}ð PojÄ™cie komunikowanie pochodzi od Å‚ac. czasownika
communico, communicare, co oznacza uczynić wspólnym,
połączyć, udzielić komuś wiadomości, naradzać się i
rzeczownika communio, oznaczającego wspólność,
poczucie łączności.
}ð Do XVI wieku pojÄ™cie to oznaczaÅ‚o uczestnictwo,
dzielenie siÄ™.
}ð W XVI wieku nadano termu terminowi drugie znaczenie
 transmisja, przekaz, co wiązało się z rozwojem poczty i
dróg.
}ð Ludzie komunikujÄ…c sie, odbierajÄ… i nadajÄ… informacje przez
poszczególne zmysły.
}ð ProcentowÄ… proporcje odbioru i przekazu przedstawiajÄ…
następujące zmysły:
" wzrok  83 %, " węch  3,5 %,
" dotyk  1,5 %,
" słuch  11 %,
" smak  1 %1.
}ð rzeczowa (formalna) - informacje sÄ… przekazywane w
sposób formalny i oczywisty;
}ð autoportretu (autoprezentacji) - pÅ‚aszczyzna ta sÅ‚uży do
przekazania informacji o naszym nastroju w chwili nadawania
komunikatu;
}ð wzajemnych relacji - wskazuje stosunek do drugiej osoby
lub otoczenia;
}ð apelu - zawiera życzenie lub żądanie skierowane do odbiorcy
komunikatu
}ð Efektywność wszystkich
procesów komunikowania, bez
względu na poziom i sposób
porozumiewania, zależy od
dwóch podstawowych form:
- komunikacji werbalnej,
- komunikacji niewerbalnej.
}ð Z reguÅ‚y obie formy wystÄ™pujÄ…
jednocześnie, uzupełniając się.
}ð 1. Informacyjna: pozwala zdobywać wiedzÄ™ o najbliższym
otoczeniu, jak i o wydarzeniach w skali kraju, czy świata.
}ð 2. Edukacyjna: przekazywanie wiedzy, wartoÅ›ci i uczuć.
}ð 3. Identyfikacji osobistej: pozwala wzmocnić przekazywane
w procesach komunikaty wzory zachowań i wartości.
Dokonuje się integracja z innymi wartościami. Dzięki tym
procesom jednostka może się utożsamiać z innymi
jednostkami, grupami, społecznościami, czy narodami.
}ð 4. Integracyjna: tworzenie wiÄ™zi miÄ™dzy jednostkami i
społecznościami, w wyniku czego powstaje ład społeczny.
}ð 5. Mobilizacyjna: aktywizacja i pobudzanie do okreÅ›lonego
typu działania.
}ð 6. Rozrywkowa: gÅ‚. zapewniana przez media masowe, ale
także komunikowanie interpersonalne.
}ð Proces wymiany informacji miÄ™dzy ludz
mi, za
pośrednictwem systemu znaków dz
więkowych lub
graficznych zwanego językiem.
Język:
}ð Podstawowy Å›rodek
komunikacji werbalnej.
Dzięki niemu wyrażane są
znaczenia komunikowanych
idei i uczuć (pod warunkiem,
że dz
więki i symbole są
rozumiane przez wszystkich
uczestników procesu
komunikowania).
}ð Nadawca- nazywamy tego, kto przekazuje wiadomość.
}ð Odbiorca- to jedna lub wiÄ™cej osób, do których skierowany
jest przekaz.
}ð Kodowanie- organizacja symboli i zabudowywanie nimi
komunikatu.
}ð Odkodowanie- odczytywanie odebranego przekazu,
interpretacja uczuć i idei w nim zawartych.
}ð Komunikat- struktura, na którÄ… skÅ‚adajÄ… siÄ™ znaki, znaczenia,
symbole, kodowanie i dekodowanie, forma i organizacja.
}ð Szum- wszystko to co zakłóca proces komunikacji.
}ð Sprzężenie zwrotne- reakcja odbiorcy na komunikat po jego
odkodowaniu.
}ð 1. Kontekst: warunki, w jakich odbywa siÄ™ proces
komunikacji:
üðaspekt fizyczny: otoczenie, temperatura, Å›wiatÅ‚o, miejsce, czas,
üðaspekt historyczny: odwoÅ‚ywanie siÄ™ do innych, przeszÅ‚ych
wydarzeń,
üðaspekt psychologiczny: wzajemne postrzeganie siÄ™
uczestników procesu komunikacji,
üðaspekt kulturowy: system wiedzy dostÄ™pnej szerokie grupie
ludzi, obejmuje wierzenia, wartości, symbole, zachowania.
}ð 2. Uczestnicy: w transakcyjnym procesie
komunikowania odgrywajÄ… wymienne role
nadawcy i odbiorcy.
üð W komunikowaniu nieformalnym role
uczestników tego procesu mogą być
asymetryczne (uczestnicy o odmiennym
statusie: rodzic- dziecko, szef- pracownik)
lub symetryczne (uczestnicy o tym samym
statusie np. przyjaciele).
üð Uczestnictwo każdej jednostki w procesie
komunikowania jest zdeterminowane
przez osobiste doświadczenia, uczucia,
wyznawane wartości, nastroje,
wykonywane zawody itp.
}ð 3. Komunikat: kompleksowa struktura, na którÄ… skÅ‚adajÄ…
siÄ™ znaki, znaczenia, symbole, kodowanie i dekodowanie,
forma i organizacja.
}ð 4. KanaÅ‚: droga i Å›rodek transportu komunikatu od
nadawcy do odbiorcy.
üðW komunikowaniu interpersonalnym ma charakter
symboliczny. W komunikowaniu masowym czy
medialnym (pośrednim) kanał zostaje wzmocniony
urzÄ…dzeniami technicznymi.
}ð 5. Szumy: wystÄ™pujÄ… ich trzy rodzaje:
üðzewnÄ™trzne: wiążą siÄ™ z otoczeniem zewnÄ™trznym procesu
komunikowania, temperaturą (upał, chłód), hałasem,
uszkodzonym odbiornikiem radiowym lub telewizyjnym,
üðwewnÄ™trzne: uczucia i predyspozycje psychiczne uczestników
procesu komunikowania np. ból głowy, zmęczenie,
roztargnienia, złość, stereotypy, uprzedzenia
üðsemantyczne: znieksztaÅ‚canie
(świadome lub nieświadome)
znaczenia komunikatu przez
odbiorcÄ™.
}ð 6. Sprzężenie zwrotne: reakcja odbiorcy na komunikat
po jego odkodowaniu.
Może być ono:
üð natychmiastowe: dotyczy komunikowania bezpoÅ›redniego,
üð opóz
nione: dotyczy komunikowania
masowego i medialnego, które odbywa
się za pośrednictwem technicznych
środków przekazu.
}ð mowa egocentryczna - skierowana do samego siebie np.
u niemowlÄ…t;
}ð polecenia i instrukcje - stosowane w celu wywarcia
wpływu na zachowania innych; mogą być uprzejmie
perswazyjne lub autorytarne;
}ð pytania - ukierunkowane na uzyskiwanie informacji
werbalnej; mogą być otwarte lub zamknięte, osobowe lub
bezosobowe;
}ð informacja - może być udzielana w odpowiedzi na
pytania, być częścią wykładu lub występować w dyskusji
nad rozwiÄ…zaniem problemu;
}ð Jest procesem spoÅ‚ecznym: odnosi siÄ™ do przynajmniej 2-ch
jednostek i przebiega w środowisku społecznym.
}ð Zachodzi w okreÅ›lonym kontekÅ›cie spoÅ‚ecznym:
determinowanym przez liczbę i charakter uczestników.
}ð Jest to proces kreatywny: polega na budowaniu nowych
pojęć i przyswajaniu wiedzy o świecie.
}ð Ma charakter dynamiczny: polega na przyjmowaniu,
rozumieniu i interpretowaniu informacji.
}ð Ma charakter ciÄ…gÅ‚y: trwa od narodzin czÅ‚owieka do jego
śmierci.
}ð Denotacja  bezpoÅ›rednie
(słownikowe) znaczenie słów.
- słowa (np. w różnych słownikach)
mogą być odmiennie definiowane;
mogą mieć kilka znaczeń; mogą
zmieniać znaczenie w zależności od
kontekstu
}ð Konotacja  ujawnia obszar emocji,
uczuć i wartości związanych z
poszczególnymi słowami.
}ð komunikacja ustna
Øð wzmocniona przez Å›rodki przekazu niewerbalnego ma
znacznie większe możliwości ekspresji uczuć
i myśli;
}ð komunikacja pisemna
Øð komunikacja interpersonalna: list klasyczny, e-mail,
fax, telex
Øðkomunikacja instytucjonalna, publiczna, polityczna:
oficjalne pisma, polecenie, rozkaz, instrukcja
działania, akt prawny, rozporządzenie, decyzje
Øð komunikacja masowa: media drukowane, Internet
}ð Polega ono na dopasowaniu sÅ‚ownictwa, budowy zdaÅ„,
sposobu wyrażania myśli, do języka, jakim posługuje sie
rozmówca. Jest to bardzo ważna umiejętność, wynikająca
ze spostrzeżenia, że z ludz
mi należy rozmawiać ich
własnym językiem. Nie należy tworzyć barier tam, gdzie
ich nie powinno być. Słowa dostosowane do rozmówcy
to już część sukcesu. Każdy rozmówca przyjmuje
informacje z zewnątrz i przetwarza je wewnętrznie 
buduje swoistą rzeczywistość.
Øð- wizualny (informacje sÄ… przetwarzane na obrazy, za pomocÄ…
słów np.: widzieć, zaciemniony, przejrzysty, ilustrować,
zobaczyć, klarowny, zarys, wyobrażać, jasny itp.)
Øð- sÅ‚uchowy, (np. sÅ‚yszeć, gÅ‚oÅ›ny, cichy, harmonizować,
akcentować, tonować, wzmacniać, brzmieć, wołać, nagłaśniać,
zagłuszać itp.)
Øð- kinestetyczny, (np. czuć, dotykać, ciepÅ‚y, gÅ‚adki, ciasny,
namacalny, chwytać, ściskać, miękki, twardy, mieć wrażenie).
}ð 1. Oparte na charakterze fizycznym
i psychologicznym:
üð Różnice kulturowe- nieznajomość kultury, obyczajów,
tradycji czy nawet języka naszego partnera w komunikacji
üð Brak umiejÄ™tnoÅ›ci decentracji- wiÄ™kszość osób nie potrafi wczuć siÄ™ w
sytuację mówiącego
üð Utrudnienia percepcyjne- efektywna komunikacja jest również
zagrożona w przypadku, gdy coś zakłóca naszą percepcje, czyli
postrzeganie innych ludzi.
üð Stereotypy- bariera ta powstaje w skutek tego, iż wartoÅ›ciujemy naszych
partnerów w komunikacji ze względu na ich status. Więcej uwagi i
szacunku okazujemy ludziom o wysokim statusie niż tym o niskim.
üð Wybiórczość uwagi - to zakłócenie jest skutkiem nie skupiania siÄ™ na
całości wypowiedzi naszego współrozmówcy ,tylko na jakimś
pojedynczym fakcie.
üð Samopoczucie- duże znaczenie odgrywajÄ… tutaj uwarunkowania
psychologiczne ludzi komunikujÄ…cych siÄ™.
}ð 2. Bariery wewnÄ™trzne ( sÄ… wynikiem naszych emocji, problemów z
zaufaniem, czy też zakłóceń w rozszyfrowaniu komunikatów
werbalnych i niewerbalnych):
üð OsÄ…dzanie- jest wynikiem narzucania wÅ‚asnych opinii innym, a także proponowania im
rozwiązań skutecznych u innych osób, nie uwzględniając problemów samego
zainteresowanego.
üð Decydowanie za innych- bariera ta jest wynikiem próby decydowania w danych
sytuacjach za innych. Powoduje to w naszym współrozmówcy powstanie uległości.
Wynikiem takich działań jest ograniczona, przez naszego rozmówce otwartość i szczerość
wypowiedzi.
üð Blokady jÄ™zykowe- majÄ… charakter nieÅ›wiadomy i Å›wiadomy, które mogÄ… doprowadzić do
obniżenia wartości naszego współrozmówcy. W tym typie zakłóceń, w działaniu
rozmówcy przejawia się: wtrącanie do wypowiedzi zwrotów w językach obcych;
stosowanie kodów lub szyfrów, umówionych i znanych tylko wybranym osobą w grupie;
używanie wulgaryzmów, nie akceptowanych przez nas.
}ð Å»eby komunikacja interpersonalna byÅ‚a poprawna
należy zdawać sobie sprawę z istnienia owych barier.
Można wówczas panować nad naszymi wypowiedziami
i dzięki temu nie wpływać negatywnie na naszego
rozmówcę.
qð Każdy czÅ‚owiek lubi, żeby go sÅ‚uchano, odczuwa
bowiem potrzebę mówienia. Poza samym faktem
zaskarbienia sobie łaski partnera, uważne słuchanie
przyczynia sie do jego właściwego zrozumienia,
usłyszenia tego, co mówi, a nie tego, co chcemy
usłyszeć.
qð Aktywne sÅ‚uchanie polega na okazywaniu
rozmówcy całym sobą, że słuchasmy go uważnie.
qð SkÅ‚adajÄ… sie na nie trzy elementy:
}ð zrozumienie celu czyli zamiaru mówiÄ…cego (po co
do nas mówi)
}ð zachowanie podczas komunikacji czyli
odpowiednia mimika, gesty, zadawanie pytań i
notowanie.
}ð zrozumienie pobudek dziaÅ‚ania, czyli po co
słuchamy (do czego są nam przekazywane
informacje potrzebne).
Øðkoncentracja uwagi na rozmówcy;
Øðzachowywanie kontaktu wzrokowego;
Øðlekkie pochylenie ciaÅ‚a w stronÄ™ rozmówcy;
Øðużywanie zwrotów i dz
więków zachęcających i
podtrzymujÄ…cych rozmowÄ™ (mhm, tak, rozumiem etc.);
Øðnie zajmowanie sie jakimiÅ› innymi czynnoÅ›ciami w trakcie
rozmowy;
ØðpowÅ›ciÄ…ganie sie od przedwczesnego wyrażania wÅ‚asnego
zdania;
Øðempatia ( czyli emocjonalne postawienie sie w miejscu
rozmówcy);
Øðstosowanie parafrazy i umiejÄ™tne zadawanie pytaÅ„.
}ð NÄ™cki Z., Komunikacja miÄ™dzyludzka,
}ð http://www.eduteka.pl/doc/komunikacja-jezykowa,
}ð NÄ™cki Z., Komunikowanie interpersonalne,
}ð Encyklopedia PWN.
}ð 1. Edukacyjna funkcja komunikacji to& ?
}ð 2. Którym ze zmysłów kierujemy siÄ™ najbardziej
w trakcie komunikacji?
}ð 3. Co jest podstawowym Å›rodkiem komunikacji werbalnej?
}ð 4. Czym jest kontekst w komunikacji werbalnej?
}ð 5. Szumy wiążące siÄ™ z uczuciami i predyspozycjami psychicznymi
uczestników procesu komunikowania np. ból głowy, zmęczenie,
roztargnienia, złość, stereotypy, uprzedzenia, to szumy...
a)zewnętrzne,
b)wewnętrzne
c)semantyczne
}ð 6. Co rozumiesz pod pojÄ™ciem  sprzężenie zwrotne ?
}ð 7. Dlaczego komunikacja ma charakter dynamiczny?
}ð 8. Co to jest denotacja?
}ð 9. Podaj 3 systemy postrzegania rzeczywistoÅ›ci.
}ð 10. Podaj 3 bariery w procesie komunikacji.
 Dziękujemy Dziękujemy
za uwagÄ™ ! ;) za uwagÄ™ ! :)