Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Laboratorium nr 6
6.1. Zaokrąglanie krawędzi modelu
W poprzednich ćwiczeniach nauczyliśmy się wstępnie zaokrąglać i fazować krawędzie
dzięki narzędziom takim jak wyciągnięcie czy obrót. Czasami zachodzi sytuacja gdy użycie
tych narzędzi nie przynosi żadnych skutków, wtedy musimy użyć nowego narzędzia jakim
jest zaokrÄ…glanie bÄ…dz
fazowanie . Oba te narzędzia
dostępne są w menu bocznym Elementy części . Stosowanie tych dwóch narzędzi jest o wiele
przydatniejsze i łatwiejsze w użyciu niż innych metod zaokrąglenia poznanych w
AutoCadzie.
Rys. 1. Przykład zastosowania zaokrągleń bryły
Na poczÄ…tek zaczniemy od narysowania poniższego szkicu i obrócenie go o 360º, przy
wykorzystaniu linii środkowej nie należącej do obiektu.
Rys. 2. Szkic pomocniczy
Po wykonaniu pełnego obrotu powinniśmy otrzymać poniższy element.
1
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Rys. 3. Szkic po wykonaniu obrotu
Mając przygotowany model bazowy (rys.3) możemy zabrać się za zaokrąglanie. W tym celu
wybieramy zaokrÄ…gl . Pojawia nam siÄ™ pomocnicze okno dialogowe.
Rys. 4. Okno dialogowe zaokrÄ…gl
Jak widzimy na powyższym rysunku okno składa się z trzech zakładek, oznaczonych
dla lepszej orientacji piktogramami możliwych do wykonania zaokrągleń. Na
wymodelowanym przykładzie z rysunku 3. zastosujemy pierwszy rodzaj zaokrąglenia Stały.
Jest to efekt tworzący zaokrąglenie danej krawędzi o jednym stałym jej promieniu na całej jej
długości. W celu ustalenia promienia zaokrąglenia, klikamy wartość liczbową znajdującą się
w białym polu okna dialogowego tego narzędzia i wpisujemy np. 4. Następnie kursorem
myszki wskazujemy które krawędzie mają być zaokrąglone. Możemy także automatycznie
zaznaczyć, że chcemy zaokrąglić wszystkie krawędzie wklęsłe i/lub wypukłe. Po zaznaczeniu
krawędzi Inventor prezentuje nam, w jaki sposób w jaki sposób zostanie wykonane
zaokrÄ…glenie (rys. 5).
2
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Rys. 5. Wstępne zaokrąglenie propagacji zaokrąglenia
Po zatwierdzeniu tego polecenie klawiszem OK. zostaną zaokrąglone krawędzie jak pokazano
to na poniższym rysunku.
Rys. 6. Zaokrąglenie krawędzi modelu
Oczywiście zaokrąglenie można było by wykonać na krawędziach wewnętrznych
modelu. Inventor  odbudowuje brakujący materiał modelu, natomiast postępowanie jest
identyczne do opisanego powyżej.
Najczęściej używa się prostych zaokrągleń, jednak czasami mamy do czynienia z
bardziej skomplikowanymi zaokrÄ…gleniami. Niekiedy chcemy aby projektowany przez nasz
model miał zaokrąglenie zmieniające się w różnych miejscach danej krawędzi. Wtedy
możemy skorzystać z drugiej zakładki narzędzia zaokrąglanie, oznaczoną jako Zmienny.
Rys. 7. Zakładka zaokrąglenie zmienny
3
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
W oknie dialogowym ukrytym pod tą zakładką możemy zobaczyć, że na początku
mamy do dyspozycji dwa charakterystyczne punkty danej krawędzi, początkowy i końcowy.
Rys. 8. Wybrany początek i koniec krawędzi do zaokrąglenia
Program umożliwia również ustalenie własnych punktów na wybranej krawędzi. Po
wybraniu zakładki zmienny możemy na dowolnej krawędzi zaznaczyć dodatkowy pkt w
którym chcemy mieć inny promień zaokrąglenie niż na całej krawędzi. Następnie w polu
promień możemy zdefiniować różne promienie dla każdego pkt Przykładowo wybierzmy
sobie dowolny pkt, mniej więcej w środku, zaokrąglamy go promieniem 8mm, a końce 2mm
(rys. 10). W oknie dialogowym, w zakładce zmienny, w polu położenie możemy dokładnie
sprecyzować w którym miejscu ma znajdować się nasz pkt pomocniczy. Cała krawędz

przyjmuje wartość 1, jeśli chcemy umieścić pkt w samym środku krawędzi wystarczy wpisać,
po wcześniejszym zaznaczeniu pkt wartość 0,5.
Rys. 9. Zaokrąglenie krawędzi stałym promieniem r=4mm
4
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Rys. 10 Zaokrąglenie krawędzi zmiennym promieniem
6.2. Fazowanie
Fazowanie nie jest tak skomplikowane jak zaokrÄ…glanie, posiada Å‚atwe i przejrzyste
okno dialogowe jak większość narzędzi w Inventorze. Na początek narysujmy sześcian z
poniższego rysunku.
Rys. 11. Sześcian
Następnie klikamy ikonę fazuj z panelu Element części. Pojawia
nam się okno dialogowe, które nie jest zbyt skomplikowane. Wszystkie opcje są ukryte pod
odpowiednimi przyciskami oznaczonymi szczegółowymi piktogramami, po których od razu
wiadomo do czego one służą.
Rys. 12. Okno dialogowe polecenia fazuj
5
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Najczęściej używaną opcją jest odległość umożliwiająca wykonanie fazy poprzez
podanie jednej odlegÅ‚oÅ›ci dla obu krawÄ™dzi. Faza ta domyÅ›lnie ustawiony kÄ…t 45º. Aby
wykonać ten typ fazowania, wprowadzamy odległość na jaką chcemy fazować, wybieramy
krawędzie na których ma zostać przeprowadzone fazowania i klikamy OK. Powinniśmy
otrzymać poniższy rysunek.
Rys. 13. Przykład zastosowania fazowania odległości
Kolejnym z występujących w oknie fazowań jest fazowania odległości i kąta . W tym
przypadku wskazujemy płaszczyznę na której ma być fazowania a następnie krawędz
której
ma to dotyczyć. W kolejnym kroku podajemy odległość i kąt fazowania. Po wykonaniu tych
operacji powinniÅ›my otrzymać poniższy rysunek dla r=4mm, oraz kÄ…ta 50º.
Rys. 14. Przykład fazowania odległość i kąt
Ostatnia opcja ukryta pod nazwą dwie odległości, umożliwia wprowadzenie dwóch
odległości pochylenia fazy. Po wpisaniu dwóch danych liczbowych wskazujemy krawędz
,
która ma zostać sfazowana. Program prezentuje nam automatycznie płaszczyznę przystającą
do fazy, umożliwiającą coś w rodzaju zamienienia miejscami odległości tworzonej fazy.
6
Materiały pomocnicze do przedmiotu Podstawy Konstrukcji Maszyn z elementami CAD
Instytut Politechniczny Rok 2 semestr 04
Rys. 15. Okno dialogowe fazowania
Po wybraniu odległości 6 i 2 mm powinniśmy uzyskać poniższy rysunek.
Rys. 16. Przykład fazowania dwóch odległości
7