Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi
niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu.
Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich.
Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1 punktu za zapis tego równania.
W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej brak
przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie
wyników liczbowych.
Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należy ocenić pełną
liczbą punktów.
Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów.
Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów.
Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów.
Zapis  �! ,  ę! w równaniach reakcji nie jest wymagany.
W równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi, brak  �! nie powoduje utraty punktów.
Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie są wymagane.
1
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
za
Oczekiwana odpowiedz

sumaryczna
czynność
Za poprawne podanie trzech par  2pkt, za podanie dwóch par  1pkt.
a) I, III, VI oraz II, IV
1. 2 2
b) II, III oraz V, VI
c) I, II, V oraz III, IV
Za poprawne wyznaczenie A1 = 115 , A2 = 113  2 pkt.
2. 2 2
114,9 (u) = n = 66
Za każdy poprawnie podany schemat  1 pkt.
Kolejność podanych
schematów może być
Schemat 1: Bi  214 % ą Tl  210 % � Pb  210
3. 2 2
dowolna
Schemat 2: Bi  214 % � Po  214 % ą Pb - 210
Za poprawne wskazanie 6 wskazań  2 pkt, 4-5 wskazań  1 pkt, 3 i mniej wskazań 0 pkt.
4. 2 2
1. P 2. F 3. P 4. P 5. P 6. F
Za poprawnie narysowany wzór elektronowy  1pkt.
5. 1 1
Za poprawne wskazanie wszystkich polaryzacji w cząsteczkach  1pkt.
6. 1 1
H Cl C �! H Al H
2
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Dopuszczalne użycie
Za poprawne podanie 6 nazw  3 pkt, 5  2 pkt, 4 lub 3  1 pkt.
dla H2S nazwy kwas
a) tlenek krzemu(IV) b) azotek wapnia c) selenowodór selenowodorowy
7. 3 3
d) tlenek żelaza(II,III) e) wodorek potasu d) fluorek tlenu
Za poprawne obliczenie czasu połowicznego rozpadu  1pkt.
8. 1 1
t1/2 = 15 minut
Za poprawne napisania równania reakcji  1pkt.
9. 1 1
2NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2
Za poprawne określenie odczynu roztworu i podanie równania reakcji hydrolizy  1 pkt.
1
Odczyn roztworu  zasadowy HCO3Ż + H2O H2CO3 + OHŻ
10. 2
Za poprawne określenie roli wody w procesie  1pkt .
1
Rola wody  kwas
Możliwe są
rozbieżności wyniku
Za poprawne obliczenie zawartości procentowej potasu w tabletce  1 pkt.
końcowego
11. 1 1
wynikające z
43,68%
przyjętych przybliżeń
wartości pośrednich
W schemacie muszą
a) Za poprawnie narysowany schemat doświadczenia  1pkt.
być podane
Odczynnik: uniwersalny papierek wskaz
nikowy lub roztwór mocnego kwasu lub odczynniki jako
12. 1 3
roztwory wodne (aq)
rozpuszczalna w wodzie sól Mg, Ca, Ba, Zn, Mn2+, Fe2+
b) Za poprawne podanie obserwacji adekwatnych do wybranego odczynnika  1pkt.
1
3
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
c) Za poprawnie podane równanie reakcji adekwatne do wybranego odczynnika oraz podanej
obserwacji  1pkt.
2K+ + CO3 2-+ 2H2O H2CO3 + 2K+ + 2OHŻ
1
lub np.: 2H+ + 2ClŻ + 2K+ + CO3 2- H2O + CO2 + 2K+ + 2ClŻ
lub np.: Mg2+ + 2ClŻ + 2K+ + CO3 2- MgCO3 + 2K+ + 2ClŻ
Za poprawne obliczenie stosunku masowego obu roztworów  1pkt.
3 : 1
13. 2 2
Za poprawne obliczenie stosunku objętościowego obu roztworów  1pkt.
ok. 3,53 : 1 (254,24 : 71,94)
Za poprawne podanie obu równań reakcji  1pkt.
14. 1 1
CrCl3 + 3NaOH Cr(OH)3 + NaCl
Cr(OH)3 + NaOH Na[Cr(OH)4]
Za zastosowanie poprawnej metody obliczania oraz poprawny wynik z jednostką  po 1 pkt.
Masa przereagowanego NaOH w trakcie wytrącania Cr(OH)3  12 g
15. 2 2
Masa powstałego Cr(OH)3  10,3 g i nie przereagowanego NaOH  2 g
Masa przereagowanego i pozostałego Cr(OH)3  5,15 g
a) Za poprawne podanie trzech obserwacji  1pkt. Należy zaliczyć za
poprawne wszystkie
Zanik NH4Cl w trakcie ogrzewania
określenia barw
1
Niebieskozielone zabarwienie  górnego papierka wskaz
nikowego zbliżonych do
właściwych
Czerwone zabarwienie  dolnego papierka wskaz
nikowego
b) Za poprawnie podane trzy równania reakcji  1pkt.
16. 2
NH4Cl NH3 + HCl
1
NH3 + H2O NH4+ + OHŻ
HCl+ H2O H3O+ + ClŻ
4
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
a) Za każde poprawnie podane równanie połówkowe  1pkt.
MnO4Ż + 3e- + 4H+ MnO2 +2H2O / � 2
2
Mn2+ 56 2e- + 2H2O MnO2 + 4H+ / � 3
17. 3
b) Za poprawnie podane równanie reakcji  1pkt.
1
2MnO4Ż + 3Mn2+ + 2H2O 5 MnO2 + 4H+
Za poprawne określenie typu reakcji  1 pkt.
18. synproporcjonowania 1 1
a) Za poprawne podanie schematu ogniwa  1 pkt.
1
Al%Al3+ Q% Fe2+ % Fe
19. 3
b) Za zastosowanie poprawnej metody obliczania i poprawny wynik z jednostką  po 1 pkt
2
Masa anody (glinu) zmniejszyła się o 1,80 g
a) Za poprawnie podane równanie reakcji  1 pkt.
1
2H2O 56 4e- O2 + 4H+
20. 2
b) Za poprawnie podane równanie reakcji  1 pkt.
1
2H+ + 2e- H2
Za poprawne podanie trzech określeń  1pkt.
przesunie się w lewo
przesunie się w prawo
21. 1 1
nie zmieni się
5
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za zastosowanie poprawnej metody obliczania oraz poprawne wyniki z jednostką  po 1 pkt.
[CO2] = 0,04 mol � dm-3 [O2] = 0,64 mol � dm-3
22. 2 2
Za zastosowanie poprawnej metody i podanie poprawnego wyniku z właściwą dokładnością
i jednostką  po 1pkt
metoda I metoda II
x moli butanu/1 mol butanu = 17,6 g/176 g x moli butanu/1 mol butanu = 17,6 g/176 g
23. 2 2
x = 0,1 mola stąd V0 = 2,24 dm3 = 2240 cm3 x = 0,1 mola
ze wzoru V0p0/To = V1p1/T1 ze wzoru pV = nRT
V1 = p0V0T1/p1T0 V1 = 2435 cm3 V = nRT/p V = 2,436 dm3 = 2436 cm3
Za poprawne podanie wzoru produktu reakcji i jego nazwę  po 1 pkt.
24. 2 2
CH3CH2CH2CH(CH3)CH(OH)CH3 3-metylo-heksan-2-ol
a) Za poprawnie podaną obserwację  1pkt.
1
zmiana zabarwienia (zawartości probówki) z pomarańczowego na zielony
25 2
b) Za poprawnie zapisane równanie reakcji  1pkt.
3CH3CH(OH)CH3 + Cr2O72- + 8H+ 3H3CCOCH3 + 2Cr3+ + 7H2O 1
a) Za poprawnie zapisane równanie reakcji- 1pkt
1
CH3CH2CH2CH(OH)CH2COOCH2CH2CH3 + KOH CH3CH2CH2CH(OH)CH2COOK
+ CH3CH2CH2OH
26. 2
b) Za poprawne określenie typu reakcji  1pkt.
1
zmydlanie (hydroliza zasadowa)
6
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawne podanie czterech odpowiedzi  2 pkt, za poprawne trzy odpowiedzi  1 pkt.
27.
2 2
1.  P; 2.  F; 3.  F; 4.  F
a) Za poprawnie wybrany odczynnik  1pkt.
1
sacharoza
28.
2
b) Za poprawie zapisane równanie reakcji  1pkt.
1
Cu(OH)2 CuO + H2O
a) Za poprawie zapisane równanie reakcji  1 pkt.
1
C6H12O6 3CH4 + 3CO2
29.
2
b) Za zastosowanie poprawnej metody obliczania i poprawny wynik z jednostką  1pkt.
1
"Hx = 3"HCH4 + 3"HCO2 + ( "HC6H12O6) =  418 kJ
a) Za poprawne podanie każdego z substratów  1 pkt.
2
1. kwas heksanodiowy (lub kwas butano-1,6-dikarboksylowy)
2. heksano-1,6-diamina
30. 3
b) Za poprawne podanie nazwy procesu  1pkt.
1
polikondensacja
Za poprawne podanie każdego ze wzorów  1pkt.
Ala-Val Val-Ala
COOH
COOH
H
CO NH
H
NH
CO
CH3
31. 2 2
H
H2N
H2N
H CH(CH3)2
CH(CH3)2
CH3
7
Próbny egzamin maturalny z chemii 2013r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawnie podany wzór diastereoizomeru  1pkt.
CH3
H C Cl
32. 1 1
H C Cl
C2H5
8