OPCJE
Kontrakty opcyjne sÄ… zawierane zawsze przez dwie strony: NABYWC
i SPRZEDAWC

opcji (nazywanego również wystawcą opcji)
Na rynku istnieje szereg różnych opcji (np.. walutowe , stopy procentowej, swapów);
generalnie jednak wszystkie te produkty charakteryzują następujące cechy:
üð nabywca opcji nabywa, czyli zakupuje prawo, lecz nie obowiÄ…zek, do realizacji
kontraktu opcyjnego z wystawcÄ… opcji,
üð w każdym kontrakcie opcyjnym okreÅ›la siÄ™ precyzyjne warunki oraz sposób jego
realizacji, włączając wartość, na którą wystawiona jest opcja, ustaloną cenę (tzn. cenę
realizacji inwestycji ang. strike price), datę lub daty w których opcja może być
zrealizowana, datę wygaśnięcia opcji oraz jej rodzaj.
OPCJA jest to umowa między nabywcą (posiadaczem) a sprzedawcą (wystawcą)
dająca prawo nabywcy do kupna (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży)
instrumentu bazowego przed lub w ustalonym dniu w przyszłości po określonej cenie
w zamian za opłatę.
Pod koniec okresu na jaki wystawiono opcję prawo związane z opcją kończy się w
terminie wygaśnięcia. Opcja jest kontraktem terminowym.
Posiadacz opcji nabywa prawo kupna lub sprzedaży instrumentu bazowego. Może on
swobodnie decydować czy skorzystać z tego prawa czy też nie (nie ma obowiązku
realizacji kontraktu opcyjnego).
Wystawca opcji jest przeciwnÄ… stronÄ… transakcji, czyli jest to sprzedajÄ…cy prawo.
Instrumentem bazowym są najczęściej: papiery wartościowe, stopy procentowe,
waluta.
W zależności od tego na jaki instrument bazowy jest wystawiona opcja wyróżnia się:
üð opcje walutowe (instrumentem bazowym jest waluta),
üð opcje akcyjne ( instrumentem bazowym jest akcja),
üð opcje procentowe (instrumentem podstawowym może być obligacja, bon skarbowy,
depozyt, itp.)
üð inne
Termin wygaśnięcia opcji (expirationa date, maturity) to termin w którym opcja musi
zostać wykonana.
Termin wykonania opcji (exercise date) jest to okres, w którym opcja jest wykonana.
Cena wykonania opcji nazywana również ceną bazową lub ceną rozliczenia (exercise
price, strike price) jest to cena realizacji umowy na którą opiewa opcja. Jest ona ustalana
w momencie wystawienia opcji i przez cały okres jej ważności nie zmienia się.
Cena rynkowa opcji (koszt) jest określa często jako premia opcyjna lub cena opcji i jest
to cena, którą należy zapłacić za nabycie opcji. Cena opcji w okresie jej ważności może się
zmieniać i jest zależna od popytu i podaży na rynku.
Cena instrumentu bazowego to wartość rynkowa instrumentu finansowego, na który
została wystawiona opcja.
Wyróżnia się dwa rodzaje opcji:
1. OPCJA KUPNA  call  nabywca opcji ma prawo do zakupu określonego instrumentu
bazowego po określonej cenie do określonego terminu lub w określonym terminie.
2. OPCJA SPRZEDAŻY  put  nabywca opcji ma prawo sprzedaży określonego
instrumentu bazowego po określonej cenie do określonego terminu lub w określonym
terminie.
Wystawca opcji w obu wyróżnionych opcjach ma obowiązek sprzedaży instrumentu
bazowego (opcja call) i kupna instrumentu bazowego (opcja put) jeżeli posiadacz opcji
zdecyduje się zrealizować swoje prawo wynikające z posiadanych opcji.
OPCJA CALL OPCJA PUT
KUPUJ
CY Prawo do kupna Prawo do sprzedaży
SPRZEDAJ
CY Obowiązek sprzedaży Obowiązek zakupu
instrumentu bazowego, gdy instrumentu bazowego, gdy
kupujÄ…cy opcjÄ™ chce jÄ… kupujÄ…cy opcjÄ™ chce jÄ…
zrealizować zrealizować
Kupujący opcję jest zobowiązany do zapłacenia ceny opcji, tzw. premii, tym
samym zyskuje aktywne prawo do wyboru  prawo decyzji, prawo do zakupu instrumentu
bazowego w przypadku opcji call lub jego sprzedaży w przypadku opcji put.
SprzedajÄ…cy natomiast otrzymuje premiÄ™ opcyjnÄ… obejmujÄ…c pasywne
zobowiązanie do sprzedaży instrumentu bazowego (opcja call), zakupu instrumentu
bazowego (opcja call).
W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie podstawowych rodzajów opcji w
aspekcie pozycji kontraktowej obu stron transakcji:
Pozycja NABYWCA SPRZEDAWCA
kontraktowa 1. płaci cenę opcji 1. otrzymuje premię
stron (premia). opcyjnÄ….
2. zyskuje aktywne 2. obejmuje pasywne
Rodzaj prawo wyboru zobowiÄ…zanie.
opcji (prawo decyzji)
OPCJA KUPNA Prawo zakupu instrumentu  trzymajÄ…cy instrument
bazowego bazowy (gotów do
sprzedaży).
OPCJA SPRZEDAŻY Prawo sprzedaży  trzymający pieniądze
instrumentu bazowego (gotów do kupna)
Biorąc pod uwagę kategorię terminu wykonania opcji wyróżnić można dwa rodzaje opcji:
1. OPCJA EUROPEJSKA  może zostać wykonana tylko w dniu wygaśnięcia opcji (termin
wykonania i termin wygaśnięcia są sobie równe)
2. OPCJA AMERYKAC
SKA - może zostać wykonana przez cały okres ważności opcji
(daje inwestorowi dodatkową korzyść  czasową umożliwiając mu wcześniejsze
wykonanie).
Obecnie zdecydowana większość opcji to opcje amerykańskie, przyznawane na okres 3,6,
i 9 miesięcy, ale znane są również przypadki wystawiania opcji na dłuższy okres  dwóch
a nawet pięciu lat.
Na rynku opcji wyróżnia się cztery rodzaje uczestników:
üð KupujÄ…cy opcje kupna,
üð SprzedajÄ…cy opcje kupna,
üð KupujÄ…cy opcje sprzedaży,
üð SprzedajÄ…cy opcje sprzedaży.
Kupujący zajmują pozycję długą (long position), zaś sprzedający opcje
zajmują tak zwaną krótką pozycję (short position).
Kontrakty opcyjne powstajÄ… w momencie gdy nabywca i sprzedawca dojdÄ… do
porozumienia co do ceny kontraktu. Wystawiający opcję kupna może nie posiadać
aktywów bazowych, na które ona opiewa . W takiej sytuacji jest to opcja bez pokrycia.
Jeżeli posiadacz opcji bez pokrycia zażąda jej wykonania, wówczas wystawca opcji musi
zakupić na rynku niezbędną ilość aktywów bazowych po cenie obowiązującej w danym
http://notatek.pl/opcje?notatka
momencie. Wystawiając opcję bez pokrycia konieczne jest złożenie depozytu
gwarantującego wypełnienie warunków kontraktu.
Opcje, które mają pokrycie w aktywach bazowych nazywa się opcjami z pokryciem.
Posiadacz opcji może każdego dnia trwania kontraktu skorzystać z jednej z trzech
możliwości:
1. Nic nie robić i stracić premię (porzucenie opcji, która wygaśnie z upływem czasu),
2. Zamknąć pozycję na rynku, co oznacza, że posiadacz opcji sprzedaje ją po cenie
rynkowej, wystawca opcji dokonuje jej zakupu,
3. Posiadacz opcji amerykańskiej może ją wykonać i nabyć instrumenty bazowe, na
które opiewała opcja.
TYPY OPCJI:
a) IN-THE-MONEY kurs realizacji inwestycji jest korzystniejszy z punktu widzenia
nabywcy niż wysokość kursu natychmiastowego dla tych samych walut, np.
Opcja zakupu jest in the money jeżeli
kurs realizacji opcji < kurs natychmiastowy
realizujÄ…c takÄ… opcjÄ™ osiÄ…gniemy zysk (kupimy taniej)
Opcja sprzedaży jest in the money jeżeli
kurs realizacji opcji > kurs natychmiastowy
realizując taką opcję osiągniemy zysk (sprzedamy drożej)
b) OUT OF THE MONEY  kurs realizacji opcji jest mniej korzystny dla nabywcy niż
aktualny kurs natychmiastowy dla danych walut. Nie ma ona żadnej wartości
wewnętrznej.
Opcja zakupu jest out of the money jeżeli
kurs realizacji opcji > kurs natychmiastowy
realizacja takiej opcji naraża na straty i jest nieopłacalna
(kupimy drożej).
Opcja sprzedaży jest out of the money jeżeli
kurs realizacji opcji < kurs natychmiastowy
nieopłacalne (sprzedamy taniej)
c) AT THE MONEY  kurs realizacji opcji jest równy bądz
niewiele
odchylony od kursu natychmiastowego.
(Należy realizować tego typu opcje, aby nie ponieść straty
wynikającej z zapłacone premii).