Forum Czytelników
Forum Czytelników
Sterownik do oczka wodnego
Sterownik do oczka wodnego
Ostatnio modne stało się budowanie na ka- Opis układu by nie zliczał już impulsów z generatora, jaki
wałkach wolnego terenu wszelkiego rodzaju Schemat ideowy sterownika znajduje się na tworzą elementy R3, R4, P1 oraz C5. Rezy-
oczek wodnych, fontann czy miniaturowych rysunku 1. Przy oświetlonym światłem stor R2 umożliwia dobranie czułości fotore-
wodospadów. Dodatkowe oświetlenie takich dziennym fotorezystorze R1 na wyjściu zystora, natomiast kondensatory C1  C4 fil-
miejsc daje nieprawdopodobny wygląd, a le- bramki U1A pojawia się stan wysoki, który trują napięcie zasilające układ. Dodatkowe
jąca się woda jest miła dla ucha. Jedyną przez diodę D1 blokuje licznik U2. Jednocze- mikrostyki S1 oraz S2 umożliwiają ręczne
uciążliwą czynnością jest codzienne włącza- śnie na wyjściu bramki U1B pojawia się stan sterowanie pompą. Zdjęcie zworek oznacza
nie (wyłączanie) pompki oraz oświetlenia. niski, który poprzez kondensator C7 ustawia tylko ręczne sterowanie pracą pompki. Pozo-
Aby sobie ułatwić codzienne życie, można na wyjściu U1D przerzutnika RS stan wyso- stawienie zworki JP1A włączy pompkę, ale
zbudować sterownik, który będzie automa- ki. Stan ten załącza poprzez T2 przekaz
nik będzie musiała być wyłączona ręcznie. Nato-
tycznie wykonywał powyższe proste czynno- sterujący pompą. Przekaz
nik sterujący świa- miast pozostawienie zworki JP1B umożliwia
ści. Układ ten znajdzie zastosowanie nie tyl- tłem jest wyłączony, gdyż na wyjściu bramki tylko automatyczne wyłączanie pompki,
ko przy sterowaniu oczek wodnych, ale U1B panuje stan niski. Po zmroku na wyjściu która aby pracowała, musi być uruchomiona
i wszelkiego rodzaju wodospadów czy in- U1A pojawia się stan niski, który poprzez D1 ręcznie przyciskiem S2. Mostek B1 prostuje
nych wymyślnych budowli. Sterownik włą- już nie blokuje licznika U2. Licznik U2 także napięcie wprost z transformatora, natomiast
cza światło po zapadnięciu zmroku i wyłącza w tym czasie nie jest blokowany przez D2, stabilizator U3 utrzymuje je na poziomie 12V.
je rano. W dzień włącza pompę, która pracu- gdyż na wyjściu U1C jest stan niski. Ponie- Rezystory R8, R9 ograniczają prądy baz
je jeszcze przez ustawiony czas po zapadnię- waż na wyjściu U1A jest teraz stan niski, to tranzystorów T1, T2, a rezystory R5  R7 po-
ciu zmroku, dzięki czemu jest wyłączana do- na U1B jest stan wysoki, który poprzez tran- laryzują odpowiednio wejścia bramek
piero póz
nym wieczorem, kiedy już śpimy. zystor T1 załącza przekaz
nik sterujący oświe- CMOS.
Dodatkowe dwa przyciski umożliwiają stero- tleniem. Jeżeli na wyjściu licznika Q14 po
wanie ręczne pompki, co może być istotne pewnym czasie pojawi się zmiana stanu wy- Montaż i uruchomienie
przy chęci przedłużenia pracy pompki lub jej sokiego na niski, to poprzez C6 zostanie Sterownik należy zmontować na płytce druko-
wcześniejszego wyłączenia. Sterownik bez zmieniony stan przerzutnika RS. Na wyjściu wanej, która przedstawiona jest na rysunku 2.
obwodów włączania pompki może realizo- U1D pojawi się stan niski, który wyłączy Montaż najlepiej będzie rozpocząć od wluto-
wać także funkcję prostego wyłącznika pompę, a na wyjściu U1C pojawi się poziom
zmierzchowego. wysoki, który zablokuje przez D2 licznik U2, Rys. 1 Schemat ideowy
Elektronika dla Wszystkich
54
Forum Czytelników
wania elementów najmniejszych, przechodząc uodporni sterownik na wpływ warunków at- cjometr P1 z dobraną eksperymentalnie skalą,
dalej do elementów większych, kończąc na mosferycznych. Całość należy obowiązkowo która zgrubnie pozwoli określić czas, po jakim
włożeniu układów scalonych do podstawek. umieścić w jednej z dostępnych na rynku obu- wyłączy się pompa po zapadnięciu zmroku.
Układ po poprawnym zmontowaniu powinien dów. Jako transformator zasilający można Czujnik światła należy tak umieścić, by nie
od razu poprawnie pracować. Ponieważ układ użyć niewielkiego transformatora o oznacze- miało na niego wpływu włączane oświetlenie.
będzie pracował na zewnątrz, jego obwody niu TS2/56 lub można zastosować zewnętrzny Niespełnienie tego warunku przyczyni się do
trzeba pokryć specjalnym lakierem, który zasilacz wtyczkowy. Na zewnątrz obudowy nieprawidłowego działania sterownika. Różna
należy umieścić przyciski S1, S2 oraz poten- konfiguracja zworkami umożliwia sterowanie
Rys. 2 Schemat montażowy pompą ręcznie, półautomatycznie lub automa-
tycznie. Przy braku zworek sterowanie możli-
Wykaz elementów
we jest tylko ręcznie za pomocą przycisków S1,
Rezystory
S2. Sterownik może być użyty do sterowania
R2(*),R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1M&!
wszelkiego rodzaju fontannami, oczkami wod-
R4,R8,R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
nymi, wodospadami czy też może być użyty ja-
R5,R6,R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220k&!
ko prosty wyłącznik zmierzchowy. A może
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Potencjometr 1M&!
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Fotorezystor
i do innych celów.
Kondensatory
Marcin WiÄ…zania
C1,C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470µF/25V
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100µF/16V
Od Redakcji. Układ trafił do Forum Czy-
C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1µF staÅ‚y
C6,C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47nF
telników, ponieważ model nie został spraw-
Półprzewodniki
dzony w warunkach rzeczywistej pracy.
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093
Praktycznym problemem może okazać się
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4060
problem wpływu warunków atmosferycz-
U3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7812
nych, obudowy oraz obwodów sieci 220V,
T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
D1  D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148 w tym transformatora. Na płytce dodano
B1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mostek 1A okrągły
dwa punkty A, B. Jeśli ktoś będzie chciał, by
Inne
lampa zaświecała się tylko po zmierzchu, na
Z1,Z2,Z3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ZÅ‚Ä…cza ARK2
czas pracy układu U2, nie zamontuje rezy-
PK1,PK2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Przekaz
nik RM96/12V
stora R8, tylko między punkty A, B wstawi
JP1A,JP1B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Jumper ze zworkÄ…
S1,S2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mikroprzyciski dodatkowy inwerter, na przykład w postaci
tranzystora.
Elektronika dla Wszystkich
55