10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO www.gazetapodatkowa.pl
Wybór biegłego rewidenta
wyłącznie przez upoważniony organ
Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta zdania finansowego przeprowadzone przez biegłego rewidenta, który nie spełnia
pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz warunku bezstronności i niezależności jest nieważne z mocy prawa (art. 66 ust. 6
rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, jak też wynik finansowy ustawy o rachunkowości).
badanej jednostki. Wyjaśnijmy, kiedy nie jest zachowana bezstronność i niezależność biegłego rewidenta.
Wyboru biegłego rewidenta może dokonać wyłącznie uprawniony organ. Jest nim Ma to miejsce w przypadku, gdy biegły rewident:
organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne - posiada udziały, akcje lub inne tytuły własności w jednostce lub w jednostce z nią
wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Wynika to z art. 66 ust. 4 ustawy stowarzyszonej, dominującej, zależnej lub współzależnej, z wyjątkiem udziału
o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). w spółdzielni mieszkaniowej,
Organem zatwierdzającym sprawozdanie jest: - jest lub był w ostatnich 3 latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem),
- w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą  właści- członkiem organów nadzorczych bądz
zarządzających lub pracownikiem jed-
ciel, nostki albo jednostki z nią stowarzyszonej, dominującej, zależnej lub współza-
- w spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych  wspólnicy, leżnej,
- w spółce komandytowo-akcyjnej  walne zgromadzenie, - w ostatnich 3 latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych, sporzą-
- w spółce akcyjnej  zwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy, dzaniu sprawozdania finansowego, stanowiącego przedmiot badania,
- w spółce z o.o.  zwyczajne zgromadzenie wspólników, - osiągnął chociażby w jednym roku w ciągu ostatnich 5 lat co najmniej 50% przy-
- w spółdzielni  walne zgromadzenie członków (przedstawicieli), chodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz danej jednostki, jednostki
- w przedsiębiorstwie państwowym  rada pracownicza, a w przypadku jej braku wobec niej dominującej lub jednostek z nią stowarzyszonych, jednostek od niej
organ założycielski. zależnych lub współzależnych. Nie dotyczy to pierwszego roku działalności bie-
Zatem jeżeli w umowie czy statucie jednostki kwestia sposobu wyboru podmiotu głego rewidenta,
uprawnionego do badania sprawozdania finansowego nie została uregulowana w odmienny - jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej do drugiego stopnia
sposób, tj. scedowana na inny organ (osoby), wyboru tego dokonuje co do zasady organ lub jest związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą zarządzającą
zatwierdzający sprawozdanie finansowe. lub będącą w organach nadzorczych jednostki albo zatrudnia przy prowadzeniu
W celu uniknięcia ponoszenia dodatkowych kosztów organizacyjnych związanych badania takie osoby,
ze zwołaniem np. nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników w spółkach z o.o., czy - z innych powodów nie może sporządzić bezstronnej i niezależnej opinii.
nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy w spółkach akcyjnych, często Zasady bezstronności i niezależności odnoszą się nie tylko do biegłego rewidenta, ale
umowa lub odpowiednio statut określa, iż wybór podmiotu do przeprowadzenia badania także do podmiotów, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 paz
dziernika
sprawozdania finansowego należy do uprawnień rady nadzorczej, która sprawuje stały 1994 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie oraz do członków zarządu i organów
nadzór nad działalnością spółki. nadzorczych tych podmiotów lub innych osób uczestniczących w badaniu tych sprawo-
Wybór podmiotu do badania sprawozdania finansowego przez nieuprawniony zdań.
organ skutkuje tym, iż przeprowadzone badanie jest nieważne z mocy prawa (art. 66
Podpisanie umowy o badanie sprawozdania finansowego
ust. 6 ustawy o rachunkowości). Wybór podmiotu do badania powinien być udokumen-
towany (np. w formie uchwały). Umowę o badanie sprawozdania finansowego zawiera kierownik jednostki. Przypo-
Należy w tym miejscu wskazać, iż w spółkach z udziałem Skarbu Państwa obowiązują mnijmy, iż zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości kierownikiem jednostki
szczególne zasady i tryb wyboru biegłych rewidentów do badania sprawozdań finansowych jest osoba lub organ jedno- lub wieloosobowy (zarząd), który zgodnie z obowiązującymi
tych spółek. Te kwestie zostały uregulowane w załączniku do Zarządzenia nr 37 Ministra jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności  uprawnio-
Skarbu Państwa z dnia 24 listopada 2006 r. w sprawie zasad i trybu wyboru biegłych ny jest do zarządzania jednostką, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez
rewidentów do badania sprawozdań finansowych spółek z udziałem Skarbu Państwa jednostkę. Za kierownika uważa się więc:
oraz w Zarządzeniu nr 23 Ministra Skarbu Państwa z dnia 16 lipca 2007 r. zmieniającym - w przedsiębiorstwie prowadzonym przez osobę fizyczną  tę osobę,
zarządzenie nr 37 (powołane wcześniej). Tekst tych zarządzeń dostępny jest na stronie - w spółkach jawnych i spółkach cywilnych  wspólników prowadzących sprawy
internetowej www.msp.gov.pl. spółki,
W jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa oraz spółkach, w których udział Skarbu - w spółkach partnerskich  wspólników prowadzących sprawy spółki albo za-
Państwa przekracza 50% akcji/udziałów, wyboru biegłego rewidenta do badania sprawo- rząd,
zdania finansowego spółki dokonuje rada nadzorcza, chyba że statut albo umowa spółki - w spółkach komandytowych i spółkach komandytowo-akcyjnych  komplemen-
lub inne wiążące spółkę przepisy stanowią inaczej. W tych spółkach ten sam podmiot tariuszy prowadzących sprawy spółki,
nie może badać danej spółki więcej niż przez 3 kolejne lata. - w spółkach kapitałowych  zarząd.
Warto w tym miejscu wskazać, iż przepisy ustawy o rachunkowości nie nakazują Umowa o badanie sprawozdania finansowego powinna być zawarta w terminie umoż-
zmiany biegłego rewidenta. Nie ma więc formalnych przeszkód, aby badanie sprawozda- liwiającym biegłemu rewidentowi przeprowadzającemu badanie udział w inwentaryzacji
nia finansowego w pozostałych jednostkach przeprowadzał co roku ten sam uprawniony znaczących składników majątkowych (art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
podmiot. Lepsza znajomość jednostki wpływa na zwiększenie efektywności badania.
Ewa Gruchot
Warto dodać, iż w praktyce przyjmuje się, że zmiana biegłego rewidenta, tj. osoby bada-
jącej sprawozdanie finansowe  a więc niekoniecznie podmiotu uprawnionego do badania
 powinna być dokonywana przynajmniej co 5 lat. W takim jednak przypadku w każdym
roku należy upewnić się czy biegły rewident spełnia warunki do wyrażenia bezstronnej
i niezależnej opinii o sprawozdaniu finansowym.
Podatkowa księga
Podmioty uprawnione do badania
przychodów i rozchodów
Do badania sprawozdań finansowych uprawnione są wyłącznie podmioty wyszczegól-
nione w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 paz
dziernika 1994 r. o biegłych rewidentach i ich
samorządzie (Dz. U. z 2001 r. nr 31, poz. 359 ze zm.). Są to:
Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej
1) biegli rewidenci prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na
własny rachunek,
W maju 2007 r. nieprawidłowo naliczyłem pracownikowi składkę
2) spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie lub spółki komandytowe z wyłącz- zdrowotną. W paz
dzierniku 2007 r. złożyłem do ZUS dokumenty roz-
nym udziałem biegłych rewidentów,
liczeniowe korygujące. Powstałą w związku z tym nadpłatę składki
3) osoby prawne, które spełniają łącznie następujące wymagania:
odliczyłem od składki na ubezpieczenie zdrowotne wpłaconej za paz
-
a) zatrudniają do badania sprawozdań finansowych biegłych rewidentów,
dziernik. W paz
dzierniku zwróciłem pracownikowi nadpłaconą składkę.
b) większość członków zarządu stanowią biegli rewidenci, a jeżeli zarząd składa się
Tego zdarzenia nie wpisałem do księgi podatkowej. Natomiast w księ-
z nie więcej niż 2 osób, to jedna z nich jest biegłym rewidentem,
dze ująłem pod datą 30 paz
dziernika wynagrodzenie za ten miesiąc
c) większość głosów w organach nadzorczych (radach nadzorczych, komisjach
w kwocie brutto. Czy postąpiłem prawidłowo?
rewizyjnych) posiadają biegli rewidenci, a w przypadku braku organów nadzor-
czych większość głosów posiadają wspólnicy lub udziałowcy będący biegłymi Tak. Należy jednak podkreślić, że pracodawca może zaliczyć do kosztów uzyska-
rewidentami, nia przychodów i tym samym wpisać do księgi podatkowej wynagrodzenie wypłacone
d) opinie i raport z badania sprawozdania finansowego podpisują w imieniu pod- pracownikowi bądz
postawione do jego dyspozycji. Wynika to z art. 23 ust. 1
miotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, wyłącznie członkowie pkt 55 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14,
zarządu będący biegłymi rewidentami. poz. 176 ze zm.). W księdze  pod datą wypłaty  w kolumnie 12  Wynagrodzenie
Listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych prowadzi Krajo- w gotówce i w naturze (13 według  starego wzoru księgi) ujmuje się wynagrodzenie
wa Rada Biegłych Rewidentów. Lista oraz jej zmiany podlegają publikacji w Dzienniku w kwocie brutto.
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej  Monitor Polski . Zapisu tego dokonuje się na podstawie listy płac lub innych dowodów, na
Należy dodać, że do badania sprawozdań finansowych spółdzielni uprawnione są których pracownik potwierdza własnym podpisem kwotę otrzymanego wyna-
również spółdzielcze związki rewizyjne, które spełniają łącznie następujące wymagania grodzenia  w przypadku wypłaty gotówki w kasie. Jeżeli wynagrodzenie nie
określone w art. 10 ust. 2 ww. ustawy: jest wypłacane w kasie wpisu dokonuje się na podstawie innych dowodów, np.
1) zatrudniają do badania sprawozdań finansowych biegłych rewidentów, dowodu potwierdzającego przekazanie wynagrodzenia na rachunek bankowy
2) posiadają w składach zarządów co najmniej jednego biegłego rewidenta, z tym że pracownika.
opinię i raport z badania (przeglądu) sprawozdania finansowego podpisują, w imieniu W przypadku niesłusznie pobranej składki na ubezpieczenie zdrowotne pracodaw-
podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, wyłącznie członkowie ca jest obowiązany dokonać zwrotu składki pracownikowi. Składka na ubezpieczenie
zarządu będący biegłymi rewidentami. zdrowotne jest bowiem w całości finansowana przez ubezpieczonego pracownika
i pomniejsza kwotę wynagrodzenia netto do wypłaty. Pracodawca nie ujmuje wypła-
Bezstronność i niezależność biegłego rewidenta
conej pracownikowi składki na ubezpieczenie zdrowotne w księdze podatkowej.
Badanie sprawozdania finansowego przeprowadza biegły rewident spełniający warunki Kosztem uzyskania przychodów podlegającym wpisaniu do księgi podatkowej jest
do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o tym sprawozdaniu. Badanie sprawo- wypłacone wynagrodzenie w kwocie brutto.
Gazeta Podatkowa nr 94 " 22.11.2007 r.