Razem z rodzicami |

Przedszkolak

na start

Jak dobrze zacząć?

Aleksandra Batura, Maja Chyża, Katarzyna Pyrgiel dwóch lat jako czas wyłaniania się

autonomii jest jedynie umowny i nie

Czas pójścia dziecka do przed- wiście, że maluch w okresie wczesne- jest regułą, że dwulatek powinien szkola jest niewątpliwie sytua-go dzieciństwa oraz w wieku przed-

przejawiać wolę autonomii. Dzieci

cją stresową – nie tylko dla niego, szkolnym nie stanie się w pełni auto-różnią się pod względem tempa roz-

ale również dla rodziców. Maluch nomiczną jednostką – osoba dorosła woju, dlatego nawet jeśli pociecha

musi poradzić sobie z dłuższą rozłąką

również nią nie jest. Jednak u dwu-

znajomej pomyślnie przeszła trening

z mamą i tatą, a także sprostać wyma-

latka, a nawet i młodszego dziecka, czystości, nie oznacza to, że twoje ganiom przedszkolnym. Jak każda można dostrzec przejawy woli bycia dziecko także powinno mieć to za

sytuacja stresowa, pójście trzylatka samodzielnym już w kilku obszarach sobą, a na pewno nie może to być

do przedszkola może być zinterpreto-

codziennego życia. Jeśli słyszymy: Ja

powodem zawstydzania malucha

wane przez dorosłych jako wyzwanie

sam lub Ja sama, nie ma potrzeby i stawiania mu wysokich wymagań.

lub jako zagrożenie, a z nastawieniem

wyręczania malucha w danej czynno-

Przed dorosłym stoi niewątpliwie

wiążą się odpowiednie emocje.

ści. Zadaniem dorosłego jest zadbać trudne zadanie dostrzegania przeja-Jeśli dziecko czuje, że mama obawia

o rozwój autonomii u dziecka w taki

wów woli dziecka, co wymaga dużej

się pierwszego dnia zajęć w przed-

sposób, by czuło się kompetentne wrażliwości i cierpliwości, ale nie jest szkolu, ono także zaczyna odczu-i samodzielne w pewnych obszarach

to równoznaczne z narzucaniem mu

wać niepokój i nie chce tam iść. Na

życia, na które pozwala mu poziom

samodzielności, ponieważ dziecko

szczęście maluchy �śzarażają się” nie rozwoju, m.in. układu mięśniowe-ma wolę samodzielności, a dorosły

tylko negatywnymi emocjami. Warto

go i nerwowego. Maluch jest jeszcze

ma jedynie pozwolić na jej rozwój.

więc już wcześniej zadbać o rozwój dość słaby fi zycznie i nie ma w pełni ich samodzielności, tak by nie tylko

rozwiniętej koordynacji wzrokowo-

Nie przedłużaj zależności

dorosły był pewien, że dziecko posia-

-ruchowej, by mógł samodzielnie

Mimo tego, że maluch stopnio-

da wystarczające umiejętności, by wykonywać czynności wymagające wo staje się autonomiczną jednost-poradzić sobie w nowym miejscu, precyzji czy dużej siły. Nic nie stoi ką, wciąż potrzebuje opieki i wspar-ale także by maluch nabrał wiary jednak na przeszkodzie, aby aktywnie cia dorosłych, choć już nie w takim

w swoje umiejętności i nie obawiał się

uczestniczył w spożywaniu posiłków

stopniu, jak w pierwszym roku życia.

dłuższej rozłąki z domownikami.

czy brał udział w treningu czystości.

Przed pójściem do przedszkola nie-

Należy cały czas pamiętać, że nie

zwykle ważne jest przygotowanie

Samodzielny nie oznacza

można wymagać od dziecka samo-

dziecka na fi zyczną i psychiczną

samowystarczalny

dzielności przekraczającej jego możli-

separację od opiekunów. Jeśli maluch

Opiekunowie dwulatków mogą wości, ponieważ skutkuje to osamot-pozostaje w ścisłej symbiozie z mamą

wątpić w możliwość rozwoju samo-

nieniem i poczuciem bycia niezro-

i tatą aż do pierwszego dnia zajęć

dzielności u tak małego dziecka. Oczy-

zumianym przez opiekunów. Wiek w przedszkolu, rozłąka z rodzicami 46

Wychowanie w Przedszkolu nr 6 | czerwiec 2013

| Razem z rodzicami

na czas pobytu w nowym miejscu ze zmiany środowiska. Pozwoli to potrzeby, zanim ono zdąży je zwerba-będzie dla niego przykrym przeży-

również na zapoznanie się z osoba-

lizować, maluch nie ma okazji do sta-

ciem i wywoła negatywne emocje.

mi, które niebawem będą odgrywały

nia się ekspertem we własnym życiu.

Warto stwarzać jak najwięcej oka-

ważną rolę w wychowaniu waszej

Mama może �śnie zgadnąć” popraw-

zji do kontaktów pozarodzinnych. pociechy. Możecie z wyprzedzeniem nie, ale skoro jest dorosła, to może

Dziecko uczy się wtedy, że jego świat

zintegrować się z rodzicami innych wie lepiej, czego teraz potrzebuję i jak nie kończy się na domu, a zabawa przedszkolaków. Budowaniu poczu-się czuję. Jednak wszystkowiedząca

na placu zabaw z nowymi dla niego

cia bezpieczeństwa niewątpliwie mama nie będzie mogła towarzyszyć kolegami – nawet gdy mamy nie ma

sprzyja możliwość wcześniejszego mu w przedszkolu, a panie pracujące w pobliżu, bo rozmawia z sąsiadkami

zapoznania się z rówieśnikami – dziec-

w nim mają do opieki całą gromadkę

na ławce – nie jest straszna, ale przy-

ko chętniej wybierze się do przed-

dzieci i oczekują, że przedszkolak jest

jemna.

szkola we wrześniu, gdy będzie wie-

na tyle samodzielny, że umie wyrazić

Warto wykorzystywać różne oka-

działo, że jest to przyjazne miejsce.

własne pragnienia, potrzeby, uczucia

zje, aby pokazać dziecku, że jako

nie tylko za pomocą gestów. Dziecko

rodzice nie jesteśmy specjalistami Czy muszę brać to na siebie, powinno być na tyle autonomiczne,

w każdej dziedzinie, ale że inni doroś-

czy może mogę to zostawić

by móc zakomunikować drugiej oso-

li, mogą mu lepiej pomóc rozwią-

dziecku?

bie słowami, w sposób zrozumiały,

zać jego problem niż my np. pani

Dorośli wolą w większości nowych

że np. jest głodne czy potrzebuje iść

w przedszkolu, (Faber i Mazlish, 1993)

sytuacji chronić dzieci �śna zapas” teraz do toalety. Ułatwia to pracę

– może zna więcej zabaw paluszko-

przed bólem czy niepowodzeniem. opiekunek, a u przedszkolaka wzmac-wych albo nauczy je nowego wierszy-

Częsty problem stanowi dla opieku-

nia się poczucie sprawstwa i możli-

ka, którego my nie znamy. Przedszko-

nów odróżnienie irracjonalnych prze-

wości wpływania na otoczenie.

lak od opiekunów uczy się stosunku

konań o niebezpieczeństwie od rze-

do obcych ludzi, dlatego ważne jest,

czywistego niebezpieczeństwa, a naj-

Dziecięcym zmaganiom

aby nie straszyć przedszkolem i oso-

łatwiejszym rozwiązaniem tego dyle-

należy się szacunek

bami tam pracującymi. Jeśli dziecko

matu jest dominacja kontroli doros-

Dziecko, mimo tego, że bardzo chce

w domu psoci, a rodzice na jego łych i ograniczanie samodzielności coś samodzielnie zrobić, jest ogranicza-wybryki odpowiadają: Zobaczysz, pani

dziecka. Nie warto doszukiwać się ne przez swój fi zyczny rozwój. Maluch w przedszkolu to ci dopiero pokaże, to w każdej nowej sytuacji czyhającego

czasami podejmuje się pewnej aktyw-

nie można oczekiwać pozytywne-

zagrożenia. Warto natomiast odnosić

ności albo chce to zrobić, ale nie jest na

go nastawienia malucha do nowych

się do nieznanych dotąd malucho-

to w pełni gotowy, bo np. nie ma jesz-

opiekunek.

wi sytuacji jako możliwości zdoby-

cze wystarczająco rozwiniętego ukła-

Dziecko, zanim rozpocznie swoją cia przez niego nowych doświadczeń du mięśniowego bądź nie jest przy-przygodę w przedszkolu, powin-

i nabycia nowych umiejętności. Doroś-

gotowany emocjonalnie. Działanie

no mieć również okazję przebywa-

li przenoszą na dzieci swoje lęki dziecka zakończone niepowodzeniem nia z innymi dorosłymi, nie tylko i obawy, co prowadzi do tego, że stają nie może skutkować jego zawstydza-rodzicami, i proszenia ich o pomoc.

się one lękliwe i bojaźliwe. Dla roz-

niem i krytykowaniem – warto wyra-

Żaden człowiek, nawet dorosły, nie woju malucha ważna jest możliwość zić zaufanie do gotowości malucha,

jest samowystarczalny i samodzielny

zmierzenia się z nowymi sytuacjami.

mówiąc np. Pewnego dnia będziesz mógł

w każdej dziedzinie życia. Ważne jest,

Nie oczekujmy od dwulatka, że zrobi

korzystać z łazienki, tak jak mama i tata

by zapobiec wykształceniu u dziecka

coś bezbłędnie, wzorowo – pozwólmy

(Faber i Mazlish, 1993, s. 172).

przekonania, że skoro zaczyna stawać

mu na błędy. To, że dziecko zrobiło

Prawidłowe wykonanie nowej

się zindywidualizowaną osobą, to coś nie tak, jak tego oczekiwaliśmy, czynności jest możliwe dzięki długiej

musi radzić sobie ze wszystkim samo.

nie oznacza porażki dorosłego. Błędy

nauce, na którą składają się próby

Dobrym pomysłem jest skorzysta-

przedszkolaka to tylko jego błędy, ale

i błędy. Należy pozwolić dziecku

nie z zajęć adaptacyjnych, coraz częś-

są niezbędne do rozwoju poczucia na zajmowanie się swoim ciałem ciej organizowanych w przedszkolach

własnych możliwości.

w takim stopniu, w jakim jest na to

jeszcze zanim dziecko na stałe dołączy

Żaden dorosły nie ma takich umie-

gotowe. Maluch nie od razu włoży

do grona przedszkolaków. Na takie jętności, aby ochronić dziecko przed sweterek albo buciki, zwykle zajmuje

zajęcia zaproszeni są również rodzice.

wszystkimi możliwymi przykrościa-

mu to dużo czasu, więc dorośli często

Jest to świetna okazja, by wspólnie mi – i całe szczęście. Maluch, jeszcze go w tym wyręczają. Brak cierpliwości

z maluchem przełamać strach przed

zanim pójdzie do przedszkola, musi

i pośpiech dorosłych nie są niestety

nowym otoczeniem. Zabierając dziec-

nabyć umiejętności mówienia o tym,

sprzymierzeńcami w kształtowaniu

ko na takie zajęcia, stwarzacie mu co go boli i czego potrzebuje, a więc się samodzielności przedszkolaka.

szansę oswojenia się z przedszkolem.

musi wiedzieć, jak zakomunikować Cele, które stawia sobie maluch, nie Macie możliwość wspólnego zwie-innym, że doświadcza przykrości. są może tak duże i spektakularne –

dzania nowego miejsca, co przełoży

Jeśli mama towarzyszy dziecku na w oczach dorosłych – jak cele sta-się na zmniejszenie stresu wynikłego

każdym kroku i rozpoznaje jego wiane sobie przez dorosłych, dlatego Wychowanie w Przedszkolu nr 6 | czerwiec 2013

47

Razem z rodzicami |

jego zmagania z włożeniem bucików,

uczesaniem się, włożeniem bluzki

Jak pomóc dziecku

do spodenek mogą irytować opieku-

zaadaptować się w przedszkolu?

nów i skłaniać do ciągłego pytania:

Co tak długo? , a w końcu prowadzić



Nigdy nie straszmy dziecka przedszkolem.

do tego, że dorośli wyręczają dziec-



W domach wprowadzajmy zasady i wspólnie z pociechą pilnujmy, by były ko w różnych czynnościach. Tym

przestrzegane.

samym przedszkolakowi odbierana



Przyzwyczajajmy dziecko do jedzenia urozmaiconych potraw. Uczmy samo-jest nadzieja, że sobie poradzi z tym

dzielnego jedzenia.

zadaniem.



Odzwyczajmy je od smoczka, pampersów czy picia z butelki.

Maluchom często się powtarza:



Nauczmy dziecko zrozumiale komunikować swoje potrzeby fizjologiczne.

To za trudne dla ciebie, Nie poradzisz Pozwólmy maluchowi zabrać do przedszkola domowego �śtowarzysza” – niech sobie, Jesteś na to za mały, Nie wchodź

będzie to np. ulubiona przytulanka czy samochodzik.

tam! Przecież zaraz spadniesz, Zaczekaj, Nie pokazujmy dziecku własnych obaw związanych w pójściem do przedszkola.

nie ruszaj! Zrobię to za ciebie. Dziec-Organizujmy krótkie pożegnania, nie wracajmy sprawdzić, czy pociecha się ko, otrzymując tego typu informacje

bawi. Przedłużające się pożegnania są dla niej bardziej stresujące.

zwrotne od opiekunów, nabiera prze-



Przychodźmy po dziecko punktualnie, bądźmy w tej kwestii przewidywalni.

konania, że nie jest zdolne do pora-



Pozwólmy maluchowi na samodzielność, szczególnie w zakresie samoobsługi.

dzenia sobie z pewnymi czynnościami



Zaangażujmy dziecko w przygotowania do przedszkola. Mogą to być np.

i że w dużej mierze pozostaje cały

wspólne zakupy.

czas zależne od dorosłych. Jeśli takie



Chwalmy malucha za to, że dzielnie radzi sobie w nowej sytuacji. Porozma-doświadczenia powtarzają się, maluch

wiajmy z nim o tym, że nawet dorośli trochę denerwują się, gdy robią coś przestaje mieć ochotę na podejmoważnego pierwszy raz, ale po jakimś czasie czują się lepiej.

wanie działań i eksperymentowanie

w zakresie nowych umiejętności.

Przedszkolak potrzebuje pozy-

tywnych wzmocnień od opiekunów,

wać, że to był jego wybór, a w istocie

jest, by je rozumiał i wiedział, dlacze-

którzy obserwują jego zmagania, decyzja została podjęta już wcześniej, go trzeba ich przestrzegać. Opieku-a więc zachęt, zasłużonych pochwał,

np. nie pytajmy dziecka, czy po obie-

nowie powinni więc zadbać, by były

okazywania radości i cieszenia się dzie chce iść na plac zabaw, czy poba-jasno sformułowane, w języku zrozu-

razem z nim z osiągniętych sukce-

wić się w domu, jeśli jeszcze przed miałym przez najmłodszych.

sów. Dla dorosłego podjęcie przez spytaniem pociechy postanowiliśmy, W miarę możliwości reguły te

dziecko decyzji, czy chce napić się pół

że pójdziemy z nią na dwór.

powinny być negocjowalne, a dziec-

szklanki soku, czy szklankę herba-

ko powinno mieć udział w ich sfor-

ty, może wydawać się błahostką, ale

Niezależnie od wieku,

mułowaniu. Ponadto powinno

dla malucha, który dopiero zaczyna

każdy jest ekspertem

odczuć, że dorośli wierzą, że im spro-

podejmować swoje własne decyzje, w swoim życiu sta. Nie można jednak przedstawić

jest to znaczący krok w rozszerzaniu

Dziecko w okresie wczesnego dzie-

maluchowi listy zasad, których powi-

kontroli nad swoim życiem. Dla dwu-

ciństwa zaczyna przejawiać swoją nien przestrzegać – nie ma on na lub trzylatka można stworzyć wiele wolę, ale napotyka opór w postaci tyle szerokiego zakresu uwagi, aby okazji do tego, by mógł on uczyć kontroli dorosłych. Rodzi się kon-zapamiętać je wszystkie. Szczególnie

się podejmowania pierwszych samo-

fl ikt: wola dziecka a wola dorosłego.

ważne przed pójściem do przedszkola

dzielnych decyzji.

Opiekunom łatwo jest zdominować jest opanowanie przez dziecko reguł

Należy pamiętać jednak, by alter-

malucha i nadmiernie demonstro-

dotyczących bezpieczeństwa, higie-

natyw nie było za dużo, ponieważ wać swoją wolę. Warto zastanowić ny, zachowania się w sytuacjach spo-dziecko na pewnym poziomie rozwo-

się więc, co znaczy mądre stawianie

łecznych i kontroli emocji (Appelt,

ju poznawczego nie jest w stanie skon-

granic w kontekście wspierania auto-

2005, s. 125).

centrować uwagi na kilku rzeczach nomii u dziecka. Rodzice niewątpli-Nic nie stoi na przeszkodzie, aby

naraz, a jego pamięć ma ograniczone

wie muszą stawiać pewne granice trzylatek brał udział w dyskusjach możliwości. Gdy maluch będzie miał

– wyznaczać zasady postępowania dorosłych. Należy dać maluchowi do wyboru zbyt dużo możliwości, niezbędne do podejmowania przez możliwość mówienia o sobie. Jeśli zamiast poczucia kontroli nad swoim

dziecko satysfakcjonujących kon-

w rozmowie ze znajomymi porusza-

życiem doświadczy poczucia chaosu

taktów z innymi oraz takie, których

ny jest temat syna lub córki, a są oni

i zagubienia. Sytuacja wyboru nie przestrzeganie pozwoli przystosować akurat obecni, warto dać im szan-może być tylko pozornym wyborem

się do środowisk pozadomowych. sę odpowiedzenia na pytania, nawet (Appelt, 2005). Jeśli dorosły propo-Zasady te jednocześnie powinny być

jeśli trwałoby to dłużej niż nasza

nuje przedszkolakowi podjęcie samo-

na tyle elastyczne, by maluch nie czuł

odpowiedź: Staś ci odpowie. On najle-

dzielnej decyzji, nie może go oszuki-

się zniewolony i osaczony. Ważne piej zna odpowiedź. Poprzez aktywne 48

Wychowanie w Przedszkolu nr 6 | czerwiec 2013



| Razem z rodzicami

Dla malucha dążącego do samo-

dzielności niezbędny staje się właś-

nie dorosły, który odgrywa rolę swo-

istego modelu. Podpatrując rodziców,

przedszkolak stara się naśladować

różne czynności, by za jakiś czas móc

samodzielnie zrobić coś w podobny

sposób. Ważne jest, by dostrzegać

takie starania dziecka i chwalić jego

osiągnięcia (Appelt, 2005). Pozwólmy

odczuwać dumę ze swoich osiągnięć.

Pamiętajmy, że coś, co dla nas jest

błahostką, może być niezwykle istot-

ne dla dziecka. Nie dopuszczajmy do

sytuacji, w których oceniamy zma-

gania pociechy w oparciu o kryteria

właściwe dla osób dorosłych. Takie

porównywanie standardu wykonania

czynności przez dziecko do możliwo-

ści dorosłego zawsze postawi malucha

w niekorzystnym świetle. Otrzyma on

komunikat o swojej nieporadności.

Poza tym sam zauważy różnice mię-

dzy możliwościami swoimi i dorosłe-

go, co rodzi poczucie wstydu. Uni-

kajmy zatem zbyt częstego porówny-

uczestnictwo w rozmowach dziec-

korzystać z nocnika dopiero wtedy, wania dzieci do dorosłych, a także do ko uczy się wyrażać swoje zdanie, gdy pozwoli na to jego stan psychofi -

rówieśników. To, że nasza pociecha

mówić o sobie, a także nabiera biegło-

zyczny (Hejmanowski, 2003).

nie opanowała czynności, którą wyko-

ści w kontaktach z obcymi osobami

Bardzo istotne jest, by chwalić malu-

nują inne maluchy, nie oznacza, że jest

(Faber i Mazlish, 1993).

cha, gdy uda mu się skorzystać z noc-

z nią coś nie tak.

nika. Z drugiej strony nie krytykować,

Te starania będą wymagały od rodzi-

Problem zawstydzania

gdy dziecko zbyt późno zakomuni-

ców dużo cierpliwości i czasu dla dziec-

Ważnym elementem składającym kuje potrzebę lub zmoczy się w nocy.

ka. Ponieważ samo jest niedoskonałe,

się na autonomię dziecka jest sprawo-

Należy pamiętać, że samo będzie tym

wymaga wsparcia ze strony dorosłe-

wanie kontroli nad potrzebami fi zjo-

zmartwione, ponieważ coś, co już go. Ta pomoc przyczyni się do tego, logicznymi. Proces nabywania umie-opanowało, zdaje się znów wymykać

że z czasem nabierze ono przekonania

jętności komunikowania potrzeby spod kontroli. W takiej sytuacji nie o własnej skuteczności i sprawczości.

skorzystania z toalety został nazwany

należy się złościć, tylko zapewnić, że

treningiem czystości. Rodzice muszą nic takiego się nie stało, i skoncentro-Aleksandra Batura,

być wrażliwi na przejawianą przez wać uwagę malucha na przebraniu się Maja Chyża,

dziecko chęć zaspokajania potrzeb w suche rzeczy.

Katarzyna Pyrgiel

fi zjologicznych w taki sposób, w jaki

Około drugiego roku życia dziecko

Instytut Psychologii

robią to dorośli. Nie można jednak stopniowo zauważa, że jest ogląda-Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

zmuszać malucha do siadania na ne przez innych. Co więcej, zaczy-w Poznaniu

nocniku. Spowoduje to opór i skutki

na porównywać się z dorosłymi.

odwrotne do oczekiwanych. Niekiedy

Zauważa różnice w budowie ciała:

rodzicom zdaje się, że dziecko jest na

jest mniejsze, nie tak silne jak doros-

BI BLIO GRA FIA

tyle duże, że powinno już być samo-

ły. Konfrontując siebie z rodzicami,



z Appelt K. (2005), Wiek poniemowlęcy. Jak dzielne w tym zakresie. W dążeniu może czuć się małe, niezdarne i słabe rozpoznać potencjał dziecka? [w:] Psychologiczne portrety człowieka, pod red. A.I. Brzezińskiej, do usamodzielniania pociechy można

(Hejmanowski, 2003). Takie porów-

GWP, Gdańsk, s. 95–130 .

zagubić świadomość tego, że potrzeba

nania są źródłem wstydu oraz poczu-



z Faber A., Mazlish E. (1993), Jak mówić,

do tego zarówno dojrzałości psychicz-

cia niepewności. Zatem jeśli maluch

żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzie-nej, jak i fi zycznej dziecka. Dorosły w sposób naturalny odczuwa wstyd, ci do nas mówiły, Media Rodzina, Poznań, może nie zdawać sobie sprawy z tego,

ważne jest, by nie koncentrować się

s. 151–185.

jak trudno jest zsynchronizować wolę

przesadnie na tej tendencji u dziecka.



z Hejmanowski S. (2003), Wczesne dzieciń-

stwo – drugi i trzeci rok życia: szanse rozwoju, wydalania z pracą mięśni wydalni-Mogłoby to spowodować pogłębienie

�śRemedium”, nr 5, s. 4–5.

czych. Dziecko zacznie efektywnie zawstydzenia.

Wychowanie w Przedszkolu nr 6 | czerwiec 2013

49





Razem z rodzicami |

Wspólne świętowanie na leśnej

polanie na długo zapadło w naszej

Rowerowy rajd pamięci. Rodzice i dzieci chętnie biorą udział w imprezach plenerowych,

żywiołowo reagują na różne innowa-

na Dzień Dziecka cyjne propozycje wspólnych spotkań.

Anna Matraszek, Anna Podsiadła

nie, odpowiednio ubrany (w kami-



* * *

zelce odblaskowej i kasku), a także

Kto z nas nie potrafi jeździć na z małym co nieco w plecaku.

Dzień Dziecka spędzony na dwóch

rowerze? Każdy stara się opano-

Wycieczka rozpoczęła się o wyzna-

kółkach to oryginalna forma święto-

wać tę trudną, ale jakże przyjemną,

czonej godzinie. Tempo jazdy było wania, dostępna dla małych i dużych, praktyczną i zdrową umiejętność. różne, rywalizacja nie była plano-niewymagająca dużych nakładów

Większość pamięta pierwsze wyciecz-

wana, ale – jak w każdym rajdzie –

fi nansowych – potrzebny jest jedynie

ki rowerowe, pozdzierane kolana, peleton prowadził resztę grupy. Prze-sprawny rower i czas, który możemy

radość odkrywania nowych miejsc, mierzaliśmy okoliczne lasy, zatrzy-poświęcić milusińskim.

przecierania szlaków. W przedszkolu

mując się w najpiękniejszych jego

Wiemy, że można miło spędzać

staramy się propagować zdrowy styl

zakątkach. Leśniczy, który zaplano-

czas w gronie rodziny, blisko natu-

życia, od najmłodszych lat zachęcać

wał trasę przejazdu, przygotował też

ry, posłuchać śpiewu ptaków, dowie-

dzieci i ich rodziców do spędzania bezpieczne miejsce na ognisko. Posta-dzieć się, o czym szumi las. Podej-

wolnego czasu w sposób aktywny, nowiliśmy odpocząć, złapać oddech mując takie działania, nie obawiały-na powietrzu. W kalendarzu imprez

i cieszyć się pięknem natury. Piekli-

śmy się braku chętnych, zmęczonych

przedszkolnych Dzień Dziecka zazna-

śmy kiełbaski, słuchając opowieści i narzekających: że nie uda się, bo czony jest jako impreza priorytetowa.

leśniczego o zwierzętach, podglądali-

trudno, bo nudno, bo daleko. Jedy-

Postanowiłyśmy to święto obcho-

śmy też ptaki, o których dowiedzieli-

nym czynnikiem, który mógł spłatać

dzić zupełnie inaczej niż dotychczas.

śmy się wielu ciekawych szczegółów.

nam fi gla, była pogoda, ale tego dnia

Chciałyśmy sprawić dzieciom niespo-

Leśniczy przypomniał, jak ważne jest

świeciło piękne słońce.

dziankę, a rodzicom przypomnieć, przestrzeganie przez każdego z nas Polecamy wszystkim małym

jak przyjemnie jest pozwiedzać okoli-

określonych zasad i odpowiednie i dużym taką formę spędzania wol-cę na dwóch kółkach.

zachowanie się w lesie. Podkreślił, że

nego czasu. Wspólna wyprawa wspa-

W sobotnie przedpołudnie zapla-

las to dom zwierząt, a my jesteśmy

niale integruje rodziny, daje wiele

nowałyśmy rajd rowerowy, czyli jego gośćmi, więc kulturalne zacho-radości dzieciom, dorosłym, a prze-

wspólne świętowanie na leśnej wanie jest obowiązkowe.

de wszystkim promuje zdrowy styl

polanie. Wcześniej spotkałyśmy się

Po posiłku i miłych chwilach przy

życia, daleki od komputerów, tele-

z zaprzyjaźnionym leśnikiem, który ognisku peleton ruszył w dalszą wizorów, bliski naturze i zdrowiu.

ustalił trasę przejazdu bezpieczną drogę, tym razem ścieżką rowero-Zachęcamy – polecamy!

dla dzieci. O godzinie 11.00 wszy-

wą wprost na rozstaje dróg, bo choć

scy rodzice wraz z dziećmi spotkali trudno było się rozstawać, wycieczka się przed budynkiem Nadleśnictwa dobiegła końca. Najbardziej wytrwali Anna Matraszek, Anna Podsiadła

Puławy. Każdy przyjechał punktual-

mieli dalsze plany rowerowe.

Miejskie Przedszkole nr 7 w Puławach

50

Wychowanie w Przedszkolu nr 6 | czerwiec 2013