.13 0.831 0.807 597.1 3159.2
1981 7.87 2.04 0.814 0.795 656.5 3405.5
1982 8.52 2.60 0.781 0.710 410.2 3777.5
1983 9.19 3.53 0.787 0.707 466.1 3666.4
1984 7.96 2.87 0.813 0.800 493.4 3280.9
1985 6.84 0.56 0.835 0.805 507.5 3310.3
1986 7.62 1.89 0.794 0.763 467.1 3584.0
1987 6.57 0.66 0.801 0.783 497.1 -
1988 8.42 2.58 0.787 0.758 482.2 -
1989 9.56 4.76 0.793 0.743 480.4 3514.0
1990 9.38 5.04 0.721 0.746 455.9 -
1991 8.03 2.56 0.806 0.773 487.6 -
1992 8.80 2.70 0.793 0.695 484.3 -
1993 7.82 2.27 0.811 0.776 453.6 -
1994 8.91 3.34 0.827 0.764 652.3 -
1995 8.24 2.35 0.845 0.798 571.4 -
Åšrednia 8.02 2.39 0.797 0.754 521.9 3434.7
TRM 8.06 2.68 0.804 0.776 493.1 3532.0
o 0.45oC wyższa od wartości odpowiadającej 10% na wykresie dystrybuanty, tj. 0.66oC,
zaś średnia roczna mieści się w przedziale 10% czę stości wystę powania. Natomiast
wartości rocznej sumy promieniowania słonecznego i opadów atmosferycznych dla tego
roku lepiej odpowiadajÄ… kryteriom stawianym WPRO. Dane dla innych lat zdecydo-
wanie gorzej odpowiadają tym wymogom, zwłaszcza tym najważniejszym, dotyczącym
wilgotności wzglę dnej powietrza.
3. Symulacje procesów cieplno-wilgotnościowych w wybranych ścianach zewnętrznych
Aby dokonać właściwego wyboru danych meteorologicznych dla WPRO, tj. takich, dla których
występują najwyższe zawartości wilgoci w przegrodach budowlanych, wykonano symulacje
procesów wilgotnościowych w trzech różnych ścianach poddanych oddziaływaniu klimatu
zewnętrznego, przy użyciu danych meteorologicznych lat 1980, 1985 oraz dodatkowo, dla
101
porównania, TRM. Uwzględniono ściany o dość zróżnicowanych rozwiązaniach materiałowo-
konstrukcyjnych, aby w rezultacie wybrać przebiegi pogodowe, które są rzeczywiście najbardziej
niekorzystne dla typowych ścian stosowanych w budownictwie na terenie Polski. Taki sposób
postępowania jest zgodny z propozycjami pewnej ogólnej metodyki tworzenia WPRO,
przedstawionymi w [10,11], gdzie ponadto sugeruje się, że dla każdego typu konstrukcji
budowlanych, a nawet różnego ich usytuowania względem stron świata (ze względu na wpływ
dominujących kierunków wiatrów na zawilgocenie wskutek zacinającego deszczu), mogą być
przyjęte dla danej lokalizacji budynku inne dane meteorologiczne roku odniesienia. Poglądu tego
nie podzielają autorzy niniejszej pracy, którzy za lepsze rozwiązanie uważają jednolity zestaw
danych WPRO, pozwalających na pewną porównawczą ocenę wszystkich typów konstrukcji
budowlanych, bez względu na ich orientację geograficzną.
Podczas analiz komputerowych istotną kwestią jest właściwe przyjęcie momentu
początku obliczeń, gdyż może to mieć istotny wpływ na otrzymane wyniki. Ze względu na
przeznaczenie WPRO wydaje się, że symulacje powinny rozpoczynać i kończyć się w mo-
mencie, kiedy podczas normalnej eksploatacji przegrody budowlane są w stanie możliwie
wysuszonym, tj. po okresie letnim. Pozwoli to na ocenÄ™, czy analizowane rozwiÄ…zanie
konstrukcyjne w cyklu rocznym zwiększa swoje zawilgocenie w stopniu, który wpływałby
niekorzystnie na jego własności użytkowe. W niniejszej pracy, jako moment rozpoczęcia
obliczeń przyjmowano godzinę 000 w nocy z 30 września na 1 paz
dziernika.
Obliczenia komputerowe wykonano dla trzech typowych dla współczesnego budowni-
ctwa polskiego, choć dość zróżnicowanych, rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych ścian
zewnętrznych budynku: a) 36-cm ściany z betonu komórkowego o gęstości 460 kg/m3,
obustronnie otynkowanej, b) 25-cm ściany z cegły pełnej, docieplonej od zewnątrz metodą
lekką mokrą, z użyciem 10-cm warstwy styropianu, pokrytą 5-mm warstwą cienkowarstwo-
wego tynku mineralnego, c) ściany jak wariancie b, ale z zastosowaniem wełny mineralnej.
Przedstawione poniżej symulacje komputerowe zostały wykonane przy pomocy
programu elementów skończonych HMTRA-CLIMA, który bazuje na modelu matematycz-
nym sprzężonych zjawisk transportu masy i energii w odkształcalnych ośrodkach kapilarno-
porowatych, szczegółowo omówionym w [5]. Do zdefiniowania konwekcyjnych warunków
brzegowych na zewnętrznej powierzchni zastosowano godzinowe wartości temperatury
i wilgotności względnej w Warszawie dla lat 1980 i 1985 oraz, dla porównania, dane TRM.
Podczas obliczeń przyjęto podstawowe parametry fizyczne dla poszczególnych materiałów
takie same jak w [5, 13, 14].
Dla każdego z analizowanych zestawów danych meteorologicznych obliczenia wyko-
nano dla okresu 12-miesięcznego, przyjmując, że pierwszym dniem symulacji był każdora-
zowo 1 paz
dziernika. Przyjęto, że początkowa zawartość wilgoci odpowiadała stanowi rów-
nowagi higro-termicznej materiałów ściany z powietrzem wewnę trznym i zewnętrznym,
o temperaturach i wilgotnościach względnych odpowiadających danym dla godziny 000
w dniu 1 paz
dziernika. Po obu stronach przegrody założono konwekcyjną wymianę ciepła
i wilgoci. Po stronie wewnętrznej temperatura powietrza i wilgotność względna powietrza
byÅ‚y staÅ‚e i wynosiÅ‚y odpowiednio: Ti = 293.15 K i Õi = 55%. Współczynnik przejmowania
ciepÅ‚a wynosiÅ‚ hsi = 8.0 W/(m2K), zaÅ› współczynnik wymiany masy ²si = 8.0 Å"10-3 m/s.
Natomiast po stronie zewnę trznej temperatura i wilgotność względna powietrza zmieniały się
zgodnie z odpowiednimi danymi klimatycznymi, zaś współczynniki przejmowania ciep-ła
i masy wynosiÅ‚y odpowiednio: hse = 23.0 W/(m2K) i ²se = 2.3Å"10-2 m/s.
Średnie i maksymalne dla całego roku wartości całkowitej zawartości wilgoci w 1 m2
ściany, dla poszczególnych analizowanych konstrukcji i różnych danych meteorologicz-nych,
zestawiono w tab. 2, zaś na rys. 2 przedstawiono przykładowy wykres jej przebiegu dla
102
Tablica 2. Wybrane charakterystyki zawartości wilgoci
w analizowanych ścianach zewnętrznych
Rok Wariant Śr. zawart. wilgoci w 1 m2 ściany [kg/m2] Max. zawart. wilgoci
ściany rok zima lato [kg/m2]
1980 12.978 12.865 13.133 15.197
1985 A 11.171 11.832 10.285 13.875
TRM 11.218 11.450 10.900 12.986
1980 1.611 1.596 1.629 2.046
1985 B 1.499 1.574 1.397 1.848
TRM 1.569 1.578 1.558 1.907
1980 1.210 1.061 1.358 1.912
1985 C 1.188 1.085 1.336 1.708
TRM 1.198 1.074 1.381 1.767
ściany z betonu komórkowego. Jak widać, najwyższą średnią zawartością wilgoci w ścianie
tego rodzaju charakteryzował się rok 1980, podczas którego, na przełomie stycznia i lutego,
wystąpiła także najwyższa jej wartość wynosząca około 15.2 kg/m2. Wpływ na to miały
głównie warunki pogodowe w lutym oraz w czerwcu, kiedy wystąpiły wyraz
ne, szybkie
przyrosty zawilgocenia ściany, każdorazowo o ponad 2 kg/m2. Od marca do maja we
wszystkich analizowanych przypadkach obserwuje siÄ™ wyraz
ny okres wysychania,
o zbliżonej średniej szybkości spadku masy wilgoci w ścianie. Na podkreślenie zasługuje
fakt, że średnia zawartość wilgoci w 1985 roku była nieznacznie niższa w porównaniu
z TRM, co było spowodowane głównie szybkim przyrostem zawilgocenia ściany  o ponad
1.5 kg/m2  w drugiej połowie sierpnia (charakteryzującego się wysoką średnią wilgotnością
względną i dużą sumą opadów atmosferycznych dla danych TRM). Świadczy to o pewnej
niejednoznaczności przyjętych kryteriów wyboru WPRO, gdyż jeden wyraz
nie wilgotniej-szy
miesiąc może wpłynąć na średnią, a także w mniejszym stopniu na końcową (zwłaszcza gdy
wystąpi w końcówce analizowanego okresu), zawartość wilgoci w przegrodach budow-
lanych. Wydaje się, że ze względu na przeznaczenie WPRO, decydujący wpływ przy jego
wyborze powinny mieć wartości maksymalne zawilgoceń, zwłaszcza w okresie zimowym,
a dopiero w drugiej kolejności roczna średnia wartość zawartości wilgoci, choć często oba te
kryteria spełnione są równocześnie.
Dla ścian ceglanych (warianty B i C) uzyskano wyniki jakościowo zgodne z przedsta-
wionymi powyżej, [14]. W wełnie mineralnej występowało niewielkie zawilgocenie, a sty-
ropian był praktycznie suchy, poza okresami bezpośrednio po długotrwałych opadach
atmosferycznych. W obu przypadkach najwyższe zawilgocenie występowało w okresie
letnim, przy czym najwyższe wartości osiągnęło ono dla obu materiałów termoizolacyjnych
w roku 1980. Zarówno wartości średnie zawilgocenia, jak i jego wartości maksymalne
wskazują jednoznacznie, że rok ten najlepiej spełnia wymagania stawiane WPRO.
Przedstawione powyżej wyniki są jakościowo zgodne z wynikami uzyskanymi w [12],
gdzie dla danych pogodowych z lat 1976-1985 oraz TRM wykonano symulacje dotyczÄ…ce
wysychania z wilgoci technologicznej ściany z betonu komórkowego. Stwierdzono tam, że w
1980 roku występowały warunki meteorologiczne najbardziej sprzyjające wysokiej za-
wartości wilgoci w analizowanej ścianie. Nieco wyższa, w porównaniu do 1980 roku, koń-
cowa zawartość wilgoci w 1982 roku wynikała jedynie z wyraz
nie wyższej wilgotności
względnej powietrza w grudniu tego roku, kiedy przegroda zawilgociła się, a nie wysychała,
jak to miało miejsce dla pozostałych danych pogodowych.
103
Rys. 2. Zmiany całkowitej masy wody zawartej w 1 m2 ściany z betonu komórkowego
5. Wnioski
Przeprowadzone obliczenia i analizy pozwalają na sformułowanie następujących wniosków:
1. Analiza syntetycznych danych klimatycznych dla Warszawy z lat 1966-1995 wskazuje,
że warunki pogodowe najbardziej sprzyjające wysokiej zawartości wilgoci w zew-
nętrznych ścianach budynków występowały tu w roku 1980 i 1985.
2. Wyniki symulacji komputerowych, uzyskanych za pomocÄ… programu HMTRA-CLIMA
dla danych pogodowych z tych lat oraz dla TRM, dotyczÄ…ce rocznego cyklu zmian
zawartości wilgoci w 3 rodzajach ścian zewnętrznych, wskazują, że we wszystkich ana-
lizowanych przypadkach ścian najwyższa zawartość wilgoci występowała w 1980 roku.
3. Jako Wilgotnościowy Projektowy Rok Odniesienia dla Warszawy proponuje się przyjąć
rok 1980. Aby wybór ten uznać za wiążący, celowym jest wykonanie jeszcze dodat-
kowych obliczeń, dla rozważanych rodzajów ścian, z uwzględnieniem wpływu zacina-
jącego deszczu przy formułowaniu warunków brzegowych na zewnętrznych powierz-
chniach przegród budynku.
Literatura
[1] GLASER H., Graphisches Verfahren zur Untersuchung von Diffusionvergangen,
Kalttechnik, Nr. 11, 1959, s. 345-349.
[2] DIN 4108 Wärmeschutz im Hochbau, DIN, 1969.
[3] EN ISO 13788 Hygrothermal performance of building components and building
elements  Estimation of internal surface temperature to avoid critical surface humidity
and calculation of interstitial condensation, CEN, 2001.
[4] WYRWAA
J., ŚWIRSKA J., Problemy zawilgocenia przegród budowlanych, Studia
z Zakresu Inżynierii, Nr 44, KILiW PAN, Warszawa, 1998.
[5] GAWIN D., Modelowanie sprzężonych zjawisk cieplno-wilgotnościowych w materia-
Å‚ach i elementach budowlanych, Zeszyty Naukowe, Nr 853, Wydawnictwo Politechniki
A
ódzkiej, A
ódz
, 2000.
[6] HENS H., Annex 24 - an example of international cooperation in HAM-design, CIB
Publ. 173, KU-Leuven & CIB-Rotterdam, 1994.
Åš
A

Ć
104
[7] KOSSECKA E., GAWIN D., WI
CKOWSKA A., Typowy rok meteorologiczny do
symulacji procesów cieplno-wilgotnościowych w budynkach, Mat. XLVII Konf. Nauk.
KILiW PAN i KN PZITB  Krynica 2001 , Krynica, 2001, t. 2, s. 349-356.
[8] SANDERS C.H., External climate  Reference Years, report GB-T2-92/03, IEA Annex
24 programme  Heat, Air and Moisture Transfer in New and retro-fitted Insulated
Envelope Parts (HAMTIE) , Task 2: Environmental Conditions, International Energy
Agency, 1992, s. 1-4.
[9] OLDENGARM H., Reference years for moisture risk assessment, report NL-T2-93/03,
IEA Annex 24 programme  Heat, Air and Moisture Transfer in New and retro-fitted
Insulated Envelope Parts (HAMTIE) , Task 2: Environmental Conditions, Inter-
national Energy Agency, 1993, s.1-7.
[10] DOW G., What makes a bad year for interstitial condensation risk assessment, report
UK-T2-95/02, IEA Annex 24 programme  Heat, Air and Moisture Transfer in New and
retro-fitted Insulated Envelope Parts (HAMTIE) , Task 2: Environmental Conditions,
International Energy Agency, 1995, s.1-14.
[11] TEN WOLDE A., COLLIVER D.G., Weather Data, w Trechsel H.R. (red.), Moisture
Analysis and Condensation Control in Building Envelopes , ASTM, West Consho-
hocken, 2001, s. 16-28.
[12] WI
CKOWSKA A., GAWIN D., KOSSECKA E., HEIM D., KOÅšNY J., raport
z grantu KBN Nr.7 T07E 018 19  Symulacje komputerowe dotyczące wymiany ciepła
i procesów cieplno-wilgotnościowych w budynkach w polskich warunkach klimatycz-
nych. Opracowanie danych klimatycznych typowego roku meteorologicznego dla wy-
branych rejonów Polski , Politechnika A
ódzka, A
ódz
, 2001 (praca niepublikowana).
[13] GAWIN D., HEIM D., KOŚNY J., Wpływ wilgoci technologicznej na własności
termicz-ne ściany gazobetonowej w pierwszym okresie eksploatacji budynku, Mat. XLVI
Konf. KILiW PAN i KN PZITB  Krynica 2000 , Krynica, 2000, t. 3, s. 107-114.
[14] GAWIN D., HEIM D., BAGGIO P., Analiza zjawisk higro-termicznych w ścianie
ceglanej z zewnÄ™ trznÄ… warstwÄ… izolacji termicznej, Mat. V Konf. Nauk.-Techn.
 ENERGODOM 2000 , Kraków - Zakopane, 2000, s. 95-102.
MOISTURE DESIGN REFERENCE YEAR FOR ANALYSIS
OF HYGRO-THERMAL PROCESSES IN BUILDING ENVELOPE
Summary
A statistical analysis of real climatic data of Warsaw for the period of 1966-95, aimed for
selecting from them the Moisture Design Reference Year (MDRY), is presented. Such
weather data are necessary for computer simulations of hygro-thermal performance of
building envelope elements in extreme moisture conditions. The analysis, concerning mainly
the year and seasonal average values of relative humidity and dry bulb temperature, allowed
for preliminary selection of two specific years, 1980 and 1985. Further computer simulations,
done for 3 typical Polish external walls exposed to weather conditions of the two years and,
for comparison, of Typical Meteorological Year for Warsaw, showed that the first data set is
the most severe from the hygral point of view and can be used as MDRY.
Praca wykonana w ramach projektu badawczego KBN Nr 7 T07E 018 19.