ZROZUMI EĆ
POLI TYK

UNI I EUROPEJ SKI EJ
Pomoc
humanitarna
Pomoc ofiarom
katastrof
i ochrona
i konfliktów
oraz ochrona
ludności
osób
zagrożonych
Europejska pomoc humanitarna
zapewnia wsparcie wszystkim tym,
którzy cierpią z powodu klęsk
żywiołowych i konfliktów na całym
świecie
SPIS TREÅšCI
Dlaczego potrzebujemy unijnej
pomocy humanitarnej i polityki
ochrony ludności 
Ratowanie życia i zapobieganie
ZROZUMIEĆ
ludzkiemu cierpieniu . . . . . . . . . . . . . . 3
POLITYK

Kontekst 
UNII EUROPEJSKIEJ Reagowanie na potrzeby . . . . . . . . . . 7
Czym zajmuje siÄ™ UE 
Ta publikacja jest częścią serii wydawniczej poświęconej Wypełnianie zobowiązań . . . . . . . . . 10
działaniom, jakie podejmuje Unia w różnych obszarach,
powodom ich podejmowania i osiÄ…ganym wynikom. Perspektywy 
Sprostanie potrzebom . . . . . . . . . . . 15
Publikacje z tej serii można znalez
ć na stronie:
http://europa.eu/pol/index_en.htm
Więcej informacji . . . . . . . . . . . . . . . 16
http://europa.eu/!ud99qu
Jak działa Unia Europejska
Europa w 12 lekcjach
 Europa 2020  europejska strategia na rzecz wzrostu
Założyciele Unii Europejskiej
Agenda cyfrowa
Badania i innowacje
Bankowość i finanse
Bezpieczeństwo żywności
Budżet
CÅ‚a
Działania w dziedzinie klimatu
Energia
Gospodarka morska i rybołówstwo Zrozumieć politykę Unii Europejskiej 
Granice i bezpieczeństwo Pomoc humanitarna i ochrona ludności
Handel
Konkurencyjność Komisja Europejska
Konsumenci Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Społecznej
Kształcenie, szkolenie, młodzież i sport Dział Informacji dla Obywateli
Kultura i sektor audiowizualny 1049 Bruksela
Migracja i azyl BELGIA
Opodatkowanie
Polityka regionalna Tekst zaktualizowano w listopadzie 2014 r.
Pomoc humanitarna i ochrona ludności
PrzedsiÄ™biorstwa ZdjÄ™cie na okÅ‚adce i na str. 2: © iStockphoto.com/melhi
Rolnictwo
Rozszerzenie 16 str.  21 × 29,7 cm
Rynek wewnętrzny ISBN 978-92-79-42500-4
Sprawiedliwość, prawa podstawowe i równość doi:10.2775/8243
Sprawy zagraniczne i polityka bezpieczeństwa
Åšrodowisko Luksemburg: UrzÄ…d Publikacji Unii Europejskiej, 2015
Transport
Unia gospodarcza i walutowa oraz euro © Unia Europejska, 2015
Współpraca międzynarodowa i rozwój Zezwala się na powielanie niniejszej publikacji.
Zatrudnienie i sprawy społeczne Wykorzystywanie lub powielanie pojedynczych zdjęć
Zdrowie publiczne wymaga bezpośredniej zgody posiadaczy praw autorskich.
Zwalczanie nadużyć finansowych
3
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
Dlaczego potrzebujemy unijnej pomocy
humanitarnej i polityki ochrony ludności
Ratowanie życia i zapobieganie ludzkiemu cierpieniu
Ekrany naszych telewizorów i pierwsze strony gazet " zapewnić lepsze przygotowanie na wypadek katastrofy,
codziennie wypełniają się obrazami konfliktów i katastrof, np. poprzez stworzenie systemów wczesnego
które stanowią tło dla naszego coraz bardziej złożonego ostrzegania,
i narażonego na różne niebezpieczeństwa świata. Ponieważ
skala klęsk żywiołowych i konfliktów stale rośnie, zwiększa " zagwarantować sprawne przejście do kolejnego etapu po
się zapotrzebowanie na pomoc humanitarną. UE udziela zakończeniu operacji pomocowej poprzez powiązanie jej
pomocy nadzwyczajnej ofiarom katastrof i konfliktów na z póz
niejszymi strategiami pomocy rozwojowej,
całym świecie w reakcji na ich konkretne potrzeby. Robi to
za pośrednictwem Komisji Europejskiej, a konkretnie " wzmocnić ogólną zdolność danej społeczności do
Dyrekcji Generalnej ds. Pomocy Humanitarnej i Ochrony reagowania na sytuacje kryzysowe, np. poprzez
Ludności (ECHO). Zadaniem ECHO jest niesienie pomocy inwestycje w środki, które pomogą jej przygotować się
cierpiącym, poszanowanie godności ofiar i ratowanie na przyszłe wstrząsy.
ludzkiego życia. Działania te są jednym z najbardziej
widocznych przejawów solidarności jako podstawowej Wobec stale zmieniających się globalnych zagrożeń
wartości UE. i związanych z nimi nowych wyzwań konieczne jest ciągłe
dostosowywanie prowadzonych działań. Aby skuteczniej
W ostatnich latach wystąpiło wyjątkowo dużo sytuacji reagować na kryzysy, w 2010 r. UE połączyła obszary
kryzysowych. W 2014 r. Organizacja Narodów pomocy humanitarnej i ochrony ludności.
Zjednoczonych po raz pierwszy ogłosiła aż cztery sytuacje
nadzwyczajne odpowiadające  poziomowi 3  najwyższej Unijny mechanizm ochrony ludności pomaga krajom w nim
kategorii w skali ONZ. UE jest aktywna na wszystkich tych uczestniczącym zapobiegać katastrofom, przygotować się
czterech obszarach dotkniętych kryzysem: w Syrii, Sudanie na sytuacje nadzwyczajne i połączyć swoje zasoby, tak aby
Południowym, Republice Środkowoafrykańskiej i Iraku. można je było następnie udostępnić tym krajom, które
Niesie jednak również wsparcie osobom, które go padły ofiarą katastrof, po to by mogły szybko rozpocząć
potrzebują, w Afganistanie, w regionie Sahelu i w całej skoordynowane działania. Podczas gdy pomoc
Afryce, a także w Ameryce Środkowej i Południowej oraz humanitarna UE skierowana jest do krajów spoza UE,
Azji Południowo-Wschodniej. UE prowadzi też operacje zasoby mechanizmu mogą zostać zmobilizowane na
pomocowe na obszarach dotkniętych kryzysem od potrzeby sytuacji nadzwyczajnych zarówno poza UE, jak
dłuższego czasu, którymi społeczność międzynarodowa i na jej terytorium. Unijny mechanizm ochrony ludności
powoli przestała się interesować. należy do narzędzi zacieśniających współpracę na szczeblu
europejskim. Wspiera on wysiłki krajów członkowskich
Niesienie pomocy najbardziej potrzebującym to moralny podejmowane w celu ochrony ludności na szczeblu
imperatyw całej społeczności międzynarodowej, a Komisja
Europejska od wielu lat angażuje się w działania tego
rodzaju. Pomoc, jakiej udziela ECHO, trafia bezpośrednio do
potrzebujących, niezależnie od ich narodowości, wyznania,
płci czy pochodzenia etnicznego.
Działania Komisji Europejskiej wykraczają poza
bezpośrednią reakcję na skutki katastrof oraz na potrzeby
osób dotkniętych nimi. Inwestowanie w zapobieganie
ryzyku i gotowość na wystąpienie klęsk żywiołowych jest
zdecydowanie mniej kosztowne niż niesienie pomocy
w obliczu klęski oraz wychodzenie z kryzysu i odbudowa.
Wysiłki UE obejmują zatem pełny cykl działań związanych
z katastrofą: zapobieganie, zapewnienie gotowości,
reagowanie i odbudowÄ™.
Działania podejmowane w odpowiedzi na katastrofy są
łączone z szerokim wachlarzem innych działań, aby:
" zmniejszyć ryzyko katastrof, np. poprzez strategie
służące złagodzeniu skutków zmian klimatu,
UE finansuje pomoc humanitarnÄ… w Indiach od 1996 r.
© ACTED
4
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

krajowym, regionalnym i lokalnym, dostarczajÄ…c Zjednoczeni i solidarni
skutecznych narzędzi zapobiegania klęskom żywiołowym
i tym spowodowanym przez człowieka, przygotowywania Z ankiety przeprowadzonej w 2012 r. wynika, że 9 na 10
się do nich i reagowania na nie. Dzięki tym dodatkowym obywateli UE popiera finansowanie przez UE pomocy
i uproszczonym ramom niesienia pomocy UE jest w stanie humanitarnej. Mimo kryzysu gospodarczego odsetek takich
zwiększyć swoje zdolności w zakresie reagowania na osób wzrósł, co wskazuje na to, że europejskie działania
kryzysy i koordynacji działań oraz lepiej wykorzystywać w tym obszarze mają silne poparcie społeczne.
dostępne zasoby. Przeważająca większość uważa również, że skoordynowane
działania w zakresie ochrony ludności w obliczu katastrof
są bardziej skuteczne niż indywidualne interwencje
Zmieniajmy razem świat poszczególnych krajów.
Unia Europejska wraz ze swoimi państwami członkowskimi Odpowiedzialność za udzielanie pomocy humanitarnej
jest największym na świecie dawcą pomocy humanitarnej. spoczywa łącznie na Unii i jej krajach członkowskich,
Co roku z budżetu UE finansowana jest pomoc a sama pomoc dostarczana jest we współpracy
humanitarna, która trafia do ponad 120 mln ludzi w ponad z międzynarodowymi i lokalnymi organizacjami
90 krajach poza UE. humanitarnymi. W obszarze ochrony ludności UE
odpowiada za wspieranie, koordynację i uzupełnianie
Przeznaczana corocznie na pomoc humanitarną kwota działań swoich państw członkowskich. Rola koordynatora
ponad 1 mld euro, mimo że stanowi jedynie ułamek umożliwiła UE podejmowanie bardziej ambitnych inicjatyw
wydatków UE  mniej niż 1 proc. rocznego budżetu  przy wykorzystaniu wspólnych europejskich zasobów
pozwala w znacznej mierze sprostać potrzebom ludności i wiedzy specjalistycznej.
w sytuacjach kryzysowych. Udzielana przez UE pomoc
przynosi rzeczywiste rezultaty  przykłady to pomoc dla Aby zarządzać długotrwałymi skutkami katastrof oraz
Filipin mająca ustabilizować sytuację po przejściu tajfunu zwiększyć potencjał w zakresie zapobiegania i gotowości,
Haiyan w 2013 r., ochrona ludności cywilnej w następstwie pomocy humanitarnej i reagowaniu kryzysowemu muszą
powodzi, które w 2014 r. zniszczyły część Bośni towarzyszyć działania w innych obszarach, w tym
i Hercegowiny oraz Serbii, koordynowanie transportu w zakresie współpracy rozwojowej i ochrony środowiska.
powietrznego do Gwinei, Sierra Leone i Liberii w związku Oznacza to, że koordynacja na poziomie UE jest naprawdę
z największym odnotowanym dotąd wybuchem epidemii konieczna.
wirusa Ebola w 2014 r., pomoc dla milionów osób
stojących przed widmem głodu w regionie Sahelu czy też
wsparcie dla milionów syryjskich uchodz
ców uciekających
przed konfliktem w kraju rodzinnym.
Burundyjska rodzina zmuszona
do opuszczenia swojego domu
mogła do niego wrócić dzięki
pomocy UE
© European Union
5
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
Dlaczego musimy wzmocnić zdolność
Zrealizowane przez KomisjÄ™ inicjatywy w zakresie
budowania zdolności reagowania na klęski
społeczności najbardziej zagrożonych
spowodowane suszÄ… w regionie Sahelu i Rogu Afryki
katastrofami do reagowania na nie
przyniosły obiecujące rezultaty. Inicjatywy te
Każdego roku miliony ludzi cierpią wskutek suszy,
(odpowiednio AGIR-Sahel i SHARE) majÄ… na celu
powodzi, osunięć ziemi, cyklonów, trzęsień ziemi,
rozwiązywanie problemów związanych z suszą,
tsunami, pożarów i innych katastrof. Szacuje się, że
głodem i ubóstwem poprzez większą koordynację
97 proc. śmiertelnych ofiar klęsk żywiołowych
pomocy humanitarnej i rozwojowej. Na inicjatywÄ™
przypada na kraje rozwijające się. To również w tych
SHARE w Rogu Afryki przeznaczono od 2012 r.
krajach klęski skutkują najczęściej utratą z
ródeł
350 mln euro, a jej kontynuacją będą projekty
utrzymania. Dlatego pierwszorzędne znaczenie ma
realizowane w ramach 11. Europejskiego Funduszu
zwiększenie zdolności najbardziej zagrożonych
Rozwoju. Inicjatywa AGIR ma na celu udostępnienie
katastrofami społeczności w krajach rozwijających się
w latach 2014 2020 1,5 mld euro na rzecz
do przygotowania się na ewentualność katastrof
zbudowania zdolności reagowania w regionie Sahelu.
i skuteczniejszego radzenia sobie z ich skutkami.
Dzięki temu że Komisja koncentruje się na budowaniu
zdolności zagrożonych klęskami krajów do reagowania,
ocalonych zostanie więcej istnień ludzkich, środki będą
Na czym polega pomoc UE?
wydatkowane bardziej efektywnie, a poziom biedy
Zwiększanie zdolności do reagowania leży na spadnie  co zwiększy oddziaływanie pomocy i będzie
pograniczu między pomocą humanitarną sprzyjać trwałemu rozwojowi.
a wspieraniem rozwoju. MajÄ…c to na uwadze, w 2012 r.
Komisja Europejska zaproponowała Parlamentowi
Europejskiemu i Radzie nową politykę, zgodnie z którą
unijna pomoc humanitarna i rozwojowa ma zwiększyć
zdolność reagowania zagrożonych krajów oraz
zapewnić większą ochronę ludności dzięki planom
zarzÄ…dzania katastrofami oraz systemom wczesnego
ostrzegania.
W Vanuatu dzieci pomagajÄ…
zbudować model stale im
zagrażającego wulkanu
Mount Gharat
© European Union
6
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

Wspólna reakcja w obliczu
narastających zagrożeń A
agodzenie skutków katastrofy
klimatycznej: przypadek Vanuatu
Skala i częstotliwość zagrożeń humanitarnych
Region Pacyfiku jest jednym z najbardziej narażonych
występujących na całym świecie stale rosną. Zmiany
na klęski żywiołowe na świecie, zarówno pod
klimatu, wzrost liczby ludności połączony z urbanizacją,
względem częstotliwości, jak i intensywności i zakresu
działalnością przemysłową i degradacją środowiska  zagrożeń. Charakteryzuje się wysokim ryzykiem
wystąpienia cyklonów, trzęsień ziemi, tsunami,
wszystkie te czynniki razem wzięte stanowią główną
powodzi, osunięć ziemi, pożarów lasów i erupcji
przyczynÄ™ tego zjawiska.
wulkanicznych, a także epidemii.
Od czasu swojej pierwszej interwencji w 1992 r.
Vanuatu, państwo położone na archipelagu wysp na
w rozdartej wojną byłej Jugosławii po obecny kryzys
Oceanie Spokojnym, jest jednym z najsłabiej
humanitarny w Syrii i sprawnie skoordynowane działania
rozwiniętych krajów świata. Zmiany klimatyczne
służące ochronie ludności po przejściu tajfunu Haiyan na
spowodowały tam wzrost zagrożenia klęskami
Filipinach i w następstwie powodzi w Serbii oraz Bośni
żywiołowymi.
i Hercegowinie w 2014 r., UE skutecznie wykorzystywała
swój potencjał w zakresie reagowania na nowe wyzwania
UE pomaga lokalnym społecznościom radzić sobie ze
humanitarne. skutkami katastrof i zwiększyć ich gotowość na takie
wydarzenia, np. poprzez oceny zagrożeń, planowanie
awaryjne oraz budowę schronów na wypadek cyklonów.
W latach 2007 2012 UE przekazała Vanuatu kwotę
4,3 mln euro, by wspomóc przygotowanie tego państwa
na wypadek katastrofy, oraz 2,3 mln euro, by wesprzeć
społeczności, które padły ofiarą klęsk żywiołowych
w regionie zachodniego Pacyfiku. Obecnie w regionie
Oceanu Spokojnego realizowany jest program
o budżecie 3 mln euro, którego celem jest zapewnienie
gotowości na wypadek klęsk żywiołowych.
KATASTROFY I ICH OFIARY - TENDENCJE
700 450
432
421
Ofiary (w mln)*
414
413
Liczba zgłoszonych katastrof
400
386
600
343
350
355
500
332
300
278
259
400
250
227
200
300
150
200
100
100
50
0 0
1990 r. 1991 r. 1992 r. 1993 r. 1994 r. 1995 r. 1996 r. 1997 r. 1998 r. 1999 r. 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r.
*Ofiary: liczba ofiar śmiertelnych i osób dotkniętych katastrofą ogółem
y
ródło: Ośrodek Badań nad Epidemiologią Klęsk Żywiołowych (CRED)
Liczba zgłoszonych katastrof
658
343
Liczba zgłoszonych ofiar (w mln)*
284
267
245
217
7
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
Kontekst
Reagowanie na potrzeby
UE udziela pomocy doraz
nej w odpowiedzi na potrzeby UE uruchomiła inicjatywę  Europejski Ochotniczy Korpus
ludności dotkniętej katastrofą i dociera do tych, którzy Pomocy Humanitarnej , która ma wspomóc i uzupełnić
potrzebują pomocy najbardziej, bez względu na ich programy pomocy realizowane w krajach, gdzie pomoc jest
narodowość, wyznanie, płeć, pochodzenie etniczne czy najbardziej potrzebna (więcej informacji na temat tej
przekonania polityczne. inicjatywy znajduje siÄ™ w rozdziale  Perspektywy ).
Pomoc UE jest starannie dostosowywana w zależności od
konkretnej sytuacji kryzysowej, przy uwzględnieniu takich
czynników, jak płeć i wiek ofiar. Przed podjęciem decyzji Wspólne podstawowe wartości
o finansowaniu UE dokonuje oceny potrzeb.
Partnerzy współpracujący z UE przy udzielaniu pomocy
humanitarnej muszą szanować podstawowe wartości:
UE skupia swojÄ… uwagÄ™ na tych sytuacjach kryzysowych,
o których międzynarodowe media i darczyńcy zdążyli już
 Humanitaryzm: należy starać się łagodzić
zapomnieć, mimo że nadal istnieją tam duże potrzeby.
cierpienia wszędzie tam gdzie to możliwe.
W przypadku takich  zapomnianych kryzysów UE
 Neutralność: pomoc musi być udzielana bez
przeprowadza specjalne oceny sytuacji, aby rozpoznać
faworyzowania żadnej grupy ludności.
bieżące potrzeby i udzielić stosownej pomocy.
 Bezstronność: przy udzielaniu pomocy należy
kierować się wyłącznie kryterium potrzeb, bez
Pomoc we właściwym miejscu dyskryminacji.
o właściwym czasie
 Niezależność: pomoc humanitarna udzielana jest
jedynie po to, by złagodzić ludzkie cierpienia  nie
Interwencje podejmowane w imiÄ™ pomocy humanitarnej
może ona służyć innym celom.
i ochrony ludności przeprowadzane są często w wyjątkowo
trudnych warunkach  pomoc musi pilnie dotrzeć do ofiar
i być dostosowana do ich szczególnych potrzeb, podczas gdy
ograniczenia logistyczne i niebezpieczna sytuacja na miejscu
utrudniają dostęp do obszarów dotkniętych katastrofą. Pomoc w terenie
Oprócz ekipy liczącej 347 pracowników w centrali, UE Aby zaspokoić podstawowe potrzeby ofiar danej katastrofy
dysponuje też siecią 44 wyspecjalizowanych terenowych i pomóc im ochronić ich z
ródła utrzymania, pomoc
biur ds. pomocy humanitarnej w 39 krajach na całym humanitarna finansowana przez UE przybiera różne formy,
świecie wraz ze 148 ekspertami w tej dziedzinie, których stosownie do konkretnych okoliczności.
wspomaga na co dzień 320 członków personelu
miejscowego. W sytuacjach kryzysowych osoby te Pomoc żywnościowa może obejmować dostarczanie
wspierają od strony technicznej operacje finansowane przesiedleńcom racji żywnościowych, w tym specjalnych
przez UE, monitorują interwencje oraz pomagają w skali produktów żywnościowych dla bardzo niedożywionych
lokalnej, koordynując pomoc udzielaną przez darczyńców. dzieci w obszarach dotkniętych suszą oraz nasion
Uczestniczą one również w opracowywaniu strategii i nawozów dla rolników. Pomoc w gotówce, systemy bonów
interwencyjnych. i pomoc żywnościowa sprzyjają poprawie warunków życia
i rozwiązywaniu problemów z niedożywieniem.
UE wspiera finansowo około 200 partnerskich organizacji
humanitarnych, w tym wyspecjalizowane agencje Z kolei pomoc medyczna obejmuje szczepienia majÄ…ce
Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), organizacje zapobiegać epidemiom, leczenie obrażeń oraz
pozarządowe, agencje krajów UE oraz organizacje takie jak ustanowienie ośrodków podstawowej opieki zdrowotnej.
Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża oraz Inne rodzaje pomocy to dostarczanie leków i wyposażenia
Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego szpitalnego, szkolenie personelu i dostęp do podstawowej
Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Fundusze są opieki zdrowotnej. W pierwszej kolejności pomoc udzielana
przyznawane po przeanalizowaniu złożonych przez te jest najbardziej potrzebującym, czyli kobietom w ciąży
podmioty projektów zawierających informacje na temat i dzieciom.
planowanych metod niesienia pomocy ludności dotkniętej
katastrofÄ…. UE zapewnia koordynacjÄ™ dostarczanych
funduszy z tymi przekazywanymi bezpośrednio przez jej
kraje członkowskie oraz organizacje humanitarne.
8
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

W strefach dotkniętych katastrofą priorytetami są PRZYDZIAA
ŚRODKÓW BUDŻETOWYCH WEDA
UG SEKTORA
DZIAA
ALNOÅšCI (DANE Z 2013 R.)
zapewnienie dostępu do czystej wody i odpowiednia
kanalizacja  higiena i urzÄ…dzenia kanalizacyjne pozwalajÄ…
Koordynacja i wsparcie 5%
zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób. Pomoc polega
Ochrona
na kopaniu studni i budowaniu latryn oraz wodociągów, Gotowość na wypadek katastrofy 1%
7%
oczyszczaniu ścieków i edukacji w zakresie higieny.
Żywność
Transport 1%
Woda
i żywienie
i kanalizacja
40%
Zasadnicze znaczenie dla przetrwania ma zapewnienie
13%
ludności schronienia, które stanowi jedną z podstawowych
form ochrony ludzi, których domy zostały zniszczone
w wyniku klęski żywiołowej. Osoby takie otrzymują namioty
i plastikowe folie lub inne rodzaje prowizorycznego
schronienia. Operacje pomocowe obejmują także naprawę
infrastruktury, rozminowywanie, wsparcie
psychologiczno-społeczne oraz edukację.
Wiele operacji przygotowuje także mieszkańców do
radzenia sobie w warunkach katastrofy oraz Å‚agodzenia
Opieka zdrowotna i pomoc Schronienie 19%
skutków ewentualnych przyszłych katastrof dla ich
medyczna 14%
społeczności.
y
ródło: Komisja Europejska
RozwiÄ…zywanie sytuacji kryzysowych na
Lepsze przygotowanie na katastrofy na
całym świecie wspólnymi siłami
całym świecie  program DIPECHO
W przypadkach, w których można przewidzieć
Unijny mechanizm ochrony ludności obejmuje pełny cykl
zagrożenia i zapobiec katastrofom, lepsze
działań związanych z katastrofą  od zapobiegania
przygotowanie ludności i wdrożenie na miejscu
i przygotowania po reagowanie. Zaangażowane są w niego
odpowiednich mechanizmów reagowania może
obecnie 32 kraje: 28 państw członkowskich UE oraz
ograniczyć skutki katastrof. Temu właśnie służy unijny
Islandia, Norwegia, Czarnogóra i była jugosłowiańska
program  DIPECHO .
republika Macedonii. Dzięki połączeniu zasobów służących
ochronie ludności, które udostępniły te kraje, mechanizm
Projekty realizowane w ramach tego programu
zapewnia lepszą ochronę ludzi, środowiska naturalnego
skoncentrowane sÄ… na szkoleniach, budowaniu
i mienia. To kraj, w którym wystąpiła katastrofa,
potencjału, pogłębianiu świadomości, ustanawianiu
w pierwszej kolejności próbuje zaradzić jej bezpośrednim
i ulepszaniu lokalnych systemów wczesnego
skutkom. Jednak jeśli skala klęski przekracza krajowe
ostrzegania oraz planowaniu awaryjnym. ObejmujÄ…
zdolności reagowania, każdy dotknięty klęską kraj w UE
one zwykłe środki przygotowawcze, które często
i poza UE może zwrócić się o pomoc za pośrednictwem
lokalni mieszkańcy mogą wdrożyć sami. Zresztą
mechanizmu ochrony ludności. Katastrofy mają postać
w większości przypadków aktywnie uczestniczą oni
powodzi, pożarów lasów, trzęsień ziemi, burz czy tsunami,
w działaniach DIPECHO.
jak również ataków terrorystycznych, awarii technicznych
czy zagrożenia radiologicznego lub katastrofy ekologicznej,
Projekty realizowane sÄ… przez europejskie agencje
takiej jak zanieczyszczenie morza.
pomocowe oraz agencje ONZ we współpracy
z lokalnymi organizacjami pozarzÄ…dowymi
Gdy kraj dotknięty katastrofą zwraca się o pomoc, centrum
i miejscowymi władzami. Zasięg DIPECHO obejmuje
operacyjne unijnego mechanizmu ochrony ludności, czyli
osiem regionów narażonych na katastrofy. Są to:
Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC),
Karaiby, Ameryka Środkowa, Ameryka Południowa,
informuje o konkretnych potrzebach tego kraju wszystkie
Azja Środkowa, Azja Południowa, Azja
państwa uczestniczące w mechanizmie. Państwa te oferują
Południowo-Wschodnia, Afryka Południowo-Wschodnia
wsparcie rzeczowe, które umożliwia wysłanie ekspertów
oraz południowo-zachodni obszar Oceanu Indyjskiego
i wspomożenie działań podejmowanych na miejscu.
i region Pacyfiku.
Wsparcie to może mieć postać ekip poszukiwawczych
i ratunkowych, szpitali polowych, artykułów pierwszej
potrzeby, oczyszczalni wody lub modułów pompujących
o dużej wydajności, jak również specjalistycznych urządzeń
do odkażania w przypadku incydentów biologicznych lub
chemicznych. ERCC koordynuje europejskÄ… pomoc,
zestawiajÄ…c wezwania o pomoc i oferty pomocy,
ułatwiając, a często także współfinansując transport
9
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
pomocy oraz, w razie potrzeby, wysyłając zespoły mające
monitorować sytuację. ERCC pracuje 24 godziny na dobę,
Symulacje jako metoda przygotowań
siedem dni w tygodniu.
W 2014 r. w Grecji odbyła się unijna operacja
Prometheus  ćwiczenia symulacyjne na dużą skalę.
Unijny mechanizm ochrony ludności poprawia także
Jej celem było przetestowanie współpracy i zdolności
gotowość na wypadek klęsk żywiołowych w krajach
reagowania państw członkowskich w ramach unijnego
uczestniczących dzięki programom szkoleniowym
mechanizmu ochrony ludności. W operacji wzięły
i ćwiczeniom oraz wymianie ekspertów między różnymi
udział zespoły z Grecji, Chorwacji, Włoch i Cypru, jak
krajami. Inicjatywy te obejmują możliwość zdobycia również ERCC. Przy tej okazji przetestowano także
dodatkowej wiedzy przez personel ochrony ludności proces decyzyjny i przeanalizowano rolę ERCC.
w uczestniczących krajach. Pomagają one przyspieszać
i sprawniej koordynować pomoc udzielaną w ramach
Symulacja obejmowała podwójną katastrofę w terenie:
ochrony ludności oraz ułatwiają przekazywanie wiedzy
rozległy pożar w pobliżu obszarów zamieszkałych
i tworzenie sieci współpracy. dotarł do strefy przemysłowej, powodując wybuch.
Równocześnie przeprowadzono akcje ratownicze
Przekazywane są także środki finansowe na projekty i gaśnicze, a ludność z tych terenów ewakuowano.
w zakresie zapobiegania i zwiększania gotowości. Mogą
one polegać na zachęcaniu do prowadzenia badań
Wcześniejsze symulacje obejmowały m.in. pożar lasu
w tematyce zwiÄ…zanej z katastrofami, udoskonalaniu
wywołany przez iskry sypiące się z hamulców pociągu
narzędzi wczesnego ostrzegania oraz wspieraniu kampanii oraz zalanie wioski przez wodę z uszkodzonego
uświadamiających skierowanych do ogółu społeczeństwa. zbiornika retencyjnego. Tego rodzaju ćwiczenia
organizowane sÄ… co roku, przy wsparciu
Unijny mechanizm ochrony ludności koncentruje się na
finansowym UE.
obszarach, w których wspólne europejskie działanie może
przynieść największą wartość dodaną, oraz łączy ochronę
cywilnÄ… z innymi obszarami polityki UE, by maksymalnie
zwiększyć jej oddziaływanie.
Unijna operacja w zakresie
ochrony ludności
 Prometheus 2014
pozwoliła przetestować
współpracę i zdolności
reagowania państw
członkowskich
© European Union
10
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

Czym zajmuje siÄ™ UE
Wypełnianie zobowiązań
Od 1992 r. UE pomogła milionom ofiar katastrof na całym Ponad dwie dekady solidarności
świecie. Instytucje UE przekazują obecnie rocznie średnio
ponad 1 mld euro na pomoc humanitarnÄ… dla najbardziej W 2012 r. Biuro Pomocy Humanitarnej Komisji Europejskiej
potrzebującej ludności na świecie. Jeśli doliczyć do tego (ECHO) obchodziło dwudziestolecie swojego istnienia. Od
środki przekazywane przez kraje UE indywidualnie, Unia czasu utworzenia biuro przeszło istotną ewolucję. Decyzja
jest najważniejszym dawcą pomocy humanitarnej na o jego ustanowieniu została podjęta przez ówczesnych 12
świecie. Co roku UE dostarcza pomoc humanitarną, która państw członkowskich UE, gdy skala i zróżnicowanie
trafia do ponad 120 mln osób w 92 krajach poza UE. kryzysów humanitarnych, które wystąpiły na świecie
w 1991 r., uwidoczniły ograniczenia w zdolnościach
Od czasu utworzenia w 2001 r. unijny mechanizm ochrony reagowania Europy. Katastrofy na dużą skalę, takie jak
ludności monitorował ponad 300 katastrof i otrzymał konflikt w byłej Jugosławii, cyklon w Bangladeszu i głód
ponad 180 wniosków o pomoc. W latach 2010 2014 w Somalii, wymagały lepszej koordynacji na szczeblu UE,
mechanizm został uruchomiony w ponad 80 sytuacjach która by umożliwiła szybszą i skuteczniejszą reakcję.
kryzysowych w UE i poza niÄ….
W chwili rozpoczęcia działalności w Biurze Pomocy
Osiągnięć tych nie można mierzyć wyłącznie przy użyciu Humanitarnej Komisji Europejskiej zatrudnionych było
suchych statystyk  równie istotną rolę w unijnym około 40 pracowników. Dziś jest to duża, lecz sprawna
podejściu do pomocy humanitarnej i ochrony ludności ma organizacja, zatrudniająca 300 osób w centrali w Brukseli.
przygotowanie na wypadek katastrof, a także zapobieganie Oprócz tego w 44 biurach terenowych  zlokalizowanych
im, chociaż ten wpływ jest mniej widoczny. Istniejące ramy w krajach najbardziej dotkniętych kryzysami w Afryce, Azji
umożliwiają krajom UE skuteczne współdziałanie i Ameryce A
acińskiej  pracuje ponad 400 ekspertów
i propagowanie poszanowania międzynarodowego prawa ds. pomocy humanitarnej. Obok zasobów ludzkich
humanitarnego. i finansowych także ramy działania biura były stale
dostosowywane, by umożliwić UE sprostanie coraz
większym wyzwaniom.
W 2007 r. instytucje UE i 27 państw członkowskich
uzgodniły kluczowy dokument polityczny pt.  Konsensus
europejski w sprawie pomocy humanitarnej . Podkreślono
Afgańczycy otrzymują narzędzia w ramach finansowanych przez ECHO działań
podjętych w odpowiedzi na suszę, która wywołała głód i ucieczkę ludności
© European Union
11
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
w nim, że pomoc humanitarna UE nie jest narzędziem " Kiedy w 2011 r. Japonię dotknęły z niszczącą siłą
uprawiania polityki, oraz potwierdzono naczelne zasady trzęsienie ziemi i tsunami, UE dostarczyła 400 ton
pomocy humanitarnej: humanitaryzm, neutralność, pomocy rzeczowej oraz wysłała zespół specjalistów od
bezstronność i niezależność. Jasno określono w nim rolę ochrony ludności, w tym z zakresu logistyki i radiologii.
różnych podmiotów zajmujących się pomocą humanitarną Europejska pomoc finansowa trafiała do rodzin
w strefach ogarniętych kryzysem, by wzmocnić potencjał w najbardziej zniszczonych prowincjach.
pomocowy UE.
" W 2012 r. UE pomogła milionom ofiar głodu w regionie
Traktat lizboński, który wszedł w życie 1 grudnia 2009 r., Sahelu. Pomoc humanitarną dostarczono też setkom
wprowadził podstawę prawną dla pomocy humanitarnej tysięcy syryjskich uchodz
ców, którzy zbiegli z kraju po
UE, jak również dla strategii w zakresie ochrony ludności. wybuchu konfliktu.
Określono w nim rolę UE w działaniach na rzecz poprawy
ochrony przed katastrofami i zapobiegania im. Traktat " Od wybuchu wojny domowej w Sudanie Południowym
stanowi także, że UE powinna stosować międzynarodowe w 2013 r. swoje domy opuściło ponad 1,7 mln ludzi,
prawo humanitarne, w tym zasady bezstronności w tym 450 tys. osób, które schronienia szukały
i niedyskryminacji. w sąsiednich krajach. UE udało się udzielić wsparcia
2,4 mln osób, w tym w formie pomocy żywnościowej,
Obecnie analizowane są plany dalszego usprawnienia opieki zdrowotnej, wody i urządzeń sanitarnych,
metod reagowania przez UE na katastrofy. schronienia oraz zapewnienia bezpieczeństwa.
" Po katastrofalnej powodzi na Bałkanach w 2014 r.
Szybkie i skuteczne reagowanie uruchomiono unijny mechanizm ochrony ludności,
w ramach którego 23 państwa członkowskie oddały do
UE udzieliła pomocy ofiarom wielu katastrof na całym dyspozycji ekipy ratownicze, helikoptery ratunkowe
świecie. Przykłady najważniejszych interwencji i przeprowadzające ewakuację, łodzie motorowe,
przedstawiono poniżej. generatory, worki z piaskiem, namioty, koce i paczki
z pomocÄ… humanitarnÄ….
" Wojna w byłej Jugosławii doprowadziła do tego, że
w 1992 r. setki tysięcy osób zostało wysiedlonych,
głodowało oraz padło ofiarą traumatycznych przeżyć. Ratować ludzkie życie dzięki
UE dostarczyła na miejsce pomoc, w tym 300 tys. ton
zapobieganiu katastrofom
żywności, koców, materacy i środków higienicznych.
Działania UE prowadzone były zarówno na terytorium UE,
" Ofiary, które musiały uciekać ze swoich domów po jak i poza nim, a zakres osiągnięć był bardzo szeroki: od
ludobójstwie w Ruandzie w 1994 r., otrzymały pomoc UE, skutecznej koordynacji na szczeblu europejskim po udane
w tym środki medyczne, np. pomoc ofiarom odwodnienia szkolenie lokalnych ekspertów w innych częściach świata.
i szczepionki dla dzieci. Osoby, które zdecydowały się
wrócić do zniszczonych wiosek, otrzymały niezbędne " UE powołała do życia wiele różnych inicjatyw z zakresu
wyposażenie. wczesnego ostrzegania, w tym internetową platformę do
celów ostrzegania  Meteoalarm oraz  Globalny system
" Od czasu upadku reżimu Talibów w 2001 r. EU koordynacji i ostrzegania o katastrofach  nieprzerwanie
przekazała afgańskiej ludności pomoc o wartości ponad działający system gromadzenia danych i ostrzegania.
584 mln euro służącą zaspokojeniu jej najpilniejszych UE inwestuje również w systemy wykrywające konkretne
potrzeb. zagrożenia  takie jak trzęsienia ziemi, powodzie, pożary
lasów i tsunami  i ostrzegające przed nimi.
" W 2004 r. tsunami na Ocenie Indyjskim zabiło ponad
230 tys. osób. Początkowo UE skoncentrowała się na " Dzięki unijnym inwestycjom w technologie pozwalające
pomocy doraz
nej ofiarom. Długofalowe projekty zapobiegać katastrofom oraz łagodzić ich skutki, jak
obejmowały budowanie obozowisk dla ludzi również ścisłej współpracy z innymi partnerami udało się
pozbawionych dachu nad głową, finansowanie stworzyć europejski system informacji o pożarach lasów
pracowników udzielających pomocy medycznej czy zakup oraz europejski system ostrzegania przed zagrożeniami
łodzi rybackich, aby odtworzyć z
ródła utrzymania. powodziowymi.
" W 2010 r. szeroko zakrojone operacje pomocowe miały
miejsce w Sudanie i Pakistanie. W Sudanie UE pomogła
dostarczyć pomoc humanitarną sześciu milionom osób,
które padły ofiarą konfliktu i sezonowej powodzi.
W Pakistanie, przez który także przeszła powódz
,
12,5 mln osób otrzymało schronienie, żywność, wodę
pitnÄ…, opiekÄ™ medycznÄ… i urzÄ…dzenia sanitarne.
12
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

Mimo że ze względów bezpieczeństwa dostęp do
PRZYKA
AD I
oblężonych obszarów jest ograniczony, od początku
Syria: wielowymiarowa katastrofa humanitarna
kryzysu UE udostępniła niemal 3 mld euro, co czyni ją
i kryzys bezpieczeństwa największym na świecie dawcą pomocy dla dotkniętej
konfliktem ludności syryjskiej. Pomoc ta jest
W następstwie brutalnego stłumienia protestów
odpowiedziÄ… na najpilniejsze potrzeby najbardziej
w Syrii w marcu 2011 r. konflikt obrał kierunek
potrzebującej ludności w Syrii i w krajach ościennych,
prawdziwej wojny domowej o poważnych
a zwłaszcza zapotrzebowanie na usługi opieki
konsekwencjach humanitarnych dla Syrii i krajów z nią
medycznej i zaopatrzenia w wodÄ™.
sÄ…siadujÄ…cych.
Wsparcie zostało udzielone około 10,8 mln osób
Dziesiątki tysięcy ludzi straciło życie w walkach,
dotkniętych kryzysem i potrzebujących pomocy
a połowa ludności została zmuszona do opuszczenia
humanitarnej, które otrzymały doraz
nÄ… pomoc
swoich domów i ucieczki w trosce o swoje życie. Ponad
medyczną, żywność, ochronę, wodę, urządzenia
trzy miliony osób poszukało schronienia w sąsiednich
sanitarne i artykuły higieniczne, schronienie oraz
krajach, podczas gdy pozostała ludność znalazła się
wsparcie logistyczne. UE nadal przewodzi działaniom
w ogniu walk.
podejmowanym przez międzynarodową społeczność
w odpowiedzi na kryzys w Syrii. RolÄ™ lidera zapewniajÄ…
Sytuacja humanitarna stale siÄ™ pogarsza  jest to
jej stała pomoc humanitarna na miejscu, ściślejsza
obecnie najpoważniejsza katastrofa humanitarna
koordynacja międzynarodowych wysiłków oraz
i kryzys bezpieczeństwa na świecie. Całe pokolenie
intensywne propagowanie akcji humanitarnej.
dzieci dorasta w zetknięciu z wojną, przemocą
i śmiercią, pozbawione podstawowych wolności,
ochrony i możliwości kształcenia.
póz
niejszymi działaniami mającymi pomóc ludności
PRZYKA
AD II
w pokonaniu trudności.
Sahel: przypomnieć światu o zapomnianym
kryzysie Pomoc humanitarna udzielana w odpowiedzi na ten
kryzys pozwoliła uratować wiele osób oraz ograniczyła
W latach 2011 2013 co ósma osoba na świecie
jego wpływ na losy miejscowych rodzin. UE odegrała
cierpiała z powodu chronicznego głodu  liczba ta
kluczową rolę w kierowaniu uwagi międzynarodowej
stale rośnie. Wynika to ze wzrostu liczby ludności
społeczności na ten region. UE nie tylko udziela
i wzrostu częstotliwości i intensywności klęsk
pomocy doraz
nej. Dokłada też starań, aby brak
żywiołowych i katastrof spowodowanych przez
bezpieczeństwa żywnościowego został uznany za
człowieka, przez co najbardziej zagrożonym
problem strukturalny, podkreślając w ten sposób jego
społecznościom coraz trudniej jest się wyżywić.
wagę w walce z ubóstwem.
Region Sahelu rozciÄ…gajÄ…cy siÄ™ od zachodu do
W regionie Sahelu i Rogu Afryki nawracajÄ…ca susza
wschodnich terenów Afryki Subsaharyjskiej należy do
naraziła na widmo głodu miliony osób. Brak
najbiedniejszych na świecie. Kolejne kryzysy
bezpieczeństwa żywnościowego dotyka jednak także
żywnościowe, susze i zacofanie grożą dziesiątkom
grupy ludności w trudnej sytuacji w innych krajach,
milionów osób widmem głodu. Wsparcie UE rośnie
takich jak Pakistan czy Jemen. Ponad jedna trzecia
proporcjonalnie do skali tego kryzysu humanitarnego.
rocznego budżetu UE przeznaczonego na pomoc
Od początku 2012 r. UE zwiększyła swoją pomoc
humanitarnÄ… jest wykorzystywana na dostawy
humanitarnÄ… dla tego obszaru do ponad 507 mln euro.
żywności w sytuacjach kryzysowych, co czyni z UE
Podejmowane interwencje prowadzone sÄ… w kolejnych
jednego z największych światowych dawców
etapach i łączą zwiększanie przygotowania na kryzysy
żywnościowej pomocy humanitarnej. Od 2010 r. biuro
za pośrednictwem inicjatywy AGIR z reagowaniem
ECHO udzieliło wsparcia ponad 100 milionom ludzi
kryzysowym w okresach, gdy trudno o żywność, oraz
zmagających się z poważnym brakiem bezpieczeństwa
żywnościowego.
13
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
PRZYKA
AD III
helikoptery ratunkowe i przeprowadzajÄ…ce ewakuacjÄ™,
Å‚odzie motorowe, generatory, worki z piaskiem,
Powodzie na Bałkanach: od skomplikowanej
namioty, koce i paczki z pomocÄ… humanitarnÄ….
operacji do współpracy na szczeblu
Równolegle do obu krajów wysłano ponad 800
europejskim członków ekip ratunkowych. Ponadto do Serbii oraz
Bośni i Hercegowiny zostały wysłane dwa unijne
W maju 2014 r. przez Serbię oraz Bośnię
zespoły specjalistów w zakresie ochrony ludności UE,
i Hercegowinę przetoczyły się niszczycielskie powodzie,
aby pomóc w koordynacji działań na miejscu
najgorsze od ponad wieku. Setki tysięcy osób straciło
i wesprzeć akcję ratunkową. W samej Bośni
środki utrzymania i zostało ewakuowanych ze swoich
i Hercegowinie uratowano ponad 1 700 osób. Komisja
domów. Europejska dofinansowała również transport pomocy
materialnej i personelu. Dodatkowo sporzÄ…dzono
ponad 80 map satelitarnych, które ułatwiły rozeznanie
Sytuacja była problematyczna pod wieloma
się w sytuacji zarówno krajom dotkniętym klęską, jak
względami. W miastach zabrakło energii elektrycznej
i tym udzielajÄ…cym pomocy.
i wody bieżącej, za mało było też wody butelkowanej,
żywności, leków i koców. W wielu dotkniętych
Oprócz pomocy rzeczowej przekazanej przez państwa
obszarach została zniszczona kluczowa infrastruktura,
członkowskie UE za pośrednictwem unijnego
w tym mosty i drogi oraz placówki medyczne
mechanizmu ochrony ludności, UE przeznaczyła
i oświatowe. Szacuje się, że powodzie, lawiny błotne
również kwotę 3 mln euro w formie pomocy
i osunięcia ziemi dotknęły ponad trzy miliony osób
humanitarnej dla najbardziej dotkniętych skutkami
zarówno w Bośni i Hercegowinie, jak i w Serbii.
klęski grup ludności w tych dwóch krajach. Środki te
pozwoliły dostarczyć pomoc humanitarną dla pół
W odpowiedzi uruchomiony został unijny mechanizm
miliona osób. Jednak oba kraje mają jeszcze ogromne
ochrony ludności, w ramach którego oferty złożyły 23
potrzeby  muszą poradzić sobie ze skutkami powodzi
państwa członkowskie. Pomoc rzeczowa obejmowała
i odbudować zniszczone regiony.
W ramach unijnego
mechanizmu ochrony ludności
słoweński śmigłowiec
dostarcza pomoc ofiarom
powodzi w Bośni
i Hercegowinie
© European Union
14
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

medyczne i funkcjonowanie mobilnych laboratoriów,
PRZYKA
AD IV
jak również dostarczyć potrzebny sprzęt i personel.
Ebola w Afryce Zachodniej  reakcja UE na
najgroz
niejszy dotÄ…d zarejestrowany wybuch
Kraje dotknięte epidemią i organizacje humanitarne
epidemii starają się kontrolować rozprzestrzenianie się choroby,
jednak muszą stawiać czoła wielu trudnościom, takim
Afryka Zachodnia walczy obecnie z najpoważniejszą
jak ograniczone możliwości w zakresie transportu,
w historii epidemiÄ… wirusa Ebola. Jest to pierwszy raz,
przypadki zachorowań i zgonów wśród pracowników
kiedy wirus Ebola rozprzestrzenił się w tym regionie,
służby zdrowia, brak sprzętu medycznego, a także
od jego odkrycia w roku 1976. Od momentu gdy
postępujący brak bezpieczeństwa żywnościowego
w marcu 2014 r. w Gwinei wykryto pierwszy przypadek
i ograniczony dostęp do bezpiecznej wody pitnej
zachorowania, wirus błyskawicznie rozprzestrzenił się
i infrastruktury sanitarnej.
w Liberii i w Sierra Leone, a chorzy i ofiary śmiertelne
liczeni są już w tysiącach. Ponieważ nie ma żadnego
W odpowiedzi Komisja Europejska wysłała ekspertów
lekarstwa ani szczepionki na tÄ™ chorobÄ™, wskaz
nik
w dziedzinie pomocy humanitarnej i specjalistyczny
śmiertelności osiąga 60 90 proc., co czyni ją jedną
sprzęt, w tym także zapewniła transport lotniczy do
z najgroz
niejszych chorób.
celów przewożenia towarów i ewakuacji personelu.
UE jako jedna z pierwszych zareagowała na wybuch
Wysiłki podejmowane przez UE są stale nasilane, aby
epidemii i zwiÄ…zane z tym potrzeby miejscowej
zatrzymać nieustające rozprzestrzenianie się wirusa.
ludności. Komisja Europejska i państwa członkowskie
Na wniosek Åšwiatowej Organizacji Zdrowia
wydały w związku z epidemią ponad 1 mld euro, co
uruchomiono również unijny mechanizm ochrony
pomogło wzmocnić krajowe systemy opieki
ludności, aby umożliwić kompleksową i skoordynowaną
zdrowotnej, udzielić najpilniejszej pomocy
akcję w regionie dzięki udostępnieniu pomocy
humanitarnej i rozwojowej, wspomóc badania
rzeczowej i wiedzy specjalistycznej.
Konieczne sÄ… intensywne
wysiłki, aby ograniczyć
rozprzestrzenianie siÄ™
największej w historii
epidemii wirusa Ebola
w Afryce Zachodniej
i zapobiec nowym ofiarom
śmiertelnym
© European Union
15
P O M O C H U M A N I T A R N A I O C H R O N A L U D N O Åš C I
Perspektywy
Sprostanie potrzebom
UE zawsze szybko reagowała na potrzeby humanitarne na
całym świecie, nie tylko pełniąc rolę głównego darczyńcy,
ale także tworząc normy w zakresie poszanowania
międzynarodowego prawa humanitarnego i zasad
humanitarnych. Zasadnicze znaczenie ma zadbanie o to, by
mechanizmy wprowadzone na wypadek sytuacji
kryzysowych nadążały za wyzwaniami, jakie stawia przed
nami coraz bardziej zagrożony kryzysami współczesny
świat, i za wzrastającym zapotrzebowaniem na pomoc.
W związku z tym UE nieustannie stara się dostosowywać
i ulepszać swoje metody reagowania na katastrofy, tak aby
były one jeszcze skuteczniejsze.
Rumunka Diana Tonea, która wyjechała na Haiti jako członek
UE uważa, że operacje prowadzone w obliczu katastrof są Korpusu Pomocy Humanitarnej, opisuje to doświadczenie jako
dużo bardziej efektywne, jeśli odpowiednie zaplecze jest  trudne, ale dające dużą satysfakcję
dostępne na miejscu. Dlatego dokłada starań, aby
zwiększyć zdolność reagowania społeczności lokalnych
i przygotować je na przyszłe wstrząsy. Do udziału w programie zgłosić się będą mogli zarówno
młodzi ludzie, którzy planują zawodowo zajmować się
UE będzie aktywnym uczestnikiem dyskusji prowadzonych pomocą w sytuacjach kryzysowych, jak też eksperci
w związku ze światowym szczytem humanitarnym, które w zakresie pomocy humanitarnej, którzy mają już
dotyczą poprawy skuteczności międzynarodowego systemu doświadczenie w tej dziedzinie.
pomocy humanitarnej.
UE zagwarantuje, że uczestnicy będą wysyłani tam, gdzie
Zwiększa się też rola i zakres koordynacji ochrony ludności, ich umiejętności są najbardziej potrzebne, oraz że
a to dzięki nowej podstawie prawnej, szeregowi przyczynią się oni do rozbudowy miejscowego potencjału
innowacyjnych instrumentów takich jak dobrowolne i zwiększenia grona miejscowych wolontariuszy. Jednym
połączenie europejskich zasobów, w pełni skutecznemu z priorytetów jest zapewnienie wolontariuszom
europejskiemu centrum operacyjnemu (Centrum bezpieczeństwa.
Koordynacji Reagowania Kryzysowego), jak również szerzej
prowadzonym działaniom promującym klauzulę W ramach pierwszej serii projektów pilotażowych ponad
solidarności, strategicznym kontaktom 250 Europejczyków zostało wysłanych do ponad 40 krajów,
z międzynarodowymi partnerami i współpracy między w tym Haiti, Indonezji, Mozambiku i Tadżykistanu. Aby
poszczególnymi służbami Komisji. przygotować się do pracy w terenie, przed wyjazdem biorą
oni udział w szkoleniu, w którym elementy teoretyczne
łączone są z zajęciami praktycznymi. Po zakończeniu
Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy pilotażowej fazy programu, w 2015 r. do potrzebujących
Humanitarnej krajów zostaną wysłani pierwsi wolontariusze
Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy
UE ustanowiła Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej.
Humanitarnej, aby dać obywatelom możliwość udziału
w operacjach humanitarnych. Zgodnie z tym, co zostało Program ten zwiększy zdolność Unii do udzielania pomocy
przewidziane w traktacie lizbońskim, we wrześniu 2012 r. humanitarnej dostosowanej do potrzeb i pozwoli wyszkolić
Komisja Europejska przedłożyła plany stworzenia dla przyszłych liderów inicjatyw humanitarnych,
ok. 18 tys. osób możliwości uczestniczenia na zasadzie a równocześnie da młodym Europejczykom szansę na
wolontariatu w operacjach humanitarnych prowadzonych wykazanie się solidarnością z potrzebującymi.
na całym świecie w latach 2014 2020.
© European Union
16
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 

Unijna inicjatywa  Dzieci pokoju  Dzięki projektom finansowanym przez Unię Europejską
i realizowanym przez partnerskie organizacje
dziedzictwo Pokojowej Nagrody Nobla
humanitarne unijna inicjatywa  Dzieci pokoju
10 grudnia 2012 r. Unia Europejska otrzymała
stworzyła szansę zdobycia wykształcenia ponad
Pokojową Nagrodę Nobla. Nagroda ta zainspirowała
108 tys. dziewcząt i chłopców w 12 krajach na całym
UE do powołania inicjatywy  Dzieci pokoju , której
świecie. Do tej pory w inicjatywie udział wzięły dzieci
celem jest finansowanie projektów humanitarnych,
z Pakistanu, Demokratycznej Republiki Konga, Etiopii,
które służą zapewnieniu edukacji dzieciom żyjącym
syryjscy uchodz
cy w Iraku, dzieci z Sudanu
w obszarach dotkniętych konfliktami. Od 2012 r. UE
Południowego, Czadu, Republiki Środkowoafrykańskiej,
stale zwiększa środki finansowe przeznaczone na tę
Somalii, Afganistanu, Birmy, Kolumbii i Ekwadoru.
inicjatywę, pomagając w ten sposób najmłodszym
ofiarom konfliktów.
Dzieci w regionach dotkniętych konfliktami znajdują
się w wyjątkowo trudnej sytuacji. Dziewięćdziesiąt
proc. ofiar konfliktów na świecie stanowią cywile,
z czego połowa to dzieci. W wyniku konfliktów siedem
mln dzieci zostało uchodz
cami, a 13 mln zostało
przesiedlonych w obrębie swojego kraju. Ponad 28 mln
dzieci zostało pozbawionych możliwości uczenia się
w szkole. Jednym z priorytetów działań służących
wspieraniu i ochronie dzieci z obszarów dotkniętych
konfliktem jest inwestowanie w zapewnienie im
dostępu do szkół, bezpiecznego środowiska szkolnego
i psychologiczno-społecznego wsparcia
w przezwyciężaniu traumatycznych doświadczeń
z czasu wojny.
Dzięki edukacji dzieci będące ofiarami konfliktów mają szansę
na normalne dzieciństwo
Inicjatywa  Dzieci pokoju (http://ec.europa.eu/echo/en/
what/humanitarian-aid/children-of-peace)
Więcej informacji
X Unijna pomoc humanitarna i ochrona ludności: http://ec.europa.eu/echo/
X Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej:
http://ec.europa.eu/echo/en/what/humanitarian-aid/eu-aid-volunteers
X Inicjatywa  Dzieci pokoju : http://ec.europa.eu/echo/en/what/humanitarian-aid/children-of-peace)
X Na pytania na temat Unii Europejskiej odpowie serwis Europe Direct: 00 800 6 7 8 9 10 11
http://europedirect.europa.eu
ISBN 978-92-79-42500-4
doi:10.2775/8243
NA-01-14-999-PL-C