Klasyfikacja bilansowa
Rzeczowe aktywa obrotowe:
RACHUNKOWOŚĆ
materiały,
FINANSOWA
półprodukty i produkty w toku,
wyroby gotowe,
Materiały i towary
towary.
dr Manuela Skoczek-Spychała
Ewidencja materiałów i towarów
Materiały  to rzeczowe składniki majątku
Zespół 3  Materiały i towary
obrotowego nabyte od kontrahentów lub
301 - Materiały
ewentualnie wytworzone we własnym zakresie,
które zu\
ywają się całkowicie w jednym cyklu
302  Towary
produkcyjnym.
303  Rozliczenie zakupu materiałów / towarów
304  Odchylenia od cen ewidencyjnych
Z punktu widzenia zu\
ycia się materiałów wyró\
nia
siÄ™:
materiałów / towarów
materiały podstawowe,
materiały pomocnicze,
paliwo,
części zamienne do maszyn i urządzeń,
opakowania,
odpadki.
1
Materiały Wycena materiałów
Dokumenty:
Pz  przyjęcie na magazyn,
Poziomy cen stosowane do ewidencji obrotu
Rw  rozchód wewnętrzny,
materiałowego
Wz  wydanie na zewnÄ…trz,
Zw  zwrot magazynowy,
Mm  przesunięcia międzymagazynowe.
Stałe ceny
Ceny rzeczywiste
ewidencyjne
Ewidencja materiałów:
ilościowa,
Cena nabycia Cena zakupu Cena nabycia Cena zakupu
wartościowa,
ilościowo-wartościowa.
Wycena materiałów Wycena materiałów
Materiały wycenia się na dzień bilansowy:
Materiały bie\
Ä…co wycenia siÄ™:
wg rzeczywistych cen nabycia,
wg cen rzeczywistych (zmiennych),
cen zakupu,
wg cen ewidencyjnych skorygowanych o
cen nabycia (cena zakupu + koszty zakupu),
pozostałe na dzień bilansowy odchylenia od
cen ewidencyjnych materiałów,
wg cen ewidencyjnych (stałych),
cen zakupu,
cen nabycia (cena zakupu + koszty zakupu),
nie wy\
szych od ich cen sprzeda\
y netto.
2
Ewidencja - faza zakupu, składowania
Ewidencja materiałów
Faza zakupu   Rozliczenie zakupu
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu
materiałów ,
dostawcami materiałów Materiały
FVZ Pz
Faza składowania - magazyn
S.ct  S.dt 
dostawy materiały w
niefakturowane drodze
Faza rozchodowania  zu\
ycie,
sprzeda\
itp.
Ewidencja  faza zakupu Wycena  ceny rzeczywiste
Wycena materiałów wg cen rzeczywistych:
Mo\
liwość pominięcia fazy składowania  wydanie do
bezpośredniego zu\
ycia rejestrowanie nabywanych materiałów wg rzeczywistych
cen zakupu/nabycia wynikajÄ…cych z faktur zakupu,
wycena materiałów wydanych do zu\
ycia, wydanych w
Rozrachunki z Rozliczenie zakupu Zu\
ycie
zwiÄ…zku ze sprzeda\
Ä…, zlikwidowanych lub przekazanych
dostawcami materiałów materiałów
innym jednostkom wg rzeczywistej ceny zakupu/nabycia
FVZ Pz
ustalonej wg jednej z czterech metod:
na podstawie szczegółowej identyfikacji wydanych materiałów,
FIFO   pierwsze weszło-pierwsze wyszło ,
LIFO   ostatnie weszło-pierwsze wyszło ,
ceny przeciętnej (średniej wa\
onej cen materiałów),
lub innych metod (HIFO, LOFO, etc.),
3
Ewidencja - ceny rzeczywiste Ewidencja - ceny rzeczywiste
Ewidencja fazy zakupu, składowania
Ewidencja fazy rozchodu  zu\
ycia, sprzeda\
y Ò!
metody rozchodu (FIFO, LIFO, średnia wa\
ona)
Rozrachunki z Rozliczenie
dostawcami zakupu Materiały
Zu\
ycie materiałów /
FVZ Pz
Materiały Wartość sprzedanych
materiałów
Rw
VAT naliczony
Wycena  ceny ewidencyjne Ewidencja  ceny ewidencyjne
Wycena materiałów wg cen ewidencyjnych: Ewidencja fazy zakupu, składowania  ustalanie
odchyleń od cen ewidencyjnych materiałów
ustalenie i stosowanie stałych dla danego okresu cen ewidencyjnych
dla poszczególnych asortymentów materiałów,
rejestrowanie w momencie nabycia materiałów odchyleń od
Rozrachunki z Rozliczenie
stosowanych cen ewidencyjnych materiałów (ró\
nic pomiędzy dostawcami zakupu Materiały
stosowanymi cenami ewidencyjnymi a rzeczywistymi cenami FVZ Pz
zakupu/nabycia materiałów),
rozliczanie zarejestrowanych odchyleń od cen ewidencyjnych
materiałów na materiały wydane do zu\
ycia, materiały sprzedane,
materiały zlikwidowane, materiały przekazane innymi jednostkom,
OCE materiałów VAT naliczony
korygowanie wartości materiałów na dzień bilansowy o
przypadajÄ…ce na nie odchylenia,
4
Ewidencja  ceny ewidencyjne Koszty zakupu
Ewidencja fazy rozchodu  zu\
ycia, sprzeda\
y Ò! metoda
narzutu przeciętnego
Rozliczenie kosztów zakupu
saldo odchyle Å„
wo = ×100%
obroty dt " Materialy "- zwroty do dostawców
w cenie nabycia
No = wo × materialy rozchodowa ne
poprzez rozliczenia międzyokresowe
Zu\
ycie materiałów /
Materiały Wartość sprzedanych kosztów zakupu  6
materiałów
Rw
poprzez koszt zakupu  5
OCE materiałów
Wycena materiałów (c.d.) Klasyfikacja bilansowa
Aktualizacja wyceny materiałów:
Rzeczowe aktywa obrotowe:
materiały,
odpisy aktualizujące wartość materiałów (oraz
półprodukty i produkty w toku,
innych rzeczowych aktywów obrotowych)
wyroby gotowe,
dokonane w związku z utratą ich wartości oraz
towary.
wynikajÄ…ce z wyceny wg cen sprzeda\
y netto
zamiast według cen nabycia odnosi się do
pozostałych kosztów operacyjnych
5
Towary Ewidencja towarów
Towar  składnik majątku przedsiębiorstwa nabyty
Faza zakupu   Rozliczenie zakupu
celem odsprzeda\
y w stanie nie przerobionym
towarów ,
Mar\
a  zapewnia pokrycie kosztów prowadzenia
działalności handlowej oraz zysk. Jej wysokość
ustala wskaz
nikiem procentowym do ceny zakupu Faza składowania - magazyn
kierownik jednostki
cena zakupu
(cena zbytu)
Faza rozchodowania  sprzeda\

Cena mar\
a Cena
+ + =
hurtowa detaliczna detaliczna
mar\
a hurtowa
Ewidencja i wycena towarów Ewidencja i wycena towarów
Wycena bie\
ąca towarów:
Wycena towarów na dzień bilansowy:
wg rzeczywistych cen zakupu lub nabycia,
wg cen ewidencyjnych ustalonych na poziomie cen wg rzeczywistych cen nabycia (po korekcie
sprzeda\
y (zawierajÄ…cych mar\
Ä™ hurtowÄ… lub
o odchylenia w przypadku stosowania cen
detalicznÄ…),
ewidencyjnych) nie wy\
szych od cen
ewidencja rozchodu sprzedanych towarów wg cen
sprzeda\
y netto.
rzeczywistych (FIFO, LIFO, etc.) albo wg cen
ewidencyjnych (rozliczenie odchyleń stanowiących kwotę
zrealizowanej mar\
y handlowej ze sprzeda\
y),
6
Ewidencja zakupu towarów Ewidencja towarów
Rozrachunki z
dostawcami Rozliczenie zakupu towarów Towary
Moment prawno finansowy sprzeda\
y towarów w hurcie
1 4a
Sprzeda\
hurtowa towarów Rozrachunki z odbiorcami krajowymi
Wartość w cenach
zakupu sprzedanych
Rozrachunki z towarów w detalu i w
Nale\
ny VAT i jego rozliczenie
urzędami celnymi hurcie
2 5
Wartość faktury za sprzedane towary w cenach sprzeda\
y brutto (wraz z podatkiem VAT)
Odchylenia od cen Naliczony VAT i jego
ewidencyjnych rozlicznie
4b 3
Ewidencja towarów Ewidencja towarów
Moment prawno finansowy sprzeda\
y towarów w jednostkach
Moment prawno finansowy sprzeda\
y towarów w jednostkach
detalicznych stosujÄ…cych kasy fiskalne
nie stosujÄ…cych kas fiskalnych
Sprzeda\
detaliczna towarów Kasa
Nale\
ny VAT i jego
rozliczenie Sprzeda\
detaliczna towarów Kasa
2 1
Nale\
ny VAT i jego rozliczenie
1. Księgowanie bie\
ących utargów brutto
2. Obliczenie i zaksięgowanie na koniec miesiąca podatku VAT
Utarg w jednostkach detalicznych przy zastosowaniu kas fiskalnych
7
Ewidencja towarów Ewidencja towarów
Moment sprzeda\
y towarów przy zapasach objętych ewidencją księgową w
Moment sprzeda\
y towarów przy zapasach objętych ewidencją księgową w
procesie składowania i wycenionych w cenach ewidencyjnych
procesie składowania i wycenionych w rzeczywistych cenach zakupu
Odchylenia od cen
Wartość w cenach zakupu
Wartość w cenach zakupu ewidencyjnych
Towary sprzedanych towarów Towary sprzedanych towarów towarów
1 2
1. Wartość wydanych (sprzedanych) towarów w cenie ewidencyjnej
Sprzeda\
towarów (wydanie, wysłanie lub postawienie do dyspozycji odbiorców)
2. Narzut odchyleń od cen ewidencyjnych ( kredytowych)
Ewidencja towarów
Moment sprzeda\
y towarów przy zapasach
nie objętych ewidencją księgową w procesie składowania
cdn &
Rozliczenie zakupu Wartość w cenach nabycia Towary w jednostkach
towarów sprzedanych towarów w detalu sprzeda\
y detalicznej
1 2
3
1. Księgowanie zakupu towarów nie objętych ewidencją w procesie składowania
2. Wartość pozostałości towarów na koniec kwartału ustalona na podstawie spisu z natury w
cenach nabycia (zakupu)
3. Przeksięgowanie zapasu towaru na początek następnego kwartału
8