http://e-prawnik.pl
Stosunek pracy
Likwidacja pracodawcy a wygaśnięcie stosunku pracy - opinia prawna
Data: 05-06-2009 r.
Stan faktyczny
Pracodawca będący osobą fizyczną, prowadzącą działalność gospodarczą, nagle ją likwiduje. W wyniku
likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej pracownicy z dnia na dzień tracą pracę. Utrata pracy
następuje ze skutkiem natychmiastowym, bez oficjalnego wypowiedzenia i bez zachowania okresu
wypowiedzenia. Likwidacja zakładu pracy jest faktycznie potwierdzona wykreśleniem z ewidencji
działalności gospodarczej. Nie nastąpiło jednak żadne doręczenie zawiadomienia, ani też nie było
wygaśnięcia umowy. Pracownicy po stawieniu się do pracy zastali zamknięte drzwi zakładu pracy i nie
uzyskali wcześniej żadnej informacji o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej. Pracownicy
nie mają żadnego kontaktu z pracodawcą, pracodawca nie odbiera telefonów ani poczty do niego
kierowanej. Nie jest też możliwe zastanie pracodawcy w jego miejscu zamieszkania. Czy pracownikowi w
taki sposób zwolnionemu przysługują jakieś roszczenia i kiedy maksymalnie może ich dochodzić przed
sądem pracy?
Opinia prawna
Niniejsza opinia prawna sporządzona została na podstawie:
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
W przypadku likwidacji pracodawcy prawo pracy przewiduje ułatwienia w możliwości rozwiązania stosunku
pracy istniejącego pomiędzy likwidowanym przedsiębiorstwem a zatrudnianymi przez niego pracownikami.
Ułatwienia te polegają bądz
na skróceniu okresu wypowiedzenia, bądz
wyłączeniu pewnych pracowników spod
ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy. Jednakże sama likwidacja pracodawcy nie powoduje
automatycznie rozwiązania stosunku pracy z zatrudnianymi przez tego przedsiębiorcę pracownikami. Aby
stosunek pracy uległ rozwiązaniu konieczne jest wypowiedzenie umowy o pracę, rozwiązanie umowy za
porozumieniem stron, bądz
rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. Dopóki stosunek pracy nie
zostanie rozwiązany przez złożenie oświadczenia woli przez pracodawcę, stosunek pracy trwa nadal. Samo
wykreślenie przedsiębiorcy z ewidencji działalności gospodarczej nie jest jednoznaczne z rozwiązaniem
umowy o pracę. Umowa o pracę zawierana jet pomiędzy pracownikiem oraz pracodawcą, jako osobą
fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Wykreślenie z rejestru działalności gospodarczej bądz

zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę,
ale nie powoduje samo przez się rozwiązania umowy o pracę. Dlatego pomimo wykreślenia pracodawcy z
ewidencji działalności gospodarczej stosunek pracy trwa nadal. Słuszność tego poglądu potwierdzona została
w wyroku Sądu Najwyższego - Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 września
2001 r. sygn. akt I PKN 830/2000.
Czy zawsze wykreślenie przedsiębiorcy z ewidencji działalności gospodarczej stanowi rzeczywistą
likwidację przedsiębiorstwa?
Nie każde zdarzenie, które powoduje wykreślenie przedsiębiorcy z ewidencji działalności gospodarczej
stanowi rzeczywistą likwidację przedsiębiorstwa. W licznych wyrokach Sąd Najwyższy nie uznaje za
likwidację przedsiębiorstwa zakończenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, a następnie
rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej przez tę samą osobę pod inną firmą z wykorzystaniem
istniejących składników majątkowych. Nie stanowi również likwidacji przedsiębiorstwa zmiana formy prawnej
prowadzonego przedsiębiorstwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 września 1998 r.
sygn. akt II SA 1438/97, uchwała Sądu Najwyższego - Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 21 września 1990 r. III PZP 4/90).
Kiedy i w jakim trybie należy złożyć odwołanie do sądu pracy
Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia
pisma wypowiadającego umowę o pracę (za wypowiedzeniem). Żądanie przywrócenia do pracy lub
odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu
umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę. Ponieważ oświadczenie
pracodawcy nie zostało złożone, nie rozpoczął się bieg terminu na złożenie odwołania do sądu pracy. Jeśli
pracodawca informowałby pracowników o zakończeniu stosunku pracy, pojawia się problem czy i jakiego
rodzaju złożył oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę (bez wypowiedzenia, za wypowiedzeniem). Jeżeli
po stronie pracownika nie istnieją podstawy do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracownik
może dochodzić przed sądem pracy uznania rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia za
nieuzasadnione, a w związku z tym o przywrócenie do pracy. Jeżeli pracodawca wypowiedział umowę o pracę
lub rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia nie pouczając pracownika o przysługującym mu prawie
odwołania się do sądu pracy oraz o terminie na wniesienia odwołania, pracownik może wnioskować o
przywrócenie terminu do wniesienia odwołania do sądu pracy. Z ostrożności w zależności od tego czy i w jaki
sposób pracodawca poinformował pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę, należy rozważyć możliwość
wniesienia odwołania do sądu pracy mimo, iż brak formalnego wypowiedzenia umowy o pracę.
http://e-prawnik.pl