MAKROEKONOMIA
TEMAT 6. SYSTEM TEORETYCZNY KENYNESA
MODEL POYTOWY PROSTY
KRZYWA GLOBALNEGO POPYTU
POYTOWE DETERMINATY ZAGREGOWANEJ PRODUKCJI
Model Keynesa jest modelem krótkiego okresu. Keynes uważa, że stanem normalnym
jest stan niepełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych. To zagregowany popyt,
a nie zdolności wytwórcze (jak chciał Say) określa wielkość produkcji w gospodarce. O
wielkości popytu decydują wydatki społeczeństwa (konsumpcyjne i inwestycyjne).
Niezwykle istotnym problemem występującym w gospodarce jest zagadnienie równowagi
zwłaszcza pomiędzy globalną podażą i globalnym popytem. Zdaniem Keynesa mechanizm
rynkowy nie jest dostatecznie sprawny aby automatycznie przywracać równowagę, a z
powodu tezauryzacji (wycofywania pieniądza z rynku [oszczędności] ) nie działa prawo Saya
(makroekonomiczne przekonanie, że podaż tworzy swój własny popyt), a zatem
nierównowaga jest stanem normalnym w gospodarce.
Podstawowa teza modelu Keynesa głosi, że w gospodarce mechanizm rynkowy nie jest w
stanie zapewnić wysokiego poziomu zatrudnienia, co wywołuje konieczność państwowej
ingerencji w postaci sterowania zagregowanym popytem. Keynesowski model równowagi
służy do pokazania efektów działania polityki fiskalnej państwa.
Popytowe determinanty zagregowanej produjcji
Założenie, że ceny są stałe oznacza, że istnieją niewykorzystane zasoby i
przedsiębiorstwa mogą zwiększać swoją produkcję bez zwiększania swoich kosztów
jednostkowych. Oznacza to sytuację, w której krzywa zagregowanej podaży jest pozioma.
[P]
AS
AS
A B
Poziom
cen
AD AD
[Q]
Produkt realny PNB Q Q p-PNB
Rysunek pokazuje czym model Keynesa różni się od modelu klasycznego. Różnica
polega na tym, że krzywa AS w pewnym przedziale nie biegnie pionowo, tylko jest
zupełnie płaska. Płaskość krzywej AS odzwierciedla założenie, że płace i ceny są
zupełnie sztywne oraz, że istnieją niewykorzystane (niezatrudnione) zasoby. Jeżeli
krzywa AD przesunie się w prawo do AD , poziom produktu realnego wzrasta z Q do
Q . W tym skrajnym przypadku zagregowanego (globalnego) popytu nie wiąże z żadną
zmianą poziomu cen. Jeżeli firmy mogą dostarczyć, wymaganą przy danym poziomie
ceny, sumę produkcji (ponieważ istnieją niewykorzystane zasoby) zachodzi pytanie od
MAKROEKONOMIA
czego zależy poziom aktualnej produkcji. Odpowiadamy : od zagregowanego popytu, to
produkcja dostosowuje się do popytu. Jeżeli produkcja jest większa od popytu (Y>A), to
prowadzi to do wzrostu niezamierzonych zapasów, a to prowadzi do spadku produkcji.
Jeżeli produkcja jest mniejsza od zagregowanego popytu (Ygospodarstwa domowe nie są w stanie zrealizować swojej planowanej konsumpcji co
prowadzi do wzrostu produkcji1.
PRODUKCJA ZRÓWNOWAŻONA  jest to taki poziom produkcji, dla którego popyt jest
równy podaży, że nie ma niezamierzonych zapasów (Iniezam. = 0), a aktualna konsumpcja
gospodarstw domowych równa jest konsumpcji planowanej (Cakt. = Cplan.).
Istnieją dwie równoważne metody wyznaczania zrównoważonego poziomu produkcji
równego dochodowi.
1) kiedy A = Y
2) kiedy oszczędności równe są inwestycjom S = I
Popyt jest równy sumie wydatków konsumpcyjnych i inwestycyjnych.
A = C + I
, gdzie :
C  wydatki konsumpcyjne
I  wydatki inwestycyjne
[C] Linia 45o
konsumpcja
C = C + cY
S > 0
funkcja konsumpcji Keynesa
S=0
S = -C + (1- c)Y
A-zagregowany popyt
funkcja oszczędności
C
S < 0
Y-dochód=produkcji
0
Y*
[Y] (dochód = produkcja)
- C
Linia 45 - taki zbiór kombinacji poziomu dochodu - gospodarstwa domowe
nie mają oszczędności
c  krańcowa psychologiczna skłonność do konsumpcji
s  krańcowa psychologiczna skłonność do oszczędzania
_
C  autonomiczne wydatki konsumpcyjne (niezależne od dochodów)
1
Htp:/międzynarodowe  stosunki gospodarcze.wiedza.pl
MAKROEKONOMIA
C - mówi o tym, ile z każdej dodatkowej jednostki dochodu
konsument jest gotowy przeznaczyć na konsumpcję a ile na
oszczędności
" C
C + S = 1
C =
1 > c > 0
" Y
" S
S = x = y
" Y
JEŻELI FUNKCJA KONSUMPCJI LEŻY:
- PONIŻEJ LINII 45o TO GOSPODARSTWO DOMOWE GROMADZI
OSZCZ
DNOŚCI.
- POWYŻEJ LINII 45o TO GOSPODARSTWO DOMOWE KORZYSTA Z
UJEMNYCH OSZCZ
DNOŚCI
Rozpatrujemy prosty model. Przyjmujemy założenie, że w krótkim okresie
inwestycje są stałe, autonomiczne niezależne od dochodów. W rzeczywistości zależą
zarówno od stopy procentowej, stopy amortyzacji, itd.
[I]
I I = I = const
[Y]
MAKROEKONOMIA
45o
In > 0
A = A + cY
In = 0
In < 0
nie ma niezamierzonych
zapasów
Y0
Popyt globalny określa rozmiary produkcji w gospodarce. Według Keynesa do
sterowania wielkością poytu globalnego potrzebna jest aktywna interwencja państwa.
W równowadze globalny poyt równa się globalnej produkcji.
W modelu gospodarki otwartej globalny popyt to suma wydatków konsumpcyjnych,
inwestycyjnych , rządowych i eksportu netto2.
2
Becla A. , Czaja S. , Grabowska M. , Jakubowski R. , Jończy R. , Elementy Makroekonomii, Wydawnictwo I-
BiS , Warszawa 2002, s. 140