Dr inż. Elżbieta Małyszek
System
System
instytucjonalny UE
instytucjonalny UE
Instytucje główne,
pomocnicze, organy i
agencje
1
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje WE/UE w świetle traktatów
Instytucje WE/UE w świetle traktatów
ustanawiających Wspólnoty
ustanawiających Wspólnoty
Na podstawie traktatów ustanawiających
Wspólnoty można wyróżnić:
Instytucje główne
Instytucje pomocnicze (doradcze)
Organy
Agencje (ciała pomocnicze)
2
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje główne
Instytucje główne są to te, które zostały
wyraz
nie wymienione jako organy główne
w traktatach ustanawiających Wspólnoty
Instytucje główne reprezentują
Wspólnoty/UE i zintegrowane w nich
państwa
Można uznać je za ponadnarodowe
3
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje główne
Do instytucji głównych należą:
Rada Europejska
Parlament Europejski
Rada Unii Europejskiej
Komisja Europejska
Europejski Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Obrachunkowy
4
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje główne
Instytucje główne można podzielić na:
działające sesyjnie
PE,
Rada UE,
Rada Europejska
stałe
KE,
ETS,
TO
5
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje pomocnicze
Instytucje pomocnicze (doradcze) zostały
zdefiniowane jako ciała wspierające
swymi radami instytucje główne
W tej grupie wyróżniają się struktury
komitologiczne, czyli ponad 300
komitetów rządowych o charakterze
decyzyjnym, zarządzającym i
konsultacyjnym
6
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Instytucje pomocnicze
Do instytucji pomocniczych należą:
Komitet Regionów
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Komitet Ekonomiczno-Finansowy
Komitet Społeczny
Komitet Kultury
oraz wiele innych komitetów
7
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Organy
" Organy to te, które zostały zdefiniowane
jako struktury stałe pozarządowe
" Nie reprezentują one Wspólnot/UE i
zintegrowanych w nich państw
8
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Organy
Do organów należą:
" Europejski Bank Centralny
" Europejski Bank Inwestycyjny
9
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Agencje
" Agencje (ciała pomocnicze) nie mają
statutu instytucji Wspólnot
" Są to np.:
" Europejska Agencja Bezpieczeństwa Żywności,
" Europejska Agencja Ochrony Środowiska,
" Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot
Europejskich,
" Biuro Doboru Kadr Wspólnot Europejskich,
" Eurostat.
10
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
System instytucjonalny UE jest:
Jednolity dla Unii i Wspólnot
Złożony z instytucji i organów, zasad ich
funkcjonowania i relacji pomiędzy nimi
Powiązany z państwami oraz krajowymi
systemami prawnymi
Hybrydowy, gdyż nie opiera się na
Monteskiuszowskim trójpodziale władzy
11
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
W systemie instytucjonalnym można
umownie wyróżnić podmioty:
Ustawodawcze: Parlament Europejski, Rada UE, Rada
Europejska
Wykonawcze: Komisja Europejska
Finansowe: Europejski Bank Inwestycyjny,
Europejski Bank Centralny
Opiniodawczo-doradcze: Komitet Społeczno-
Ekonomiczny, Komitet Regionów
Kontrolne: Rzecznik Praw Obywatelskich, Trybunał
Obrachunkowy
Sądownicze: Europejski Trybunał Sprawiedliwości
12
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
System instytucjonalny charakteryzują
następujące zasady:
" Równowagi instytucji
Zasada ta oznacza iż zakres kompetencji decyzyjnych jest tak
podzielony, że istnieje pewna ich równowaga, a jednocześnie
instytucje mogą się nawzajem powściągać i kontrolować. W
najmniejszy stopniu może być kontrolowany TS.
TS stwierdza:  poszanowanie równowagi instytucjonalnej
implikuje, że każda z instytucji wykonuje swe kompetencje z
poszanowaniem kompetencji innych struktur. Wymaga
również, aby uchybienie tej zasadzie powodowało sankcje .
13
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
System instytucjonalny charakteryzują
następujące zasady:
" Autonomii instytucji
Zasada ta oznacza, że każda instytucja dysponuje
samodzielnością niezbędną do wykonywania jej zadań. Wiąże
się ona z poszanowaniem kompetencji innych instytucji oraz
państw członkowskich.
Jej przejawem są przepisy traktatowe upoważniające
instytucje do uchwalania własnych regulaminów, kreowania
kierownictwa wewnętrznego i organów pomocniczych oraz
dające prawo do organizowania własnego aparatu
administracyjnego.
14
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
System instytucjonalny charakteryzują
następujące zasady:
" Współdziałania instytucji
Zasada ta oznacza nazywana jest inaczej zasadą lojalnej
współpracy instytucjonalnej i równowagi kompetencyjnej.
TWE nakazuje instytucjom wzajemną współpracę oraz
zobowiązuje je do poddawania się kontroli budżetowej,
konieczność współpracy wynika z równowagi w podziale
kompetencji między instytucjami.
15
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Dr inż. Elżbieta Małyszek
Charakterystyka systemu
instytucjonalnego
Wszystkie główne i pomocnicze instytucje
w pewnym sensie reprezentują:
Władze państw członkowskich (członkowie Rady
Europejskiej i Rady Unii Europejskiej)
Społeczeństwo państw członkowskich (członkowie
Parlamentu Europejskiego, Komitetu Ekonomiczno-
Społecznego i Komitetu Regionów)
Niezależnych ekspertów państw członkowskich
(członkowie Komisji Europejskiej, Trybunału
Obrachunkowego oraz sędziowie i adwokaci
Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości)
16
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com