Kontrola zakażeń

zapadalności na

choroby zakaźne

Opracowały:

Kalisz Ewelina

Legutko Anna

Wisła Magdalena

Żołądek Agata

ZAKAŻENIE

 Zakażenie, infekcja (z łac. infectio) –

wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów

chorobotwórczych. W celu wywołania choroby

muszą one pokonać odporność organizmu.

Jeżeli wrota zakażenia znajdują się w pobliżu miejsca występowania infekcji mówi się o

zakażeniu miejscowym. Gdy zakażeniu

towarzyszą objawy ogólnoustrojowej reakcji

zapalnej taki stan nazywa się sepsą.

Rodzaje zakażeń:



zakażenie podkliniczne (utajone,



zakażenie kropelkowe – infekcja

bezobjawowe) – zakażenie

wywołane przez zarazki znajdujące

przebiegające bez objawów choroby

się we wdychanym powietrzu



zakażenie poronne – o łagodnym i



zakażenie endogenne

krótkotrwałym przebiegu

(samozakażenie, autoinfekcja) –



zakażenie miejscowe

zakażenie wywołane przez florę



zakażenie uogólnione (posocznica)

rezydentną (bytującą w organizmie

człowieka); większość z nich to



zakażenie pokarmowe – zakażenie

zakażenia oportunistyczne

wywołane przez drobnoustroje



chorobotwórcze znajdujące się w

nadkażenie (superinfekcja) –

pokarmie i wodzie, które dostały się

ponowne zakażenie tym samym

przez układ trawienny

zarazkiem w czasie trwania leczenia

lub rekonwalescencji



zakażenie wewnątrzszpitalne



(zakażenie szpitalne) – każde

reinfekcja – ponowne zakażenie tym

zakażenie związane z pobytem w

samym patogenem po wyzdrowieniu

szpitalu.



zakażenie oportunistyczne



zakażenie mieszane – jednocześnie

wywołane przez kilka różnych

patogenów

Zakażenia szpitalne

 Jest to zespół różnych

Przyczyn tego stanu należy

chorób, mających jedną

upatrywać w:

wspólną cechę - specyficzne

 - rozwoju inwazyjnych technik

powiązanie ze środowiskiem

diagnostycznych i

szpitalnym. Ich obraz

terapeutycznych,

kliniczny jest różnorodny, przy  - pojawieniu się nowych czym ten sam zespół

chorób,

objawów czy choroba mogą

być powodowane przez

 - niekontrolowanym

odmienne drobnoustroje,

nadużywaniu antybiotyków,

pochodzące z wielu zródeł i

 - lekceważeniu zasad higieny

rozsiane różnymi drogami.

szpitalnej.

Zakażenia szpitalne

 to zakażenie, które nastąpiło w

 Zakażenia szpitalne mogą

szpitalu, ujawniło się podczas

występować stale z

hospitalizacji (minimum 48

częstotliwością

godzin po przyjęciu) lub po

charakterystyczną dla oddziału

wypisaniu pacjenta i zostało

(endemia) lub pojawić się

spowodowane przez

gwałtownie jako ognisko

udokumentowany

zachorowań (epidemia).

epidemiologicznie czynnik

 Typowe zakażenia szpitalne

chorobotwórczy pochodzący od

inaczej egzogenne (krzyżowe)

innego chorego lub pracowników

maja swoje źródło w

szpitala albo przez endogenny

przeniesieniu na pacjenta

czynnik mikrobiologiczny.

czynnika zakaźnego z innego

chorego, osoby z personelu czy

ze środowiska szpitalnego;

zakażenia szpitalne endogenne

są spowodowane własną

mikroflorą chorego (patologiczną

lub oportunistyczną).

Postacie zakażeń

szpitalnych:

 - zakażenia układu moczowego,

 - zakażenia układu oddechowego,

 - posocznica,

 - zakażenia miejscowe,

 - zakażenia ran operacyjnych,

 - zakażenia wirusami hepatotropowymi,

 - inne

I. Źródło zakażenia

  pacjenci,

  personel,

  środowisko szpitalne (narzędzia,

sprzęt, powietrze),

  odwiedzający.

II. Drogi szerzenia się

  kontaktowa, w tym przez naruszenie

ciągłości tkanek,

  powietrzna,

  pokarmowa.

III. Populacja wrażliwa

  pacjenci,

  personel,

  odwiedzający.

Potencjalne przyczyny

środowiskowych zakażeń

szpitalnych



 brudne ręce personelu,



 złe warunki pracy



 zanieczyszczona odzież personelu,



- zbyt duże obciążenie personelu,



 niejałowy sprzęt medyczny,



- nadmierne obłożenie,



 nieodkażony sprzęt niemedyczny



- wprowadzanie nowych wymagań

oraz skażone otoczenie pacjenta,

bez szkolenia i treningu,



 niewłaściwe sprzatanie,



 przyjmowanie chorych,



 niewłaściwy podział pracy,

wymagających szczególnych



- angażowanie osób

warunków hospitalizacji

nieprzygotowanych, zwłaszcza w



bez możliwości zapewnienia tychże

sytuacjach szczególnych,

warunków,



- „wypożyczanie” personelu z innych



 złe warunki sanitarno-higieniczne

oddziałów,

placówek,



- brak procedur i standardów



- brak procedur i standardów



 brak systemu kontroli zakażeń w

placówce



- brak procedur i standardów,



- brak fachowców,

Choroby zakaźne

 Choroby zakaźne, choroby infekcyjne - grupa chorób ludzi, zwierząt i roślin, będących następstwem zakażenia ustroju czynnikiem zakaźnym i złamania sił odpornościowych organizmu (lub w odwrotnej kolejności) lub obecności w organizmie bioaktywnych toksyn (jadów) drobnoustrojów.

 Do niedawna mianem choroby zakaźnej określano choroby wywoływane także przez robaki (np. owsica), pierwotniaki (np.

malaria) i małe stawonogi (np. wszawica). Obecnie te choroby nazywane są chorobami pasożytniczymi.

 Choroba zakaźna, która może łatwo przenosić się pomiędzy organizmami (czy to ludzkimi czy zwierzęcymi) w sposób pośredni lub bezpośredni nosi nazwę choroby zaraźliwej.

Przyczyną chorób zakaźnych

mogą być następujące

czynniki etiologiczne:

 wiroidy zakażające tylko rośliny

 wirusy

 priony

 bakterie (w tym riketsje)

 grzyby

Droga szerzenia

 Rezerwuarem zarazków (pierwsze ogniwo łańcucha epidemiologicznego) jest najczęściej organizm chory (np. w przypadku ospy prawdziwej człowiek, gruźlicy - zwierzę lub człowiek, mozaiki tytoniowej - roślina) lub nosiciel (np. w przypadku duru brzusznego). Rzadziej źródłem zakażenia jest materia nieożywiona (np. gleba jest źródłem tężca).

 Do zakażenia jakiegoś organizmu może dojść różnymi drogami (II ogniwo), co niekoniecznie wiąże się z wywołaniem choroby, gdyż drobnoustroje chorobotwórcze mogą zostać zwalczone przez układ odpornościowy, wywołać nosicielstwo, itp.

 Możliwe jest także przeniesienie czynnika etiologicznego na osobniki z tego samego gatunku lub między gatunkami (III ogniwo). Przeniesienie patogenu na inny gatunek, np. w przypadku wścieklizny u ludzi, może być

"ślepą uliczką" dla wywołujących tę chorobę RNA-wirusów.

Profilaktyka

 Profilaktyka chorób zakaźnych polega

zasadniczo na unieszkodliwieniu źródeł

zakażenia, ograniczaniu mechanizmów i

dróg szerzenia, unikaniu wytwarzania

lekooporności przez drobnoustroje,

wzroście odporności populacji.

Praktycznie sprowadza się

to do:

 izolacji (o ile jest w ogóle

 używania sterylnego sprzętu

konieczna) i leczeniu ludzi

medycznego

chorych i nosicieli

 utylizacji jednorazowego sprzętu

 poddawania kwarantannie

medycznego

zwierząt, osób i mienia

 przeprowadzania zabiegów

podejrzanego o

dezynfekcyjnych

zakażenie/skażenie

 przestrzegania higieny osobistej

 izolacji, leczenia i



przeprowadzania ubojów

używania środków ochrony

sanitarnych wśród zwierząt

osobistej





kontrolowania osób pracujących

prowadzenia szczepień i

z żywnością

(historycznej już) wariolizacji





przetwarzania żywności i wody

dobierania antybiotyków na

podstawie antybiogramów

 kontroli epidemiologicznej ludzi,

zwierząt, ujęć wody itd.

Skład i zadania zespołu oraz

komitetu kontroli zakażeń

zakładowych

 W skład zespołu kontroli zakażeń zakładowych powinien wchodzić lekarz jako przewodniczący zespołu oraz pielęgniarki lub położne – jako specjaliści do spraw epidemiologii lub higieny i epidemiologii, w liczbie nie mniejszej niż 1 na 200 łóżek szpitalnych oraz diagnosta

laboratoryjny jako specjalista do spraw

mikrobiologii, jeżeli lekarz nie posiada

specjalizacji z dziedziny mikrobiologii

lekarskiej.

Kontrola zakażeń

 W ustawie o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi określono, że do dnia 31

grudnia 2015 r. przewodniczącym zespołu kontroli zakażeń szpitalnych może być lekarz, który posiada specjalizację inną niż określona na podstawie art. 15

ust. 5 u.z.z.z. oraz ukończył kurs specjalistyczny z zakresu epidemiologi i kontroli zakażeń szpitalnych, a w skład zespołu kontroli zakażeń szpitalnych mogą wchodzić pielęgniarki i położne, które do tego dnia zostały zatrudnione na stanowisku pielęgniarki epidemiologicznej oraz ukończyły kurs kwalifikacyjny z zakresu pielęgniarstwa epidemiologicznego.

Dziękujemy za

uwagę 