RAPORT RYNEK
Polscy dostawcy
narzędzi
dla elektroników
Ofertę rynku w zakresie na-
rzędzi dla elektroników
z pewnością można określić
jako zaskakująco różnorod-
ną. Szeroki asortyment no-
woczesnych narządzi zaska-
kuje, bo dobrej jakości na-
rzędzia potrafią służyć przez
wiele lat, a wymiany nastę-
pują stosunkowo rzadko.
Wmiędzyczasie pojawia się
na rynku kilka nowych gene-
racji produktów, wykona-
nych z lepszych jakościowo
materiałów, o poprawionej
ergonomii itd. Przez cały
czas pojawiają się także na-
rzędzia specjalistyczne uła-
twiające i przyspieszające
wykonywanie skomplikowa-
nych operacji, narzędzia in-
spekcyjne oraz ułatwiające
manipulację coraz mniejszy-
mi elementami i płytkami
drukowanymi. Warto zatem
od czasu do czasu przyjrzeć
się rynkowej ofercie, gdyż
współczesna elektronika
ewoluuje na tyle szybko, że
narzędzia muszą się do tych
zmian dopasowywać.
21
Elektronik STYCZEŃ 2005
RYNEK RAPORT
oraz większa dostępność nowocze- stawowej roli, jaką one pełnią, one tworząc modernizacji i należy oczekiwać, że dostaw-
snych narzędzi jest w dużym stopniu niezbędną infrastrukturę każdego projektu cy sprzętu lutowniczego będą starać się wy-
Cefektem spadku cen na skutek ogól- gospodarczego. Niewielki wzrost popytu wy- korzystać to marketingowo.
nego wzrostu gospodarczego w kraju. Po- kraczający poza wymienione czynniki mo- Jednak w rzeczywistości to, czy zmiany
woduje to, że dziś na profesjonalną stację że spowodować wprowadzenie zakazu sto- będą konieczne i jaki będzie ich zakres, za-
lutowniczą stać nawet niewielki zakład ser- sowania ołowiu w nowych urządzeniach elek- leży od tego, jaki sprzęt aktualnie ma się w po-
wisowy. Z drugiej strony za te siadaniu. Gdy stacja lutownicza
same pieniądze otrzymujemy pozwoli na podwyższenie tem-
Popyt na narzędzia charakteryzuje
wyroby znacznie nowocześniej- peratury do 260 stopni, praw-
się dużą stabilnoS
cią na przestrzeni lat,
sze technicznie oraz bardziej dopodobnie wystarczy wymie-
a ewentualne wahania powiązane są z inwestycjami
funkcjonalne, ale to już jest na- nić grot lutowniczy na  bezoło-
turalny trend wynikający z po- wiowy , co czyni inwestycję
i ogólną koniunkturą na rynku
stępu technicznego. bezproblemową, bo przecież
Popyt na będące przedmiotem i tak groty się zużywają i są okre-
raportu narzędzia charakteryzuje się dużą sta- tronicznych wprowadzanych na rynek od sowo wymieniane. Wymienny grot jest też
bilnością na przestrzeni lat, a ewentualne wa- połowy 2006 r. Prawdopodobnie wydarze- dobrym wyjściem w przypadku prac serwi-
hania powiązane są z inwestycjami i ogól- nie to będzie dla wielu firm okazją i pretek- sowych, w których po pewnym czasie od mo-
ną koniunkturą na rynku. Wynika to z pod- stem do dokonania mniejszych lub większych mentu wprowadzenia zakazu trzeba będzie
Tabela 1. Przegląd ofert dostawców narzędzi dla elektroników w podziale na trzy kategorie. Zestawienie zostało przygotowane na podstawie nadesłanych
do redakcji ankiet. Firmy w tabeli umieszczono zgodnie z kolejnością napływania zgłoszeń do redakcji
22
Elektronik STYCZEŃ 2005
RAPORT
obsługiwać sprzęt obu kategorii. Gorzej, gdy Sprzęt lutowniczy prosty
po podwyższeniu temperatury okaże się, że W kategorii tej zawierają się przede
posiadana lutownica ma zbyt małą moc grzej- wszystkim wszelkiego rodzaju lutownice
ną i tworzą się zimne luty. Wtedy konieczna ręczne przeznaczone do pracy dorywczej
stanie się modernizacja, na szczęście niewiel- lub do celów serwisowych. Oferta tych lu-
ka i ograniczająca się do lutownicy. townic dostępna obecnie na rynku jest bar-
Dlatego o wiele ważniejszym problemem, dzo szeroka i obejmuje proste lutownice
niż hipotetyczna modernizacja sprzętu lu- grzałkowe zasilane z sieci, wersje specjal-
tującego, będzie w przypadku montażu bez- ne zasilane niższym napięciem na przykład
ołowiowego konieczność nauczenia się, jak 12 lub 24V, ukierunkowane głównie na za-
poprawnie lutować nowymi stopami, któ- stosowania serwisowe w motoryzacji, a tak-
re składają się prawie w całości z cyny. że do prowadzenia prac serwisowych we
Prawdopodobnie koszt przeszkolenia zało- wrażliwych układach elektronicznych. Na-
gi pod tym kątem oraz czas na przeprowa- rzędzia takie dostępne są wróżnych wer-
dzenie niezbędnych prób lutowania i oce- sjach. Od bardzo tanich i najprostszych, bez
ny wizualnej wykonanych lutów będzie stabilizacji temperatury grota i możliwości
wwiększości przypadków jedynym wydat- jego wymiany, po najnowsze konstrukcje
kiem, jaki poniosą firmy. z elektroniczną regulacją temperatury i wy-
23
Elektronik STYCZEŃ 2005
RYNEK RAPORT
miennymi grotami. Wersje te mają znacz- stosowania przede wszystkim w pracach ser- spirali grzejnej lub oporowego materiału ce-
nie wydłużony czas eksploatacji grota i da- wisowych, lutowaniu kabli i elementów ramicznego została zastąpiona przez pod-
ją możliwość dopasowania jego kształtu do elektromechanicznych oraz bardziej odpor- grzewający grot palnik, a w rączce znajdu-
konkretnego zadania. Moc takich produk- nych na przegrzanie elementów elektronicz- je się zbiornik płynnego gazu. W zależno-
tów zawiera się w przedziale od ok. 10W nych. Brak stabilizacji temperatury, efekty ści od modelu i klasy jakości lutownice
do blisko 100W. Oprócz wymienionych ty- magnetyczne występujące na grocie wyko- gazowe zawierają prosty palnik płomienio-
pów spotyka się wersje zasi- wy lub spalają gaz na wkład-
lane z baterii 6V lub 12V i mo- ce katalitycznej wykonanej
Każdy z producentów ma w swojej ofercie na tyle
cy poniżej 10W wyposażone z platynowej siatki lub drutu.
szeroki zestaw podstawowych produktów, iż
w grot igłowy, które uzupeł- Im większy katalizator, tym
konkurencja między firmami nie dotyczy asortymentu
niają dostępny asortyment większa stabilność pracy lu-
w zastosowaniach precyzyj- townicy na otwartej przestrze-
nych. Do lutownic ręcznych ni i łatwiejsze rozpalanie.
dostawcy oferują szereg przydatnych ak- nanym z grubego drutu powodują jednak, Lutownice gazowe reklamowane są nie-
cesoriów, takich jak podstawki, czyściki gro- że lutownice transformatorowe nadają się kiedy jako narzędzie do prac z precyzyjną
ta w postaci szorstkiej gąbki, pojemniki na tylko do prac dorywczych. elektroniką wrażliwą na ładunki elektrosta-
topniki i drut lutowniczy itp. tyczne i prądy błądzące. W praktyce jed-
Do lutownic ręcznych zalicza się rów- Lutownice gazowe nak brak stabilizacji temperatury grota, wa-
nież wersje transformatorowe, które bardzo Od kilku lat coraz większą popularność hania mocy wywołane zmieniającym się ci-
szybko osiągają temperaturę pracy i tak sa- zdobywają lutownice gazowe. W tych na- śnieniem gazu w czasie oraz gorący
mo szybko stygną. Produkty te znajdują za- rzędziach tradycyjna grzałka oporowa ze podmuch spalin z okolic grota skutecznie
Tabela 1. c.d.
24
Elektronik STYCZEŃ 2005
RAPORT RYNEK
w tym zastosowaniu przeszkadzają. Dlate- końcówki grota różnego rodzaju pokrycia,
go lutownice gazowe używane są do luto- jednak ich rolą jest przedłużenie ich trwa-
NIE PRZEOCZ
wania w warunkach trudnego dostępu do łości i polepszenie zwilżalności przez lu-
sieci, oferując, w odróżnieniu od modeli towie.
kolejnych raportów!
bateryjnych, dość dużą moc, rzędu kilku- Dostępne groty oferują kilkadziesiąt
W tabeli 3 zamieszczony został plan
dziesięciu watów oraz możliwość monto- kształtów końcówek. Najprostsze to wer-
raportów, jakie ukażą się w Elektroniku
wania różnych grotów. sje stożkowe o różnych zakończeniach
do końca 2005 r. Firmy zainteresowane
i wymiarach, co pozwala dopasować moc
otrzymaniem ankiety i uczestnictwem
Groty lutownicy i wymiar końcówki do rozmia-
w raporcie mogą zgłosić się do nas
Poza najprostszymi modelami lutownic, ru punktu lutowniczego i wersje igłowe cha-
już teraz, co da gwarancję otrzymania
tymi, które zostały ukierunkowane na za- rakteryzujące się dużą precyzją. W dalszej
stosowanie domowo-hobbystyczne oraz kolejności oferowane są popularne kształ- ankiety. Ankiety rozsyłamy pocztą
wersjami miniaturowymi przeznaczonymi ty nożowe, za pomocą których można roz- elektroniczną. Zgłoszenia prosimy
do precyzyjnych prac serwisowych, pozo- cinać tworzywa sztuczne, po całą gamę koń- nadsyłać do Konrada Brulińskiego na
stała część lutownic umożliwia wymianę cówek do wylutowywania układów scalo- adres [e-mail].
grota lutowniczego. Dotyczy to również lu- nych w kształcie podstawek lub linijek.
townic gazowych i transformatorowych. Końcówki te grzeją jednocześnie kilka
Archiwum
Rozwiązanie takie przede wszystkim prze- końcówek i występują w wykonaniach od-
Na witrynie internetowej Elektronika
dłuża trwałość samej lutownicy, gdyż dzielnych dla układów w obudowach SMD,
w trakcie lutowania końcówka grota ście- jak i klasycznych montowanych w techno- zamieszczone są wszystkie raporty, ja-
ra się. Producenci lutownic nakładają na logii przewlekanej. kie opublikowaliS
my w Elektroniku. Ar-
Dostępne są również wersje specjalistycz- chiwum zawiera 38 plików PDF, które
ne grotów, zawierające wbudowaną pomp-
zawierają dokładnie te same informa-
kę pełniącą funkcję odsysacza cyny, albo
cje, jakie były publikowane w wyda-
w kształcie szczypiec pozwalających na do-
niu papierowym.
ciśnięcie i jednocześnie nagrzanie lutowa-
nych części. W przypadku lutownic gazo-
Zapraszamy na:
wych popularne wyposażenie obejmuje
http://www.elektronik.com.pl/
końcówki do wydmuchiwania gorącego po-
wietrza, których używa się do osadzania raporty/
rurek termokurczliwych, a także małe pal-
niki. Końcówki wydmuchujące gorące po-
wietrze występują również w przypadku
specjalnych wersji stacji lutowniczych, zaprogramowanym czasie bezczynności
w które wbudowano pompę. itp. Sama stabilizacja temperatury w wer-
sji mikroprocesorowej jest też dokładniej-
Stacje lutownicze sza, a dopracowane algorytmy dobierają
Stacja lutownicza oprócz tradycyjnej lu- aktualną moc grzewczą w zależności od
townicy ręcznej składa się z zasilacza wy- potrzeb wynikających z wielkości łączo-
posażonego w system kontroli i regulacji nych elementów.
temperatury zasilacza, uchwytu umożliwia- Oprócz stacji lutowniczych dostępne są
jącego bezpieczne odłożenie gorącej lutow- wersje ukierunkowane na rozlutowywanie
nicy oraz szeregu narzędzi pomocniczych, elementów lub też kombinacje uniwersal-
jak chociażby najbardziej popularna szorst- ne. Wersje rozlutowujące zawierają dodat-
ka gąbka do grota. kowy sprzęt, taki jak termopęseta umożli-
Systemy regulacji i stabilizacji tempe- wiająca zdjęcie z płytki podzespołu SMD,
ratury grota lutownicy opierają się na róż- odsysacz do cyny itp.
nych zjawiskach fizycznych. Najstarszym Oferta stacji lutowniczych jest uzupeł-
rozwiązaniem jest wykorzystanie zaniku niana całym bogatym szeregiem akcesoriów,
właściwości magnetycznych po podgrza- takich jak podajniki cyny, odsysacze opa-
niu magnesu do punktu Curie z lutownic rów i pochłaniacze dymów, wyciągarki ukła-
firmy Weller. Nowsze konstrukcje bazu- dów scalonych i podobne.
ją na termoelemencie wbudowanym Stacje lutownicze są produktem, który
w grot. Im bardziej złożony model stacji przeznaczony jest zarówno do zastosowań
lutowniczej, tym zwykle bardziej zaawan- serwisowych, jak i produkcyjnych. Są też
sowane układy regulacji temperatury. podstawowym wyposażeniem stanowiska
Ostatnim krzykiem mody są stacje z mi- do montażu ręcznego podzespołów. Dlate-
kroprocesorowym sterowaniem i wyświe- go narzędzia te mają prawie zawsze anty-
tlaczem pokazującym temperaturę. Wbrew statyczne obudowy, które można uziemić
pozorom wbudowanie mikroprocesora nie lub połączyć z zerem sieci, a lutownice wy-
jest jedynie gadżetem, gdyż za jego po- posaża się dodatkowo w przewodzące rącz-
mocą realizowane są nowe zaawansowa- ki, co zabezpiecza lutowane elementy przed
ne funkcje kontroli temperatury, jak na niekorzystnym oddziaływaniem elektrycz-
przykład ostrzeżenie, gdy w trakcje luto- ności statycznej.
wania temperatura grota spada poniżej
określonej wartości, co może być przy- Narzędzia ręczne
czyną zimnych lutów. Lutownica taka po- Za bogatą i różnorodną można nazwać
trafi też automatycznie wyłączyć się po ofertę rynku w zakresie narzędzi ręcznych.
25
Elektronik STYCZEŃ 2005
RAPORT
W zasadzie każdy z producentów ma w swojej ofercie na tyle sze-
roki zestaw podstawowych produktów, iż konkurencja między fir-
mami nie dotyczy asortymentu. Liczy się trwałość i dokładność
wykonania, ergonomiczność posługiwania się i oczywiście cena.
Markowe narzędzia wykonane z dobrych materiałów kosztują
relatywnie więcej od wizualnie identycznych tańszych odpowied-
ników, ale o ile mają posłużyć do produkcji, najczęściej warte są
swojej ceny.
Współcześnie wyposażony warsztat oprócz bogatego zestawu
śrubokrętów typowych i tych z mniej popularnymi zakończenia-
mi gwiazdkowymi (torx), jakie spotyka się w telefonach GSM,
może wymagać wyposażenia w wyroby całkiem nietypowe. Słu-
żą one na przykład do odkręcania śrub bezpieczeństwa, a więc
takich, które opierają się  zwykłym śrubokrętom płaskim lub
krzyżakowym. Ponieważ liczba funkcjonujących rozwiązań ta-
kich śrub jest duża, dostawcy oferują zestawy walizkowe zawie-
rające niezbędnik serwisowy. Posiadanie możliwie dużego i róż-
norodnego zestawu narzędzi daje też większe prawdopodobień-
stwo, że serwisant nie będzie używał narzędzi do celów, do których
się one nie nadają.
Na uwagę w tej grupie produktów z pewnością zasługują wer-
sje bezpieczne, jeśli chodzi o ładunki elektrostatyczne oraz narzę-
dzia wykonane z ceramiki potrzebne do pracy z układami w.cz.
Narzędzia specjalistyczne
Oferta rynku w tej grupie towarowej obejmuje przede wszyst-
kim popularne narzędzia do zaciskania złącz. Występują one w wer-
sjach specjalizowanych ukierunkowanych na jeden typ np. zaci-
skarki końcówek telefonicznych i sieciowych typu RJ lub też są
to wersje uniwersalne zaciskające dodatkowo konektory i tuleje
złączy współosiowych. Wybór między wersjami specjalizowany-
mi lub uniwersalnymi zależy od miejsca pracy narzędzia oraz czę-
stotliwości jego używania.
Drugą równie popularną grupę wyrobów tworzą narzędzia do
ściągania izolacji, które również produkowane są w wersjach do-
pasowanych do jednego typu kabla lub w wersji uniwersalnej i do-
datkowo dopasowującej się do zmiennej średnicy kabla i grubo-
ści izolacji.
Szczupłość miejsca w tabeli 1 nie pozwoliła nam uwzględnić
w raporcie narzędzi do owijania przewodów, chwytaków, stoja-
ków, urządzeń do cięcia kabli, płytek i wielu innych przyrządów
specjalistycznych. Raport pomija również narzędzia elektryczne
(wkrętaki, wiertarki) oraz pneumatyczne, które powszechnie spo-
tyka się w zakładach produkcyjnych.
Akcesoria
Ofertę podstawowych narzędzi przydatnych w produkcji elek-
tronicznej lub serwisie uzupełnia lista akcesoriów, takich jak na-
rzędzia do ściągania emalii z przewodów nawojowych, bez któ-
rych nie wyobrażają sobie pracy producenci transformatorów, przy-
rządy do kształtowania nóżek podzespołów elektronicznych, które
są naturalnym wyposażeniem stanowisk montażu ręcznego. Do te-
go dochodzi cała szeroka lista narzędzi inspekcyjnych: lup, luste-
rek, uchwytów, pozycjonerów, co dobitnie pokazuje, że rynek na-
rzędzi charakteryzuje się wyjątkową różnorodnością.
Rynek
Opisywane w raporcie narzędzia dla elektroników można zna-
lez
ć w ofertach wielu firm. Dla wielu z nich jest to naturalne
uzupełnienie oferty koncentrującej się na innym podobnym pro-
dukcie, tworzące mniej lub bardziej istotne obroty. Takie uzu-
pełnienie widać u niektórych dostawców aparatury pomiarowej,
jak na przykład w przypadku firm NDN lub Egmont lub u dys-
trybutorów podzespołów elektronicznych jak na przykład firmy
Multielektronik. Charakterystyczne jest to, że wymienione fir-
my nie wzięły udziału w raporcie, co potwierdza tezę, że na-
rzędzia są w wielu przypadkach niewielkim i niestrategicznym
dodatkiem.
26
Elektronik STYCZEŃ 2005
RAPORT RYNEK
Wśród firm, które przysłały ankiety, moż- niki, elektryki, automatyki, pomiarów, me- sprzedażą narzędzi pneumatycznych. W za-
na zauważyć dostawców takich jak Biall  chaniki. W zakresie objętym raportem obie kresie narzędzi dla elektroników oferta
dostawcę aparatury pomiarowej, firmę TME firmy dostarczają stacje lutownicze, rozlu- obejmuje narzędzia lutownicze Weller, ma-
 uniwersalnego dostawcę podzespołów towujące oraz lutownice firmy Weller, szyny lutownicze różnych firm, takich jak
elektronicznych i urządzeń, firmy dystry- a także groty i dysze do tych elementów. Seho, Finetech, Fritsch, Cooper Power To-
bucyjne oparte o katalogi, takie jak na przy- Firma Digicom z Ustki oferuje stacje lu- ols i innych.
kład Euro-Impex, Infoel, Microdis. Są rów- townicze na gorące powietrze firmy Aoy- Warszawski Meander jest importerem
nież dostawcy mniej znani, związani z te- ue. W ofercie znajdują się również groty, i przedstawicielem regionalnym w zakre-
lefonią GSM o ofertach ukierunkowanych odsysacze, pęsety itp. Z kolei spółka GET sie narzędzi i materiałów dla elektroników,
na narzędzia do serwisów GSM, takie jak z Białej Podlaskiej to firma związana z te- elektromechaników i mechaników. Oferu-
GET lub Techgsm. Dla wszystkich wymie- lefonia komórkową. Jej specjalnością w za- je produkty firm takich jak Elwik, Wera,
nionych firm narzędzia są znaczącym uzu- kresie narzędzi dla elektroników są stacje Knipex, Parat, Rennsteig i innych.
pełnieniem oferty lub nawet w niektórych oraz stanowiska na gorące powietrze. PB Technik jest spółką szwajcarsko-pol-
przypadkach stanowią jeden z ważniej- Firma handlowa ITE Fabiańczyk-Palę- ską istniejącą na polskim rynku od 1991
szych filarów. Podobne obserwacje można cka-Zapletal zajmuje się kompletacją do- i częścią międzynarodowego holdingu, ma-
poczynić w przypadku Semiconu lub firmy staw części zamiennych i podzespołów jącego swoje biura w: Europie, Japonii, Chi-
Scanditron, które specjalizują nach i USA. Firma zajmuje
się w obsłudze producentów, się dostawami linii technolo-
O wiele ważniejszym problemem, niż hipotetyczna
oferując szeroko rozumiane gicznych, urządzeń i materia-
modernizacja sprzętu lutującego, będzie w przypadku
narzędzia i środki produkcji. łów. Oferuje nie tylko maszy-
montażu bezołowiowego koniecznoS
ć nauczenia się,
W raporcie uczestniczą rów- ny, lecz również komplekso-
nież trzy firmy, które wyspe- jak poprawnie lutować nowymi stopami we rozwiązania i technologie
cjalizowały się w dostawach oraz pomoc we wdrażaniu
narzędzi i dla których tema- procesów produkcyjnych.
tyka ta jest główną osią, na której opiera dla maszyn i urządzeń przemysłowych. W zakresie tematyki raportu PB Technik
się oferta firmy  włocławski Renex (praw- Oferta kierowana jest do przemysłowych specjalizuje się w dostawach lutownic, sta-
dopodobnie największy polski dostawca na- działów produkcji i utrzymania ruchu. cji lutowniczych, materiałów do lutowania
rzędzi i środków do produkcji elektronicz- Wśród narzędzi znalez
ć można bogaty oraz specjalistycznych narzedzi głównie do
nej) oraz jego warszawscy konkurenci  La- asortyment lup i okularów. Firma jest part- prac z płytkami drukowanymi.
bem i Meander. nerem Microdisu w zakresie produktów Włocławska firma Renex to największy
Listę zamykają firmy, które powinny być zawartych w katalogu Farnell InOne. Mi- w Polsce dostawca wyposażenia dla elek-
w raporcie, ale nie przysłały ankiet: Am- crodis również występuje w raporcie sa- troników obecny na rynku od 1992 roku.
bex, Cynel Unipress i Elwik. modzielnie. Ofertę katalogową narzędzi W ofercie firmy znajdują się tysiące narzę-
ma również Elfa. dzi, odpowiednich do zrealizowania wszel-
Kim są uczestnicy raportu Firma Labem oferuje maszyny, urządze- kich zadań produkcyjno-serwisowych. Za-
Znana z aparatury pomiarowej gdańska nia i narzędzia do produkcji elektronicz- wierają się w tym lutownice elektryczne
firma Biall oferuje również urządzenia lu- nej. Labem to firma z długą tradycją, gdyż i stacje lutownicze, urządzenia do monta-
tujące i rozlutowujące oraz akcesoria lu- istnieje od 1946 roku. Początkowo zajmo- żu i demontażu elementów, lutownice ga-
townicze. Euro-Impex Marketing z Kra- wała się produkcją i serwisem elektrycz- zowe, narzędzia ręczne i mechaniczne,
kowa oraz gdański Infoel to polscy dys- nych przyrządów pomiarowych. Obecnie fir- a nawet meble produkcyjne i modułowe sys-
trybutorzy RS Components. Oferta tego ma specjalizuje się w dostawach maszyn temy do budowy stanowisk pracy. Dostęp-
dystrybutora obejmuje 140 tys. produktów i urządzeń wykorzystywanych w procesie ny jest również zaawansowany sprzęt, ta-
najbardziej znanych firm z branży elektro- produkcji i serwisu elektronicznego oraz ki jak systemy wizyjne i rentgenowskie,
Tabela 2. Dane teleadresowe do dostawców narzędzi dla elektroników uczestniczących w raporcie
27
Elektronik STYCZEŃ 2005
RYNEK RAPORT
Tabela 3. Terminarz raportów Elektronika do końca 2005 roku do lutowania i podzespołów elektronicz-
nych. Zaopatruje zakłady o profilu elektrycz-
nym, elektronicznym, a także instalatorów,
modelarzy oraz hobbystów w narzędzia
i urządzenia profesjonalne. W ofercie fir-
my znajdują się także lupy i inne akceso-
ria optyczne, materiały do lutowania, na-
rzędzia ręczne i elektronarzędzia.
Transfer Multisort Elektronik (TME)
jest dostawcą elementów oraz podzespo-
łów elektronicznych i elektrycznych. TME
oferuje stacje lutownicze i rozlutownicze,
stacje na gorace powietrze oraz stacje do
odciągu gazów, a także lutownice i mate-
riały firm takich jak m.in. Ersa JBC, Wel-
ler, Solomon i innych.
myjki ultradz
więkowe oraz preparaty che- nie stanowiskowe do lutowania i napraw
miczne i materiały do produkcji. Renex pro- płytek PCB oraz materiały eksploatacyjne Ankiety
wadzi również szkolenia. do procesu lutowania. Tabela 1 prezentująca zbiorcze zesta-
Scanditron z Pabianic to polski oddział W przypadku firmy Semicon, narzędzia wienie ofert firm zawiera skrócony opis
szwedzkiej firmy Elektronik Gruppen dzia- tworzą jedną z czterech głównych grup to- ofert 16 firm i składa się z dwóch części,
łający głównie w Skandynawii. Do niedaw- warowych firmy. Semicon oferuje narzę- umieszczonych na stronach 22-25. W ta-
na firma znana była na rynku jako Sinco- dzia dla elektroniki firm Bahco i Xuron, beli 2 podane zostały dane kontaktowe do
tron i jest dostawcą maszyn i materiałów taśmy do odsysania spoiwa lutowniczego firm, które nadesłały wypełnioną ankie-
dla producentów elektroniki. Firma zajmu- firmy Spirig, narzędzia do lutowanie firmy tę, a w tabeli 3 zamieszczony został nasz
je się również serwisowaniem maszyn Ersa oraz materiały i wyposażenie antysta- najnowszy i uzupełniony terminarz rapor-
i urządzeń wykorzystywanych w produk- tyczne firmy Elme. tów do końca roku.
cji elektronicznej. W zakresie tematyki ra- Firma Telson specjalizuje się w dystry-
portu firma oferuje kompletne wyposaże- bucji sprzętu lutowniczego, komponentów Robert Magdziak
28
Elektronik STYCZEŃ 2005