Charakterystyki klimatologiczne zachmurzenia, opadów atmosferycznych i pokrywy śnieżnej
Charakterystyki klimatologiczne opadów atmosferycznych i pokrywy
śnieżnej
Charakterystyki klimatologiczne opadów atmosferycznych
Sumy opadów: pentadowe, dekadowe, miesięczne, pory roku, półrocza meteorologicznego
(paz
dziernik  marzec, kwiecień  wrzesień) lub hydrologicznego (listopad  kwiecień,
maj  paz
dziernik), okresu wegetacyjnego i całego roku. Sumy opadów podaje się w mm
lub w cm. Liczy się również średnie sumy wieloletnie roczne lub miesięczne (z okresu
przynajmniej 30 lat ze względu na dużą zmienność opadów z roku na rok) jako średnią z
sum z poszczególnych lat.
Wartości skrajne: najwyższa i najniższa suma opadów w danym wieloleciu, odchylenia od
wartości średnich, najwyższa suma dobowa opadów wraz z datą jej wystąpienia
Zmienność sum opadów: przedstawia się za pomocą współczynnika nieregularności
(nierównomierności) opadów (stosunek najwyższej rocznej sumy do najniższej w tym
samym wieloleciu) lub za pomocą odchylenia danej sumy od odpowiedniej średniej sumy
wieloletniej (w % lub w mm).
Liczba dni z określoną wysokością opadów: (jako dzień z opadem podajemy dzień z
opadem 0,1 mm). W opracowaniach klimatologicznych zestawia się liczbę dni z
dobowa sumą opadów: 0,0; 0,1; 1,0; 5,0; 10,0; 20,0 mm. Stosuje się też
charakterystykę B. Olechowicz-Bobrowskiej:
o 0,1 do 1,0 mm - opady bardzo słabe
o 1,1 do 5,0 mm - opady słabe
o 5,1 do 10,0 mm - opady umiarkowane
o 10,1 do 20,0 mm - opady umiarkowanie silne
o 20,1 do 30,0 mm - opady silne
o 30,1 mm - opady bardzo silne
Czas trwania opadu: jeżeli w ciągu doby opad wystąpił kilka razy (pomiędzy opadami
musi być co najmniej odstęp godzinny), wówczas również podaje się czas trwania opadów
w godzinach.
Średnia obfitość (gęstość) opadu: stosunek miesięcznej sumy opadów do liczby dni z
opadem.
Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS
 Charakterystyki klimatologiczne zachmurzenia, opadów atmosferycznych i pokrywy śnieżnej
Wskaz
nik intensywności opadu: ilość opadu w jednostce czasu (mm/h).
Charakterystyki klimatologiczne pokrywy śnieżnej
Pokrywa śnieżna  jest to warstwa śniegu o grubości ponad 1 cm, pokrywająca więcej niż
połowę obserwowanej powierzchni.
Jeżeli grunt jest całkowicie pokryty śniegiem, to podaje się jego średnią grubość z
pomiaru w trzech miejscach.
W przypadku przerw obejmujących mniej niż połowę obserwowanej powierzchni, jest to
pokrywa śnieżna z przerwami i również podaje się jej grubość.
Gdy śnieg zajmuje mniej niż połowę badanego terenu (określany jako płaty) lub gdy
powierzchnia jest tylko przyprószona śniegiem (określany jako ślad), wówczas nie mierzy
się już jego grubości.
Do określenia grubości śniegu służą śniegowskazy lub łaty śniegowe.
Na niektórych stacjach określa się również równoważnik wodny śniegu:
Wysokość słupa wody Objętość wody
R =
Wysokość warstwy śniegu Objętość śniegu
Gęstość śniegu  jest to masa wagowa śniegu do jego objętości.
Czas trwania szaty śnieżnej (występowanie śniegu) oraz pokrywy śnieżnej (trwałej 
dopuszczalne są 3-dniowe przerwy w okresie 30-dniowym; 10%).
Początek i koniec wystąpienia szaty śnieżnej i trwałej pokrywy śnieżnej (do wyznaczenia
w wieloleciu potencjalnego czasu trwania szaty i pokrywy śnieżnej).
Średni początek, koniec i czas trwania okresu z szatą i pokrywą śnieżną.
Prawdopodobieństwo dat powstania i zanikania okrywy śnieżnej.
Średnia i maksymalna grubość pokrywy śnieżnej z dekad i pentad (z pominięciem
okresów początkowych i końcowych).
Sumy grubości pokrywy śnieżnej z całego sezonu zimowego.
Liczba dni i częstość występowania szaty i pokrywy śnieżnej.
Zapas wody w śniegu (iloczyn przeciętnej grubości pokrywy śnieżnej i uśrednionego
równoważnika wodnego śniegu).
Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS
 Charakterystyki klimatologiczne zachmurzenia, opadów atmosferycznych i pokrywy śnieżnej
3
Rysunek 1. Sumy opadów atmosferycznych  rok (Chromow P. S., 1969, Meteorologia i klimatologia, PWN, Warszawa)
Agnieszka Krzyżewska, Mateusz Dobek. Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS