POTENCJOMETRIA  miareczkowanie potencjometryczne
2010/2011
Oznaczanie kwasów chlorowodorowego i octowego w mieszaninie metodą
alkacymetrycznego miareczkowania potencjometrycznego
Metoda:
Potencjometria.
Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest pokazanie możliwości jednoczesnego oznaczenia dwóch kwasów:
organicznego i nieorganicznego w mieszaninie metodą potencjometryczną.
Odczynniki:
" Wodorotlenek sodu (NaOH), roztwór mianowany o stężeniu c=0.1 M.
" Kwas octowy (CH3COOH), roztwór mianowany o stężeniu c=0.1M.
" Kwas solny (HCl), roztwór mianowany o stężeniu c=0.1M.
" Aceton cz.d.a.
Aparatura i sprzęt laboratoryjny:
" Kolba miarowa o pojemności 50 ml  1 szt.
" Pipeta wielomiarowa pojemności 10 ml  1 szt.
" Pipeta wielomiarowa pojemności 5 ml  2 szt.
" Titrator CerkoLab.
" Elektroda szklana kombinowana.
Sposób wykonania:
1. Do kolbki o pojemności 50 ml odmierzyć pipetą 3 ml 0.1M kwasu octowego i 3 ml 0.1M
kwasu solnego, następnie dodać 30 ml acetonu. Uzupełnić woda destylowaną do kreski.
2. Do naczynka pomiarowego pobrać dokładnie 10 ml oznaczanego roztworu. W
naczynku umieścić elektrodę szklaną i mieszadełko. Włączyć mieszadło magnetyczne.
3. Strzykawkę titratora napełnić roztworem wodorotlenku sodu (w celu dokładnego
napełnienia strzykawki zaleca się dwukrotne napełnienie i opróżnienie strzykawki
titrantem).
4. Ustawić titrator na pauzę wynoszącą 13 sekund. Objętość kroku titranta na 0.01 ml i
ilość kroków 150 (patrz instrukcja obsługi titratora CerkoLab).
5. Opisane miareczkowanie wykonać dwukrotnie (1 pomiar trwa 26 minut).
Opracowanie wyników:
1. Na otrzymanej krzywej miareczkowania wyznaczyć punkty końcowe, odpowiadające
odmiareczkowaniu kwasu chlorowodorowego (PK1) i octowego (PK2), korzystając z dwóch
metod podanych poniżej:
a) metoda stycznych równoległych,
b) metoda pierwszej pochodnej,
c) metoda drugiej pochodnej,
d) metoda Hahna.
ANALIZA INSTRUMENTALNA
Strona 1
POTENCJOMETRIA  miareczkowanie potencjometryczne
2010/2011
2. Obliczyć masę kwasu chlorowodorowego i kwasu octowego w badanej próbce,
korzystając ze wzoru:
= " "
Gdzie: m  masa HCL lub CH3COOH [g] w badanej próbce,
- objętość roztworu NaOH [l], zużytego na odmiareczkowanie poszczególnych
kwasów,
- stężenie molowe roztworu NaOH [mol"l-1],
- objętość próbki pobranej do analizy [l],
- masa molowa kwasu chlorowodorowego lub octowego [g"l-1].
3. Otrzymane wyniki porównać z wartościami podawanymi przez titrator.
Literatura:
1. Praca zbiorowa po red. I. Głuch i M. Balcerzak  Chemia analityczna WPW 2007; str.
254-255.
2. W. Szczepaniak  Metody instrumentalne w analizie chemicznej PWN 1985-2005.
3. A. Cygański  Metody elektroanalityczne WNT 1991.
4. K. Cammann  Zastosowanie elektrod jonoselektywnych WNT 1997.
5. J. Minczewski, Z. Marczenko  Chemia Analityczna T3 Analiza Instrumentalna PWN
1998.
6. D. A. Skoog, D. M. West, F. J. Holler, S. R. Crouch  Podstawy chemii analitycznej
PWN 2007.
ANALIZA INSTRUMENTALNA
Strona 2