III rok przewodnik dydaktyczny

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW KIERUNKU LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGO
WYDZIAAU LEKARSKO-STOMATOLOGICZNEGO
POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE
III ROK
Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie
2008/2009
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
SPIS TREŚCI
CHIRURGIA I ONKOLOGIA ........................................................................................................... 4
ENDODONCJA PRZEDKLINICZNA ................................................................................................ 8
FARMAKOLOGIA ....................................................................................................................... 13
FIZJOLOGIA CIŻY ..................................................................................................................... 18
GENETYKA KLINICZNA ............................................................................................................... 20
NORMY OKLUZJI I FUNKCJE UKAADU STOMATOGNATYCZNEGO ............................................. 23
PATOFIZJOLOGIA ...................................................................................................................... 27
PATOMORFOLOGIA JAMY USTNEJ ........................................................................................... 34
PATOMORFOLOGIA .................................................................................................................. 38
PERIODONTOLOGIA PRZEDKLINICZNA ..................................................................................... 42
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA ............................................................................................. 45
RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA ........................................................................................... 51
STOMATOLOGIA SPOAECZNA ................................................................................................... 57
STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO � ROKU ................................................................. 63
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJ ................................................................ 68
PRAKTYKA WAKACYJNA ............................................................................................................ 73
2
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PROGRAMY
NAUCZANIA
I
REGULAMINY
ZAJĆ
3
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
CHIRURGIA I ONKOLOGIA
Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologicznej
ul. Unii Lubelskiej 1, 71-252 Szczecin
chirurgia.dziecieca@op.pl
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Irena Latawiec- Mazurkiewicz
LICZBA GODZIN: wykłady 15, dwiczenia - 30
ECTS: 2
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK:
prof. dr hab. n. med. Irena Latawiec- Mazurkiewicz
Dwiczenia: Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologicznej, ul. Unii Lubelskiej 1
Wykłady: Sala wykładowa, ul. Unii Lubelskiej 1
CEL NAUCZANIA:
Zapoznanie studentów z kanonami myślenia i postępowania chirurgicznego leżącymi
u podstaw rozwoju tej specjalności oraz - na bazie tej wiedzy - z typowymi dla tej
specjalności działami chirurgii/jednostkami chorobowymi, z uwzględnieniem obowiązujących
podziałów, etiologii, patofizjologii, objawów klinicznych, diagnostyki, różnicowania,
następowego leczenia i rokowania oraz profilaktyki/badao przesiewowych. Wdrażanie
umiejętności przyczynowego myślenia i logicznego wiązania faktów/danych uzyskanych
z wywiadu, badania przedmiotowego i procedur diagnostycznych, w procesie ustalania
rozpoznania i dalszego postępowania.
TEMATY WYKAADÓW:
1. Aseptyka i antyseptyka. Drogi szerzenia się zakażeo w szpitalu. Blok operacyjny
podstawowe jednostki organizacyjne i ich funkcjonowanie.
4
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
2. Badanie chirurgiczne chorego podmiotowe i przedmiotowe (z poszanowaniem
godności i zachowaniem jego prawa do intymności); dokumentacja lekarska szpitalna
i ambulatoryjna.
3. Rany i zakażenia przyranne (gojenie, profilaktyka i leczenie).
4. Badanie instrumentalne w chirurgii. Chirurgia małoinwazyjna.
5. Zakażenia nieswoiste tkanek miękkich - zapalenie skóry, tkanki podskórnej, węzłów
chłonnych, gruczołu piersiowego, zapalenie opłucnej.
6. Zapalenia kości nieswoiste (podziały, etiologia) i swoiste (tbc).
7. Krwotoki - z uwzględnieniem krwawieo w zakresie głowy/twarzy podziały, sposoby
tamowania, ocena stopnia utraty krwi, zasady krwiolecznictwa.
8. Złamania kości podziały, mechanizm powstawania, sposoby unieruchomienia
i leczenia.
9. Urazy głowy stłuczenie powłok, wstrząśnienie mózgu, obrzęk mózgu, stłuczenie
mózgu, krwiaki wewnątrzczaszkowe, złamania kości pokrywy i podstawy czaszki,
zranienie mózgu objawy, postępowanie i następstwa.
10. Oparzenia epidemiologia; rana oparzeniowa i choroba oparzeniowa postępowanie
miejscowe i ogólne, następstwa, ich profilaktyka i leczenie.
11. Wstrząs przyczyny, rodzaje, objawy i postępowanie.
12. Ostre choroby jamy brzusznej procesy zapalne, niedrożnośd i perforacja przewodu
pokarmowego, urazy narządów miąższowych, krezki, jelit, pęcherza.
13. Nowotwory współczesne poglądy na etiologię, metody diagnostyczne
i terapeutyczne w onkologii, objawy ogólne i miejscowe specyficzne dla nowotworów
złośliwych, znaczenie badao przesiewowych i wczesnej diagnostyki w walce z rakiem.
14. Wady wrodzone z uwzględnieniem wad twarzy.
15. Zasady operacji transplantologicznych.
TEMATY DWICZEO:
1. Organizacja oddziału chirurgicznego i ambulatorium. Dokumentacja lekarska.
2. Wywiad i badanie chorego chirurgicznie oraz ocena stanu miejscowego.
3. Pierwsza pomoc w miejscu wypadku. Postępowanie i transport chorego
nieprzytomnego.
4. Oparzenia. Pierwsza pomoc w urazach termicznych i postępowanie lecznicze.
5
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
5. Urazy układu kostnego i stawów, ich zaopatrzenie/opatrunki gipsowe, wyciągi/.
Kwalifikacja do leczenia chirurgicznego.
6. Rany - ich rodzaje i postępowanie. Udzielenie pierwszej pomocy przy urazach,
rozległych zranieniach, krwotokach. Rodzaje i technika zakładania opatrunków.
7. Naciek zapalny, ropowica, czyrak, karbunkuł, choroby ropne ręki, ropieo, róża, tężec,
zgorzel gazowa.
8. Technika małych zabiegów chirurgicznych i znieczulenie miejscowe /szycie rany,
nacięcie ropnia, zdjęcie paznokcia, usuwanie małych zmian skórnych/.
9. Aseptyka i antyseptyka /wyjaławianie narzędzi, odzieży, materiałów opatrunkowych,
powietrza i pomieszczeo/.
10. Blok operacyjny: organizacja, personel, zachowanie się na bloku operacyjnym.
11. Technika mycia się i ubierania do operacji, postępowanie i przygotowanie chorego
/pola operacyjnego/ do operacji.
12. Technika wstrzyknięd dożylnych, domięśniowych, podskórnych, śródskórnych,
odsłonięcie żyły.
13. Przetaczanie płynów, krwi i preparatów krwiopochodnych. Wskazania, technika.
14. Rodzaje narzędzi chirurgicznych - zastosowanie.
15. Rodzaje igieł i nici chirurgicznych - technika szycia i wiązania.
REGULAMIN ZAJD:
1. Wykłady odbywają się w sali wykładowej SPSK nr 1 PAM (ul. Unii Lubelskiej 1).
2. Dwiczenia odbywają się na terenie Kliniki ( w salach chorych, w Sali zabiegowej), na Sali
operacyjnej, w Izbie Przyjęd oraz w Poradniach Specjalistycznych Kliniki.
3. Zajęcia dydaktyczne zaczynają się punktualnie.
4. Obecnośd na wykładach i dwiczeniach jest obowiązkowa.
5. Nieobecnośd na zajęciach musi byd usprawiedliwiona (zaświadczenie lekarskie,
zwolnienie od Dziekana).
6. Dwiczenia usprawiedliwione odrobid można u asystenta prowadzącego dwiczenia,
tematykę opuszczonych wykładów u wykładającego - po uprzednim ustaleniu terminu -
jednak nie pózniej niż 7 dni przed sesją.
7. Na zajęcia w Klinice należy przyjśd w czystym fartuchu i obuwiu zastępczym.
6
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. Pilne i aktywne uczestniczenie we wszystkich dwiczeniach i obecnośd na wykładach
stanowi podstawę do zaliczenia zajęd.
2. Liczne nieobecności i/lub bierne uczestniczenie studenta na dwiczeniach stanowi
podstawę do sprawdzenia wiadomości przez asystenta pod koniec semestru (ustnie lub
pisemnie).
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Przyswojenie zasad desmurgii.
Nabycie umiejętności:
zebrania wywiadu i badania chorego, wypełnienia dokumentacji lekarskiej, wskazania
metod diagnostycznych, które umożliwiają ustalenie rozpoznania
logicznego powiązania obserwowanych objawów klinicznych z jednostką chorobową
i wynikami badao dodatkowych,
zaopatrywania ran, nacinania powierzchownych zmian ropnych oraz wykonywania
innych zabiegów z zakresu małej chirurgii ,
zakładania unieruchomienia w urazach.
LITERATURA:
1. J. Fibak - Chirurgia dla studentów .
2. R. Góral - Zarys chirurgii .
3. Karwowski - Chirurgia i anestezjologia w praktyce ambulatoryjnej (seria Biblioteka
Chirurga i Anestezjologa; lub seria dla Lekarzy Rodzinnych).
4. Cz. Markiewicz Wybrane zagadnienia z chirurgii dziecięcej (skrypt PAM).
5. JarrellB, Carabasi R. Chirurgia . Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław
1997.
6. Lawrence P. Chirurgia ogólna . Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław
1998.
7. Puchała J. i In. Oparzenia u dzieci . Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellooskiego,
Kraków 1998.
8. Jankowski A. [red.] Zarys Chirurgii Dziecięcej . Skrypt dla studentów. Akademia
Medyczna w Poznaniu, 2004.
7
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
9. Czernik J. [red.] Chirurgia Dziecięca Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
2005.
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Przy Klinice działa studenckie koło naukowe opiekun: dr hab. n. med. Elżbieta Gawrych
ENDODONCJA PRZEDKLINICZNA
Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej
al. Powstaoców Wlkp. 72; 70-111 Szczecin
tel. 091 4661801/02
e-mail: stomprzed@pam.szczecin.pl
KIEROWNIK: dr hab. n. med., prof. nadzw. PAM Mariusz Lipski
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: lek. stom. Ewa Lewioska
Miejsce dwiczeo Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji
Przedklinicznej, al. Powstaoców Wlkp. 72; Szczecin
LICZBA GODZIN: seminaria 7 godz.; dwiczenia - 45 godz.
ECTS: 5
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania poniższych zagadnieo mających głównie charakter przedkliniczny jest
wprowadzenie i przygotowanie studentów do dydaktyki klinicznej w zakresie leczenia
endodontycznego zębów.
PROGRAM NAUCZANIA:
Dwiczenie 1
Teoria: Wprowadzenie - diagnostyka chorób miazgi i tkanek przyzębia wierzchołkowego.
Zachowawcze leczenie endodontyczne zębów z żywą i martwą miazgą. Anatomia zębów
i stworzenie dostępu prelekcja.
8
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Dwiczenie 2
Anatomia zębów i stworzenie dostępu seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Stworzenie dostępu do komory w zębach naturalnych, stworzenie dostępu
w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.
Literatura: Informacje z seminarium, Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod
red. B. Arabskiej-Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 3
Diagnostyka chorób miazgi. Zachowawcze leczenie endodontyczne zębów z żywą i martwą
miazgą seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Stworzenie dostępu do komory w zębach naturalnych, stworzenie dostępu
w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 4
Diagnostyka chorób tkanek przyzębia wierzchołkowego. Leczenie zapaleo tkanek przyzębia
wierzchołkowego - seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Stworzenie dostępu do komory w zębach naturalnych, stworzenie dostępu
w siekaczu centralnym szczęki, opracowanie ujścia kanałowego i kateteryzacja kanału.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 5
Ergonomia w endodncji. Pomiar długości kanału korzeniowego. Metoda radiologiczna
i endometryczna (ograniczniki, linijka endodntyczna, endometry, wierzcholek radiologiczny,
anatomiczny, enometryczny, trzyszczytowe przewężenie) seminarium i zaliczenie
u asystenta.
Praktyka: Pomiar endometrem i ocena długości na podstawie zdjęcia rtg.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 6
Ergonomia w endodoncji. Narzędzia endodntyczne (ręczne): miazgociągi, pilniki
i poszerzacze. Technika tradycyjna i step-back. Płukanie kanału korzeniowego (narzędzia,
roztwory, zasady) - seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Opracowanie kanału w bloczku metodą tradycyjną
9
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 7
Narzędzia endodontyczne (ręczne): miazgociągi, pilniki i poszerzacze. Technika tradycyjna
i step-back. Płukanie kanału korzeniowego (narzędzia, roztwory, zasady) - seminarium
i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Opracowanie kanału w bloczku metodą step-back.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 8
Narzędzia endodontyczne (ręczne): miazgociągi, pilniki i poszerzacie. Technika tradycyjna
i step-back. Płukanie kanału korzeniowego - seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Opracowanie kanałów techniką step-back w zębie trzonowym bloczek
i w siekaczu naturalnym.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 9
Wkładki dezynfekujące - seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Założenie wkładki dezynfekującej. Uzupełnianie zaległości.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 10
Wypełnianie kanałów. Materiały do wypełniania kanałów. Technika pojedynczego dwieka -
seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Wypełnienie kanału w bloczku metodą tradycyjną.
Literatura: Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-
Przedpełskiej i H. Pawlickiej.
Dwiczenie 11
Technika kondensacji bocznej - seminarium i zaliczenie u asystenta.
Praktyka: Wypełnienie kanału w bloczku techniką kondensacji bocznej.
Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej Jarzynki.
Dwiczenie 12
Technika kondensacji bocznej - seminarium i zaliczenie u asystenta.
10
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Praktyka: Wypełnienie kanałów w zębie trzonowym i w zębie naturalnym technika
kondensacji bocznej. Rtg kontrolne.
Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej - Jarzynki
Dwiczenie 13
Zaliczenie. Odrabianie zaległości.
Praktyka: Ocena rtg. Przygotowanie dokumentacji do egzaminu praktycznego.
Literatura: Skrypt STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA pod red. W. Szajewskiej-Jarzynki.
Dwiczenie 14
Zaliczenie. Odrabianie zaległości.
Dwiczenie 15
Zaliczenie. Odrabianie zaległości.
KOMPETENCJE I UMIEJTNOŚCI:
Student po zrealizowaniu programu dwiczeo powinien wykazad się umiejętnością
diagnozowania chorób miazgi i tkanek przyzębia wierzchołkowego, powinien umied
zaplanowad leczenie endodontyczne i je prawidłowo wykonad pod kontrolą asystenta
(leczenie endodontyczne zębów jedno - i wielokanałowych o nieskomplikowanej anatomii
systemu kanałowego, zęby z żywą i martwą miazgą oraz z zapaleniem tkanek przyzębia
wierzchołkowego).
REGULAMIN ZAJD:
Regulamin zajęd podany jest do wiadomości przed rozpoczęciem roku akademickiego przez
wywieszenie na tablicy ogłoszeo Zakładu, a także omawiany jest przez asystentów na
pierwszych zajęciach. Ponadto dostępny jest na stronie internetowej zakładu jak
i w przewodniku dydaktycznym dla II roku kierunku lekarsko-dentystycznego.
1. Seminaria i dwiczenia są obowiązkowe. student jest zobowiązany przygotowad się
teoretyczne na każde dwiczenie, a następnie zaliczyd je praktycznie i teoretycznie.
2. Nieobecnośd na zje ciach należy usprawiedliwid w ciągu 2 tygodni. Nieobecnośd
nieusprawiedliwiona na 3 dwiczeniach skutkuje nieuzyskaniem zaliczania.
3. Aby uzyskad zaliczeni dwiczeo należy wykonad prawidłowo wszystkie obowiązujące
zabiegi oraz zaliczyd teorię.
4. Do egzaminu mogą przystąpid osoby, które zaliczyły dwiczenia.
11
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
5. Egzamin składa się z części praktycznej i teoretycznej. Egzamin praktyczny polega na
opracowaniu i wypełnieniu ubytku jednej z klas wg Blacka. Do egzaminu teoretycznego
mogą przystąpid studenci, który zdali egzamin praktyczny. Egzamin teoretyczny jest
w formie testu jednokrotnego wyboru. Aby uzyskad ocenę pozytywna należy
odpowiedzied na 60% pytao. I egzamin poprawkowy jest w formie pisemnej - opisowej
(10 pytao 10 punktów. Aby uzyskad pozytywna ocenę należy zdobyd 6 punktów.
II poprawkowy jest w formie ustnej.
6. Studenci biorący udział w zajęciach zobowiązani są do posiadania odpowiedniego
ubioru (fartuch spodnie i zmienne obuwie). Ręce do łokcia nagie tzn. bez zegarka,
bransoletek i pierścionków. Paznokcie krótkie włosy zwiane, bez długich łaocuszków
i kolczyków. Student ma mied własna przyłbice lub okulary ochronne, maseczkę
i rękawiczki jednorazowego użytku.
7. Student zobowiązao jest do prowadzenia zeszytu wg poniższego wzoru.
Nr Podpis
Data Rozpoznanie Leczenie
zęba asystenta
Periodontitis Trepanacja, mechaniczno-chemiczne
17.03.2009 r. 11 apicalis chronica opracowanie kanału, 40/19 mm,
granulosa Biopulp, wacik, Cavit
Usuniecie wkładki, AHPlus + gutaperka
24.03.2009 r. 11 cdl. (kondensacja boczna), Ketac-Cem,
wacik, Cavit
KONTROLA WYNIKÓW NAUCZANIA:
Każde dwiczenie zalicza się teoretycznie i praktycznie u asystenta. Dwiczenia nie zaliczone
teoretyczne i można zaliczyd w trakcie trwania zajęd oraz na koniec Semestru. Zaległości
praktyczne można również uzupeło podczas trwania zajęd lub p ich zakooczeniu.
LITERATURA:
1. Stomatologia Zachowawcza pod red. W. Szajewskiej-Jarzynki.
2. Endodoncja praktyczna pod red. H. Pawlickiej.
3. M. Baraoska-Gachowska: Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego .
4. Endodoncja. Morfologia, diagnostyka i praktyka pod red. B. Arabskiej-Przedpełskiej i
H. Pawlickiej.
12
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
FARMAKOLOGIA
Katedra Farmakologii
Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin
tel. 091 4661589, fax. 0914661600
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Marek Drozdzik
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Ewa Dąbrowska-Żamojcin
LICZBA GODZIN:
wykłady 30 godz., seminaria 15 godz., dwiczenia 45 godz.
Farmakologia stanowi pomost pomiędzy naukami teoretycznymi i praktycznymi. Nauczanie
tego przedmiotu w okresie szkolenia przeddyplomowego winno opierad się na
wiadomościach zdobytych oraz aktualnie przekazywanych przez inne działy medycyny
teoretycznej i praktycznej.
ECTS: 3
CELE NAUCZANIA:
1. Przekazanie podstawowych wiadomości z farmakologii ogólnej.
2. Wyjaśnienie mechanizmów działania leków wzorcowych dla podstawowych grup
farmakodynamicznych oraz ich wpływu na procesy fizjologiczne i patofizjologiczne.
3. Omówienie podstawowych leków, wskazao i przeciwwskazao oraz zasad stosowania
określonych postaci leków.
4. Zwrócenie szczególnej uwagi na działania niepożądane leków, interakcje, a także
problemy toksyczności ostrej i/lub przewlekłej wybranych substancji leczniczych.
5. Omówienie podstaw farmakokinetyki, farmakogenetyki i terapii monitorowanej oraz
praktycznego posługiwania się wiedzą z tych dziedzin w nowoczesnej farmakoterapii.
FORMY PROWADZENIA ZAJD:
W Katedrze Farmakologii prowadzone są zajęcia w formie wykładów, dwiczeo oraz
seminariów, podczas których stosowane są metody audiowizualnych prezentacji oraz tzw.
13
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
symulacje klinicznych sytuacji diagnostyczno-terapeutycznych wymagające samodzielnego
przez studentów rozwiązywania zadao terapeutycznych i dyskusje weryfikujące
proponowane leczenie.
MIEJSCE PROWADZENIA ZAJD:
Dwiczenia i seminaria prowadzone są w salach dydaktycznych Katedry Farmakologii PAM
przy Al. Powstaoców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin, tel. 466 1589, a wykłady na salach
wykładowych, tj.: Sali Kopernikaoskiej oraz na Starej Sali Wykładowej zlokalizowanych na
terenie SPSK nr 2 (Pomorzany).
PROGRAM ZAJD:
Farmakologia ogólna na III roku w semestrze zimowym i letnim: po 15 godz. wykładów i 30
godz. dwiczeo w każdym semestrze, egzamin koocowy w sesji letniej.
SZCZEGÓAOWY PROGRAM ZAJD Z FARMAKOLOGII:
Wykłady
1. Wiadomości wstępne z farmakologii.
2. Podstawy antybiotykoterapii.
3. Chemioterapeutyki przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, środki odkażające.
4. Leki przeciwnowotworowe i immunosupresyjne.
5. Zaliczenie z receptury.
6. Wprowadzenie do leków psychotropowych.
7. Leki przeciwpadaczkowe.
8. Zaliczenie z chemioterapii.
9. Wprowadzenie do terapii bólu.
10. Narkotyczne leki przeciwbólowe. Uzależnienie od opiatów.
11. Leki znieczulenia miejscowego; rodzaje znieczulenia miejscowego.
12. Nienarkotyczne leki przeciwbólowe.
13. Znieczulenie ogólne i środki zwiotczające.
14. Zaliczenie z leków psychotropowych.
15. Nowości farmakoterapii.
Dwiczenia
1. Wstęp do receptury i leki gotowe.
14
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
2. Receptura leków stałych i miękkich.
3. Receptura leków płynnych i galenowych.
4. Antybiotyki bakteriobójcze i bakteriostatyczne.
5. Zaliczenie receptury (materiał z dw.1-3).
6. Leki stosowane w zakażeniach grzybiczych, wirusowych.
7. Leki przeciwhistaminowe. Postępowanie we wstrząsie anafilaktycznym.
8. Zaliczenie z chemioterapii (materiał z wykł. 3-6 i dw. 5-7).
9. Leki uspokajające, nasenne i przeciwlękowe i przeciwpadaczkowe.
10. Leki przeciwpsychotyczne i przeciwdepresyjne.
11. Narkotyczne leki przeciwbólowe.
12. Nienarkotyczne leki przeciwbólowe i miorelaksacyjne.
13. Leki znieczulenia miejscowego.
14. Zaliczenie z leków psychotropowych i przeciwbólowych (materiał z wykł. 6, 7, 9 13,
dw. 7, 9 13).
15. Zaliczenie dwiczeo.
Wykłady
1. Wstęp do leków układu wegetatywnego.
2. Leki pobudzające i hamujące układ współczulny.
3. Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym.
4. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca.
5. Leki stosowane w zaburzeniach rytmu serca.
6. Leki stosowane w niewydolności krążenia.
7. Leki wpływające na gospodarkę węglowodanową.
8. Zaliczenie z leków układu krążenia.
9. Hormony płciowe i zasady ich stosowania.
10. Glikokortykosteroidy.
11. Leki stosowane w chorobach tarczycy i profilaktyce osteoporozy.
12. Leki działające na układ pokarmowy.
13. Leki stosowane w chorobach układu oddechowego.
14. Zaliczenie.
15. Postępowanie w stanach nagłych w stomatologii.
Dwiczenia
1. Leki wpływające na krzepnięcie i fibrynolizę.
15
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
2. Leki układu przywspółczulnego.
3. Leki układ współczulny.
4. Leki stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
5. Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca.
6. Leki stosowane w niewydolności krążenia i zaburzeniach rytmu serca.
7. Leki stosowane w zaburzeniach gospodarki lipidowej.
8. Zaliczenie (materiał z wykł. 1 6, dw. 1- 6).
9. Leki hipoglikemizujące.
10. Zasady stosowania glikokortykosteroidów.
11. Leki działające na układ pokarmowy.
12. Leki działające na układ oddechowy.
13. Powtórzenie wiadomości z receptury i egzamin z receptury.
14. Zaliczenie (materiał z wykł. 7, 9 -13 i dw. 7, 9 - 12).
15. Podsumowanie zajęd z farmakologii.
REGULAMIN ZAJD:
1. Obecnośd na zajęciach
Program dydaktyczny z farmakologii obejmuje dwiczenia, seminaria oraz wykłady.
Uczęszczanie na dwiczenia jest obowiązkowe. Nieobecnośd można odrobid oraz zaliczyd
u asystenta prowadzącego inną grupę dwiczeniową, a w przypadku braku takiej
możliwości należy zgłosid się do swojego asystenta.
2. Przebieg dwiczeo
Wszystkie dwiczenia przewidziane programem zajęd w danym semestrze muszą byd
zaliczone. Do każdego dwiczenia należy przygotowad się odpowiednio wcześnie, na
podstawie programu podanego na tablicy ogłoszeo. Stopieo przygotowania będzie
sprawdzany na każdym dwiczeniu. Student nieprzygotowany do dwiczeo otrzymuje
ocenę niedostateczną. Ocenę taką należy poprawid. Student ma do dyspozycji dwa
terminy poprawkowe. W każdym semestrze będą sprawdzane wiadomości
z określonego działu farmakologii na podstawie odbytych dwiczeo i wykładów
z wyjątkiem zaliczenia z receptury w systemie testowym. Do tych zaliczeo będą
dopuszczeni tylko ci studenci, którzy nie mają ocen negatywnych i nie zaliczonych
nieobecności na zajęciach, najpózniej na dzieo przed zaliczeniem testowym. Oceny
niedostateczne uzyskane w wyniku zaliczenia (testowego) można poprawid w dwóch
16
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
terminach: pierwszy termin przysługuje w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyników
zaliczenia, drugi na zakooczenie semestru.
3. Zaliczenie dwiczeo
Podstawą zaliczenia dwiczeo w semestrze jest uczęszczanie na zajęcia i uzyskanie oceny
pozytywnej z zagadnieo objętych tymi zajęciami. W przypadku nieobecności na więcej
niż 3 dwiczeniach/seminariach student musi uzyskad zgodę Kierownika Katedry
Farmakologii na odrobienie i/lub zaliczenie nieobecności.
4. Egzamin
Egzamin koocowy dla studentów III roku Wydziału Stomatologii jest dwuczęściowy:
obejmuje recepturę i częśd teoretyczną (obejmuje materiał przerobiony w czasie
dwiczeo i seminariów oraz przedstawiony na wykładach). Egzamin z receptury może
byd przeprowadzony wcześniej niż w dniu egzaminu teoretycznego. Dla osób
uprawnionych do zdania egzaminu w terminie zerowym datę egzaminu ustala się
indywidualnie. Negatywna ocena z receptury oznacza ocenę niedostateczną
z przedmiotu w pierwszym terminie.
Pierwszy termin egzaminu jest przeprowadzany w formie testowej, w dniu
wyznaczonym przez Dziekanat. Studentowi przysługują również dwa terminy
poprawkowe, zgodnie z aktualnym regulaminem studiów obowiązującym w PAM.
Student może uzyskad zwolnienie z egzaminu jeżeli spełni następujące warunki:
wszystkie zaleczenia testowe oraz zaliczenie z receptury zostały uzyskane
w pierwszym terminie (wyznaczonym dla całego roku) z oceną przynajmniej 4,0
średnia ocen semestralnych wynosi przynajmniej 4,1
egzamin z receptury został zdany w pierwszym terminie z wynikiem
pozytywnym.
Student może przystąpid do egzaminu w tzw. terminie zerowym, jeżeli:
uzyskał średnią ocen semestralnych przynajmniej 4,0
egzamin z receptury został zdany w I terminie z wynikiem pozytywnym.
5. Zwolnienia z zajęd, jak również z egzaminu z farmakologii, dla studentów
powtarzających rok studiów nie przewiduje się.
6. Uwagi koocowe
Kierownik Katedry Farmakologii oraz pozostali samodzielni pracownicy nauki przyjmą
każdego studenta z uwagami i propozycjami dotyczącymi toku i przebiegu zajęd.
17
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
7. Istotne uwagi można przekazywad również na piśmie za pośrednictwem specjalnej
skrzynki, przewidzianej do tego celu.
8. Asystent ustala w porozumieniu z grupą lub indywidualnie termin dobrowolnych
konsultacji, które służą pogłębianiu wiadomości z przedmiotu.
9. Indeksy do wpisów zaliczeo powinny byd składane i odbierane przez starostę danej
grupy.
LITERATURA:
1. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, red. W. Kostowski, Z. Herman: (t.1+2.); PZWL.
2. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii, red. W. Kostowski; Wydawnictwo Medyczne,
Warszawa.
3. Farmakologia i toksykologia, E. Mutschler wydanie polskie pod red. A. Danysza;
Urban&Partner.
4. Kompendium farmakologii i toksykologii Mutschlera, wydanie polskie pod red.
W Buczko; Medpharm.
5. P. Nowak, Z.S. Herman, R. Brus: Receptura dla lekarzy, studentów medycyny
i stomatologii; Wydawnictwo Kwiecioski, Katowice.
6. M. Wielosz: Receptura dla studentów medycyny i stomatologii; Lubelskie towarzystwo
Naukowe, Lublin.
FIZJOLOGIA CIŻY
Klinika Położnictwa i Ginekologii
Szczecin ul. Powstaoców Wielkopolskich 72
tel. 0-91- 466-13-50
KIEROWNIK: prof. dr hab. med. Ryszard Czajka
LICZBA GODZIN: seminaria: 15
ECTS: 1
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Rafał Rzepka
18
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Seminaria: Klinika Położnictwa i Ginekologii, al. Powstaoców Wielkopolskich 72
CEL KSZTAACENIA:
Podstawowym celem kształcenia jest przygotowanie teoretyczne studentów z zakresu:
Prawidłowego przebiegu ciąży i porodu.
TEMATY SEMINARIÓW:
1. Cykl miesiączkowy kobiety. Hormony płciowe. Zmiany hormonalne w poszczególnych
okresach życia kobiety.
2. Diagnostyka ciąży (objawy ciążowe, biologiczne, biochemiczne i biofizyczne metody
rozpoznania ciąży). Znaczenie wczesnego rozpoznania ciąży. Najczęstsze powikłania
I trymestru ciąży.
3. Metody monitorowania stanu płodu kardiotokografia, ultrasonografia,
elektrokardiografia płodowa.
4. Poród fizjologiczny. Fizjologia połogu.
5. Opieka przedporodowa nad kobietą ciężarną. Standardy opieki perinatalnej w Polsce.
6. Wybrane zagadnienia z patologii ciąży: PIH, IUGR, ciąża mnoga.
7. Zajęcia praktyczne prezentacja organizacji oddziału położniczego.
8. Zaliczenie.
REGULAMIN ZAJD:
1. Program nauczania przedmiotu obejmuje siedem dwugodzinnych seminariów oraz
1 godzinę przeznaczoną na zaliczenie.
2. Zajęcia każdej grupy studentów odbywają się w Klinice w wyznaczonych terminach
zgodnie z harmonogramem.
3. Obowiązuje obecnośd na wszystkich seminariach. W przypadku jednej
usprawiedliwionej nieobecności konieczne jest zaliczenie materiału u asystenta Kliniki
prowadzącego w dniu nieobecności seminarium.
4. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej lub większej liczby
usprawiedliwionych nieobecności obowiązuje odrobienie zajęd w całości.
5. Zajęcia kooczą się pisemnym sprawdzianem wiadomości podczas jednogodzinnego
seminarium zaliczeniowego u adiunkta Kliniki.
19
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
6. W przypadku dwukrotnego niezaliczenia zajęd u adiunkta Kliniki, kolejne zaliczenie
będzie składane u Kierownika Kliniki po uprzednim uzgodnieniu terminu.
7. Indeks student obowiązany jest pozostawid w sekretariacie Kliniki w dniu zaliczenia
celem uzyskania podpisu zaliczeniowego.
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
Zaliczenie w formie pisemnej esejowej. Zakres sprawdzanego materiału obejmuje tematykę
omawianą w czasie seminariów.
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Student powinien posiąśd podstawy wiedzy teoretycznej z zakresu przebiegu fizjologicznej
ciąży i porodu.
LITERATURA:
1. "Położnictwo i ginekologia" Bręborowicz GH.
2. "Praktyczne położnictwo" Psychrembel W. Dudenhausen J."
3. "Dwiczenia położnicze" Troszyoski M.
GENETYKA KLINICZNA
Zakład Genetyki i Patomorfologii
ul. Połabska 4, 70-115 Szczecin
KIEROWNIK: prof. zw. dr hab. n. med. Jan Lubioski
LICZBA GODZIN: seminaria - 2 godz., dwiczenia - 11 godz., poradnia - 2 godz.
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. przyr. Elżbieta Kowalska
Dwiczenia: Zakład Genetyki i Patomorfologii PAM, ul. Polaoska 4 Seminaria: Zakład Genetyki
i Patomorfologii PAM, ul. Połabska 4 Poradnia: Poradnia Genetyczna Zakładu Genetyki
i Patomorfologii PAM
20
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
CEL NAUCZANIA:
1. Celem nauczania studentów w przedmiocie genetyka kliniczna jest przekazanie
przyszłym lekarzom podstawowych wiadomości w zakresie nowoczesnej genetyki
medycznej, m.in. zasad dziedziczenia i diagnozowania chorób dziedzicznych,
identyfikacji genów odpowiedzialnych za powstawanie chorób uwarunkowanych
genetycznie, mechanizmów regulacji i ekspresji genów, mechanizmów uszkodzeo DNA,
terapii genowej, itd.
2. Celem dwiczeo laboratoryjnych jest poznanie metod z możliwością praktycznego
zastosowania analizy DNA i cytogeneryki w diagnostyce medycznej niezależnie od
specjalności.
3. Celem dwiczeo w Poradni jest zapoznanie się studentów z ankietowym badaniem
występowania nowotworów w rodzinie, udzielaniem porady genetycznej, charakterem
pracy w Poradni i pracy bezpośredniej z pacjentem.
TEMATY SEMIARIÓW I DWICZEO:
Seminaria i dwiczenia są prowadzone w grupach dziekaoskich 14-16 osobowych
1. Podstawy dziedziczenia, nowotwory.
2. Techniki molekularne w diagnostyce chorób genetycznych.
3. Diagnostyka cytogenetyczna i zespoły chromosomowe.
4. Wady rozwojowe i zespoły genetyczne w stomatologii.
5. Skazy krwotoczne.
PORADNIA: Zajęcia prowadzone są w grupach 4-5 osobowych w bezpośredniej pracy
z pacjentem
FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. Sprawdzanie obecności na każdym
2. Zajęciu, dwiczeniach, seminariach, Poradni; sprawdzanie wyników nauczania, zaliczenie
w
3. Formie testu wielokrotnego wyboru.
21
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
REGULAMIN ZAJD:
1. Zajęcia odbywają się w formie: dwiczeo i seminariów.
2. Obecnośd na wszystkich dwiczeniach i seminariach jest obowiązkowa. Nieobecności
usprawiedliwione należy odrobid lub zaliczyd w porozumieniu z asystentem
prowadzącym zajęcia w okresie 2 tygodni!!I Nieobecnośd na więcej niż 2 dwiczeniach
wiąże się z koniecznością odrobienia całego bloku dwiczeo.
3. Na dwiczeniach obowiązuje znajomośd odpowiedniego materiału
z seminariów i podręcznika. Studenci nie przygotowani do dwiczeo będą
musieli je zaliczyd u asystenta.
4. Formą zaliczeo jest test wielokrotnego wyboru.
5. Studenci mają prawo do dwóch zaliczeo poprawkowych przeprowadzonych w formie
testu wielokrotnego wyboru.
6. W sprawach dotyczących zaliczeo studenci mają prawo do odwołania się w ciągu
trzech dni do Kierownika Zakładu.
7. Studenci Wydziału Stomatologii w celu uzyskania zaliczenia są zobowiązani zaliczyd
sprawdzian testowy w wyznaczonym przez Zakład terminie. Do sprawdzianu będą
dopuszczeni studenci, którzy zaliczyli uprzednio wszystkie dwiczenia w Poradni
Genetycznej oraz seminaria (w tym poprawili oceny niedostateczne).
8. Na zaliczenie koocowe należy stawid się z indeksem. Osoby bez indeksu nie zostaną
dopuszczone do sprawdzianu.
9. Wpisy zaliczeniowe dokonywane są w terminie do 2 tygodni po zdaniu sprawdzianu
zaliczeniowego.
LITERATURA:
1. Podstawy genetyki medycznej" S. H. Connor, M. A. Ferguson.
2. Genetyka" J. M. Friedman, F. J. Dill i inni - wyd. I pod red. J. Limona,
3. Nowotwory dziedziczne 2002 - profilaktyka, diagnostyka, leczenie".
Monografia pod red. J. Lubioskiego.
22
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
NORMY OKLUZJI I FUNKCJE UKAADU STOMATOGNATYCZNEGO
Katedra i Zakład Ortodoncji
Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-11 Szczecin
kizortod@sci.pam.pl
KIEROWNIK: dr n. med. Krzysztof Wozniak
LICZBA GODZIN: seminaria - 60 godz., dwiczenia - 30 godz.
ECTS: 4
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: lek. stom. Pavel Tsynkel
Dwiczenia: Katedra i Zakład Ortodoncji, Al. Powstaoców Wlkp. 72
Seminaria: Katedra i Zakład Ortodoncji, Al. Powstaoców Wlkp. 72
CEL NAUCZANIA:
Budowa i funkcje narządu żucia. Fizjologia wyrzynania się zębów mlecznych i stałych. Funkcje
poszczególnych grup zębów. Reakcja miazgi zęba na bodzce fizyczne i chemiczne. Fizjologia
przyzębia i błony śluzowej. Rozwój zgryzu. Biomechanika stawu skroniowo-żuchwowego,
metody badania stawu. Czynności układu stomatognatycznego w procesie żucia i połykania.
Narząd żucia a proces oddychania. Warunki zwarciowe na tle rozwoju osobniczego.
TEMATY SEMIANARIÓW:
Semestr zimowy:
1. Film: Rozwój narządu żucia (tłumaczenie). Okresy rozwoju osobniczego.
2. Układ stomatognatyczny.
2.1 Anatomia; układ kostny;
2.2 Zęby mleczne i stałe.
3. Mięśnie układu stomatognatycznego, ścięgna, powięzie, więzadła, przyczepy; funkcja.
3.1 Mięśnie żwaczowe;
3.2 Mięśnie nadgnykowe;
3.3 Mięśnie podgnykowe;
23
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
3.4 Mięśnie języka;
3.5 Mięśnie mimiczne;
3.6 Mięśnie podniebienno-językowe;
3.7 Mięśnie podniebienia i języczka.
4. Tkanki przyzębia: morfologia, receptory, związek z leczeniem ortodontycznym
(mechanizm ruchu zęba).
5. Błony śluzowe: budowa i funkcja w narządzie żucia.
6. Staw skroniowo-żuchwowy: budowa, funkcja, rozwój.
7. Układ nerwowy i naczyniowy; funkcja poszczególnych elementów układu
stomatognatycznego.
8. Zwarcie centralne, boczne, siekaczowe; położenie spoczynkowe, ruchy boczne, szpara
spoczynkowa, czynnośd żucia (siły, efektywnośd).
9. Funkcje: ssanie, połykanie (trzewne, dojrzałe), żucie, oddychanie, udział w mowie,
lizanie warg, całowanie, dmuchanie, gwizdanie, kichanie, kaszel, czkawka.
10. Normy rozwoju narządu żucia w okresie płodowym
- podniebienie pierwotne i wtórne;
- zależności położenia oraz kształt szczęki i żuchwy.
11. Narząd żucia w okresie niemowlęcym do momentu wyrzynania zębów mlecznych
etapy rozwoju zębów.
12. Zgryz w uzębieniu mlecznym (przypomnienie budowy), omówienie zgryzu; klasy kłowe,
klasy Bauma.
różnice między uzębieniem mlecznym a stałym.
13. Wyrzynanie okresy wyrzynania zębów mlecznych i stałych.
14. Zaliczenie.
Semestr letni:
Seminaria (3 godzinne)
1. Pierwszy okres wymiany uzębienia. Drugi okres wymiany uzębienia. Kształt, wielkośd,
liczba, budowa zębów stałych.
2. Zaburzenia czynnościowe i morfologiczne narządu żucia. Dysfunkcje i parafunkcje.
3. Wpływ zgryzu na ssż; mechanizmy odruchowe i adaptacyjne układu
stomatognatycznego.
4. Zaburzenia rozwoju zgryzu w okresie płodowym. Rozszczepy.
5. Wady zgryzu nabyte (pole biometryczne).
24
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
TEMATY DWICZEO
Dwiczenia laboratoryjne (1 godzina seminarium + 2 godziny dwiczeo laboratoryjnych)
1. Wyrzynanie zębów ósmych oraz zmiany w łukach związane z wiekiem. Klucze
Andrews a, klasy kłowe, klasy Angle a, cechy M�hlreitera, krzywa Spee.
2. Nieprawidłowości zębowe.
3. Zaburzenia rozwoju zgryzu:
3.1 w okresie od urodzenia do pełnego uzębienia mlecznego.
3.2 w I okresie wymiany uzębienia.
3.3 w II okresie wymiany uzębienia.
4. Wady zgryzu nabyte.
5. Zasady profilaktyki w okresie prenatalnym, niemowlęcym, wczesnego, póznego
dzieciostwa i kolejnych okresach rozwojowych.
Dwiczenia poza kliniką
1. Dwiczenia żłobek: stan narządu żucia u dzieci do pełnego uzębienia mlecznego
cechy zwarcia (24-30 miesiąc życia).
2. Dwiczenia przedszkole: stan narządu żucia pełne uzębienie mleczne w okresie przed
wyrznięciem się zębów stałych i wczesne uzębienie mieszane cechy zwarcia (4-6 rok
życia).
3. Dwiczenia szkoła: stan narządu żucia wczesne i pózne uzębienie mieszane, wczesne
uzębienie stałe cechy zwarcia.
REGULAMIN ZAJD:
1. Zajęcia w liczbie 90 godzin z przedmiotu Normy okluzji i funkcje układu
stomatognatycznego odbywają się w semestrze zimowym i letnim w postaci 60 godzin
seminariów w grupach dziekaoskich i 30 godzin dwiczeo w grupach klinicznych, zgodnie
z harmonogramem zajęd.
2. Seminaria odbywają się w sali seminaryjnej Zakładu Ortodoncji oraz w suterenie.
3. Dwiczenia prowadzone są kolejno: w żłobkach, przedszkolach i szkołach.
4. Do seminariów i dwiczeo obowiązuje przygotowanie się z następujących zródeł:
Zarys współczesnej Ortodoncji- red. I. Karłowska 2001.
Embriologia lekarska- red. PW Sadler W-wa Med. Tour Press International 1993.
4. Tematyczne plany zajęd wywieszane są na tablicach ogłoszeo w Zakładzie.
25
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
5. Seminaria są rozmową prowadzoną przez asystenta z przygotowanymi tematycznie do
tej rozmowy studentami. Student jest oceniany na stopieo, a wpis zaliczenia
dokonywany w liście obecności i indeksie Norm okluzji .
6. Nieobecności usprawiedliwione mogą byd odrobione u asystenta prowadzącego zajęcia
lub z inną grupą, jeśli to będzie możliwe.
7. Trzykrotne spóznienie traktowane jest jak 1 nieobecnośd.
8. Przedmiot kooczy się egzaminem testowym.
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
Aktywny udział w seminariach. Pisemne sprawdzenie wiadomości na seminariach.
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Ocena rozwoju narządu żucia, okresów wyrzynania zębów mlecznych i stałych. Ocena
rozwoju zgryzu oraz odchyleo od normy narządu żucia.
LITERATURA:
1. Karłowska (red.): Zarys współczesnej ortodoncji. Wydawnictwo: PZWL 2005 rok,
wydanie: 2.
2. S. W.Majewski: Gnatofizjologia stomatologiczna Normy okluzji i funkcje układu
stomatognatycznego. Wydawnictwo PZWL 2007 rok, wydanie: 1.
3. F. Aabiszewskiej-Jaruzelskiej (red.): Ortodoncja: zasady i praktyka. Wydawnictwo:
Lekarskie PZWL 1977 rok, wydanie: 1.
4. Bochenek Adam, Reicher Michał : Anatomia człowieka - t. I, III, IV Wydawnictwo: PZWL
2008 rok, wydanie: 12.
5. W. Aasioski: Anatomia głowy dla stomatologów. Wydawnictwo: PZWL 1978 rok,
wydanie: 1.
6. Z. Jaoczuk, J. Banach: Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia.Wydawnictwo:
PZWL 2004 rok, wydanie: 3.
7. O. Grosfeld - Fizjologia narządu żucia. Podręcznik dla studentów stomatologii.
Wydawnictwo: PZWL 1981 rok, wydanie: 1.
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Ortodoncji.
26
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PATOFIZJOLOGIA
Katedra Fizjopatologii, Zakład Patologii Ogólnej
Al. Powstaoców Wielkopolskich 72, 70-111 Szczecin
tel. 0914661546, fax 091 4661548
http://www.ams.edu.pl/index.php?cid=134
www.sci.pam.szczecin.pl/~zpatog
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Bogusław Machalioski
LICZBA GODZIN: Aącznie 60 h w tym:
15 h wykładów
Wykłady: Sala im. Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. n. med. Bogusław Machalioski
Dr n. med. Elżbieta Dąbkowska
Dr n. med. Maciej Hałasa
45 h dwiczeo odbywają się w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM
ECTS: 5
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Elżbieta Dąbkowska
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania patofizjologii jest poznanie podstawowych praw i mechanizmów
regulacyjnych w chorobach najczęściej występujących. Poznanie i zrozumienie
mechanizmów umożliwi dostrzeżenie związków przyczynowych związków pomiędzy
zjawiskami pozornie od siebie odległymi. Patofizjologia stanowi pomost pomiędzy naukami
podstawowymi a naukami klinicznymi. Poznanie etiologii, patogenezy i podstawowych
objawów chorób najczęściej występujących ma przygotowad studenta do zrozumienia
zjawisk z którymi zetknie się w klinice.
27
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PROGRAM ZAJD:
WYKAADY
Komórka macierzysta
Definicja i podstawowe cechy komórek macierzystych (KM); podział KM,
pluripotencjalne KM; tkankowo-ukierunkowane KM; regulacja migracji KM;
heparynizowani dawcy narządów; krew pępowinowa; tkankowe zródła KM;
patofizjologiczne mechanizmy endogennej regeneracji; aplikacje kliniczne KM
somatycznych.
Molekularne mechanizmy regulacji cyklu komórkowego.
Mechanizmy kontrolujące cykl komórkowy; cykliny i kinazy zależne od cyklin; punkt
kontrolny R1 i jego molekularna regulacja; starzenie się komórek.
Nadciśnienie tętnicze samoistne.
Definicja i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego; czynniki regulujące ciśnienie tętnicze;
patomechanizm nadciśnienia tętniczego; potencjalne przyczyny nadciśnienia
pierwotnego; powikłania; zespół metaboliczny X.
Patofizjologia układu endokrynnego
Patofizjologia układu endokrynnego wprowadzenie
Oś podwzgórze przysadka gruczoły dokrewne
Wybrane zagadnienia z patofizjologii schorzeo układu endokrynnego:
Przysadka mózgowa; prolaktinoma, akromegalia, choroba Cushinga, niedoczynnośd
przedniego płata.
Kory nadnerczy; zespól Conna, Addisona, rdzeo nadnerczy; guz chromochłonny rdzenia
nadnerczy.
Choroby tarczycy: wole proste, wole guzowate, nadczynnośd tarczycy, niedoczynnośd
tarczycy, zapalenia, przełom tarczycowy.
Nadczynnośd przytarczyc.
DWICZENIA
Patofizjologia metabolizmu białek i zasad purynowych
Wprowadzenie do metabolizmu aminokwasów i białek
Zaburzenia metabolizmu aminokwasów Fenyloketonuria, Tyrozynemia,
Alkaptonuria, Albinizm, Homocystynuria: patogeneza, objawy
Zaburzenia trawienia i wchłaniania białek choroba glutenowa
28
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Hyperamonemia typu I, II
Dna moczanowa pierwotna i wtórna, patogeneza, objawy
Mukowiscydoza: patogeneza, objawy
Patofizjologia metabolizmu węglowodanów częśd
Wprowadzenie do metabolizmu węglowodanów; Molekularne i komórkowe
mechanizmy działania insuliny; receptor insulinowy, sygnalizacja
wewnatrzkomórkowa, glukotransportery. Działanie insuliny na wątrobę, adipocyty,
mięśnie szkieletowe oraz wydalanie sodu i potasu znaczenie kliniczne.
Enzymopatie; Galaktozemia, Fruktozuria, Fruktozemia objawy
Cukrzyca (klasyfikacja, etiologia, patogeneza objawy podstawy rozpoznania)
Cukrzyca molekularne podstawy patogenezy
Białka glikozylowane i ich rola w patogenezie i diagnostyce
Insulinoopornośd definicja, epidemiologia, uwarunkowania genetyczne, mediatory
patogenetyczne insulinoopornośc, podstawy molekularne insulinooporności
Rola stresu oksydacyjnego w patogenezie powikłao cukrzycy
Powikłania cukrzycy ostre i przewlekłe
Test tolerancji glukozy
Oznaczenie przy użyciu glukometru stężenia glukozy przygodnej
Wskazania do wykonania testu tolerancji glukozy oraz zasady wykonywania testu, test
tolerancji wykonywany u kobiet ciężarnych
Wykonanie testu tolerancji glukozy
Film Świadomośd pomaga żyd poradnik dla pacjentów z cukrzycą typu 2
Interpretacja wyników
Patofizjologia metabolizmu lipidów oraz zaburzenia odżywiania
Wprowadzenie do metabolizmu lipidów
Zaburzenia trawienia i wchłaniania lipidów
Dyslipoproteiemie powtórka
Leptyna, zaburzenia budowy i funkcji receptora leptyny
Otyłośd; rodzaje
Zespół metaboliczny X definicja, epidemiologia, standardy rozpoznawania przebieg
kliniczny
29
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Niedożywienie: marazm i kwasior przyczyny, patomechanizm, podobieostwa
i różnice; obrzęki przyczyny i patomechanizm; enzymopatie; wrodzone
aminoacydopatie przyczyny, podział, patofizjologia.
Pojęcie indeksu glikemicznego, wymiennika węglowodanowego
Układanie diety dla chorego na cukrzycę leczonego insuliną, dietą i lekami doustnymi
oraz diety niskokalorycznej.
Film anoreksja, bulimia zaburzenia odżywiania
Zapalenia
Definicja zapalenia
Zapalenie jako uniwersalny sposób reakcji organizmu na uszkodzenie
Czynniki wywołujące zapalenia: infekcyjne, chemiczne i fizyczne
Elementy biorące udział w zapaleniu: struktury tkankowe istotne dla przebiegu
zapalenia, komórki biorące udział w zapaleniu, humoralne mediatory zapalenia
Rodzaje indukcji reakcji zapalnej: udział komórek tucznych, udział dopełniacza, udział
komórek śródbłonka i płytek krwi
Typowe fazy zapalenia ostrego: indukcja, reakcja nieswoista, reakcja swoista, zejście
Zmiany naczynioruchowe umożliwiające reakcję zapalną
Objawy zapalenia wg Celsusa i Galena
Ogólne przejawy zapalenia białka ostrej fazy
powstawanie i rola wysięku w zapaleniu: rozluznienie spoistości tkanek, intensyfikacja
krążenia chłonki
Zmiany w komórkach śródbłonka i leukocytach we krwi umożliwiające migrację
komórek zapalnych do tkanek- cząstki adhezyjne.
Neutrofil jako pierwsza komórka napływowa w zapaleniu ostrym.
Makrofag i jego wszechstronna rola w różnych stadiach zapalenia
Poruszanie się leukocytów w tkankach- korzyści i szkody; chemokiny, enzymy
proteolityczne- uszkadzanie tkanek.
Swoiste elementy odpowiedzi zapalnej; lokalne i ogólnoustrojowe aspekty reakcji
immunologicznej, przebieg i rola odpowiedzi humoralnej i komórkowej w zapaleniu.
Różnice pomiędzy zapaleniem ostrym i przewlekłym
Przyczyny warunkujące powstanie zapalenia przewlekłego; rodzaj bodzca zapalnego,
stan lokalnej tkanki dotkniętej zapaleniem, stan wydolności ogólnoustrojowej
Immunopatologia
30
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Definicja immunopatologii
Patologie związane z niewydolnością układu immunologicznego: niedobory
immunologiczne pierwotne i wtórne, przewlekłe i nawracające infekcje bez
uchwytnych cech niedoborów immunologicznych
Przyczyny i rodzaje wtórnych niedoborów immunologicznych
Immunopatologiczne aspekty rozwoju nowotworów i możliwe strategie ich zwalczania
z wykorzystaniem mechanizmów immunologicznych
Różnice pomiędzy prawidłową odpornościową odpowiedzią immunologiczną
a nadwrażliwością.
Patologie wywołane nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego
związanego z poszczególnymi typami nadwrażliwości wg Gell,a i Coombs,a; Typ I
alergie atopowe, typ II choroby narządowo autoimmunologiczne swoiste, typ III
choroby autoimmunologiczne narządowo nieswoiste, typ IV gruzlica i inne reakcje.
Patofizjologia układu krążenia
Regulacja pracy serca; obciążenie wstępne, kurczliwośd, obciążenie następcze
Niewydolnośd krążenia spowodowana nieprawidłowym obciążeniem wstępnym,
nieprawidłową kurczliwością mięśnia sercowego oraz zwiększeniem obciążenia
następczego
Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego; dławica piersiowa, zawał serca
Rodzaje i patogeneza wstrząsu
Karta ryzyka score
Patofizjologia nadciśnienia tętniczego samoistnego i wtórnego
Etiopatogeneza nadciśnienia tętniczego samoistnego oraz występującego w przebiegu
innych schorzeo
Objawy kliniczne nadciśnienia tętniczego
Powikłania nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie złośliwe
Nadciśnienie tętnicze wtórne
Patofizjologia układu oddechowego
Lokalizacja zmian chorobowych w układzie oddechowym i ich wpływ na jego funkcje
Patogeneza chorób o charakterze obturacyjnym; przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma
oskrzelowa, rozedma płuc
Patogeneza chorób związanych z zaburzeniem restrykcyjnymi
31
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Niewydolnośd oddechowa
Patofizjologia układu moczowego
Patofizjologia układu moczowego wprowadzenie.
Wybrane zagadnienia z patofizjologii schorzeo układu moczowego: odmiedniczkowe
zapalenie nerek, zespół nerczycowy, niewydolnośd nerek ostra i przewlekła, kamica
nerkowa. zapalenie pęcherza moczowego
Patofizjologia układu krwiotwórczego
niedokrwistośd z niedoboru żelaza, niedokrwistośd megaloblastyczna, hemolityczna,
w chorobach przewlekłych
skazy osoczowe ; małopłytkowa, osoczowa, naczyniowa
REGULAMIN ZAJD:
Dwiczenia
1. Dwiczenia z patofizjologii odbywają się w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM
w V semestrze. Wszystkie dwiczenia są obowiązkowe.
2. Nieusprawiedliwione nieobecności na więcej niż dwóch dwiczeniach oznacza nie
zaliczenie kursu. Jedynym usprawiedliwieniem jest zaświadczenie lekarskie lub
zwolnienie wystawione przez Dziekana PAM, które należy dostarczyd do sekretariatu
Zakładu w ciągu 2 tygodni od ustania przyczyny z powodu której zwolnienie zostało
wystawione
3. Spóznienia nieusprawiedliwione powyżej 15 min traktowane będą jako nieobecnośd
nieusprawiedliwiona.
4. Studentów obowiązują dwa sprawdziany pisemne odbywające się po bloku
dwiczeniowym.
5. Warunkiem przystąpienia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich dwiczeo z danego
bloku tematycznego. Dwiczenia nie zaliczone oraz nieobecności usprawiedliwione
należy odrobid przed kolokwium. Dwiczenia należy odrobid u prowadzącego je
asystenta.
6. Kolokwium dla wszystkich grup dwiczeniowych odbywa się zgodnie z harmonogramem
dwiczeo wywieszonym w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM .
7. Nieusprawiedliwiona nieobecnośd na kolokwium jest równoznaczna z uzyskaniem
oceny niedostatecznej.
32
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
8. Kolokwium I poprawkowe ma formę pisemną. Kolokwium II poprawkowe odbywa się
w formie ustnej lub pisemnej
Egzamin
1. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ze wszystkich
kolokwiów. Brak zaliczenia jest równoznaczny z uzyskaniem czerwonego warunku
2. Egzamin w I terminie ma formę testową.
3. Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę ze wszystkich kolokwiów ponad 4,5 kolokwia
zaliczą w I terminie oraz nie mają nieobecności nieusprawiedliwionych będą zwolnieni
z egzaminu koocowego z oceną bardzo dobrą.
4. Egzamin poprawkowy I termin (w formie testowej) i II termin (w formie ustnej lub
pisemnej) odbędzie się w terminie ustalonym przez Dziekana Wydziału Lekarsko-
Dentystycznego PAM.
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
Studentów obowiązują dwa sprawdziany pisemne odbywające się po bloku dwiczeniowym.
Warunkiem przystąpienia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich dwiczeo z danego bloku
tematycznego.
Kolokwia dla wszystkich grup dwiczeniowych odbywa się zgodnie z harmonogramem
wywieszonym na początku roku akademickiego w Zakładzie Patologii Ogólnej PAM.
Kolokwium I poprawkowe ma formę pisemną. Kolokwium II poprawkowe odbywa się
w formie ustnej lub pisemnej.
Egzamin
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ze wszystkich kolokwiów.
Brak zaliczenia jest równoznaczny z uzyskaniem czerwonego warunku.
Egzamin w I i II terminie ma formę testową. III termin może mied formę pisemną lub ustną.
LITERATURA:
1. Medycyna wewnętrzna repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy Gerd Herold
i współpracownicy PZWL 2007.
2. Patofizjologia kliniczna dla studentów medycyny Barbara Zahorska-Markiewicz
Volumed Wrocław 2001.
33
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Poznanie etiologii, patogenezy i podstawowych objawów w chorobach zdarzających się
najczęściej lub tych, które z patogenetycznego punktu widzenia są najistotniejsze
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
W Zakładzie od wielu lat działa Studenckie Koło Naukowe. Uczestnicy koła biorą udział
w codziennej działalności naukowej zakładu. Na naukowych sesjach studenckich zdobywają
liczne nagrody.
PATOMORFOLOGIA JAMY USTNEJ
Zakład Patomorfologii
ul. Unii Lubelskiej 1, 71-242 Szczecin
sekrpato@ams.edu.pl
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Wenancjusz Domagała
LICZBA GODZIN: wykłady - godz.10, seminaria - godz. 15, dwiczenia - godz. 20
ECTS: 2
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Jerzy Grabarek
Dwiczenia: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin.
Seminaria: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin.
Wykłady: Sala wykładowa PSK1, ul. Unii Lubelskiej 1, Szczecin.
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z przyczynami, mechanizmami rozwoju,
cechami fenotypowymi i skutkami choroby na poziomie makroskopowym, mikroskopowym
i molekularnym w świetle osiągnięd współczesnej biologii molekularnej ze szczególnym
naciskiem na histoklinikę, czyli związek między wykładnikami morfologicznymi choroby
a objawami klinicznymi i decyzjami terapeutycznymi jednostek chorobowych w obrębie
głowy i szyi.
34
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
TEMATY WYKAADÓW:
1. Zapalenia naczyo.
2. Czerniak złośliwy i raki skóry.
3. Guzy oczodołu.
4. Mięsak Ewinga i nowotwory złośliwe drobnookrągłokomórkowe wieku dziecięcego.
5. Stany przednowotworowe i rak płaskonabłonkowy jamy ustnej.
6. Rak krtani.
7. Rak nosogardła.
8. Raki tarczycy.
9. Odczynowe powiększenie węzłów chłonnych.
10. Chłoniak Hodgkina. Chłoniaki nieziarnicze (non-Hodgkin lymphoma).
11. Przerzuty nowotworowe w okolicy głowy i szyi.
12. Posumowanie najważniejszych problemów patologii głowy i szyi.
TEMATY DWICZEO:
Uwaga: Dwiczenia z patomorfologii prowadzone są w oparciu o unikalny system mikroskopii
wirtualnej.
Patologia jamy ustnej i skóry
Zagadnienia: Guzy nienowotworowe jamy ustnej. Nowotwory łagodne jamy ustnej. Zmiany
i stany przedrakowe jamy ustnej. Nowotwory złośliwe jamy ustnej. Znamiona barwnikowe.
Melanoma malignum. Raki skóry.
Preparaty histologiczne: cystis branchiogenes, epulis gigantocellularis, granuloma
teleangiectaticum, papilloma planoepitheliale, leukoplakia cavi oris, carcinoma
planoepitheliale kerotodes labii, sarcoma Kaposi, naevus pigmentosus compositus,
melanoma malignum, carcinoma basocellulare,
Patologia szczeki i żuchwy, nowotwory kości
Zagadnienia: Choroba Pageta. Nowotwory kości. Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego
(zaburzenia rozwojowe, wylewy krwotoczne, zapalenia, zwyrodnienia, szczękościsk)
Preparaty histologiczne: cystis radicularis, ameloblastoma, osteoporosis, fibroma cemento-
ossificans, ameloblastoma, osteosarcoma, chondrosarcoma, sarcoma Ewingi, metastasis
carcinomatosa ad os, arthritis rheumatoidea,
Patologia nosa, zatok przynosowych, nosogardła, krtani
Zagadnienia: Rak nosogardła. Rak krtani
35
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Preparaty histologiczne: sialadenitis chronica, ranula, tumor Warthini, tumor mixtus
benignus parotis, carcinoma adenoides cysticum, carcinoma mucoepidermale, carcinoma
nasopharyngis, carcinoma laryngis,
Patologia tarczycy, układu nerwowego i chłonnego
Zagadnienia: Zapalenia tarczycy. Nowotwory tarczycy. Nowotwory ośrodkowego układu
nerwowego. Encephalitis et meningitis. Lymphoma malignum. Morbus Hodgkini
(lymphogranulomatosis maligna; Hodgkin disease).
Preparaty histologiczne: carcinoma papillare glandulae thyreoideae, carcinoma papillare
glandulae thyreoideae BAC, carcinoma folliculare glandulae thyreoideae, carcinoma
medullare glandulae thyreoideae (amyloid+), carcinoma gigantocellulare anaplasticum
glandulae thyreoideae BAC, meningioma, glioblastoma multiforme, meningitis purulenta,
hyperplasia follicularis lymphonodi, metastasis carcinomatosa ad lymphonodum, lymphoma
malignum lymphocyticum lymphonodi, morbus Hodgkini (mixed cellularity),
SEMINARIA:
1. Seminarium 1
Zaburzenia rozwojowe, zapalenia i zmiany towarzyszące chorobom
ogólnoustrojowym jamy ustnej.
Zaburzenia rozwojowe w tym szczeliny twarzy, torbiel skrzelopochodna, torbiel przewodu
tarczowo-jezykowego (obraz kliniczny, następstwa) oraz zaburzenia rozwojowe zębów.
Zapalenia jamy ustnej (przyczyny, podział, obraz makro i mikroskopowy). Zmiany błony
śluzowej jamy ustnej towarzyszące chorobom ogólnoustrojowym w tym chorobom skóry,
zakaznym, hematologicznym i innym (z uwzględnieniem obrazu makro i mikroskopowego).
Awitaminozy ze szczególnym uwzględnieniem zmian w jamie ustnej i narządzie żucia (wit. D,
K, C, B2, B6, B12, PP, A).
2. Seminarium 2
Zapalenia miazgi i tkanek okołowierzchołkowych oraz choroby przyzębia.
Zapalenia miazgi, tkanek okołowierzchołkowych, w tym zapalenie przewlekłe przyzębia
okołowierzchołkowego, ropieo okołowierzchołkowy oraz zapalenie kości i szpiku (etiologia,
obraz mikroskopowy, obraz kliniczny). Choroby przyzębia (podział, patogeneza, obraz makro
i mikroskopowy, obraz kliniczny).
3. Seminarium 3
Torbiele szczeki i żuchwy oraz nowotwory i guzy nienowotworowe pochodzenia zębowego.
36
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Torbiele szczeki i żuchwy (podział, patogeneza, obraz mikroskopowy, obraz kliniczny),
nowotwory i guzy nienowotworowe pochodzenia zębowego (epidemiologia, nazewnictwo,
klasyfikacje, obraz makro i mikroskopowy, obraz kliniczny). Zrzeszotnienie kości. Zmiany
włóknisto-kostne.
4. Seminarium 4
Patologia ślinianek.
Torbiele i pseudotorbiele, zapalenia i łagodne zmiany limfoepitelialne (przyczyny, podział,
obraz makro i mikroskopowy, powikłania), kamica (czynniki predysponujace, patogeneza),
nowotwory łagodne i złośliwe (epidemiologia, klasyfikacja, obraz makro i mikroskopowy,
przebieg kliniczny, diagnostyka).
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
Kolokwia i egzamin praktyczny i teoretyczny (testowy).
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Student nabywa umiejętności rozpoznawania podstawowych jednostek chorobowych
z omawianych oraz rozumienia patomechanizmów mechanizmu choroby i związku między
wykładnikami morfologicznymi choroby, a objawami klinicznymi i decyzjami
terapeutycznymi.
LITERATURA:
1. Patologia znaczy słowo o chorobie . J. Stachura i W. Domagała. Wyd. PAU, Kraków, t. I
wyd. II 2008 (ISBN 978-83-60183-64-9), t.II i t.III 2005 (83-88857-91-6, 83-88857-92-4).
2. Tajemniczy świat chorych komórek człowieka . W. Domagała, M. Chosia i E. Bedner.
Wyd. PAM 2000(ISBN 83-86342-71-4).
3. Atlas histopatologii. W. Domagała, M. Chosia, E. Urasioska, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2007(ISBN 10:83-200-3476-0 lub ISBN 13:978-83-200-3476-9).
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Opiekun koła: dr n. med. Jerzy Grabarek
37
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PATOMORFOLOGIA
Zakład Patomorfologii
ul. Unii Lubelskiej 1 . 71-242 Szczecin
sekrpato@ams.edu.pl
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Wenancjusz Domagała
LICZBA GODZIN: wykłady - godz. 20, dwiczenia - godz. 40
ECTS: 3
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Jerzy Grabarek
Dwiczenia: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1.
Seminaria: Zakład Patomorfologii, ul. Unii Lubelskiej 1.
Wykłady: Sala wykładowa PSK1, ul. Unii Lubelskiej 1.
CELE NAUCZANIA:
Celem nauczania jest zapoznanie studentów z przyczynami, mechanizmami rozwoju,
cechami fenotypowymi i skutkami choroby na poziomie makroskopowym, mikroskopowym
i molekularnym w świetle osiągnięd współczesnej biologii molekularnej ze szczególnym
naciskiem na histoklinikę, czyli związek między wykładnikami morfologicznymi choroby,
a objawami klinicznymi i decyzjami terapeutycznymi.
TEMATY WYKAADÓW:
1. Wprowadzenie do patomorfologii.
2. Niewydolnośd krążenia prawo i lewokomorowa (przyczyny, wykładniki morfologiczne).
Koarktacja aorty.
3. Zakrzepy i tętniaki (klasyfikacja, przyczyny, patomechanizm, obraz morfologiczny,
powikłania).
4. Zawał mięśnia sercowego (epidemiologia, etiopatogeneza, klasyfikacja, obraz
mikroskopowy i makroskopowy, powikłania).
38
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
5. Stłuszczenie, otłuszczenie, otyłośd, martwica (przyczyny, patomechanizm, przykłady
zmiany makro i mikroskopowe).
6. Przerost, rozrost, zanik, metaplazja, dysplazja (przyczyny, patomechanizm, przykłady
zmiany makro i mikroskopowe).
7. Następstwa nadużywania alkoholu.
8. Gruzlica (epidemiologia, etiologia, patogeneza, klasyfikacja, obraz mikroskopowy
i makroskopowy, powikłania).
9. Ptasia grypa. Mononukleoza zakazna (epidemiologia, etiologia, patogeneza,
klasyfikacja, obraz mikroskopowy i makroskopowy, powikłania).
10. Nowotwory (definicja, mianownictwo, cechy charakterystyczne mikroskopowe
i makroskopowe - nowotworów łagodnych i złośliwych, epidemiologia, molekularne
podstawy karcynogenezy: onkogeny, geny supresorowe, geny regulujace apoptozę,
geny odpowiedzialne za reparacje DNA; angiogeneza w nowotworach, mechanizmy
powstawania przerzutów nowotworowych; karcinogeneza chemiczna, popromienna,
wirusowa; grading versus staging; metody diagnostyki nowotworów i stanów
przednowotworowych).
11. Rak sutka (epidemiologia, etiologia, patogeneza, czynniki ryzyka, klasyfikacja, obraz
makro i mikroskopowy, czynniki prognostyczne i predykcyjne).
12. Rak przełyku i rak jelita grubego (epidemiologia, etiologia, patogeneza, czynniki ryzyka,
klasyfikacja, obraz makro i mikroskopowy).
TEMATY DWICZEO:
Uwaga: Dwiczenia z patomorfologii prowadzone są w oparciu o unikalny system mikroskopii
wirtualnej.
Zaburzenia w krążeniu
Zagadnienia: Haemorrhagia, Cruor sanguinis, Thrombus, Venostasis, Oedema, Embolia,
Infarctus
Preparaty histologiczne: foci haemorrhagici minuti cerebri, haemorrhagia inveterata
cerebelli, coagulum sanguinis (cruor sanguinis), thrombus recens parietalis, thrombus
organisatus venostasis acuta hepatis, oedema pulmonum, induratio venostatica pulmonum,
oedema cerebri, emboliae bacteriales renis, emboliae bacteriales pulmonis, infarctus
myocardii recens, cicatrx post infarctum myocardii, infarctus anaemicus lienis, infarctus
haemorrhagicus pulmonis, infarctus renis, encephalomalacia, atherosclerosis,
39
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Zmiany wsteczne i rozplemowe
Zagadnienia: Uszkodzenie i śmierd komórki, Cirrhosis, Procesy adaptacyjne
i zwyrodnieniowe, Amyloidosis, Patologiczne wapnienie, Starzenie się komórek
Preparaty histologiczne: hepar moschatum, lipomatosis myocardii, necrosis telae adiposae,
cirrhosis hepatis, haemochromatosis et cirrhosis pigmentosa hepatis, atrophia fusca
myocardii, osteoporosis, hypertrophia myocardii, hyperplasia adenomatosa prostatae,
metaplasia planoepithelialis bronchi, amyloidosis diffusa lienis, amyloidosis hepatis,
amyloidosis glandulae suprarenalis, amyloidosis renis, amyloidosis renis (czerwien Kongo),
Zapalenia
Zagadnienia: Ogólne objawy zapalenia. Patomorfologia zapaleo (zapalenia wysiękowe,
uszkadzające, wytwórcze). Gojenie i naprawa tkanek. Zapalenia płuc. Odmiedniczkowe
zapalenie nerek. Zapalenia ziarniniakowe.
Preparaty histologiczne: granulatio non specifica, granuloma resorptivum, cor villosum,
bronchopneumonia abscedens, pneumocystosis, appendicitis phlegmonosa, actinomycosis,
pyosalpinx et salpingitis phlegmonosa, pyelonephritis chronica, tuberculosis miliaris
pulmonum, tuberculosis miliaris lienis (barwienie metodą Ziehl-Neelsena), tuberculosis
miliaris lymphonodi, tuberculosis caseosa lymphonodi, sarcoidosis bronchi, sarcoidosis
pulmonum wycinek z bronchoskopii, aortitis luetica,
Nowotwory
Zagadnienia: Nowotwory łagodne i złośliwe nazewnictwo, cechy makro i mikroskopowe.
Neoplazja sródnabłonkowa. Rak wczesny. Rak Żołądka. Rak szyjki macicy.
Preparaty histologiczne: hamartoma pulmonis, adenoma tubulare coli, haemangioma
cavernosum hepatis, leiomyoma corporis uteri, schwannoma (neurilemmoma, neurinoma),
fibroadenoma mammae, carcinoma ductale invasivum mammae, liposarcoma
pleomorphum, neoplasia intraepithelialis cervicalis gradus I (CIN I), neoplasia
intraepithelialis cervicalis gradus III (CIN III), carcinoma planoepitheliale colli uteri, rak
wczesny żołądka, adenocarcinoma ventriculi, adenocarcinoma ventriculi biopsja
gastrofiberoskopowa, carcinoma scirrhosum ventriculi,
Patologia układu oddechowego i pokarmowego
Zagadnienia: Rak płuca. Choroba wrzodowa. Rak przełyku. Zapalenia wątroby. Nowotwory
wątroby (pierwotne i przerzutowe). Rak jelita grubego. Wirusowe zapalenia wątroby
Preparaty histologiczne: carcinoma planoepitheliale pulmonis, carcinoma microcellulare
pulmonis (oat cell carcinoma), adenocarcinoma pulmonis, ulcus pepticum ventriculi,
40
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
carcinoma planoepitheliale oesophagi, carcinoma hepatocellulare, metastasis carcinomatosa
ad hepar BAC, carcinoma mucocellulare coli,
Patologia układu moczowego, płciowego żeoskiego i męskiego
Zagadnienia: Rak nerki. Carcinoma mammae. Zmiany łagodne piersi. Nowotwory złośliwe
trzonu macicy. Nowotwory jajnika. Carcinoma prostatae. Nowotwory złośliwe jądra
Preparaty histologiczne: carcinoma clarocellulare renis, carcinoma ductale invasivum
mammae, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) raka sutka, adenocarcinoma endometrii,
teratoma adultum ovarii, cystadenocarcinoma papillomatosum serosum ovarii, leasiones
fibroso-cysticae mammae (dysplasia benigna mammae), carcinoma prostatae, carcinoma
prostatae (PSA+, PSAP+), seminoma testis, carcinoma embryonale testis,
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
Kolokwia i egzamin praktyczny i teoretyczny (testowy).
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Student nabywa umiejętności rozpoznawania podstawowych jednostek chorobowych
z omawianych oraz rozumienia patomechanizmów mechanizmu choroby i związku między
wykładnikami morfologicznymi choroby, a objawami klinicznymi i decyzjami
terapeutycznymi.
LITERATURA:
1. Patologia znaczy słowo o chorobie . J. Stachura i W. Domagała. Wyd. PAU, Kraków, t. I
wyd. II 2008 (ISBN 978-83-60183-64-9), t.II i t.III 2005 (83-88857-91-6, 83-88857-92-4).
2. Tajemniczy świat chorych komórek człowieka . W. Domagała, M. Chosia i E. Bedner.
Wyd.PAM 2000(ISBN 83-86342-71-4).
3. Atlas histopatologii. W.Domagała, M.Chosia, E.Urasinska, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2007(ISBN 10:83-200-3476-0 lub ISBN 13:978-83-200-3476-9).
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Opiekun koła: dr n. med. Jerzy Grabarek
41
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PERIODONTOLOGIA PRZEDKLINICZNA
� ROKU
Zakład Periodontologii
Al. Powstaoców Wlkp.72, 70-111 Szczecin
zperio@sci.pam.szczecin.pl
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Jadwiga Banach
LICZBA GODZIN: seminaria 15 godz., dwiczenia 15 godz.
ESTS: 3
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Marlena Trąbska-Świstelnicka
Dwiczenia: Zakład Stomatologii Przedklinicznej, Al. Powstaoców Wlkp.72
Seminaria: Zakład Stomatologii Przedklinicznej, Al. Powstaoców Wlkp.72
CEL NAUCZANIA:
Powtórzenie zagadnieo dotyczących anatomii i fizjologii przyzębia, przyswojenie wiedzy
dotyczącej patomechanizmu zapaleo przyzębia, profilaktyki i fazy higienizacyjnej leczenia
przyzębia, podstawowych zabiegów profilaktycznych i leczniczych na przyzębiu.
TEMATY SEMINARIÓW:
1. Anatomia i badanie przyzębia.
2. Złogi nazębne.
3. Znaczenie płytki nazębnej i mechanizm zapaleniotwórczego działania płytki nazębnej.
4. Objawy zapalenia dziąseł i przyzębia.
5. Narzędzia do skalingu i polishingu ręcznego, technika skalingu.
6. Narzędzia do skalingu i polishingu aparatami ultradzwiękowymi, technika polishingu.
7. Higiena jamy ustnej:
a) Motywacja.
b) Wykrywanie płytki nazębnej-wskazniki API(Aproximal Plaque Index, Pl.I. (Plaque
Index) oraz próby barwne.
c) Szczotki do zębów-rodzaje, budowa.
42
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
d) Metody szczotkowania zębów- Fonesa, roll, Stillmana, Bassa oraz masaż metodą
Chartersa.
e) Przybory dodatkowe do utrzymywania higieny jamy ustnej.
8. Pasty do zębów.
9. farmakologiczne metody zwalczania płytki nazębnej.
TEMATY DWICZEO:
1. Technika skalingu i polerowania korzeni zębów na fantomie
2. Zaliczenie teoretyczne i praktyczne dwiczeo
REGULAMIN ZAJD:
1. Studenci są zobowiązani do obecności i czynnego udziału w zajęciach teoretycznych
i praktycznych.
2. Nieobecnośd na zajęciach może byd usprawiedliwiona wyłącznie zaświadczeniem
lekarskim poświadczonym przez Przychodnię dla Studentów lub w przypadkach
losowych innym urzędowym zaświadczeniem.
3. Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do nie zaliczenia semestru.
4. Każda nieobecnośd musi byd odrobiona. Odrabianie dwiczeo polega na udziale
w zajęciach z inną grupą po uzgodnieniu z asystentem prowadzącym dwiczenia, pod
warunkiem, że jest wolne stanowisko pracy.
5. Sprawdzanie wiadomości odbywa się na bieżąco podczas dwiczeo i zajęd
teoretycznych. Każde dwiczenie musi byd zaliczone w zakresie teorii zgodnie
z programem dwiczeo.
6. Student, który nie zaliczy teoretycznie trzech dwiczeo nie może uczestniczyd w dalszych
zajęciach. Ponowne uczestnictwo w dwiczeniach może nastąpid po zaliczeniu zaległości
7. Warunkiem zaliczenia danego roku studiów jest odbycie cyklu dwiczeo, zaliczenie ich
teoretyczne i praktyczne oraz uzyskanie zaliczenia koocowego. Podstawą zaliczenia
praktycznego jest wykonanie zabiegów określonych programem dwiczeo.
8. Egzamin dyplomowy składa się z części praktycznej i teoretycznej w formie testu.
W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej z egzaminu testowego
z Periodontologii lub Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej obowiązuje zdanie egzaminu
poprawkowego w formie ustnej.
43
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
9. Egzamin testowy z Priodontologii i Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej studenci V roku
zdają w sesji letniej roku akademickiego.
10. Do zdania egzaminu testowego z Priodontologii z 50 pytao wymagana jest prawidłowa
odpowiedz na 30 pytao (ocena dostateczna).
11. Do zdania egzaminu testowego z Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej z 30 pytao
wymagana jest prawidłowa odpowiedz na 17 pytao (ocena dostateczna).
12. Częśd praktyczna egzaminu dyplomowego z Periodontologii odbywa się po zakooczeniu
dwiczeo na V roku i zdawana jest u adiunkta lub starszego wykładowcy, który nie
prowadził dwiczeo z danym studentem. Egzamin ten polega na zdiagnozowaniu,
wypełnieniu Periodontologicznej Karty Choroby i wykonaniu zabiegu wskazanego przez
osobę egzaminującą.
13. Częśd praktyczna egzaminu dyplomowego z Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej polega
na zdiagnozowaniu pacjenta i przedstawieniu planu leczenia. W przypadku braku
pacjenta rozpoznanie jednostek chorobowych polega na ustnym opisie widocznych
zmian chorobowych na jednym z dwu przezroczy.
14. Student ma prawo znad uzasadnienie oceny uzyskanej podczas egzaminu
praktycznego.
15. Zwolnieniu z egzaminu praktycznego dyplomowego z Priodontologii i Chorób Błony
Śluzowej Jamy Ustnej na wniosek asystenta prowadzącego zajęcia na roku V podlegają
studenci, którzy osiągnęli oceny bardzo dobre z zaliczenia teoretycznego
i praktycznego z Priodontologii na roku III i IV a z Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej
na roku V.
16. Studenta przeniesionego z innej uczelni do PAM obowiązuje ponowne zdanie
egzaminu dyplomowego z Priodontologii i Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej pomimo
wcześniej zdanego egzaminu w poprzedniej uczelni.
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. Ustne sprawdziany wiedzy.
2. Pisemne sprawdziany wiedzy.
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
1. Badanie jamy ustnej.
2. Ocena podstawowych wskazników higieny i stanu zapalnego przyzębia.
44
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
3. Znajomośd instrumentarium do profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych.
4. Umiejętnośd doboru odpowiednich metod i akcesoriów do utrzymywania higieny jamy
ustnej.
5. Umiejętnośd przeprowadzenia instruktażu higieny jamy ustnej.
6. Umiejętnośd profesjonalnego usuwania złogów nazębnych i polerowania korzeni
zębów metodami ręcznymi i ultradzwiękowymi.
LITERATURA:
1. Choroby błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia- Z. Jaoczuk, J. Banach.
2. Profilaktyka profesjonalna-Z. Jaoczuk.
3. Kompendium farmakoterapii dla stomatologów-Z. Jaoczuk, L. Samochowiec,
J. Wójcicki.
4. Periodontologia- pod red. S. Potoczka.
5. Periodontologia H.P. M�ller.
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej
Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin
www.ams.edu.pl
zd.protetyki.stom@sci.pam.szczecin.pl
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak
LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., dwiczenia - 45 godz.
ECTS: 4
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK:
Opiekun roku III: dr n. med. Krystyna Grabikowska-Prowans
Dwiczenia: Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72
Seminaria: Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej, Al. Powstaoców Wlkp. 72
Wykłady: Stara Sala Pomorzany, Al. Powstaoców Wlkp. 72
45
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania jest opanowanie wiadomości dotyczących charakterystyki uzupełnieo
stałych i ruchomych w oparciu o technologie materiałowe jak i postępowanie laboratoryjne.
W ramach zajęd praktycznych student wykonuje poszczególne fazy laboratoryjne prac
protetycznych stałych i ruchomych oraz uczestniczy w pokazach niektórych faz
laboratoryjnych (odlewanie, puszkowanie, polimeryzacja).
Zapoznanie studentów z aspektami technicznymi wykonawstwa laboratoryjnego
uzupełnieo protetycznych.
Przygotowanie do dwiczeo klinicznych.
TEMATY WYKAADÓW:
1. Badanie pacjenta. Cechy prawidłowego narządu żucia. Przygotowanie do leczenia
protetycznego.
2. Masy wyciskowe. Ayżki wyciskowe. Wyciski czynnościowe do protez całkowitych.
3. Protezy całkowite etapy kliniczne.
4. Protezy całkowite etapy laboratoryjne.
5. Wskazania do wykonania protez częściowych. Klasyfikacje braków zębowych.
6. Ustalanie wysokości zwarcia centralnego. Siły utrzymujące protezy.
7. Etapy laboratoryjne wykonywania protez częściowych.
8. Puszkowanie i polimeryzacja.
9. Przygotowanie do leczenia protetycznego protezami stałymi.
10. Wkłady koronowo-korzeniowe gotowe i lane.
11. Etapy i sposoby szlifowania zębów.
12. Korony protetyczne. Korony kosmetyczne.
13. Etapy laboratoryjne wykonania uzupełnieo stałych.
14. Zasady projektowania mostów protetycznych.
15. Wskazania i przeciwwskazania do wykonania mostów protetycznych.
TEMATY DWICZEO:
Sprawy organizacyjne
Materiały pomocnicze i podstawowe
Ayżki wyciskowe, technika pobierania wycisków.
Rodzaje uzupełnieo protetycznych.
46
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Protezy całkowite: wprowadzenie, etapy kliniczne i laboratoryjne
Sprawdzenie wiadomości.
Sprawdzenie wiadomości.
Protezy całkowite - etapy kliniczne i laboratoryjne II. III
Sprawdzenie wiadomości.
Protezy całkowite- etapy kliniczne, etapy laboratoryjne IV, V
Ustawianie zębów wg Gysiego.
Próbne protezy:
o uszczelnienie
o odciążenia
Puszkowanie i polimeryzacja
Opracowanie protez.
Oddanie protez całkowitych. Zaliczenie protez całkowitych.
Sprawdzenie wiadomości
Protezy częściowe osiadające -wprowadzenie
Klasyfikacja braków
Rodzaje łyżek wyciskowych
Rodzaje uzupełnieo protetycznych
I etap kliniczny i laboratoryjny
II etap kliniczny
Sprawdzenie wiadomości.
Protezy częściowe osiadające:
II etap laboratoryjny
o rodzaje i budowa klamer
o zasady ustawiania zębów
III etap kliniczny- próbna proteza
Protezy częściowe osiadające:
III etap laboratoryjny - puszkowanie i polimeryzacja
o opracowanie gotowych protez częściowych
IV etap kliniczny- gotowe protezy
Zaliczenie protez częściowych.
Sprawdzenie wiadomości
47
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Wkłady koronowo-korzeniowe
o wskazania, przeciwwskazania.
Opracowanie zęba pod wkład k-k
Wykonywanie wkł. met. bezpośrednią i pośrednią
Wkłady koronowo-korzeniowe - zatapianie w pierścieniu odlewniczym.
o odlanie wkł. k-k
o masy osłaniające
o etap kliniczny- dopasowanie i cementowanie wkł. k-k
Zaliczenie wkładów
Sprawdzenie wiadomości
Korony protetyczne.
o wskazania i przeciwwskazania
o rodzaje koron protetycznych
o etapy szlifowania zęba pod koronę metalową.
o rodzaje wycisków pod korony
o modelowanie koron metalowych
o zamiana wosku na metal
Korony protetyczne
o etapy szlifowania zęba pod koronę kosmetyczną
o modelowanie korony akrylowej
o zamiana wosku na akryl
Zaliczenie koron protetycznych.
Sprawdzenie wiadomości
Mosty protetyczne:
o wskazania, przeciwwskazania
o rodzaje mostów, rodzaje przęseł
o postępowanie kliniczne
Mosty protetyczne:
o postępowanie kliniczne c.d.
o etapy laboratoryjne, modelowanie mostu
o zamiana wosku na metal i licowanie mostu
Zaliczenie mostów.
48
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
REGULAMIN ZAJD:
1. Zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej odbywają się w formie:
dwiczeo klinicznych
dwiczeo laboratoryjnych
2. Sprawdzenie wiadomości odbywa się na bieżąco podczas dwiczeo, seminariów
i zaliczenia koocowego.
3. Studenci zobowiązani są do:
obecności i czynnego udziału w zajęciach praktycznych i teoretycznych
punktualności
estetycznego wyglądu
dbałości o leczonych pacjentów
troski o powierzone mienie
4. Zaliczenie dwiczeo następuje na podstawie:
obecności na dwiczeniach
wykonanych zabiegów
wiadomości teoretycznych ocenianych przez nauczyciela akademickiego
prowadzącego zajęcia, z zakresu tematyki seminariów i wykładów
5. Rozpoczęcie zajęd na roku IV i V poprzedza sprawdzian wiadomości na podstawie
podanej tematyki wykładów oraz dwiczeo z ubiegłego roku. Sprawdzian odbywa
się w formie pisemnej w miesiącu pazdzierniku.
6. Nieobecnośd na zajęciach może byd usprawiedliwiona wyłącznie na podstawie:
zaświadczenia lekarskiego /w przypadku choroby/
zaświadczenia urzędowego
udokumentowanych przypadków losowych
zaświadczenia dziekaoskiego
7. Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do nie zaliczenia semestru.
8. Usprawiedliwione nieobecności student może odrobid uczestnicząc w zajęciach z inną
grupą w ciągu dwóch tygodni, poza zwolnieniem dziekaoskim, o ile nie przewiduje ono
konieczności odrabiania dwiczeo.
9. Student może zdawad egzamin dyplomowy z protetyki przed terminem w formie
ustnej u Kierownika Zakładu na wniosek asystenta. Warunkiem przystąpienia do
egzaminu w przedterminie jest uzyskanie oceny ponad dobrej z dwiczeo oraz obecnośd
na wykładach i uzyskanie oceny bardzo dobrej z egzaminu praktycznego.
49
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
10. Egzamin dyplomowy składa się z części:
praktycznej
teoretycznej w formie egzaminu testowego lub ustnego u Kierownika Zakładu.
Egzamin teoretyczny z protetyki obejmuje materiał z dwiczeo, seminariów, wykładów
oraz wskazanych podręczników. Termin egzaminu testowego ogłaszany jest trzy
miesiące wcześniej.
Egzamin trwa 1 godz. 40 min.
11. Kryteria oceny egzaminu testowego są następujące:
egzamin składa się ze 100 pytao
skala ocen jest następująca:
3,0 dostateczny 70-75
3,5 dośd dobry 76-80
4,0 dobry 81-86
4,5 ponad dobry 87-93
5,0 bardzo dobry 94-99
6,0 celujący 100
12. Na ocenę koocową egzaminu dyplomowego składa się:
w 60 % - ocena z testu
w 30 % - ocena z zaliczenia dwiczeo
w 10 % - ocena z egzaminu praktycznego
13. Egzamin poprawkowy odbywa się w formie ustnej zgodnie z ustalonym terminem.
FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA:
Cykle dwiczeo kooczą się zaliczeniami w formie pisemnej (esej).
Koocowym sprawdzianem wiedzy studentów jest test z całej tematyki dwiczeo 50
pytao jednokrotnego wyboru.
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
Znajomośd podstawowych zasad wykonawstwa laboratoryjnego uzupełnieo
protetycznych.
Znajomośd wskazao klinicznych przy stosowaniu podstawowych uzupełnieo
protetycznych.
50
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
LITERATURA:
1. E. Spiechowicz Protetyka Stomatologiczna
2. E. Spiechowicz Współczesne postępowanie laboratoryjne w protetyce stom.
3. H. Shillingburg i inni Protezy stałe Zarys postępowania klinicznego
i laboratoryjnego
4. S. Majewski Podstawy protetyki w praktyce lekarskiej i technice dentystycznej
5. Stanisław W. Majewski Protetyka stałych uzupełnieo zębowych
6. P. Kordasz Materiałoznawstwo protetyczno-stomatologiczne
7. E. Wierzyoski Całkowite korony kosmetyczne
8. L. Hupfauf Protetyka stomatologiczna, protezy całkowite
9. L. Hupfauf Protetyka stomatologiczna, protezy częściowe
10. K. Lehmann, E.Hellwig Propedeutyka stomatologii zachowawczej i protetyki
11. P. Ford Odbudowa zębów
12. B. Koecka i inni Korony i mosty
RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA
Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej
70-111 Szczecin al. Powstaoców Wlkp. 72
dzradiol@sci.pam.szczecin.pl
tel. (0-91) 466-11-74, fax. 466-11-75
KIEROWNIK: prof. dr hab. n. med. Grażyna Wilk
ECTS: 3
LICZBA GODZIN:
wykłady 15 godz.
seminaria 45 godz.
Dwiczenia 30 godz.
Program nauczania studentów III roku Wydziału Stomatologii obejmuje zagadnienia
dotyczące radiologii stomatologicznej. Tematy przedstawiane w czasie wykładów omawiane
są w grupach seminaryjnych. W tracie dwiczeo studenci uczą się prawidłowej interpretacji
51
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
zdjęd rentgenowskich wewnątrzustnych, pantomograficznych oraz czaszki i twarzoczaszki. Na
zajęciach praktycznych przedstawiane są techniki wykonywania poszczególnych typów zdjęd,
które studenci dwiczą na sobie , a następnie uczestniczą w ich wykonywaniu u pacjentów.
Każdy semestr kooczy się zaliczeniem ustnym, a cały cykl zajęd egzaminem-test dotyczy
zagadnieo teoretycznych obejmujących program nauczania na roku II i III, częśd praktyczna
oceny zdjęd stomatologicznych i czaszki.
TEMATY WYKAADÓW:
1. Techniki zdjęd wewnątrzustnych (1 wykład 1x45min).
2. Wzajemne oddziaływanie promieniowania rentgenowskiego z materią. Powstawanie
promieni rentgena. Podstawy techniki radiologicznej. Najnowsze przepisy dotyczące
stomatologicznych pracowni i ochrony radiologicznej, kontrola jakości badao
(1 wykład 1x45min).
3,4. Metody i techniki stosowane w stomatologii (2 wykłady 2x45min).
5. Interpretacja obrazów rentgenowskich-zdjęcia zewnątrzustne i wewnątrzustne.
Zagęszczające zapalenie kości, osteoskleroza, osteoporoza i osteoliza w obrazach rtg
(1 wykład 1x45min).
6,8. Diagnostyka różnicowa zmian próchnicowych w obrazach radiologicznych (zdjęcia
pantomograficzne, zdjęcia wewnątrzustne). Wybór techniki w zależności od potrzeb
diagnostycznych, wieku pacjenta i innych czynników (2 wykłady 2x45min).
7. Algorytm postępowania diagnostycznego diagnostycznego stomatologii w stanach
zapalnych, nowotworowych i urazowych (1 wykład 1x45min).
9,11. Leczenie endodontyczne w obrazie rentgenowskim na zdjęciach wewnątrzustnych.
Powikłania leczenia endodontycznego. Rokowania powikłao, możliwości
radiologicznego ujawniania powikłao. Zagęszczające zapalenie kości, osteoskleroza,
osteoporoza, osteoliza w obrazach rtg wykonanych różnymi technikami (2 wykłady
2x45min) .
10. Ultrasonografia i jej skutecznośd w medycynie i stomatologii (1 wykład 1x45min).
12,13. Tomografia komputerowa. Zasady działania. Wykorzystanie w diagnostyce zmian
zapalnych i nowotworowych w stomatologii. Najważniejsze zastosowanie KT
w diagnostyce ogólnej (2 wykłady - 2x45min).
52
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
14,15. Rezonans magnetyczny podstawy fizyczne, aparatura, zastosowanie,
skutecznośd diagnostyczna w stomatologii i medycynie. Prezentacja obrazów
dotyczących patologii stomatologicznej i ogólnej (2 wykład 2x45min).
TEMATY SEMINARIÓW:
13. Zaliczenie wstępne z wiadomości o fizyce promieniowania natura promieniowania
rentgenowskiego. Wzajemne oddziaływanie promieniowania rentgenowskiego
z materią. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym. Dokumentacja badao - opisy
zdjęd, archiwizacja badao (2x45min).
14. Obsługa sprzętu rentgenowskiego podstawy wykonywania różnych rodzajów zdjęd
i badao. Kontrola jakości w radiologii czynniki wpływające na otrzymanie dobrego
zdjęcia rentgenowskiego. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym rodzaje
osłon stosowanych w radiologii, ograniczenie stosowania badao rtg w świetle
aktualnych przepisów, skutki promieniowania (2x45min).
15. Interpretacja obrazów radiologicznych - zasady poprawnej oceny zdjęd. Rodzaje
przebudowy kostnej oraz odczyny okostnowe w przebiegu zmian patologicznych kości-
omówienie obrazów rentgenowskich (2x45min).
16. Podstawy zdjęd wewnątrzustnych rodzaje zdjęd, techniki wykonywania.
Zastosowanie i ocena przydatności poszczególnych metod. Formaty zdjęd, metody
stabilizacji filmu trzymadełka (2x45min).
17. Pantomografia omówienie historii powstawania i wykorzystania techniki.
Współczesna aparatura. Technika wykonywania. Omówienie wskazao do wykonywania
badania (2x45min).
18. Podstawy interpretacji obrazów rentgenowskich prawidłowe odczytywanie
i opisywanie zdjęd rtg zębów. Anatomia rentgenowska i anomalie zębów (2x45min).
19. Charakterystyka obrazu radiologicznego wyrostka zębodołowego wieku dziecięcego,
młodzieoczego i dojrzałego. Obraz wyrostka zębodołowego w wieku podeszłym
starczym (2x45min).
20. Powtórzenie (1 x 45min).
53
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
TEMATY DWICZEO:
1. Podstawowe techniki stosowane do zdjęd wewnątrzustnych zdjęcia zębowe,
skrzydłowo-zgryzowe i zgryzowe. Przydatnośd, zalety i wady poszczególnych technik
(2x45min).
2-3. Zajęcia praktyczne z wykonywania zdjęd zewnątrzustnych i wewnątrzustnych.
Prezentacja używanego sprzętu. Ustawienie pacjenta w poszczególnych technikach
(4x45min).
4. Zaliczenie z anatomii rentgenowskiej czaszki i twarzoczaszki (2x45min).
5. Urazy czaszki i twarzoczaszki- zajęcia praktyczne z oceny i opisów zdjęd rtg (2x45min).
6. Rentgenodiagnostyka zapaleo swoistych i nieswoistych kości twarzoczaszki. Objawy
kliniczne i radiologiczne- zmiany widoczne w kościach i tkankach miękkich.
Zastosowanie różnych rentgenowskich metod obrazowania (2x45min).
7. Torbiele kostne i nowotwory łagodne twarzoczaszki na zdjęciach wewnątrz-
i zewnątrzustnych. Omówienie objawów klinicznych i radiologicznych. Wykorzystanie
różnych badao radiologicznych (2x45min).
8. Zaliczenie (1x45min).
semestr letni
TEMATY SEMINARIÓW:
1. Zastosowanie środków cieniujących w radiologii ogólnej i stomatologicznej. Rodzaje
środków cieniujących, ich właściwości, działania uboczne i powikłania. Radiologia
interwencyjna i jej przydatnośd w stomatologii (2x45min).
2. Diagnostyka układu kostnego-podstawy interpretacji zmian urazowych, zapalnych
i nowotworowych (2x45min).
3. Diagnostyka różnicowa próchnicy na zdjęciach wewnątrz i zewnątrzustnych: celowośd
wykonania, ocena zdjęd (2x45min).
4. Leczenie endodontyczne w obrazie rentgenowskim na zdjęciach wewnątrzustnych.
Powikłania leczenia endodontycznego. Rokowania powikłao, możliwości
radiologicznego ujawniania powikłao. Zagęszczające zapalenie kości, osteoskleroza,
osteoporoza, osteoliza w obrazach rtg wykonanych różnymi technikami (2x45min).
5. Zalety i wady radiografii cyfrowej stosowanej w diagnostyce stomatologicznej
z uwzględnieniem implantologii. Rys historyczny. Omówienie systemów cyfrowego
obrazowania. Demonstracja programu komputerowego DIGORA 2.0; archiwizacja
54
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
danych, analiza radiologiczna zdjęd, badania densytometryczna, analiza
przedimplantologiczna (2x45min).
6. Diagnostyka rtg chorób przyzębia okołowierzchołkowego i brzeżnego. Wybór techniki
wykonania zdjęcia, ustalenie badanej okolicy. Różnicowanie zmian
okołowierzchołkowych. Techniki pozwalające na rozpoznanie zapaleo przyzębia
brzeżnego (3x45min).
7. Agresywne zapalenia przyzębia ocena na pantomogramach i zdj. wewnątrzustnych (3
x 45 min) + zaliczenie.
8. Ultrasonografia. Wybrane zagadnienia z diagnostyki okolicy szyi i stawów skroniowo-
żuchwowych. Algorytm postępowania diagnostycznego (2x45min).
9. Podstawy oceny zdjęd cefalometrycznych, sposób wykonywania i przydatnośd
diagnostyczna (2 x45min).
10. Wiek zębowy. Wady gnatyczne. Etapy rozwojowe twarzoczaszki. Możliwości
diagnostyki radiologicznej (2x45min).
11. Pantomografia spiralna poprzeczna. Metodyka przeprowadzania badao oraz wskazania
i przeciwwskazania. Omówienie otrzymanych obrazów (2x45min).
12-13. Tomografia komputerowa i tomografia rezonansu magnetycznego zasady działania,
zastosowanie w radiologii stomatologicznej (4x45min).
15. Zaliczenie (2x45min).
TEMATY DWICZEO:
1. Przydatnośd różnych metod diagnostycznych w nowotworach złośliwych okolicy szyi,
dna jamy ustnej, zatok szczękowych i oczodołów. Omówienie symptomatologii zmian
nowotworowych oraz towarzyszących objawów radiologicznych (2x45min)
+ powtórzenie.
2. Podstawy ultrasonografii konwencjonalnej i Dopplera oraz jej przydatnośd
w stomatologii- interpretacja obrazów i nazewnictwo medyczne. Krótkie
przypomnienie techniki Dopplera. Cześd praktyczna- wykonywanie badao (2x45min)
+ powtórzenie.
3. Diagnostyka chorób ślinianek-kamica zmiany zapalne, zespół Sj�grena, zmiany
nowotworowe. Wykorzystanie ultrasonografii i algorytm diagnostyczny (2x45min)
+ powtórzenie.
55
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
4. Diagnostyka schorzeo stawów skroniowo-żuchwowych. Omówienie najczęściej
występujących patologii-objawy kliniczne i radiologiczne. Przydatnośd nowych różnych
technik obrazowania. (2x45min) + powtórzenie.
5. Systemy cyfrowego obrazowania. Zalety i wady radiografii cyfrowej. Ocena obrazów
uzyskiwanych tą metodą. Archiwizacja danych. Analiza przedimplantologiczna
(2x45min) + powtórzenie.
6. Zajęcia praktyczne przypomnienie wykonywania zdjęd wewnątrz- i zewnątrzustnych-
aparatura, filmy rentgenowskie (2x45min).
7. Zajęcia praktyczne z samodzielnej oceny zdjęd rentgenowskich będące zaliczeniem
praktycznych umiejętności studenta (2x45min).
8. Zaliczenie dwiczeo (1x45min).
REGULAMIN ZAJD:
1. Zajęcia dotyczą radiologii stomatologicznej i wybranych zagadnieo z radiologii ogólnej.
2. Studenci maja obowiązek przygotowywad się do zajęd tak, aby miały one charakter
czynny i były zrozumiałe w konfrontacji z dokumentacją obrazową.
3. Zajęcia maja charakter wykładów, seminariów i dwiczeo.
4. Plan i zakres tematyczny zajęd obejmujący zagadnienia ogólne wywieszony jest na
tablicy ogłoszeo wewnątrz zakładu, a szczegółowy w sali dwiczeo. Każdy student ma
obowiązek się z nim zapoznad.
5. Student ma obowiązek regularnie uczęszczad na zajęcia, przy czym dopuszczalna jest
jedna nieobecnośd w roku z przyczyn losowych.
6. Po zakooczeniu zajęd w danym semestrze obowiązuje zaliczenie.
7. Po zakooczeniu całości zajęd obowiązuje egzamin testowy dotyczący części
teoretycznej 50 pytao z możliwością wyboru jednej prawidłowej odpowiedzi. Kryteria
oceny podane w odpowiednim czasie. Częśd praktyczna dotyczy oceny zdjęd rtg
omawianych na w trakcie zajęd na III roku.
8. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia zajęd.
LITERATURA:
1. Podstawy radiodiagnostyki stomatologicznej Eric Whaites.
2. Radiologia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa Krzysztof Mlosek.
56
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
3. Badania rentgenowskie i ultrasonograficzne w stomatologii oraz wybrane
zagadnienia z ochrony radiologicznej i radiologii ogólnej skrypt dla studentów
Barbara Górecka Szyld, Grażyna Wilk.
STOMATOLOGIA SPOAECZNA
Zakład Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego
ul. Żołnierska 48 , 70-210 Szczecin
www.pam@sci.pam.szczecin.pl , www.wadudek@wp.pl
KIEROWNIK: dr hab. n. med. Alicja Walczak
LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., seminaria -15 godz., dwiczenia - 60 godz.
ECTS: 4
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK:
dr n. med. Pastucha Elżbieta, lek. med. Wysiecki Przemysław
Dwiczenia: Zakład Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego,
Ul. Żołnierska 48, 70-210 Szczecin
Seminaria: Zakład Higieny, Epidemiologii i Zdrowia Publicznego,
Ul. Żołnierska 48, 70-210 Szczecin
Wykłady: Stara Sala, Al. Powstaoców Wlkp. 72
CEL NAUCZANIA:
1. Poznanie wskazników stanu zdrowia ludności i zasad ich oceny.
2. Umiejętnośd analizowania wiarygodnych danych o stanie zdrowia populacji.
3. Umiejętnośd opisywania wybranych zjawisk zdrowotnych w skali populacyjnej oraz
prognozowania ich wpływu na funkcjonowanie opieki zdrowotnej.
4. Przygotowanie do prawidłowego funkcjonowania lekarza-dentysty w systemie ochrony
zdrowia; poznanie uwarunkowao formalno-prawnych obowiązujących lekarza i lekarza-
dentystę w systemie opieki zdrowotnej.
57
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
5. Poznanie stosowanych w medycynie środowiskowej zasad zapobiegania chorobom
i umacniania zdrowia.
6. Umiejętnośd wykazania powiązao czynników środowiska zewnętrznego ze stanem
zdrowia.
7. Umiejętnośd oceny dystrybucji chorób w populacji i czynników wpływających na ich
występowanie, w powiązaniu z planowaniem i ewaluacją działao profilaktycznych.
TEMATY WYKAADÓW:
(7 x 2 godz., 1 x 1 godz.)
1. Promocja zdrowia jamy ustnej (cz.1; cz.2).
2. Bioaerozole i grypa (profilaktyka swoista i nieswoista) (cz.1; cz.2).
3. Zdrowie jamy ustnej (cz.1; cz.2).
4. Higiena pracy w gabinecie stomatologicznym (cz.1; cz.2).
5. Organizacja opieki stomatologicznej i orzecznictwo w stomatologii (cz.1; cz.2).
6. Zastosowanie współczesnych technologii w diagnostyce i terapii stomatologicznej
(cz.1; cz.2).
7. Palenie papierosów a choroby jamy ustnej (cz.1; cz.2).
8. Epidemiologia chorób przyzębia.
TEMATY SEMINARIÓW:
1. Zapobieganie i przyczyny zakażeo w gabinecie stomatologicznym.
2. Epidemiologia chorób przyzębia.
3. Epidemiologia analityczna - rodzaje badao epidemiologicznych.
4. Dochodzenie epidemiologiczne w chorobach zawodowych.
5. Ewaluacja Badao Medycznych (zasady Evidence Based Medicine EBM).
6. Krytyczna ocena literatury medycznej.
7. Gazowe i pyłowe zanieczyszczenia powietrza, mikroklimat.
8. Wybrane zagadnienia z toksykologii środowiskowej.
9. Hałas, wibracje i oświetlenie.
10. Podstawowe kryteria oceny wód powierzchniowych i wody pitnej.
11. Higiena pracy i elementy ergonomii.
12. Higiena jamy ustnej.
13. Żywienie a choroby jamy ustnej.
58
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
14. Prezentacja własnych projektów zajęd z zakresu Promocji Zdrowia.
15. Zaliczenie seminariów.
TEMATY DWICZEO:
1. Organizacja opieki stomatologicznej: zasady orzekania o niezdolności do pracy.
2. Profilaktyka i prewencja chorób cele, zadania, formy: zgłaszanie chorób
podlegających obowiązkowi zgłoszenia.
3. Analiza występowania wybranych chorób: prezentacje własne.
4. Choroby społeczne nikotynizm, alkoholizm, narkomania: diagnostyka uzależnieo,
sposoby postępowania.
5. Zagrożenia ekologiczne: pomiar wybranych cech środowiskowych (m.in. PEM)
6. Zagrożenia zdrowotne występujące w środowisku pracy, nauki, zamieszkania:
bioaerozole, zapobieganie zakażeniom, sposoby postępowania z materiałem
biologicznym.
7. Problemy zdrowotne mieszkaoców poszczególnych regionów Polski i wybranych
krajów na świecie ( m.in. ołowica, fluoroza ) - prezentacje własne.
8. Zdrowie publiczne: kulturowe, społeczne, ekonomiczne uwarunkowania zdrowia
publicznego.
9. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby, profilaktyka zdrowotna.
10. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne, wybrane mierniki zdrowia w stomatologii.
11. Grupy ludności wysokiego ryzyka, wypadki w pracy.
12. Organizacja systemu opieki zdrowotnej, systemy opieki zdrowotnej na świecie,
ubezpieczenia zdrowotne, zasady finansowania świadczeo zdrowotnych,
uwarunkowania prawne wykonywania zawodu lekarza.
13. Programowe działania na rzecz zdrowia w wymiarze regionalnym, ponadregionalnym,
międzynarodowym- akcje promocji zdrowia, narodowe programy zdrowia, polityka
zdrowotna, organizacje międzynarodowe.
14. Promocja zdrowia jamy ustnej.
15. Zapobieganie i przyczyny zakażeo w gabinecie stomatologicznym.
16. Mierniki zdrowia populacji: zapadalnośd, chorobowośd, umieralnośd.
17. Epidemiologia chorób przyzębia zadania problemowe.
18. Epidemiologia analityczna - rodzaje badao epidemiologicznych.
19. Dochodzenie epidemiologiczne w chorobach zawodowych.
59
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
20. Ewaluacja Badao Medycznych (zasady Evidence Based Medicine EBM).
21. Krytyczna ocena literatury medycznej analiza i ocena z wybranych artykułów
naukowych.
22. Gazowe i pyłowe zanieczyszczenia powietrza, mikroklimat pomiar ekspozycji na
wybrane alergeny.
23. Wybrane zagadnienia z toksykologii środowiskowej obliczanie dawek referencyjnych
24. Hałas, wibracje i oświetlenie zadania problemowe.
25. Podstawowe kryteria oceny wód powierzchniowych i wody pitnej.
26. Higiena pracy i elementy ergonomii zadania problemowe.
27. Higiena jamy ustnej program profilaktyki dla wybranych pacjentów.
28. Żywienie a choroby jamy ustnej - tworzenie i ocena przykładowych jadłospisów.
29. Dwiczenia w szkołach na podstawie własnych projektów z zakresu Promocji Zdrowia.
30. Zaliczenie.
REGULAMIN ZAJD:
1. Zajęcia dydaktyczne ze Stomatologii Społecznej dla studentów III-go roku Wydziału
Lekarsko-Stomatologicznego składają się z wykładów, seminariów i dwiczeo, przy czym
obecnośd na seminariach i dwiczeniach jest obowiązkowa; podczas pisemnych
kolokwiów ocenie podlega wiedza wymagana na seminariach, dwiczeniach
i przekazywana w trakcie wykładów.
2. Seminaria i dwiczenia rozpoczynają się punktualnie w czasie przewidzianym
harmonogramem dla poszczególnych grup. Studenci, którzy spóznią się na seminaria
i dwiczenia nie będą w nich uczestniczyd; tylko w sytuacjach losowych (awaria linii
tramwajowej, autobusowej) dopuszcza się możliwośd opóznionego uczestnictwa
w zajęciach. Studentom nieobecnym na seminariach i dwiczeniach z przyczyn
usprawiedliwionych, umożliwia się ich odrobienie z inną grupą lub w dodatkowych
terminach, o których będą powiadomieni przez asystentów prowadzących daną grupę.
3. Za usprawiedliwioną nieobecnośd na seminariach i dwiczeniach traktuje się
nieobecnośd poświadczoną odpowiednim zaświadczeniem lekarskim, przez władze
uczelni lub w wypadkach losowych.
4. Warunkiem koniecznym do uzyskania zaliczenia z przedmiotu Stomatologia Społeczna
jest:
60
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
a. obecnośd na wszystkich seminariach i dwiczeniach objętych programem oraz ich
zaliczenie;
b. uzyskanie pozytywnych ocen z 7 pisemnych kolokwiów zaliczeniowych
c. uzyskanie pozytywnej oceny z dwiczeo pt. Promocja zdrowia
5. Na zaliczenie danego dwiczenia wpływają: stopieo przygotowania do danego tematu,
aktywnośd i dokładnośd studenta w przeprowadzeniu odpowiednich pomiarów oraz
prawidłowośd rozwiązania zadania problemowego.
6. Ocenę niedostateczną z kolokwium zaliczeniowego studenci zobowiązani są poprawid
w okresie 2 tygodni po ogłoszeniu wyników. Nie poprawia się oceny innej niż
niedostateczna.
7. Przedmiot Stomatologia Społeczna kooczy się egzaminem testowym w sesji letniej.
8. Student, który uzyska średnią ocen z 7 kolokwiów oraz z dwiczeo z promocji zdrowia
przekraczającą 4,10 uzyskuje zwolnienie z egzaminu koocowego. Studenci, którzy
uzyskują średnią ocenę w zakresie 4,11 4,50 uzyskad mogą wpis do indeksu z oceną
dobrą; gdy średnia ocena przekroczy 4,51 ocenę ponad dobrą. Ocenę bardzo dobrą
studenci mogą uzyskad zdając egzamin ustny.
FORMY KONTROLI WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. Kolokwia: Postępy wiedzy i nabywanych umiejętności w ramach przedmiotu są
sprawdzane w formie 7 kolokwiów pisemnych: 4 w semestrze zimowym
i 3 w semestrze letnim. Kolokwia są prowadzone w formie testów zawierających
większośd pytao jednokrotnego wyboru, a obejmują materiał uprzednio opracowany
podczas oznaczonych dwiczeo i/lub wykładów. Niedostateczne oceny uzyskane
z kolokwium student może poprawid w ciągu 2 tygodni podczas zaliczenia ustnego
u adiunkta dydaktycznego.
2. Ocena prezentacji i projektów przygotowanych przez studentów
3. Forma ustna: ocena wiadomości uzyskanych w trakcie nauczania.
4. Egzamin: Koocowe sprawdzenie wiedzy i umiejętności ma formę pisemnego testu
składającego się z pytao jedno- i wielokrotnego wyboru. Niedostateczny wynik
z egzaminu testowego student ma możnośd poprawiania dwukrotnie.
61
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
1. Umiejętnośd zdefiniowania podstawowych pojęd z zakresu profilaktyki, promocji
zdrowia, podstawowych pojęd z zakresu funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej.
2. Umiejętnośd właściwego zaprojektowania stanowiska pracy, opanowanie wiadomości
z zakresu norm prawnych dotyczących zasad funkcjonowania zakładów zdrowotnych.
3. Umiejętnośd obsługi programów informatycznych służących do rozliczeo świadczeo
medycznych NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia).
4. Opanowanie umiejętności zdobywania i analizy danych epidemiologicznych, określania
stanu zdrowia społeczeostwa na ich podstawie, planowania świadczeo zdrowotnych,
określania potrzeb i planowania działao z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia.
5. Poznanie i analiza funkcjonujących na świecie systemów finansowania świadczeo
zdrowotnych. Ocena korzystnych i niekorzystnych rozwiązao w obrębie różnych
systemów.
6. Opracowanie i realizacja w środowisku nauczania własnego programu z zakresu
zapobiegania wybranym problemom zdrowotnym.
7. Umiejętnośd zdefiniowania podstawowych pojęd z zakresu higieny środowiskowej.
8. Umiejętnośd identyfikacji czynników szkodliwych i uciążliwych występujących
w miejscu pracy, zamieszkania i nauki oraz zapobiegania negatywnym skutkom
zdrowotnym.
9. Umiejętnośd promowania zdrowia wśród pacjentów w pracy lekarza dentysty.
10. Umiejętnośd określenia stanu zdrowia ludności (pozytywne i negatywne mierniki
zdrowia populacji).
11. Poznanie czynników ryzyka i sposobów zapobiegania w najczęstszych chorobach
społecznych w Polsce. Umiejętnośd interpretacji podstawowych wskazników
epidemiologicznych, definiowania i oceny rzetelności i trafności testów stosowanych
w badaniach przesiewowych.
12. Poznanie celów, schematów, wad i zalet różnych rodzajów badao epidemiologicznych.
Umiejętnośd projektowania badao.
13. Zapoznanie się z terminologią stosowaną w literaturze medycznej do przedstawienia
wyników badao klinicznych. Analiza i ocena przykładów.
14. Poznanie zasad epidemiologicznego opracowania ogniska choroby zakaznej.
15. Umiejętnośd przeprowadzenia dochodzenia epidemiologicznego.
62
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
LITERATURA:
1. T. Kulik, M. Latalski: Zdrowie publiczne .
2. T. Marcinkowski: Podstawy higieny (wybrane rozdziały).
3. Z. Jethon: Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa .
4. Z. Jaoczuk, A. Ciągło: Podstawy epidemiologii chorób narządu żucia .
5. Z. Jethon: Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa (wybrane rozdziały).
6. W. Jędrychowski Podstawy epidemiologii .
Przykładowe strony internetowe:
www.esculap.pl
www.emedyk.pl
www.csioz.pl
www.cmj.org.pl
www.zdrowiepubliczne.pl
www.nfz.gov.pl
www.who.int
www.stat.gov.pl
STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO � ROKU
Zakład Stomatologii Dziecięcej
Al. Powstaoców Wlkp. 72 70 111 Szczecin
www.pam.szczecin.pl/index.php?cid=153
zstdz@sci.pam.szczecin.pl
KIEROWNIK: dr hab. n. med. Krystyna Lisiecka
PRZEDKLINICZNA
LICZBA GODZIN: dwiczenia - 15 godz.
Dwiczenia: Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej,
Al. Powstaoców Wlkp. 72
KLINICZNA
LICZBA GODZIN: wykłady - 15 godz., dwiczenia - 30 godz.
63
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Dwiczenia: Zakład Stomatologii Dziecięcej, Al. Powstaoców Wlkp 72
Seminaria: Zakład Stomatologii Dziecięcej, Al. Powstaoców Wlkp 72
Wykłady: Stara Sala Wykładowa, Al. Powstaoców Wlkp.72
ECTS: 3
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr n. med. Alicja Suszczewicz
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania jest ukształtowanie lekarza stomatologa, który potrafi przyjmowad małego
pacjenta, rozwiązywad jego problemy stomatologiczne i dąży do utrzymania pełnego zdrowia
jamy ustnej.
TEMATY WYKAADÓW:
1. Zasady profilaktyki próchnicy u dzieci.
2. Możliwości wzmacniania odporności szkliwa zębów mlecznych i stałych. Profilaktyka
fluorkowa endo - i egzogenna.
3. Możliwości wzmacniania odporności szkliwa zębów mlecznych i stałych. Profilaktyka
fluorkowa endo- i egzogenna.
4. Uszczelnianie bruzd i szczelin zębów dziecięcych.
5. Rola odżywiania w profilaktyce próchnicy.
6. Promocja zdrowia jamy ustnej.
7. Zasady projektowania programów profilaktycznych w stomatologii dziecięcej.
8. Plan profilaktyczno-leczniczy w wieku rozwojowym.
9. Dziecko jako pacjent stomatologiczny. Problem bólu i lęku u dziecka.
10. Dziecko jako pacjent stomatologiczny. Techniki adaptacyjne do zabiegu.
11. Próchnica zębów mlecznych.
12. Próchnica niedojrzałych zębów stałych.
13. Choroby miazgi zębów mlecznych problemy diagnozowania i postępowania.
14. Choroby miazgi zębów stałych niedojrzałych.
64
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
TEMATY DWICZEO:
PRZEDKLINICZNA
1. Różnice między zębami mlecznymi a stałymi - omówienie i rozpoznawanie.
2. Profilaktyczne lakowanie bruzd u dzieci. Omówienie techniki zabiegu.
3. Dw. praktyczne: Lakowanie pierwszego trzonowego zęba.
4. Próchnica zębów dziecięcych, zasady opracowywania ubytków, różne pozycje głowy
w zależności od lokalizacji zęba.
5. Dw. praktyczne: Opracowanie ubytku klasy I wg Black a i wypełnienie amalgamatem.
6. Próchnica zębów dziecięcych c.d.
7. Dw. praktyczne: Opracowanie ubytku klasy II wg Black a i wypełnienie go cementem
glassjonomerowym.
8. Technika amputacji mortalnej w zębach mlecznych. Anatomia komory.
9. Dw. praktyczne: Zabieg amputacji mortalnej.
KLINICZNA
1. Metody utrzymania higieny jamy ustnej u dzieci.
2. Wskazniki higieny jamy ustnej: API
Pl. Index
próba fuksynowa
Szczotkowanie zębów metodą Fonesa lub roll praktycznie
Diagram
3. Profesjonalne oczyszczanie zębów wg Axelssona.
Profilaktyka fluorkowa egzogenna - lakierowanie zębów
Mechanizm działania fluoru, lakiery fluorowe.
4. Profilaktyka fluorkowa egzogenna - c.d.
metody i preparaty stosowane w profilaktyce egzogennej
metoda Knutsona
okłady na łyżce indywidualnej a jonoforeza fluorowa demonstracja
5. Uszczelnianie bruzd zębów dziecięcych:
profilaktyczne
poszerzone
diagnozowanie bruzd: kliniczne, Diagnodent
materiały do uszczelniania bruzd
65
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
6. Próchnica zębów dziecięcych mlecznych i stałych niedojrzałych.
Zasady opracowania ubytków. Materiały do wypełnieo.
7. Promocja zdrowia wizyta w przedszkolu.
REGULAMIN ZAJD:
Studenci zobowiązani są do obecności i czynnego udział w zajęciach praktycznych
i teoretycznych.
Nieobecnośd na dwiczeniach i seminariach może byd usprawiedliwiona wyłącznie
zaświadczeniem lekarskim poświadczonym przez Przychodnię Lekarską dla Studentów lub
w przypadkach losowych innym urzędowym zaświadczeniem. Nieobecnośd na zajęciach musi
zostad odrobiona.
Trzy nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do niezaliczenia semestru.
Sprawdzanie wiadomości odbywa się na bieżąco podczas dwiczeo, seminariów i zaliczenia
koocowego. Studentów wykazujących słabe postępy w nauce obowiązuje dodatkowe
repetytorium z całości materiału.
Student zobowiązany jest do prowadzenia dokumentacji obowiązującej w Zakładzie (karta
pacjenta, zeszyt).
Na dwiczeniach klinicznych na III roku ze stomatologii dziecięcej student zobowiązany jest do
wykonania limitu następujących procedur:
Wykonanie limitu zabiegów z zakresu higieny, profilaktyki jamy ustnej i leczenie próchnicy
u dzieci:
Wskazniki higieny:
próba fuksynowa - 1
API - 2
Plaque Index - 2
Nauka szczotkowania zębów metodą Fonesa lub roll - 4
Profesjonalne oczyszczanie zębów wg Axelssona - 2
Lakierowanie uzębienia - 1
Metoda Knutsona - 1
Szczoteczkowanie zębów z preparatami fluoru - 4
Jonoforeza fluorkowa i okłady na łyżce indywidualnej - 2
demonstracja
Lakowanie bruzd zębów - 5
66
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Promocja zdrowia w przedszkolu - 1
Leczenie próchnicy prostej - 3
Ustne zaliczenie z zakresu tematyki dwiczeo i wykładów.
FORMY KONTROLI I WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. Wykonanie limitu zabiegów zgodnie z regulaminem
2. Sprawdzanie wiadomości odbywa się na bieżąco podczas dwiczeo i na zaliczeniu
koocowym w formie ustnej.
UMIEJTNOŚCI I KOMPETENCJE:
1. student umie przeprowadzid badanie stomatologiczne dziecka,
2. ustalid plan profilaktyczno - leczniczy,
3. wykonad zabiegi profilaktyczne oraz lecznicze próchnicy prostej
LITERATURA:
1. Cameron A.C., Widmer R.P. (wyd. I polskie pod red. Urszuli Kaczmarek). Stomatologia
dziecięca. Urban & Partner, Wrocław 2005.
2. Szpringer-Nodzak M., Wochna-Sobaoska M. Stomatologia wieku rozwojowego. PZWL,
Warszawa 2003.
3. Baraoska-Gachowska M. Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego. Czelej, Lublin
2004.
4. Andreasen J. O., Andreasen F.M., Bakland L.K., Flores M. T. (wyd. I polskie pod red.
Urszuli Kaczmarek). Pourazowe uszkodzenia zębów. Urban & Partner, Wrocław 2005.
5. Jaoczuk Z. Profilaktyka profesjonalna w stomatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2001.
6. Duggal M., Curzon, Fayle, Pollard, Robertson. Techniki odbudowy w stomatologii
dziecięcej. Czelej, Wydanie 1.
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Działa przy Zakładzie. Opiekun STN: dr n. med. Krystyna Lisiecka
67
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJ
Zakład Stomatologii Zachowawczej
Al. Powstaoców Wlkp. 72, 70-111 Szczecin
zstzach@sci.pam.szczecin.pl
KIEROWNIK: dr hab. n. med. Jadwiga Buczkowska- Radlioska
LICZBA GODZIN: wykłady- 30, dwiczenia- 90
ECTS: 8
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA DYDAKTYK: dr hab. n. med. Jadwiga Buczkowska-Radlioska
Dwiczenia: Zakład Stomatologii Zachowawczej Al. Powstaoców Wlkp.72
Seminaria: Zakład Stomatologii Zachowawczej Al. Powstaoców Wlkp. 72
Wykłady : Stara Sala Wykładowa
CEL NAUCZANIA:
Celem nauczania jest przyswojenie wiedzy i zdobycie umiejętności w zakresie:
1. Etiologii, rozwoju, diagnostyki, leczenia i zapobiegania chorobie próchnicowej
i ubytkom niepróchnicowym.
2. Etiologii, diagnostyki, profilaktyki i leczenia patologii miazgi i tkanek
okołowierzchołkowych.
TREŚCI PROGRAMOWE:
1. Wpływ czynników etiologicznych choroby próchnicowej na diagnostykę i planowanie
leczenia stomatologicznego.
2. Ustalenie indywidualnego planu profilaktyczno-leczniczego z uwzględnieniem grup
wysokiego ryzyka próchnicy i innych chorób zmineralizowanych tkanek zęba.
3. Kliniczne aspekty leczenia choroby próchnicowej z zastosowaniem prostych technik
i materiałów do wypełnieo (amalgamaty, materiały kompozycyjne, cementy szkło
ionomerowe).
68
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
4. Znajomośd procesów oraz postępowanie lecznicze w schorzeniach niepróchnicowego
pochodzenia tkanek zmineralizowanych: abrazja, abfrakcja, erozja, patologiczne starcie
zębów.
5. Patofizjologia i leczenie nadwrażliwości zębiny.
6. Rentgenodiagnostyka w kontekście zaawansowania procesu próchnicowego, patologii
tkanek okołowierzchołkowych oraz wykrywania próchnicy początkowej.
7. Zapobieganie patologiom miazgi i ocena stanu żywotności miazgi na podstawie ogólnie
stosowanych testów umiejętnośd interpretacji wyników testów.
8. Klasyfikacja i postępowanie w przypadkach urazów zębów u pacjentów dorosłych.
9. Nowoczesne techniki opracowywania i wypełniania ubytków próchnicowych. Materiały
złożone chemo- i światłoutwardzalne (kompozytowe, kompomerowe, ormocerowe,
półpłynne i kondesowalne). Systemy łączące.
10. Planowanie postępowania profilaktycznego, realizacja i ocena programów
zdrowotnych dla grup wysokiego ryzyka w stomatologii.
11. Choroby miazgi a wybór metody leczenia.
12. Nowoczesne techniki opracowywania i wypełniania kanałów korzeniowych.
13. Metody opracowywania kanałów zakrzywionych.
14. Stworzenie dostępu do jamy zęba i pomiar długości kanału korzeniowego w aspekcie
zapobiegania powikłaniom póznym.
15. Wpływ niewłaściwej instrumentacji kanału na zmineralizowane tkanki zęba i przyzębia
sposoby zapobiegania.
16. Środki lecznicze i materiały stosowane w endodoncji - ich wpływ na florę bakteryjną
oraz tkanki i przyzębia.
Gerostomatologia
1. Wpływ wieku na zmiany anatomo-histologiczne w tkankach zęba i przyzębia
okołowierzchołkowego - odmienności diagnostyczne i lecznicze u pacjentów
w podeszłym wieku.
2. Ustalenie planu profilaktyczno-leczniczego w stomatologii zachowawczej
z uwzględnieniem problemów odżywiania i metabolizmu osób starszych.
3. Specyfika leczenia chorób tkanek zmineralizowanych i miazgi zęba u pacjentów
w podeszłym wieku.
4. Wpływ ogólnego stanu zdrowia pacjenta w wieku podeszłym na wybór modelu
profilaktyczno- leczniczego w gabinecie lekarskim lub miejscu zamieszkania pacjenta.
69
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Ergonomia
1. Rodzaje zagrożeo lekarza stomatologa w miejscu pracy metody zapobiegania
i postępowania w przypadku ich wystąpienia.
2. Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym i ergonomiczne zasady prowadzenia
zabiegów stomatologicznych.
3. Praktyczna nauka metod pracy przy pacjencie leżącym i siedzącym - wady i zalety
poszczególnych pozycji pracy lekarza.
4. Zasady ergonomii pracy zespołu stomatologicznego.
5. Czynniki etiologiczne schorzeo związanych z wykonywaniem zawodu i praktyczna
nauka sposobów zapobiegania ich wystąpienia.
6. yródła stresu i zmęczenia w praktyce stomatologicznej i metody odreagowania sytuacji
stresowych.
REGULAMIN ZAJD:
Zagadnienia ogólne
1. Studenci zobowiązani są do obecności i czynnego udziału w zajęciach praktycznych
i teoretycznych.
2. Nieobecnośd na dwiczeniach i seminariach może byd usprawiedliwiona wyłącznie
zaświadczeniem lekarskim lub w przypadkach losowych innym urzędowym
zaświadczeniem. Nieobecnośd na zajęciach musi zostad odrobiona w terminie
uzgodnionym przez Opiekuna Roku (zazwyczaj pod koniec semestru letniego). Trzy
nieobecności nieusprawiedliwione są podstawą do niezaliczenia semestru.
KONTROLA WYNIKÓW NAUCZANIA:
1. W czasie trwania dwiczeo przeprowadza się systematycznie sprawdziany wiadomości.
2. Podstawą zaliczenia przedmiotu ,,Stomatologia zachowawcza z endodoncją jest:
uzyskanie zaliczenia kolokwiów danego semestru u asystenta prowadzącego
dwiczenia.
wykonanie w semestrze zimowym co najmniej min. 30% wymaganych zabiegów
wykonanie normy zabiegów przewidzianych na dany rok
uzyskanie zaliczenia z testów semestralnych
warunkiem dopuszczenia studenta do przyjmowania pacjentów jest wykazanie
się wiedzą teoretyczną u asystenta prowadzącego zajęcia kliniczne.
70
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków powoduje niezaliczenie semestru lub
roku.
3. Zaliczenie poprawkowe semestru zimowego musi nastąpid przed zakooczeniem okresu
zajęd semestru letniego, a zaliczenie poprawkowe semestru letniego do 25 września
danego roku.
4. W ciągu 3 lat dwiczeo ze ,,Stomatologii Zachowawczej z Endodoncją student powinien
wypełnid 75 ubytków, w tym 10 ubytków amalgamatem srebra oraz przeleczyd
kanałowo 15 zębów, nie mniej niż 26 kanałów korzeniowych (siekacze i kły-
5,przedtrzonowe górne -3, trzonowce górne-2, trzonowce dolne-2).
5. Egzamin koocowy ze ,,Stomatologii Zachowawczej z endodoncją składa się z części
praktycznej i teoretycznej.
6. Przed przystąpieniem do egzaminu ustnego należy zdad egzamin praktyczny.
7. Warunkiem przystąpienia do egzaminu ustnego jest wykazanie się umiejętnościami
diagnozowania, planowania leczenia oraz wykonywania zabiegów leczniczych
przewidzianych programem nauczania.
Wykaz zabiegów wymaganych do zaliczenia przedmiotu
Rok III- Stomatologia zachowawcza z endodoncją - 20 wypełnieo
Klasy Black a Liczba wypełnieo
I 7 (w tym 3 amalgamatowe)
II 6 (w tym 2 amalgamatowe)
III 3
IV 2
V 2
Razem 20
UMIEJTNOŚCI i KOMPETENCJE:
Absolwent kierunku lekarsko-dentystycznego powinien posiadad następujące kompetencje
w zakresie stomatologii zachowawczej z endodoncją:
1. Umiejętnośd odtwarzania funkcji zębów przy zastosowaniu współcześnie dostępnych
środków i materiałów oraz planowania skutecznego postępowania profilaktycznego
umożliwiającego utrzymanie zdrowia jamy ustnej.
71
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
2. Umiejętnośd leczenia urazów zębów stałych.
3. Umiejętnośd indywidualnego planowania, postępowania profilaktycznego, realizacji
i oceny programów dla grup wysokiego ryzyka choroby próchnicowej
i ubytków niepróchnicowych.
4. Umiejętnośd wyboru priorytetów w postępowaniu leczniczym.
5. Umiejętnośd przeprowadzenia leczenia endodontycznego zębów jedno-
i wielokanałowych.
6. Umiejętnośd pracy z pacjentem zgodnie z ergonomicznymi zasadami pracy.
LITERATURA:
1. Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów Stomatologii
pod red. Zbigniewa Jaoczuka, Warszawa 2007, wydanie III, PZWL.
2. Zarys kariologii pod. red. Danuty Piątowskiej, Med. Tour Press International,
Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2002.
3. Endodoncja pod red. A. Arabskiej-Przedpełskiej, Haliny Pawlickiej, Med. Tours Press
International, Wydawnictwo Medyczne 2004.
4. Stomatologia zachowawcza I pod red. W. Ketterla. Wyd. I polskie pod red. S. Potoczka.
5. Stomatologia zachowawcza II pod. red. W. Ketterla. Wyd. I polskie S. Potoczka.
6. Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego. M. Baraoska- Gachowska. Wyd. Czelej,
Wyd. I Lublin 2004.
7. Leczenie kanałowe- postępowanie kliniczne./ H. Pawlicka. Wyd. Bestom. Dentonem. PI
2006.
STUDENCKIE KOAO NAUKOWE:
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej.
72
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
PRAKTYKA WAKACYJNA
Po III roku studiów obowiązuje studentów 4-tygodniowa (160 godzin) praktyka
stomatologiczna w zakresie procedur manualnych w dyscyplinach stomatologicznych
(stomatologia zachowawcza, chirurgia stomatologiczna i protetyka).
Nieobecnośd studenta na praktyce może byd usprawiedliwiona jedynie formalnym
zwolnieniem lekarskim. Choroba dłuższa niż 1 tydzieo powoduje koniecznośd przedłużenia
praktyki o odpowiedni okres czasu.
Praktykę nadzoruje opiekun praktyki lekarz stomatolog.
Praktykę należy odrabiad w przychodni lub gabinecie, w którym wykonywane są zabiegi
z zakresu stomatologii.
Odbycie praktyki potwierdza opiekun, a zalicza Kierownik przychodni lub gabinetu.
PROGRAM PRAKTYKI:
Modelowanie zębów z wosku.
Doginanie drutu na modelach gipsowych, wykonywanie ligatur drucianych
unieruchamiających.
Rejestracja radiologiczna, ultrasonograficzna i elektroniczna nieprawidłowości
w układzie stomatognatycznym, karta kliniczna.
Opracowanie wybitego zęba przed reimplantacją - fantomowa symulacja.
Szlifowanie zęba pod koronę, przygotowanie zęba pod wkład koronowo-korzeniowy
symulacja fantomowa, uczestniczenie w zabiegu.
Zdjęcie korony protetycznej, mostu uczestniczenie w zabiegu.
Wyciski, wyciski czynnościowe uczestniczenie w zabiegu.
Narzędzia i materiały w leczeniu endodontycznym - praktyczne zastosowanie podczas
symulacji fantomowej i podczas zabiegu.
Instruktaż higieny.
Usuwanie złogów nazębnych nad dziąsłowych.
Fizykoterapia - jonoforeza, hydroterapia (jeśli to możliwe-laseroterapia).
Wyrównanie płaszczyzny zwarcia uczestniczenie w zabiegu.
73
Przewodnik dydaktyczny dla studentów III roku kierunku lekarsko-dentystycznego Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego PAM w Szczecinie
Utrwalenie wiadomości z zakresu najnowszych przepisów dotyczących dezynfekcji
i sterylizacji sprzętu i narzędzi stomatologicznych.
Utrwalenie i pogłębienie wiedzy o materiałach, aparaturze i sprzęcie
stomatologicznym, ostrzenie narzędzi.
74

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Varia Prawo Rzymskie I rok, Doktryny II rok, Prawo karne II rok, Prawo Cywilne III rok, Postę
Farmacja III rok
III ROK TECHNOLOGIA CHEMICZNA
Wejściówka III rok 2015
III rok Grzyby
III rok Bakter ogo
bioch kinetyczne, III rok Kopia
Awaryjność transformatorów wykład III rok
fizjologia przewodnik dydaktyczny
Witek Maciej, LEKTURY NA ĆWICZENIA Z FILOZOFII NAUKI (III ROK)
biochemia przewodnik dydaktyczny lepszy

więcej podobnych podstron