POLITECHNIKA WROCA
AWSKA Nazwisko .............................................
WYDZIAA
MECHANICZNY ImiÄ™ .....................................................
Katedra Materiałoznawstwa, Wydział & & & & & & & & & & & & & & & .& & .
Wytrzymałości Materiałów i Spawalnictwa Rok ......................Grupa .....................
Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia ....................................
ĆWICZENIE 2
BADANIE WA
ASNOÅšCI MECHANICZNYCH TWORZYW SZTUCZNYCH
1. Oznaczenie własności mechanicznych tworzyw sztucznych w statycznej próbie rozciągania
(PN-EN ISO 527-1, PN-EN ISO 527-2)
Rodzaj próbek:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& .& .
Maszyna wytrzymałościowa typu:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .& ..
Temperatura pomiaru:& & & & & & [0C], Prędkość rozciągania& & & & .& .& [mm/min]
Zakres siłomierza & & & & & & & & .. [kN], Działka elementarna.& & & & & & ...& & & & [N]
Sposób przygotowania próbek& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Rys. 1. Typowa próbka do badań własności mechanicznych tworzyw sztucznych przy rozciąganiu.
Wyniki pomiarów i obliczeń.
Wymiary próbki [mm] FM ÃM FB ÃB LB "L eðB
Lp Materiał
[kN] [MPa] [kN] [MPa] [mm] [mm] [%]
b h L0 A
1
2
3
4
5
Oznaczenia:
b  pierwotna szerokość próbki ÃM maksymalne naprężenie rozciÄ…gajÄ…ce próbkÄ™
h  pierwotna grubość próbki ÃB naprężenie rozrywajÄ…ce próbkÄ™
L0 pierwotna długość bazy pomiarowej LB długość bazy pomiarowej próbki po zerwaniu
A  pole pierwotnego przekroju próbki "L wydłużenie bezwzględne przy zerwaniu
FM siÅ‚a maksymalna µB wydÅ‚użenie wzglÄ™dne przy zerwaniu
FB siła zrywająca próbkę
1.1 Wzory obliczeniowe.
FM
Maksymalne naprężenie rozciągające
sð =ð
M
A
FB
Naprężenie przy zerwaniu
sð =ð
B
A
DðL
eð =ð
Wydłużenie względne przy zerwaniu
L0
2. Próba zginania tworzyw sztucznych.
2.1 Schemat układu obciążającego.
Rys.2. Położenie próbki do badań na początku oznaczenia:
F - przybliżona siła; R1 Promień trzpienia obciążającego; R2  Promień podpór;
h  grubość kształtki; l  długość kształtki; L- rozstaw podpór.
Naprężenie zginające:
3FL
sð =ð
f
2bh2
gdzie: Ãf  naprężenie zginajÄ…ce [MPa]
F  przyłożona siła [N]
L  rozstaw podpór[mm]
b  szerokość próbki [mm]
h  grubość próbki [mm]
Moduł sprężystości przy zginaniu (moduł Younga):
-wyznaczenie strzałki ugięcia:
eð L2
fi
fi =ð f2 =ð f (eð =ð 0,0025) f1 =ð f (eð =ð 0,0005)
f 2 f 1
6h
sð -ðsð
f 2 f 1
-wyznaczenie moduÅ‚u Younga: E =ð
f
eð -ð eð
f 2 f 1
2
2.2 Protokół z próby zginania.
Maszyna wytrzymałościowa typu & & & & & & & & & , v=& & & & .& ..[mm/min]
Zakres siłomierza & & & & & & & & & & & & & & & .& [kN], działka elementarna & & & .& & & & & & & [N]
Temperatura T = & & & & & & & & & & & & & & & & & [0C], wilgotność względna & & & & & & .& & .& [%]
Typ próbki & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..,
Sposób przygotowania próbki & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .&
Fmax ÃfM
b h L v Å‚
1, Å‚
2 Ff1, Ff2 ÃÅ‚
1, ÃÅ‚
2 E
Ff=1,5h Ãf=1,5h
Lp. Materiał
[mm/
[mm] [mm] [mm] [N] [MPa] [mm] [N] [MPa] [MPa]
min]
1
2
3
4
3. Próba udarności tworzyw sztucznych. Próba Charpy ego.
Rys. 3. Próbka do badań udarności, z karbem.
450Ä…10 450Ä…10
A B
Rys.4. Rodzaje karbów: A -ð karb typu A, (promieÅ„ podstawy karbu rN=0,25mmÄ…0,05 mm),
B -ð karb typu B, (promieÅ„ podstawy karbu rN=1,00mmÄ…0,05 mm).
3
3.1 Wzory obliczeniowe.
Udarność próbki bez karbu (wymiary b [mm], t [mm], energia WBU [J])
[kJ/m2]
Udarność próbki z karbem (wymiary b [mm], Tk [mm], energia WBN [J])
[kJ/m2]
Udarność względna
3.2 Protokół próby udarności.
Młot Charpy ego. Zakres & & & & & & & & & & & & & & , działka elementarna & & & & & & & ..& &
b t Tk S WBU WBN acU acN
Lp Uwagi
Materiał
[mm] [mm] [mm] [mm2] [ J ] [ J ] [kJ/m2] [kJ/m2]
1
2
3
4
5
6
średnia udarność bez karbu acU=& & & & & & & & .[kJ/m2]
średnia udarność z karbem acN =& & & & & & & & .[kJ/m2]
udarność względna aWZ =& & & & & & & & [%]
4