POLITECHNIKA KOSZALIC
SKA
WYDZIAA
INŻYNIERII L
DOWEJ, ÅšRODOWISKA I GEODEZJI
KATEDRA GEOINFORMATYKI
FOTOGRAMETRIA I TELEDETEKCJA 2
DWICZENIE LABORATORYJNE 2
NUMERYCZNY MODEL TERENU
KOSZALIN
Cel ćwiczenia
1. Wykorzystując pomiar stereoskopowy należy wykonad numeryczny model terenu dla
obszaru:
Øð niezurbanizowanego
Øð zurbanizowanego
Obszar pomiarów zostanie zdefiniowany przez prowadzącego zajęcia.
Dane do ćwiczenia
Øð Modele stereoskopowe z dwiczenia laboratoryjnego 1 (Opracowanie
stereogramu w programie Dephos)
Øð NMT z danych ISOK
Wykonanie ćwiczenia
Wygenerowanie regularnej siatki kwadratów
1. Wczytanie projektu do Mapper Stereo.
2. Ustawienie niezbędnych narzędzi potrzebnych do wykonania zadania.
W menu głównym Customize -> Toolbars należy zaznaczyd:
Rys. 1. Okno ustawiania narzędzi
2
3. Zmiana parametrów obiektów graficznych
Øð Color
Øð Weight
Parametry należy ustawid według własnych upodobao.
Rys. 2. Określenie aktywnych parametrów obiektów graficznych
4. Wygenerowanie siatki kwadratów za pomocą paska narzędzi DTM
Rys. 3. Pasek narzędzi NMT
Do wygenerowania siatki należy użyd przycisku DEFINE GRID.
Rys. 4. Wygenerowanie NMT w postaci modelu regularnego
Po pojawieniu się tabelki, która pozwala zdefiniowad model regularny o zadanych
parametrach. W jednym modelu stereoskopowym można zdefiniowad dowolną ilośd siatek.
3
Rys. 5. Definicja danych logicznych i obszaru modelowania
Col spacing  rozmiar boku siatki po osi X w metrach (fx).
Row spacing - rozmiar boku siatki po osi Y w metrach (fy). Dla siatki kwadratów fx=fy.
Rect - Siatka punktów będzie wstawiona po wskazaniu narożników prostokąta.
Shape - Siatka zostanie wstawiona w postaci wielokÄ…ta.
By elements - Najpierw należy wskazad zamknięte wielolinie, wewnątrz których mają się
znalez
d punkty siatki i zatwierdzid poprzez DATAPOINT (rys 4.1). Dla obszarów
wyłączonych z opracowania NMT należy wskazad zamknięte wielolinie, w których nie
będą się znajdowad punkty siatki i zatwierdzid przez DATAPOINT.
W zadaniu należy zaznaczyd za pomocą funkcji RECT obszar wskazany przez
prowadzącego zajęcia.
Rys. 6. NMT w postaci modelu regularnego
.
4
Pomiar punktów bazowych NMT (model regularny)
Obsługa manipulatora DEPHOS
Rys. 7. Manipulator DEPHOS
Do pomiaru stereoskopowego punktów używamy manipulatora. Metalowym
pokrętłem ustawiamy znaczek pomiarowy (czerwony punkt) na powierzchni terenu. Do
zatwierdzania i rezygnacji używamy przycisków: 4  zatwierdzanie (DATAPOINT) i 3 
rezygnacja (RESET)
Øð Dla stereoskopowego pomiaru wysokoÅ›ci punktów bazowych NMT należy wybrad
przycisk GRIDCOLLECT.
Rys. 8. Pasek narzędzi NMT
Funkcja w pierwszej kolejności pyta o siatkę grid, która ma zostad pomierzona. Jeżeli
dialog Select grid jest pusty to oznacza że należy zdefiniowad siatkę. Siatkę do edycji wybiera
się poprzez dwukrotne kliknięcie jej na liście.
Rys. 9. Dialog wyboru NMT do pomiaru
Øð Pomiar stereoskopowy punktów bazowych NMT z uwzglÄ™dnieniem kryteriów
 przeskakiwania" po punktach.
5
Rys. 10. Okno wyboru trybu pomiaru
R - jest to promieo swobody, który ustawiamy na  0 .
Edited - Uwzględniane są punkty już pomierzone.
Skipped - Uwzględniane są punkty opuszczone w trakcie pomiaru.
Not edited - Uwzględniane są punkty jeszcze nie pomierzone.
Jeżeli pomiar punktów wykonywany jest po raz pierwszy to zaznaczyd tylko Not edited
i nacisnąd klawisz Find first. Program ustawi kursor i ekran na pierwszym punkcie i umożliwi
jego przesuwanie. W tym momencie można wskazad nowe położenie punktu naciskając
DATAPOINT lub punkt opuścid za pomocą RESET.
Przycisku RESET używamy w przypadku braku możliwości określenia poprawnej wysokości
terenowej punktu.
UWAGA!!! W przypadku gdy punkt siatki leży na budynku, drzewie itp. należy ustawid
jego położenie wysokościowe na podstawie najbliższego punktu na powierzchni
topograficznej.
Po zakooczeniu pomiarów zapisad NMT w pliku w formacie .det i wyeksportowad do
formatu dxf.
Powtórny pomiar wysokości (jeżeli jest taka potrzeba)
Powtórny pomiar wysokości dowolnego punktu bazowego NMT można przeprowadzid
według następujących czynności:
Øð przy pomocy narzÄ™dzia 'Select' wybierad punkt do edycji
6
Rys. 11. Pasek narzędzi Attributes
Øð po wskazaniu punktu należy wybrad narzÄ™dzie 'Verically move element'
Rys. 12. Pasek narzędzi 'Verically move element'
Øð wykonujemy pomiar stereoskopowy,
Øð po ustawieniu poprawnej wysokoÅ›ci znaczka pomiarowego należy jÄ… zatwierdzid
klawiszem nr 4 manipulatora.
Po wykonaniu korekty pomiaru wysokości punktów wykonuje się powtórną analizę ich
położenia na powierzchni topograficznej.
Opracowanie sprawozdania
Sprawozdanie należy wykonad w formie elektronicznej (pdf)
FiT2_2015_s_numer ćwiczenia_Nazwisko_Imię.pdf
Przykład: FiT2_2015_s_1_Kowalski_Jan.pdf
1. Częśd teoretyczna- wyjaśnienie pojęd:
Øð Numeryczny model terenu (NMT)
Øð Numeryczny model pokrycia terenu (NMPT)
Øð Znormalizowany numeryczny model pokrycia terenu (zNMPT)
Øð GRID, TIN
2. Częśd praktyczna:
Øð Zrzuty ekranowe z opisem przebiegu dwiczenia
Øð Analiza porównawcza dla modelu na obszarze zurbanizowanym z NMT z danych
ISOK
7