1. Na czym polega ekonomiczny aspekt ludzkiej działalności?
Gospodarczy charakter działalności ludzi jest jednym z wielu jej aspektów, choć czasem może mieć
znaczenie pierwszoplanowe (praca najemna, własna firma). Aspekt ten dotyczy natury
gospodarowania, które obejmuje dużą grupę zachowań ludzkich, których efektem jest wytwarzanie
potrzebnych, a nie dostarczonych bezpośrednio przez przyrodę dóbr. Trudno jednak określić, co jest
najważniejsze: wytwarzanie, pomnażanie dochodu i majątku, wymiana dóbr, czy sposób
podejmowania decyzji. Gospodarowanie jest procesem historycznym i w różnych okresach na
pierwszy plan wybijały się inne pytania, w zależności od sposobów gospodarowania i pojmowania
świata (np. nowożytna ekonomia rozwinęła się w równolegle do gospodarki rynkowej).
2. Jakie jest pochodzenie nazwy “ekonomia“?
Stworzył ją Arystoteles. Pochodzi ze złożenia dwóch greckich słów: oikos (gospodarstwo domowe) i
nomos (prawo). Oznaczała, że ekonomia jest wiedzą o działalności w oikosie, dającą się ująć w
postaci praw naukowych.
3. Czym zajmuje siÄ™ ekonomia?
Celem ekonomii jest poznanie rzeczywistości gospodarczej, opisanie jej i wyjaśnienie przyczyn i
natury zjawisk oraz procesów zachodzących w gospodarce rynkowej, w których podmiotem jest
człowiek.
Za podstawowy problem badawczy uważa się pytanie o sposób dokonywania wyborów
ekonomicznych przez uczestników życia gospodarczego oraz o ich skutki w skali gospodarki.
4. Czym zajmuje siÄ™ mikroekonomia, a czym makroekonomia?
Mikroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w
poszczególnych obszarach gospodarki, obserwowanych i wyjaśnianych z punktu widzenia
działalności gospodarczej poszczególnych podmiotów gospodarczych: nabywców, konsumentów,
sprzedawców i producentów.
Makroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk i procesów zachodzących w całej gospodarce.
5. Co stanowi kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną?
Kryterium podziału ekonomii na pozytywną i normatywną są sądy.
Jeśli ekonomia zajmuje się tylko wyjaśnianiem zjawisk, zachowań i procesów gospodarczych, to
określa się ją jako pozytywną. Jeżeli zaś wydaje sądy i formułuje zdania o powinnościach, to ma
charakter normatywny.
6. Na czym polegajÄ… sÄ…dy oceniajÄ…ce w ekonomii?
SÄ…dy oceniajÄ…ce w ekonomii:
a) o wartości etycznej - orzekają, że jakiś czyn, zjawisko gospodarcze lub cały system ma wartość
dodatniÄ… lub ujemnÄ…; sÄ… to sÄ…dy a priori;
b) o słuszności - orzekają, czy co konkretny czyn spowodował i czy był w danej sytuacji najlepszy z
możliwych;
c) o moralności - dotyczą intencji czynu i woli zachowania się nienagannego pod względem
etycznym.
7. Na czym polega metoda indukcyjna, a na czym metoda dedukcyjna?
Metoda indukcyjna polega na empirycznym badaniu pewnej klasy zjawisk i formułowaniu na jego
podstawie hipotez. Metody tej nie stosuje się już raczej w mikroekonomii, gdyż dziedzina ta jest zbyt
skomplikowana.
Metoda dedukcyjna polega na dedukcyjnym wnioskowaniu i odkrywaniu zależności z modelu o
zredukowanej liczbie zmiennych. Jest to najpopularniejsza metoda ekonomii, wykorzystujÄ…ca zasadÄ™
ceteris paribus.
8. Co to jest teoria ekonomiczna?
Teorią ekonomiczną nazywamy zbiór twierdzeń wyjaśniających zjawiska i procesy ekonomiczne
ujmowane w modelu ekonomicznym.
Nie każdy jednak zbiór twierdzeń jest teorią naukową, która musi mieć następujące cechy: zgodność
z obserwacjami, niesprzeczność logiczna, płodność poznawcza, prostota i elegancja.
9. Wymień i omów ważniejsze trudności myślenia ekonomicznego.
1) Zdarzenia gospodarcze są sprzężone zwrotnie.
2) To, co jest prawdziwe w mikroskali, nie musi być prawdziwe w makroskali.
3) Częste uleganie złudzeniu, że w danej sytuacji występują zależności przyczynowo-skutkowe.
4) Subiektywizm i stereotypowość badającego.
5) Mierzenie zdarzeń gospodarczych (wiele z nich ma naturę jakościową) jest trudne, a ma bardzo
duży wpływ na wynik badań (wybór sposobu pomiaru i miernika).
10. Co to jest model ekonomiczny?
Modele teoretyczne to konstrukcje myślowe mające na celu wyjaśnienie obserwowanych zjawisk.
Służą do wyizolowania badanych zjawisk, po to aby wyraziście ujawniły się badane zależności.
Teoretyczny model ekonomiczny składa się z pewnej liczby założeń, w których:
a) odrzuca siÄ™ pewne zjawiska uznane za przypadkowe lub nieistotne,
b) przyjmuje się, że badane zjawiska, przedmioty i osoby mają określone cechy.
Model ekonomiczny jest więc zbiorem założeń tworzącym uproszczony, schematyczny obraz
pewnego fragmentu gospodarki, w którym można badać istotne zależności.
11. Jak można sprawdzić teorie ekonomiczne?
Metody sprawdzania teorii:
a) weryfikacja - przez porównanie teorii z wynikami obserwacji empirycznych,
b) falsyfikacja - obalanie tezy przez znalezienie przypadku, w którym hipotetyczne zależności nie
zachodzÄ….
Obecnie w ekonomii przyjmuje się, że teorię można obalić, o ile istnieje od niej lepsza.
II. PROCES GOSPODAROWANIA
1. Jaki jest naturalny cel gospodarczej działalności człowieka?
Naturalnym celem gospodarczej działalności ludzi jest zaspokajanie potrzeb.
2. Co to sÄ… potrzeby? Jaka jest ich struktura?
Potrzeba to subiektywne odczuwanie braku, niezaspokojenia lub pożądania określonych
warunków lub rzeczy, które człowiek uważa za niezbędne do utrzymania go przy życiu,
umożliwienia mu rozwoju, realizowania ról społecznych itp. Cechami potrzeb są indywidualizm i
subiektywizm.
Struktura potrzeb czÅ‚owieka (wg Maslowa): 1° biologiczne, 2° bezpieczeÅ„stwa, 3° kontaktów
spoÅ‚ecznych, 4° uznania, 5° samorealizacji.
3. Jakie środki służą do zaspokajania potrzeb?
Osiągnięcie korzyści wymaga odpowiednich środków materialnych lub pieniężnych. Wszystkie środki
służące bezpośrednio lub pośrednio do zaspokajania potrzeb ludzkich, w formie rzeczy, usługi lub
stanu, nazywamy dobrami.
4. Jaki jest związek między zaspokajaniem potrzeb a dobrami produkcyjnymi?
Zaspokajanie potrzeb to inaczej konsumpcja. Dobra konsumowane określa się jako dobra
konsumpcyjne. Wytwarza się je z dóbr produkcyjnych.
Poza tym wiele dóbr może mieć jednocześnie charakter konsumpcyjny i produkcyjny.
http://notatek.pl/zzagadnienia-na-egzamin-z-mikro?notatka
5. Jakie właściwości mają dobra ekonomiczne?
Dobra ekonomiczne (wytworzone przez człowieka w ograniczonej ilości) mają dwie główne cechy:
a) do ich wytworzenia trzeba użyć pracy ludzkiej oraz innych dóbr ekonomicznych i dóbr
pierwotnych,
b) są dobrami rzadkimi (w danym czasie mogą być wytworzone w ograniczonej ilości i przez to
tylko częściowo zaspokoić potrzeby).
6. Co stanowi kryterium podziału dóbr na dobra ekonomiczne i dobra wolne?
Kryterium podziału jest tutaj rzadkość i konieczność (lub nie) wytwarzania.
7. Czy wszystkie dobra rzadkie sÄ… dobrami ekonomicznymi? Czy wszystkie dobra
pierwotne sÄ… dobrami wolnymi?
Niektóre dobra pierwotne są dobrami rzadkimi, np. czyste powietrze, piasek pustynny (dla Polaka)
itp.
8. Na czym polegają: produkcja, podział, konsumpcja? Jakie są zależności między nimi?
Produkcja to wytwarzanie dóbr i usług. Podział zajmuje się rozdysponowaniem tych dóbr rzadkich
między producentów i konsumentów. Konsumpcja zaś polega na zaspokajaniu ludzkich przy
pomocy dóbr i usług.
Bez produkcji nie ma podziału, bez podziału nie ma konsumpcji, a konsumpcja napędza produkcję.
9. Czym sÄ… czynniki produkcji? Jakie sÄ… ich rodzaje?
Czynniki produkcji to wszystkie dobra pierwotne i ekonomiczne oraz praca stosowane w produkcji do
wytwarzania dóbr i usług. Dzielą się na:
a) ziemiÄ™ - dobra pierwotne, np. surowce mineralne, lasy, wody itp.
b) pracę - ludzie wraz ze swoją wiedzą, zdolnościami i umiejętnościami,
c) kapitał - ekonomiczne dobra produkcyjne (maszyny, urządzenia, budynki, surowce itp.)
10. Na czym polega zużywanie się poszczególnych czynników produkcji?
Jednorazowe zużywanie się czynników produkcji polega na przekształcaniu w produkt o nowych
właściwościach.
Stopniowe zużywanie się czynników produkcji polega na wykorzystaniu danych dóbr kapitałowych w
wielu procesach produkcyjnych (stałe wyposażenie, które musi być utrzymywane w sprawności
produkcyjnej).
11. Czym różnią się strumienie od zasobów?
Strumień oznacza przepływ określonej ilości wielkości ekonomicznej w ciągu danego czasu przez
podmiot gospodarczy lub gospodarkÄ™.
Zasób oznacza ilościowy stan wielkości ekonomicznej w danym punkcie czasu.