Bezpieczeństwo pracy
i
ergonomia I
Rok I
BHP
Model zarządzania bezpieczeństwem w firmie
1. Zidentyfikuj zagrożenia. Oszacuj, oceń,
2.Zrób program bezpiecznej pracy
zmniejsz ryzyko
" zgłoś działalność
" wprowadz
regulamin pracy
" opracuj politykÄ™ zdrowia i
bezpieczeństwa
3. Zorganizuj bezpiecznÄ… pracÄ™ - zgodnÄ… z
TwojÄ… politykÄ… zdrowia i
4. Wprowadz
monitoring
bezpieczeństwa
" sprawdzaj warunki pracy
" obserwuj postępowanie pracowników
" badaj każdy wypadek
" eliminuj poznawane przyczyny zagrożeń
5. Oceń swoje zarządzanie
bezpieczeństwem. Zrób projekt
poprawy stanu bezpieczeństwa w firmie
6.Wprowadz
zaprojekto-wanÄ… poprawÄ™
stanu bezpieczeństwa w firmie
Jesteś bliżej
doskonałości. Powtórz
cykl.
Bezpieczeństwo zawsze
możesz poprawić
Wg Studenski R.: Zarządzanie bezpieczeństwem. Prawne, techniczne i psychologiczne zasady organizacji
bezpiecznej pracy w małej i średniej firmie. GIG. Katowice.1999.
BEZPIECZEC
STWO
Bezpieczeństwo to brak tych spośród warunków, które
mogą powodować śmierć, obrażenia, chorobę zawodową
albo uszkodzenie lub utratę wyposażenia lub majątku.
BEZPIECZEC
STWO  brak nieakceptowanego ryzyka
szkód
Bezpieczeństwem pracy nazywamy zespół warunków,
które muszą być zachowane, aby pracownicy mogli
pracować bezpiecznie i bez szkody dla zdrowia.
HIGIENA PRACY
Higiena pracy obejmuje działania i środki służące zapobieganiu chorobom zawodowym
i zajmuje siÄ™:
" Badaniem wpływu warunków pracy na zdrowie, na zaburzenia czynności
fizjologicznych i na zachowanie sprawności ustroju człowieka w czasie pracy.
" Ustaleniem czynników szkodliwych dla zdrowia.
" Zapobieganiem powstawaniu schorzeń i chorób zawodowych wśród ludzi
wykonujących określony zawód.
BEZPIECZEC
STWO I HIGIENA PRACY
to ogół norm prawnych oraz środków badawczych, organizacyjnych i technicznych mających
na celu stworzenie pracownikowi takich warunków pracy, aby mógł on wykonywać pracę w
sposób produktywny, bez narażania go na nieuzasadnione ryzyko wypadku lub choroby
zawodowej oraz nadmierne obciążenie fizyczne i psychiczne.
Zagrożenie to stan środowiskowy mogący spowodować straty, a w
szczególności wypadek lub chorobę.
ZAGROŻENIA I ICH PODZIAA

Dzielimy je na dwie wielkie grupy:
" powodujÄ…ce wypadki przy pracy,
" powodujÄ…ce choroby zawodowe.
Do pierwszej grupy zaliczamy czynniki zagrożenia
powodujące wypadki przy pracy, fizyczne obrażenia ciała,
wywoływane mechanicznie, jak na przykład upadki, pochwycenia,
uderzenia itp.
Do drugiej grupy zaliczamy czynniki zagrożenia
powodujące choroby zawodowe, wywołane oddziaływaniem na
organizm pracownika rozmaitych szkodliwych dla zdrowia
czynników środowiska pracy, takich jak: hałas, wibracja, substancje
toksyczne, pyły przemysłowe, pary rozpuszczalników organicznych
i wiele innych.
Ze względu na rodzaj niebezpiecznej energii
zagrożenia można podzielić na:
" kinetyczne,
" elektryczne
" chemiczne,
" promieniowe
" termiczne
Ze względu na lokalizację energii zagrożenia
można podzielić na:
" naturalne
" techniczne
" osobowe
Czynniki zagrożeń - podział:
- czynniki powodujÄ…ce wypadki przy pracy czyli
czynniki urazowe
- czynniki powodujÄ…ce choroby zawodowe czyli
czynniki szkodliwe i uciążliwe
Czynniki szkodliwe i uciążliwe:
- czynniki fizyczne (hałas, wibracje, pyły,
promieniowanie, pole elektromagnetyczne)
- czynniki chemiczne (substancje toksyczne,
drażniące, mutagenne, rakotwórcze)
- czynniki biologiczne (mikroorganizmy
zwierzęce i roślinne)
- czynniki psychofizyczne (obciążenie fizyczne
i psychiczne)
Zagrożenie bezpośrednie to czynnik lub działanie człowieka,
które może doprowadzić do negatywnych skutków - utraty
życia lub zdrowia.
Zagrożenie pośrednie to czynnik lub działanie
człowieka, który w określonym przypadku może przyczynić się
do utraty życia lub zdrowia.
Bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia występuje
zawsze w razie przekroczenia wartości najwyższych
dopuszczalnych stężeń pułapowych szkodliwych dla zdrowia
czynników środowiska pracy, określonych dla niektórych
substancji.
Każdy pracownik powinien:
- posiadać wystarczające kwalifikacje zawodowe,
odpowiadajÄ…ce wykonywanej pracy,
- zostać poddany wstępnym badaniom lekarskim w celu
ustalenia zdolności do wykonywania zamierzonej
pracy,
- zostać wyposażony w przewidziane dla danego
stanowiska pracy środki ochrony indywidualnej oraz odzież
i obuwie robocze,
- zostać przeszkolony w zakresie BHP,
- zostać zaznajomiony z przyszłym stanowiskiem pracy,
swoimi przełożonymi i współpracownikami.
Pierwsza zasada BHP  elementy ruchome i inne, które w razie
zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być do wysokości
co najmniej 2,5 m od poziomu podłogi (podestu) stanowiska pracy
osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne, z
wyjątkiem przypadków, gdy spełnienie tych wymogów nie jest
możliwe ze względu na funkcje maszyny.
Druga zasada BHP - w czasie ruchu maszyny nie wolno wykonywać
żadnych czynności pomocniczych, takich jak:
" czyszczenie, usuwanie nagromadzonych materiałów,
" usuwanie awarii, wykonywanie drobnych napraw, dokręcanie śrub,
" dokonywania zmian położenia lub nastawy elementów roboczych,
" dokonywanie ręcznych pomiarów obrabianych elementów podczas
ich obrotów lub innego rodzaju ruchu.
Polska Klasyfikacja Działalności - jest umownie przyjętym,
hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów
działalności społeczno-gospodarczej, jakie realizują jednostki
(podmioty gospodarcze)
Przedmiotem ochrony pracy jest pracownik
Przez pojęcie bezpieczeństwa należy rozumieć brak nieakceptowalnego ryzyka szkód
natomiast przez ochronÄ™ zdrowia - gwarancje zawarte w normach prawnych
ustalających takie warunki pracy aby, zgodnie z definicją WHO, zapewnić
pracownikowi stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego oraz socjalnego
OCHRONA PRACY to system środków prawnych, ekonomicznych, organizacyjnych
i technicznych, służących zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa i ochrony
zdrowia w procesie pracy (przy czym przez system należy rozumieć zbiór
uporządkowanych jednostek tworzących całość organizacyjną, służących jednemu
celowi).
OCHRONA PRACY to całokształt norm prawnych oraz środków badawczych,
organizacyjnych i technicznych majÄ…cych na celu ochronÄ™ praw pracownika oraz
ochronę jego życia i zdrowia przed czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi w
środowisku pracy, a także stworzenie mu optymalnych warunków pracy z punktu
widzenia ergonomii, fizjologii i psychologii pracy.
CELE OCHRONY PRACY
" ochrona pracowników przed wypadkami przy pracy,
" ochrona pracowników przed chorobami zawodowymi,
" ograniczenie zatrudniania pracowników przy pracach szczególnie ciężkich lub
uciążliwych,
" ochrona dóbr materialnych sfery pracy przed zniszczeniem,
" ochrona uprawnień pracowniczych - trwałości stosunku pracy, wynagrodzenia,
szczególna ochrona pracy młodocianych i kobiet oraz ochrona innych uprawnień
pracowniczych (czasu pracy, urlopów pracowniczych itd.).
ELEMENTY SYSTEMU OCHRONY PRACY W RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ- Instytucje
nadzorujÄ…ce
W polskim systemie ochrony pracy można wyodrębnić trzy segmenty.
" segment wykonawczy,
" segment nadzoru,
" segment naukowo - badawczy.
ObowiÄ…zki pracownika w zakresie bhp:
1. Znać przepisy oraz zasady bhp, brać udział w szkoleniu oraz instruktażu z tego
zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym.
2. Wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami oraz zasadami bhp, a także
stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych.
3. Dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu, a także o porządek
oraz Å‚ad w miejscu pracy.
4. Stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków
ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich
przeznaczeniem.
5. Poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym
badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
6. Niezwłocznie powiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy
wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec
współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o
grożącym im niebezpieczeństwie.
7. Współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków
dotyczÄ…cych bhp.
Podstawowe obowiÄ…zki pracodawcy:
1. Organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
2. Zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów i zasad bhp, wydawać
polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych
poleceń.
3. Zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez
organy nadzoru nad warunkami pracy.
4. Zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
5. Znać w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków,
przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bhp.
6. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów BHP dotyczy jedynie osób kierujących
pracownikami (art. 283 ż1 KP),
7. Pracodawcy organizujący pracę jednocześnie na tym samym miejscu pracy
wyznaczajÄ… koordynatora w sferze nadzoru nad BHP,
8. Pracodawca rozpoczynający działalność jest zobowiązany:
" w ciągu 14 dni zawiadomić na piśmie inspektora pracy oraz inspektora sanitarnego
o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz przewidywanej liczbie
pracowników,
" złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia
wymagań wynikających z przepisów BHP, dotyczących danej działalności
gospodarczej.
Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, powodujące uraz u osoby poszkodowanej i
wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności
albo poleceń przełożonych
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności w interesie
zakładu pracy, nawet bez polecenia
3) w czasie pozostawania w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą
zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku
pracy.
Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną
powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z
danego tytułu podczas:
1) uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium
sportowe,
2) wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie
odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
3) pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie,
4) odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę
pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu lub przygotowania
zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urzÄ…d
pracy,
5) wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek
rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu
przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni,
6) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o
świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące
zlecenia,
7) współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy
zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się
przepisy dotyczÄ…ce zlecenia,
8) wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w
rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
9) wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności
pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
10) wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności związanych z
powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi,
11) odbywania służby zastępczej,
12) nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej przez słuchaczy pobierających
stypendium,
13) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o
świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące
zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba
pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz
pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Wypadek śmiertelny przy pracy (lub traktowany na równi z wypadkiem przy pracy) to
wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od
dnia wypadku.
Ustawa z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych. (Dz.U. 2002 nr 199 poz. 1673 z póz
n.zm)
Wypadek zbiorowy to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia, uległy co
najmniej dwie osoby.
Ustawa z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych. (Dz.U. 2002 nr 199 poz. 1673 z póz
n.zm)
Wydarzenie wypadkowe bezurazowe to niebezpieczne zdarzenie zwiÄ…zane z wykonywanÄ…
pracą, podczas którego nie dochodzi do urazów lub pogorszenia stanu zdrowia.
Zgodnie z dotychczasową wykładnią przyjętą w orzecznictwie Sądu Najwyższego nie może
być kwalifikowany jako wypadek przy pracy:
" wypadek przy uprawianiu sportu i braniu udziału w zawodach i imprezach, choćby odbywało
się to w godzinach pracy i za zgodą przełożonych,
" wypadek, jakiemu uległ pracownik w czasie dobrowolnego korzystania w organizowanej
przez zakład pracy lub związek zawodowy imprezy rozrywkowo-wypoczynkowej,
" samobójstwo pracownika w zakładzie ,
" wypadek, jakiemu uległ pracownik służby zdrowia wykonując zawód na swój rachunek,
" wypadek, jaki zdarzył się pracownikowi w czasie przebywania w godzinach pracy poza
zakładem, w celu nabycia artykułów żywnościowych,
" wypadek w wyniku bójki na tle osobistym.
Czynniki wpływające na wypadki przy pracy
Uwarunkowania osobowe
" Nieprzystosowanie społeczne,
" Indywidualne nieprzystosowanie,
" Nadmierna impulsywność,
" Brak szybkości i dokładności w odbiorze informacji
Wpływ organizacji pracy na wypadki:
" nieprawidłowy podział pracy lub rozplanowanie zadań,
" niewłaściwe polecenia przełożonych,
" brak nadzoru,
" niewłaściwa koordynacja prac zbiorowych,
" wykonywanie z polecenia nadzoru prac nie wchodzących w zakres obowiązków pracownika,
" brak instrukcji posługiwania się czynnikiem materialnym,
" dopuszczenie do pracy czynnika materialnego bez wymaganych kontroli, przeglądów,
" tolerowanie przez nadzór odstępstw od zasad bezpiecznej pracy,
" niedostateczne przygotowanie zawodowe pracownika,
" brak lub niewłaściwe przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa pracy i ergonomii,
" tolerowanie przez nadzór stosowania niewłaściwych technologii,
" dopuszczenie do pracy człowieka z przeciwwskazaniami lekarskimi lub bez badań
lekarskich,
" wykonywanie pracy w zbyt małej obsadzie osobowej,
" wykonywanie pracy pomimo niewłaściwego zaopatrzenia w narzędzia i surowce,
" inne niewłaściwości związane z organizacją pracy
Zagrożeniem jest każdy czynnik mający zdolność spowodowania utraty życia lub zdrowia.
Niebezpieczne wydarzenia - aktywnie działające zagrożenia, np. pożar, wybuch gazu itp.
Niebezpieczne wydarzenie zaistniałe pod wpływem utraty kontroli nad zagrożeniem lub nad
zachowaniem jest traktowane jako skutek błędu.
Błędami są decyzje lub działania doprowadzające do powstania niebezpiecznego wydarzenia.
Błędem jest również niepodjęcie decyzji lub działań w sytuacji, w której ich podjęcie
zapobiegłoby wystąpieniu niebezpiecznego wydarzenia.
Profilaktyka wypadkowa - obejmuje działania podejmowane w celu zapobiegania
powstawaniu wypadków lub zmniejszeniu stopnia ich ciężkości.
W zakresie profilaktyki wypadkowej wyróżnia się:
- tworzenie przepisów określających wymagania stawiane fizycznym warunkom pracy,
technologią, wyposażeniu, ludziom oraz postępowaniu,
- projektowanie i organizowanie warunków, technologii i zadań zgodnych z obowiązującymi
przepisami,
- projektowanie i uczenie bezpiecznych zachowań,
- motywowanie do prawidłowych decyzji i zachowań,
- utrzymywanie lub podwyższanie obowiązujących standardów bezpieczeństwa dotyczących
warunków, technologii, wyposażenia, zadań i postępowania.
Powołanie zespołu powypadkowego
Ustalenie czy zdarzenie jest wypadkiem przy pracy oraz zbadanie przyczyn
wypadku należy do obowiązków pracodawcy, który ponosi wszystkie związane
z tym koszty. W tym celu powołuje zespół powypadkowy, w skład którego
wchodzi:
" pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
" społeczny inspektor pracy.
W myśl art. 23711 K.p., pracodawca tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy
(dalej służbę bhp), pełniącą funkcje doradcze i kontrolne, jeśli zatrudnia więcej niż
100 pracowników.
Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań
służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
W szczególności zespół powypadkowy jest obowiązany:
" dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń
technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania
pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
" sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku - jeżeli jest to konieczne,
" wysłuchać poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala oraz zebrać
informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku,
" zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie
niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
" zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
" dokonać prawnej kwalifikacji wypadku zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy
wypadkowej,
" określić środki profilaktyczne oraz wnioski, w szczególności wynikające z oceny
ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.
W zw. z wypadkiem Pracodawca jest obowiÄ…zany:
" podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
" zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadku,
" zabezpieczyć miejsce wypadku,
" ustalić w przewidzianym trybie okoliczności przyczyny wypadku w oparciu o przepisy
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalenia
okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. nr 105, poz. 870),
" zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom,
" prowadzić rejestr wypadków przy pracy.
" Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy
i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz
o każdym innym wypadku, który wywołał takie skutki, mającym związek z pracą,
jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.
Przez niezwłoczne zawiadomienie rozumie się czas niezbędny na przekazanie
informacji o wypadku (bez zbędnej zwłoki). Ma to istotne znaczenie, bowiem głównym
celem zawiadomienia o wypadku jest zapewnienie odpowiednim organom możliwości
zbadania wypadku bezpośrednio po jego wystąpieniu.
Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy
ponosi pracodawca
Góra lodowa ukrytych kosztów
1 PLN
Koszty ubezpieczone:
dla zatrudnionych, produkcji,
społeczeństwa,
straty zdrowotne, majÄ…tkowe,
środowiskowe
8 ÷36 PLN
Koszty nieubezpieczone:
·ðuszkodzenie budynków i instalacji,
·ðuszkodzenie wyposażenia i instalacji,
·ðwydatki sÄ…dowe,
·ðwydatki na akcjÄ™ ratowniczÄ… i usuwanie
szkód,
·ðzwÅ‚oka produkcyjna,
·ðnadgodziny i okresowe zatrudnienie,
·ðczas badaÅ„,
·ðstrata czasu przeÅ‚ożonych,
·ðprzerwanie prac biurowych,
·ðkary
Dokumentacja powypadkowa
Do dokumentacji powypadkowej zalicza się następujące dokumenty:
" protokół powypadkowy,
" statystycznÄ… kartÄ™ wypadku przy pracy,
" rejestr wypadków przy pracy,
" kartÄ™ wypadku w drodze do pracy lub z pracy,
" kartÄ™ wypadku.
Podstawowym dokumentem stwierdzającym, że zdarzenie zostało (lub nie)
zakwalifikowane jako wypadek przy pracy jest protokół powypadkowy. Prawidłowo
sporządzony protokół powypadkowy jest podstawą do przyznania
poszkodowanemu świadczeń określonych przepisami ustawy wypadkowej.
ZUS odmawia przyznania świadczeń wypadkowych w sytuacji, gdy:
" nie zostanie przedstawiony protokół powypadkowy lub karta wypadku,
" w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenie nie zostanie
uznane za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej,
" protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia
bezpodstawne.
Postępowanie odwoławcze
Pracownik (lub w razie wypadku śmiertelnego - jego rodzina) może
wnieść odwołanie od ustaleń protokołu powypadkowego do sądu
pracy.
Prawo to przysługuje pracownikowi wówczas, gdy ma w tym interes
prawny, np. gdy od wyników ustaleń okoliczności i przyczyn wypadku
zależy prawo do świadczeń lub odpowiedzialność porządkowa
pracownika, a także wówczas, gdy pracownikowi zarzucono winę
polegającą na naruszeniu obowiązujących przepisów bhp.
Rodzaje świadczeń powypadkowych
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu.
Świadczenie pieniężne przysługujące z mocy ustawy wypadkowej pracownika, który wskutek
wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, należne
pracownikowi z tytułu materialnej szkody i moralnej krzywdy doznanej wskutek uszczerbku
na zdrowiu.
" za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności
organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres
przekraczający 6 miesięcy mogącej jednak ulec poprawie
" za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które
powoduje upośledzenie organizmu nierokujące poprawy.
Wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na
zdrowiu zależy od procentu uszczerbku, jakiego doznał pracownik.
Za każdy procent przysługuje mu określona kwota, która podlega waloryzacji stosownie do
wzrostu przeciętnego wynagrodzenia - minimum 4% - jeżeli pracownik został zaliczony do I
grupy inwalidów - kwota określa 20 % uszczerbku na zdrowiu.
Stopień uszczerbku ustalają komisje lekarskie w procentach według tabeli norm uszczerbku.
Odszkodowanie należy się od pracodawcy.
Rodzaje świadczenia z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej.
" zasiłek chorobowy dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została
wypadkiem przy pracy lub chorobÄ… zawodowÄ…,
" świadczenie rehabilitacyjne dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego
jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokujÄ… odzyskanie
zdolności do pracy,
" zasiłek wyrównawczy dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie
uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednorazowe
odszkodowanie dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na
zdrowiu,
" jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
" renta z tytułu niezdolności do pracy dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy
wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej;
" renta szkoleniowa dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość
przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym
zawodzie spowodowanÄ…wypadkiem przy pracy lub chorobÄ… zawodowÄ…,
" renta rodzinna dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do
renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
" dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej;
" dodatek pielęgnacyjny dla osoby uprawnionej do renty z ubezpieczenia wypadkowego,
" pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w
przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą dla bezpieczonego skierowanego
przez lekarza orzecznika na wniosek lekarza prowadzÄ…cego.
Podstawę wymiaru świadczenia stanowi przeciętne
miesięczne wynagrodzenie pracownika z okresu 6 miesięcy -
obliczone wg. przepisów o świadczeniach pieniężnych z
ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Choroby, których związek przyczynowy z warunkami pracy został potwierdzony
epidemiologicznie lub wykazuje wysokie prawdopodobieństwo, są w ustawodawstwie wielu
państw określone w specjalnych wykazach, dających podstawę formalną do uznania ich za
choroby zawodowe.
Obowiązujący obecnie w Polsce wykaz chorób zawodowych odpowiada w zasadzie
wymaganiom zawartym w Konwencji 121 Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej
świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób
zawodowych, o ile została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla
zdrowia występujących w środowisku pracy lub wywołał ją sposób wykonywania
pracy.
Aby lekarz - orzecznik uznał chorobę za zawodową, muszą zostać spełnione
dwa warunki:
" choroba musi być wymieniona w wykazie chorób zawodowych,
" choroba musi mieć związek z wykonywaną pracą.
Przyczyny chorób zawodowych
1. Toksyczne substancje chemiczne
2. Substancje rakotwórcze
3. Pyły przemysłowe
4. Czynniki fizyczne
5. Czynniki biologiczne
6. Czynniki zwiÄ…zane ze sposobem wykonywania pracy
Zgłaszanie choroby zawodowej
Obowiązek zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika ma:
" pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę
zawodowÄ…,
" lekarz, który powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się do:
" właściwego państwowego inspektora sanitarnego,
" właściwego inspektora pracy.
Niezależnie od osób zobowiązanych do dokonania zgłoszenia (pracodawca i lekarz)
zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej może również dokonać:
" pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na
taką chorobę, (pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza podejrzenie za
pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną).
" lekarz stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie
wystÄ…pienia u pacjenta choroby zawodowej.
" lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracownika
mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać
podejrzenie choroby zawodowej.
W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej,
pracodawca ma obowiÄ…zek:
" ustalić przyczyny powstania choroby zawodowej oraz
charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą (pracodawca
współpracuje w tym zakresie z właściwym organem
Państwowej Inspekcji Sanitarnej),
" przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących
powstanie choroby zawodowej i zastosować inne niezbędne
środki zapobiegawcze,
" zapewnić realizację zaleceń lekarskich.
Dodatkowe obowiÄ…zki pracodawcy
" prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe i podejrzeń o
takie choroby,
" systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i
innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy
i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki
zapobiegawcze.
Właściwy państwowy inspektor sanitarny przesyła decyzję:
" zainteresowanemu pracownikowi,
" pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły
spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i
stwierdzenia choroby zawodowej,
" jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie,
" właściwemu inspektorowi pracy.
Od decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu choroby
zawodowej lub o braku podstaw do jej stwierdzenia przysługuje odwołanie do właściwego
państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Od decyzji państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu
choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej stwierdzenia przysługuje skarga do sądu
administracyjnego
W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby
zawodowej, pracodawca ma obowiązek, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenieść
pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy.
Åšwiadczenia dla chorych na choroby zawodowe
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy
spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, od pierwszego dnia
niezdolności do pracy.
" Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku
chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza
rokują odzyskanie zdolności do pracy.
" Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, którego
wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
" Jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który doznał stałego lub
długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
" Jednorazowe odszkodowanie przysługuje członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub
rencisty.
" Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny
do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
" Renta szkoleniowa przysługuje ubezpieczonemu, w stosunku do którego orzeczono
celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w
dotychczasowym zawodzie spowodowanÄ… wypadkiem przy pracy lub chorobÄ… zawodowÄ….
Renta rodzinna przysługuje członkom rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty
uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
Przedmiotem ergonomii jest relacja układu człowiek -
elementy pracy, w celu zapewnienia higieny, bezpieczeństwa i
komfortu pracy, przy założeniu wysokiej sprawności procesu
produkcyjnego. Wiedza o relacjach między elementami tego
układu powinna obejmować zagadnienia: co robić, jak, jakie
mogą się z tym wiązać zagrożenia oraz jak ich unikać.
Celem ergonomii jest humanistyczna i użytkowa
optymalizacja elementów pracy przez dostosowanie ich do
właściwości organizmu ludzkiego, funkcjonującego w sztywnych
granicach swego środowiska wewnętrznego z uwzględnieniem
środowiska zewnętrznego. Ergonomia przede wszystkim oparta
jest na znajomości samego człowieka.
Zadaniem ergonomii jest racjonalne ukształtowanie
stanowisk pracy przy jak najmniejszym koszcie biologicznym
człowieka.
Głównym przykazaniem ergonomisty jest troska o to, by
człowiek pracujący nie był zmuszony tworzyć wartości niższych
za cenę utraty wartości wyższych.
PODSTAWOWY UKA
AD ERGONOMICZNY
Termin "układ" rozumiany jest jako "system".
Jest on wieloznaczny, dotyczy zbioru zasad postępowania
względnie sposobów zorganizowania, uporządkowania lub
podporządkowania elementów tworzących całość.
Zależność pomiędzy bezpieczeństwem
pracy a ergonomiÄ…:
bezpieczeństwo pracy -
zapewnia ochronę życia pracownika
ergonomia -
zapewnia ochronÄ™ jego zdrowia
ERGONOMIA KONCEPCYJNA zajmuje się optymalizacją układu człowiek -
technika  środowisko na etapie projektowania.
ERGONOMIA OREKCYJNA jest realizowana w miejscu pracy i zajmuje siÄ™
analizą, istniejących warunków na stanowiskach pracy, oceną pod katem
zgodności tych warunków z wymaganiami jakie dyktują psychofizyczne,
antropologiczne, biomechaniczne cechy człowieka oraz wymaganiami
społecznymi i organizacyjnymi cechami pracy, następnie opracowaniem projektu
optymalizacji.
ZADANIA ERGONOMII WARUNKÓW PRACY:
" wykonywanie pomiarów oraz określenie dopuszczalnych wartości (norm)
intensywności czynników tworzących fizyczne, chemiczne i biologiczne środowisko
pracy;
" określanie wpływu tych czynników na człowieka, zarówno na drodze badań
diagnostycznych (określanie stanu istniejącego), jak i prospektywnych
(prognozowanie skutków w procesie projektowania systemu);
" określanie sposobu eliminacji uciążliwości i zagrożeń powodowanych przez
czynniki środowiskowe oraz realizacja projektów korygujących warunki pracy.
ZADANIA ERGONOMII WYROBÓW:
" dostosowanie obiektów technicznych do wymiarów i kształtów człowieka;
" zapewnienie funkcjonalności obiektu technicznego (sprawności, odpowiedniości
formy i funkcji, niezawodności, podatności na regulacje i naprawy, łatwości
likwidowania po zużyciu itp.);
" zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu użytkowania obiektu technicznego;
" dbałość o estetykę kształtów i barw obiektu technicznego.
ETAPY PROCESU PRACY
1. percepcję napływających do człowieka informacji,
2. gromadzenie, przechowywanie i przetwarzanie informacji w
ośrodkowym systemie nerwowym człowieka oraz
wydobywanie z nich użytkowych danych,
3. podejmowanie decyzji i ich wykonywanie.
Zjawiskom przetwarzania informacji towarzyszÄ… procesy:
" gromadzenia ich,
" przechowywania w pamięci
" procesy twórcze.
OBCI
ŻENIE CZA
OWIEKA PRAC

Pracą będzie nazywana każda wykonywana
czynność.
Obciążenie człowieka prącą zawiera dwa odmienne ilościowo
i jakościowo komponenty:
1. wynikający jedynie z obciążenia go samymi czynnościami
roboczymi,
2. zależny od warunków środowiska, w którym proces pracy
ma miejsce oraz od charakteru reakcji ustroju
pracownika na nie.
Ze względu na systemy biorące udział w
wykonywaniu jakichś czynności, w ergonomii
przyjęto następujące określenia:
1. prącą fizyczną określa się sytuację, kiedy
występuje przewaga udziału organu
wykonawczego - mięśni (efektorów),
2. prącą umysłową - kiedy w przeważającym
stopniu zaangażowany jest system nerwowy
człowieka.
Ze względu na procesy zachodzące w efektorach, pracę
fizyczną różnicuje się na:
statyczną, gdy występuje jedynie napięcie mięśni bez ich
ruchu,
dynamiczną, kiedy mięśnie wykonują ruch (kurczenie i
rozciÄ…ganie).
Przy jednakowym WE bardziej staje się uciążliwa praca statyczna niż
dynamiczna. Mięśnie biorące udział w procesie pracy nie wykonują
wtedy ruchów lecz ulegają napięciu. Następuje wówczas zwężenie
naczyń krwionośnych, w wyniku czego przepływa przez nie mniejsza
ilość krwi. To z kolei wpływa na zmniejszenie przemiany materii na
skutek mniejszej ilości doprowadzonego do komórek O2 i
równocześnie, wolniejsze odprowadzanie z nich szkodliwych
produktów przemiany materii.
Obciążenie człowieka prącą może mieć charakter fizyczny lub
psychiczny. Efektem obciążenia człowieka prącą może być zarówno
uciążliwość jak i szkodliwość.
W celu zmniejszenia uciążliwości pracy dokonuje się oceny obciążenia
nią pracownika. Ocena taka powinna obejmować kompleksowe
badania:
1. wielkości wydatku energetycznego (WE), charakterystyczne
dla prac fizycznych,
2. udziału wysiłku o charakterze statycznym,
3. stopnia monotypowości ruchów.
OBCI
ŻENIE PSYCHICZNE PRACOWNIKA
Obciążenie psychiczne jest sumą wszystkich etapów pracy, a
badania jego powinny być prowadzone zwłaszcza, gdy występuje:
" monotypia (powtarzające się czynności),
" monotonia (napływ tych samych informacji),
" czuwanie,
" konieczność podejmowania częstych i trudnych decyzji,
" precyzyjne czynności motoryczne.
OBCI
ŻENIE PSYCHICZNE PRACOWNIKA
Na wielkość obciążenia systemu psychicznego mają wpływ rożne
czynniki w zależności w jakim etapie procesu pracy się człowiek
znajduje. I tak:
" dla zjawisk percepcyjnych istotna jest ilość napływających
informacji, ich złożoność, zmienność, czy jednoznaczność,
" gdy nie ma jednoznacznego przyporządkowania między
sygnałem a reakcją, wysiłek psychiczny zależy od wagi
podjętych decyzji,
" w procesach wykonawczych, mimo, że zależą one od wielkości
wysiłku fizycznego, to może być też widoczny udział systemu
nerwowego w przypadku złożoności wykonywanej czynności i jej
stopniu identyfikacji.
EFEKT FIZJOLOGICZNY OBCI
ŻENIA CZA
OWIEKA PRAC

zmęczenie fizyczne dot. układu mięśniowego człowieka,
zmęczenie psychiczne dot. systemu nerwowego.
Zmęczenie jest to spadek zdolności do pracy,
które rozwinęło się podczas pracy i jest jej
następstwem.
Czynniki wpływające na proces zmęczenia
" rodzaj i intensywność wysiłku,
" rodzaj wykonywanej czynności i czas ich wykonywania,
" ilość i długość przerw oraz moment ich wprowadzenia w
czasie pracy,
" czynniki organizacyjne,
" motywacja i stopień zaangażowania pracownika,
" warunki: zdrowotne i adaptacyjne pracownika, jego
sposób odżywiania,
" warunki środowiskowe,
" długość i sposób wykorzystanie czasu odpoczynku między
poszczególnymi zmianami oraz wypoczynku
wakacyjnego.
Za dopuszczalną granicę obciążenia człowieka pracą przyjmuje się
wysiłek, przy którym, w trakcie pracy, tętno pracownika stabilizuje
się, a okres restytucji po całkowitym zakończeniu wysiłku nie
przekracza 15 min.
Uznaje się, że granica trwałej wydajności pracy jest osiągana wówczas,
kiedy przeciętna wartość tętna jest o 30 uderzeń / min większa niż
dla stanu spoczynkowego.
Zasady stosowania przerw
" Suma wszystkich przerw powinna być równa lub nieco
mniejsza od 15% całego czasu pracy (tp.), a w przypadku prac
ciężkich < 20-30% tp.
" W zależności od ilości wprowadzonych przerw, miejsce ich
umieszczenia w czasie pracy nie jest bez znaczenia, zaleca siÄ™
w przypadku występowania:
-tylko 1 przerwy - umieścić ją pomiędzy 1/3 a 1/2 tp,
- 2 przerw - umieścić je tak, by dzieliły tp. na 3
części, a czas trwania drugiej powinien być dłuższy
pierwszej.
" W przypadku ciężkich prac fizycznych ilość ich powinna być
większa.
" Należy dążyć do stosowania przerw częstych chociaż krótkich,
gdyż efekt wypoczynku jest największy w początkowej fazie
jego trwania (zależność logarytmiczna).
Zasady prawidłowej organizacji pracy
" Okres przerwy pomiędzy zmianami roboczymi powinien
wynosić przynajmniej 16 godz.
" Zastosowanie rytmizacji pracy pozwoli na zapewnienie
mniejszego zużycia energii własnej pracownika, a co za
tym idzie - spadek zmęczenia i wzrost efektywności
pracy.
" Możliwość wykluczenia użycia wzroku przez pracownika
spowoduje spadek wysiłku psychicznego oraz szybsze
wykonywanie ruchów.
ELEMENTY PRZESTRZENNE STANOWISKA PRACY
" granice przestrzeni roboczej,
" przestronność stanowiska pracy,
" przestrzeń manipulacyjna,
" kształt i wymiary siedzisk,
" strefy wygody i identyfikacji wzrokowej,
" urzÄ…dzenia informacyjne i sterujÄ…ce.
Granice przestrzeni roboczej sÄ… determinowane przez:
" minimalną powierzchnię jaką zajmować będzie
wyposażenie stanowiska,
" łatwość dostarczania materiału,
" długość traktów komunikacyjnych,
" jakość warunków środowiskowych (zwłaszcza
oświetlenie),
" warunki bhp.
Struktura przestrzenna stanowiska pracy powinna:
" zapewnić bezpieczną i wygodną pracę dla 90% populacji
użytkowników,
" być dostosowana do ich ekstremalnych cech wymiarowych,
" umożliwiać dopasowanie niektórych parametrów przestrzennych
stanowiska do indywidualnych potrzeb użytkowników,
wprowadzając możliwość regulacji,
" uniemożliwiać powstawanie zagrożeń wypadkowych i
szkodliwych dla zdrowia
" zapewniać swobodę ruchów,- zapewnić minimalny koszt
biologiczny podczas wysiłku pracownika,
" zapewniać dobre warunki widoczności procesu pracy i otoczenia.
Urządzenia sterujące powinny znajdować się w strefie
przestrzeni manipulacyjnej, czyli w zasięgach ruchów, a
informacyjne w strefie pola widzenia.
Urządzenia sterujące wykorzystują sprawność procesu
motorycznego oddziaływania człowieka na proces produkcji
(uruchomienie, zatrzymanie, zmiana kierunku i szybkości).
Posiadają cechy urządzeń sterujących:
" zdolność rozróżniania,
" operatywność,
" dostępność.
Zależne są od: swej konstrukcji, usytuowania przestrzennego i
przystosowania do właściwości i cech antropometrycznych
człowieka.
Operatywność, czyli łatwość manipulacji urządzeniami
sterującymi zależna jest od:
1. wielkości stawianego oporu, (zbyt duży i zbyt mały jest
niekorzystny),
2. stopnia zgodności między kierunkiem ruchu urządzeń
sterujÄ…cych a skutkiem tego ruchu (skojarzenia, przyzwyczajenia
człowieka),
3. sposobu usytuowania urządzeń sterujących wobec operatora,
4. czucia kinetycznego kończyn i ich siły,
5. przyzwyczajeń człowieka (stereotypowość ruchów-długotrwałe
ćwiczenie),
6. realizmu urządzeń sterujących, czyli zdolność do
odzwierciedlania rzeczywistości.
Ergonomiczne wymagania stawiane procesom
informacyjnym - należy dążyć by:
" przebiegały z szybkością optymalną tzn. umożliwiającą
właściwe zrozumienie sygnałów i prawidłową
reakcjÄ™ na nie (zdarzenia prawdopodobne),
" przebiegały przy minimalnym wysiłku człowieka ze
względu na konieczność spostrzegania i
zrozumienia sygnałów,
" dawały pewność prawidłowego zrozumienia ich treści,-
nie powodowały skutków ubocznych (choroby,
wypadki).
Przyczyny powstawania błędów w odbiorze informacji:
" sygnał niesie dostateczną ilość informacji, ale trwa zbyt krótko,
" sygnał niesie dostateczną ilość informacji, ale trwa zbyt krótko
dla odbiorcy niewyszkolonego,
" sygnał jest dostatecznie silny u z
ródła lecz osłabia się lub
zniekształca na drodze transmisji,
" zmęczenie - powoduje spadek koncentracji uwagi i
zdolności spostrzegania,
" brak właściwego przygotowania psychicznego do odbioru sygnału,
" sygnał niesie za mało informacji by decyzja była prawidłowa,
" sygnał niesie za dużo informacji.
Skutki przeciążenia informacyjnego:
" pominięcie (opuszczenie) sygnału,
" brak możności nadążenia z odpowiedzią u odbiorcy,
" filtracja strumienia informacji (wybór niektórych, odrzucenie
innych),
" zmniejszenie zakresu rozróżnienia i rozpoznawania sygnałów,
" krańcowe przeciążenie - rezygnacja z wykonywanego zadania.
Czynniki fizyczne środowiska pracy:
" temperatura, wilgotność, ruch powietrza i ciśnienie
atmosferyczne,
" zanieczyszczenia pyłowe powietrza,
" drgania akustyczne i mechaniczne,
" pola elektromagnetyczne
" pola elektrostatyczne,
" pola magnetyczne stałe i wolnozmienne,
" promieniowanie urządzeń laserowych.
Czynniki chemiczne środowiska pracy :
" aktywne chemicznie zanieczyszczenia pyłowe,
" gazowe zwiÄ…zki chemiczne.
Komfort - zespół cech fizycznych środowiska pracy,
zapewniający równowagę bilansu cieplnego organizmu, stwarzający
dobre samopoczucie oraz sprzyjający optymalnej wydajności pracy.
Komfort jest określony przez właściwe przepisy
normatywne wartości parametrów opisujących warunki
mikroklimatyczne.
Åšrodki poprawy niekorzystnych
warunków mikroklimatycznych:
" właściwa organizacja pracy, np.: stosowanie częstych przerw,
" selekcja pracowników pod względem zdrowotnym,
" kontrolowane i świadome uzupełnienia traconej wody i chlorku
sodu,
" regulacja fizycznymi czynnikami środowiska w zależności od
potrzeb,
" stosowanie zabezpieczeń technicznych i ochron indywidualnych.
Ryzyko zawodowe oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia
niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujące
straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych
skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących
w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Ryzyko  funkcja prawdopodobieństwa wystąpienia określonych
niebezpiecznych zdarzeń i wynikających z nich konsekwencji
Ryzyko (R) = prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń (P) x
konsekwencje wynikające z zagrożeń (S)
Oceny ryzyka
1. Ryzyko zaniedbywalne
Żadne działanie nie jest potrzebne
2. Ryzyko akceptowalne
Działania profilaktyczne nie są potrzebne
3. Ryzyko średnie
Działania profilaktyczne są wskazane, ale należy wziąć od
uwagę koszty i uzyskane efekty (powinno zostać ograniczone
w przeciągu 3-6 miesięcy)
4. Ryzyko poważne
W tej sytuacji praca nie może zostać rozpoczęta. W przypadku
prac już wykonywanych ryzyko powinno zostać zredukowane
w przeciągu 1-3 miesięcy w zależności od liczby osób
narażonych.
5. Ryzyko nieakceptowalne
Praca nie może zostać rozpoczęta ani kontynuowana dopóki
ryzyko nie zostanie zredukowane do akceptowalnego poziomu.
Zasady oceny narażenia zawodowego
1. Opis stanowiska pracy.
2. Identyfikacja.
3. Oznaczanie substancji chemicznych w powietrzu
na stanowiskach pracy.
4. Pobieranie próbek powietrza:
- ocena zgodności warunków pracy z NDS,
- ocena zgodności warunków pracy z NDSCh,
- ocena zgodności warunków pracy z NDSP.
5. Interpretacja wyników.
6. Działania korygujące.