Bezpieczeństwo i rozwój to dwa podstawowe wymiary funkcjonowania państwa. Są one też nierozerwalnie powiązane.
Z jednej strony bez odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa niemożliwe jest zapewnienie stabilnego i długofalowego
rozwoju gospodarki, z drugiej zaś  bez rozwoju nie byłoby możliwe ciągle konieczne doskonalenie potencjału
bezpieczeństwa narodowego. Gospodarczy potencjał bezpieczeństwa (w połączeniu z wolą polityczną decydentów)
stanowi podstawę do określenia potęgi, skuteczności i pozycji międzynarodowej państwa.
Bezpieczeństwo finansowe. Najważniejszymi aspektami bezpieczeństwa finansowego państwa są: stabilność
sektora finansowego, wielkość długu publicznego oraz wielkość i struktura rezerw dewizowych kraju.
Instytucje bezpieczeństwa finansowego. Sektor finansowy, w tym sektor bankowy, odgrywa ważną rolę w
rozwoju gospodarczym kraju. Instytucje sektora finansowego pełnią rolę pośrednictwa finansowego polegającego na
przekształceniu oszczędności finansowych obywateli na potrzeby inwestycyjne gospodarki. Przekształcenie
oszczędności w inwestycje jest procesem bardzo złożonym i obarczonym naturalnym ryzykiem. y
le zainwestowane
przez instytucje pośrednictwa finansowego środki pieniężne prowadzą do ich bankructwa, co powoduje kolejne
bankructwa tych, którzy powierzyli im swoje zasoby finansowe. Ta specyfika pośrednictwa finansowego powoduje, że
sektor ten jest regulowany i nadzorowany przez różne instytucje publiczne, które tworzą sieć bezpieczeństwa
finansowego.
W Polsce do najważniejszych instytucji bezpieczeństwa finansowego należą: Rada Ministrów, Ministerstwo Finansów,
Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski oraz Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Rezerwy dewizowe NBP. Rezerwy dewizowe, ich gromadzenie, zarządzanie nimi oraz zapewnianie bezpieczeństwa
obrotu dewizowego należą do jednych z głównych zadań Narodowego Banku Polskiego jako centralnej bankowej
instytucji dewizowej państwa. W warunkach płynnego kursu walutowego rezerwy dewizowe służą przede wszystkim
wzmocnieniu wiarygodności finansowej kraju, obniżając koszt finansowania na rynkach globalnych oraz
prawdopodobieństwo wstrzymania dostępu do takiego z
ródła finansowania, a także ograniczając ryzyko gwałtownego
odpływu kapitału (w tym ataku spekulacyjnego). Rezerwy dewizowe mogą być także wykorzystywane do wsparcia
stabilności rynków finansowych i sektora bankowego m.in. przez zapewnienie płynności walutowej w warunkach
dysfunkcjonalności rynków finansowych.
Dług publiczny. W Polsce ograniczenia dotyczące wielkości długu publicznego zapisane są w Konstytucji RP i ustawie
o finansach publicznych. Ustawa zasadnicza określa limit długu publicznego na poziomie 60 proc. PKB. Natomiast
ustawa o finansach publicznych określa sposób liczenia długu publicznego  tzw. progi ostrożnościowe  na poziomie
50 proc., 55 proc. oraz 60 proc. PKB, a także sankcje wynikające z ich przekroczenia.
Bezpieczeństwo energetyczne. Podstawą prawną polskiego systemu bezpieczeństwa energetycznego jest ustawa
z 10 kwietnia 1997 r.  Prawo energetyczne. Ustawa ta podlega ciągłym zmianom, co wynika przede wszystkim z
dynamiki zmian legislacyjnych zachodzących na poziomie unijnym. Prawo energetyczne określa zasady kształtowania
polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła oraz
działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i
energią.
Podmioty bezpieczeństwa energetycznego. Spośród instytucji wpływających na politykę bezpieczeństwa
energetycznego najważniejszymi są: Rada Ministrów, minister gospodarki, prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE),
wojewodowie oraz samorządy wojewódzkie i gminne (samorząd powiatowy ma jedynie pośredni wpływ na
bezpieczeństwo energetyczne kraju, m.in. poprzez kompetencje związane z planowaniem przestrzennym, mającym
związek z realizacją wszystkich inwestycji liniowych, takich jak linie energetyczne, gazociągi oraz infrastruktura
przesyłu ropy naft owej oraz produktów ropopochodnych).
Infrastruktura energetyczna. Przez infrastrukturę energetyczną rozumie się zespół urządzeń, które obejmują
podsystemy: elektroenergetyczny, elektrociepłowniczy, gazowy, paliw stałych oraz paliw ciekłych. Ze względów
bezpieczeństwa państwa, najważniejsze są podsystemy elektroenergetyczny, gazowy oraz paliw stałych i ciekłych.
Instytucje bezpieczeństwa infrastrukturalnego. Za ciągłość i sprawność funkcjonowania infrastruktury
odpowiada administracja rządowa i samorządowa. Najwcześniej, bo już w 1997 r., przyjęto ustawę o ochronie osób i
mienia, w której wskazano obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu gospodarczego
państwa, bezpieczeństwa publicznego oraz innych ważnych interesów państwa, które miały być obowiązkowo
chronione przez specjalistyczne, uzbrojone formacje ochronne (SUFO) lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
Rezerwy strategiczne. Obecnie podstawę funkcjonowania systemu rezerw strategicznych stanowi ustawa z 29
paz
dziernika 2010 r. o rezerwach strategicznych. W ustawie określono zasady tworzenia, przechowywania,
udostępnienia, likwidacji oraz finansowania rezerw strategicznych, a także zadania i organizację Agencji Rezerw
Materiałowych (ARM). ARM jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, wykonującą
zadania państwa w zakresie rezerw strategicznych oraz zapasów państwowych ropy naft owej i produktów naft owych.
Regulacje w zakresie funkcjonowania i organizacji Agencji nie różnią się zasadniczo od przyjętych dla innych tego typu
podmiotów  państwowych osób prawnych. Racjonalny, sprawny i transparentny system rezerw strategicznych ma
wspierać wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa i obrony państwa, odtworzenia infrastruktury krytycznej,
złagodzenia zakłóceń w ciągłości dostaw służących funkcjonowaniu gospodarki i zaspokojeniu podstawowych potrzeb
obywateli, ratowania życia i zdrowia obywateli, a także wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej
Polskiej.
y
ródło: Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP, 2013
Generuj PDF
Drukuj
Powiadom znajomego
Tweetnij