OZNACZANIE TEMPERATURY SAMOZAPA
ONU PAR
CIECZY METOD
WG PN-EN 14522:2006
1. Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest oznaczenie temperatury samozapłonu cieczy zgodnie z normą PN  EN
14522:2006
2. Podstawowe definicje
Większość materiałów spala się w wyniku reakcji tlenu z paliwem gazowym. Spalanie
cieczy jest mo\
liwe wtedy, gdy nad powierzchnią cieczy znajduje się zdolna do zapalenia
mieszanina par cieczy z powietrzem. W stadium początkowym istotą procesu spalania jest
powolne utlenianie paliwa, któremu towarzyszy wydzielanie ciepła i stałe podwy\
szanie
temperatury reagentów. Jednocześnie ze wzrostem temperatury rośnie szybkość reakcji, a\
do
momentu pojawienia się płomienia.
Samozapłonem  sposób zainicjowania reakcji spalania, zachodzący w rezultacie
samonagrzewania substancji wstępnie ogrzanych (przez ciągły bodziec energetyczny) do
stanu, w którym szybkość wydzielania się ciepła z reakcji utleniania przewy\
sza szybkość
odprowadzania ciepła Samozapłon cieplny następuje samorzutnie po osiągnięciu przez
mieszaninę par lub gazów z powietrzem temperatury samozapłonu.
Temperaturą samozapłonu cieczy nazywamy najni\
szą temperaturę ścianek naczynia, w
której w danych warunkach i dla danej mieszaniny następuje samorzutnie zapalenie cieczy w
całej masie w wyniku oddziaływania bodz
ca energetycznego ciągłego
Zapłon  sposób zainicjowania reakcji spalania od punktowego bodz
ca energetycznego, np.
iskry spawalniczej, elektrycznej.
Samozapalenie  zainicjowanie reakcji spalania bez konieczności dostarczenia bodz
ca
energetycznego z zewnątrz. Samozapalenie mo\
e być w wyniku:
" procesów biologicznych,
" reakcji chemicznych,
" procesów fizycznych.
Energia aktywacji jest to minimalna energia kinetyczna cząstki, przy której następuje
zderzenie efektywne Jest to energia potrzebna do pokonania wzajemnego odpychania cząstek i
utworzenia kompleksu aktywnego.
Zderzenie efektywne jest to zderzenie cząstek prowadzące do zmian chemicznej natury
cząstek. Nie ka\
de zderzenie cząstek musi być efektywne. Liczba efektywnych zderzeń,
przypadająca na jednostkę czasu, determinuje szybkość reakcji chemicznej.
Kompleks aktywny jest to nietrwały zespół cząstek (twór) powstały w wyniku zderzeń
efektywnych, o energii większej od energii substratów o wartość energii aktywacji Kompleks
ten ulega natychmiastowemu rozpadowi i przechodzi w trwalsze produkty reakcji.
3. Mechanizm samozapłonu cieplnego mieszaniny par lub gazów z
powietrzem
Proces zapalenia mo\
na rozpatrzyć na następującym przykładzie: załó\
my, \
e mamy
naczynie o objętości V stałej (sztucznie utrzymywane]) temperaturze ścianek T0 (równej
temperaturze otoczenia), zawierające mieszaninę par lub gazów z powietrzem.
W temperaturze pokojowej tylko nieliczne mieszaniny palne mogą ulec samorzutnemu
zapaleniu, np. wodorki fosforu, krzemu Większość reakcji utlenienia potrzebuje wstępnego
ogrzania w celu zwiększenia liczby cząstek o energii większej lub równej wartości energii
aktywacji, zdolnych do utworzenia kompleksu aktywnego. Udział zderzeń aktywnych w ogólnej
liczbie zderzeń nie przekracza w warunkach normalnych (T = 25�C, p = 1 atm) drobnego
ułamka procentu. Oczywiście nawet w temperaturze pokojowej niektóre cząstki mają dość
energii, aby pokonać barierę energetyczną reakcji, lecz większość cząsteczek wymaga
ogrzania
Po ogrzaniu naszej mieszaniny palnej do odpowiedniej temperatury w naczyniu zacznie
przebiegać reakcja chemiczna z szybkością W. mierzoną liczbą moli produktów utlenienia X.
pojawiających się w ciągu sekundy w jednostce objętości;
gdzie-
ko stała szybkości reakcji chemicznej,
p - ciśnienie cząstkowe par lub gazów palnych w mieszaninie z powietrzem,
n - rząd reakcji chemicznej funkcja Artheniusa, wyra\
ająca wpływ temperatury
na szybkość reakcji chemicznej.
R - stała gazowa,
E - energia aktywacji,
t - czas,
T - temperatura reagującej mieszaniny palnej
Utworzony z poszczególnych cząstek kompleks aktywny jest bardzo nietrwały; rozpada się
na trwalsze produkty reakcji, wydzielając ciepło W wyniku reakcji chemicznej w naczyniu
wywiązuje się w jednostce czasu następująca ilość ciepła :
spalania płomieniowego. Ciepło wydzielające się w trakcie reakcji utleniania (q1) zu\
ywa się
częściowo na podgrzanie mieszaniny zawartej w naczyniu, częściowo zaś zostaje
odprowadzone do otoczenia lub na ogrzanie cząsteczek nie biorących udziału w utlenieniu, np
azotu lub produktów reakcji. Wartość ciepła odprowadzonego do otoczenia (q:) w jednostce
czasu określa równanie (3)
gdzie:
ap - współczynnik przejmowania ciepła między czynnikiem w naczyniu i ścianką,
F - powierzchnia ścianek naczynia,
To - temperatura otoczenia,
T - temperatura reagującej mieszaniny.
Je\
eli przyjmie się, \
e ap nie zale\
y od temperatury, to straty ciepła q2 będą liniowo
zale\
ne od średniej temperatury reagującej mieszaniny (rys. 1.). Zakładając tak\
e, \
e do chwili
zapalenia ciśnienie cząstkowe gazu palnego praktycznie nie ulega zmianie, otrzymuje się
równanie (2) w postaci krzywej logarytmicznej (rys. 1.) Na rys. 1. przedstawiono wykresy
funkcji (2) i (3) po wprowadzeniu przyjętych zało\
eń.
gdzie:
Qv- ciepło przy stałej objętości,
V " objętość naczynia
W miarę wzrostu temperatury szybko rośnie liczba cząsteczek mających wystarczającą
energię do utworzenia kompleksu aktywnego Istnieje pewna krytyczna wartość temperatury
(temperatura zapalenia), powy\
ej której odpowiednia liczba cząsteczek ma wystarczającą
energię, aby powolny proces utleniania stał się samorozprzestrzeniający i doprowadził do
Układ krzywych ql,q*,qf względem jednej prostej q: przedstawia trzy reakcje chemiczne
zachodzące z ró\
nymi szybkościami Szybkość ka\
dej z podanych reakcji chemicznych zale\
y od
początkowego ciśnienia cząstkowego pary cieczy palnej w mieszaninie. Załó\
my, \
e reakcja
przebiega według krzywej q"!. W temperaturze początkowej To ciepło wydzielone w wyniku
reakcji utlenienia jest większe od ciepła odprowadzonego do otoczenia; mieszanina palna
nagrzewa się. jednak\
e do zapalenia nie dochodzi, gdy\
temperatura układu jest za niska
Rys 1. Zale\
ność szybkości ciepła wywiązującego się w naczyniu (Qj) oraz ciepl2
odprowadzonego do otoczenia (q2) od temperatury To- temperatura otoczenia ścianek naczynia oraz
początkowo mieszaniny palnej Ti- temperatura równowagi cieplnej Tr - temperatura samozapłonu
zmniejsza się więc szybkość reakcji. Krzywa q1" przedstawia reakcję utlenienia, która przebiega
z najmniejszą szybkością reakcji chemicznej. W ka\
dej temperaturze pomiędzy T1 i T2
szybkość utraty ciepła do otoczenia przekracza szybkość wytwarzania ciepła przez mieszaninę
reagującą (prosta q2 le\
y powy\
ej krzywej q1" ).
Jak długo szybkość reakcji jest mała, mamy do czynienia z przypadkiem powolnego
utlenienia i me nastąpi samorzutnie zapalenie mieszaniny par cieczy z powietrzem, chyba ze
zmienimy warunki doświadczenia w kierunku przyspieszenia reakcji. Mo\
e to nastąpić poprzez
podniesienie ciśnienia, wzrośnie wówczas wartość odprowadzonego ciepła, lecz w mniejszym
stopniu niz szybkość reakcji. Odprowadzenie ciepła wzrasta bowiem w przybli\
eniu liniowym,
szybkość reakcji zaś w postępie geometrycznym. Wskutek tego mo\
e wystąpić przypadek, \
e
wytworzone przez reakcję ciepło nie będzie mogło być w całości odprowadzone i temperatura
par cieczy i gazów będzie wzrastała coraz bardziej W zakresie temperatur powy\
ej punktu B
szybkość reakcji zwiększa się (wartość ciepła wytworzonego w jednostce czasu przewy\
sza
jego straty; krzywa q1'" le\
y nad prostą q2) i w krótkim czasie szybkość jej stanie się tak
wielka, \
e nastąpi zapalenie par cieczy
Je\
eli reakcja przebiega według krzywej q3. to szybkość wydzielonego ciepła jest zawsze
większa od szybkości odprowadzonego ciepła (krzywa q1. le\
y całkowicie nad prostą q2).
W tym przypadku mieszanina od samego początku (od To) będzie sama się nagrzewać,
szybkość tej reakcji chemicznej w stosunku do pozostałych reakcji jest największa i w układzie
nastąpi zapalenie.
Granica miedzy obszarami nieograniczonego i ograniczonego samonagrzewania się
mieszaniny od temperatury To odpowiada przebiegowi reakcji według krzywej q1
Reagująca
w tych warunkach mieszanina mo\
e się sama nagrzewać do pewnej temperatury, w której
następuje równowaga cieplna. Jednak\
e, w odró\
nieniu od podobnego, wcześniej rozpatrywa-
nego przypadku (powolnego utlenienia), ta równowaga jest nietrwała Wystarczy tylko
nieznaczne podwy\
szenie temperatury To, aby proces ten przeistoczył się w progresywne
samonagrzewame prowadzące do zapalenia. W ten sposób warunkiem przejścia układu
reagującego do zapalenia jest poło\
enie prostej q2 jako stycznej do krzywej q1. W punkcie
styczności zachodzi równość ciepła wywiązanego w wyniku reakcji utlenienia i odpro-
wadzonego do otoczenia:
Tamperatura ścianek naczynia (T0) jest pewnąwartością graniczną.Za pomocą wzorów i
przekształceń matematycznych mo\
na udowodnić zale\
ność temperatury zapalenia cieczy (T2)
od temperatury otoczenia. W tym celu nale\
y skorzystać ze wzorów (2), (3) i (4) przy
zało\
eniu, ze T = T2 i otrzymać równanie:
Za temperaturę samozapłonu cieczy przyjmuje się najni\
szą temperaturę ścianki naczynia (T0),
przy której w danych warunkach zapala się mieszanina palna.
Przyspieszenie powolnej reakcji utlenienia i przejście jej w spalanie mo\
e zaistnieć nie tylko
w następstwie wydzielania ciepła. Przy zało\
eniu, \
e mechanizm spalania jest łańcuch owo-
rodnikowy przyspieszenie reakcji utlenienia mo\
liwe jest, gdy szybkość tworzenia się
rozgałęzionych reakcji łańcuchowych przewy\
sza szybkość zrywania łańcuchów lub jest jej
równa.
3. Czynniki wpływające na wielkość temperatury samozapłonu mieszaniny
par lub gazów palnych z powietrzem
Temperatura samozapłonu cieczy nie jest wielkością jednoznaczną dla określonej mieszaniny,
lecz zale\
y od wielu czynników. Istotny wpływ na wartość temperatury zapalenia ma bilans
cieplny, który. zale\
y od objętości i kształtu substancji palnej, od jej ilości w objętości
powietrza, ciśnienia itp Temperatura zapalenia cieczy zmienia się w zale\
ności od
f& wielkości powierzchni właściwej odprowadzającej ciepło, tzn. powierzchni wymiany
ciepła przypadającej na jednostkę objętości substancji palnej. Zmniejszenie powierzchni
właściwej powoduje obni\
enie temperatury samozapłonu.
" ciśnienia mieszaniny palnej. wzrost ciśnienia mieszaniny par i gazów z powietrzem
powoduje zwiększenie liczby zderzeń efektywnych cząsteczek paliwa i tlenu, w wyniku czego
wzrasta szybkość reakcji spalania Dlatego le\
wzrost ciśnienia na ogół obni\
a temperaturę
samozapłonu mieszaniny palnej. Temperatura samozapłonu metanu w powietrzu pod
ciśnieniem 610-10" N/ m2 jest na przykład o 300� C ni\
sza ni\
pod ciśnieniem
atmosferycznym;
" stę\
enia składnika palnego w mieszaninie. Maksymalne wartości osiągane są przy
stę\
eniach zbli\
onych do granic wybuchowości, najni\
sze wartości temperatury samozapłonu
posiadają mieszaniny przy stę\
eniu składnika palnego równym stę\
eniu stechiometrycznemu.
" składu utleniacza (powietrza). W otoczeniu tlenu temperatura samozapłonu jest ni\
sza
ni\
w powietrzu (tab. I.). Domieszki gazów obojętnych, np. N, CO2 w mieszaninie reagującej
zwiększają straty ciepła, co przyczynia się do wzrostu temperatury samozapłonu mieszaniny
palnej Ciepło wydzielone w wyniku reakcji utlenieni paliwa w powietrzu ulega utracie,
ogrzewając azot stanowiący 80% powietrza.
Tabela 1: Wpływ składu utleniacza na temperaturę zapalenia
Temperatura
Nazwa substancji Temperatura
samozapłonu
samozapłonu w tlenie
w powietrzu [*C]
[�C]
aldehyd octowy 175 159
octan n-amylu 363 234
n-butan 283 278
tlenek węgla 609 587
cyklopropan 500 454
eter etylowy 193 182
etylen 490 485
n-heksan 225 238
wodór 500 400
siarkowodór 260 220
eter winylowy 360 166
Wszystkie utleniacze dodane do mieszaniny par i gazów z powietrzem obni\
ają wartość
temperatury zapalenia (tab 2.).
Tabela 2: Wpływ ró\
nych utleniaczy na obni\
enie temperatury zapalenia benzyny
Nazwa utleniacza Obni\
enie temperatury
Wzór Ilość dodanego
zapalenia 0 wartość
utlenia cza
[*Cl
w [ %]
Dwutlenek azotu 2,5 205
C14H10O4
Nadtlenek benzolu 13 68
2,0
C3H13ONO2;
Azotan izoamylowy
2.0
" rodzaju materiału, z jakiego jest zrobione naczynie pomiarowe. Rodzaj materiału ma
bardzo zró\
nicowany wpływ na wielkość temperatury zapalenia (lab 3),
Nazwa substancji Rum Rura Kolba Stalowy Tygiel
kwarcowa szklana platynowy
\
ełazna cylinder
Benzyna 685 585  . 390
Benzen 753 723 580 649 .. ____
Alkohol etylowy 724 641 421 391 516
Alkohol metylowy 740 535 475 475 
Je\
eli w cząsteczce pojawia się podwójne wiązanie w pozycji (to temperatura zapalenia
jest nieco wy\
sza ni\
w przypadku cząsteczki z pojedynczym wiązaniem. Poniewa\
atom
wodoru w pierścieniu aromatycznym jest silnie związany z atomem węgla, jest mniej podatny
na utlenienie, dlatego te\
węglowodory aromatyczne mają najwy\
sze temperatury samozapłonu
ze wszystkich rodzajów węglowodorów (tab. 4).
Tabela 4:
Izomery mają zawsze wy\
szą temperaturę zapalenia od węglowodorów szeregu
normalnego, np. n-pentan ma temperaturę 430� C. a izobutan 480� C. Obecność w cząsteczce
atomów tlenu ma silny wpływ na przebieg utleniania i jednocześnie na wartość temperatury
zapalenia Tlen jest pierwiastkiem bardziej elektroujemnym ni\
atom węgla, dlatego (c\

przyciąga do siebie elektrony waleocyjne atomów węgla z którymi jest związany. Stąd te\
,
atomy węgla utleniają się tym łatwiej, im więcej wiązań węgla nasyconych jest tlenem, np.
alkohole utleniają się łatwiej ni\
węglowodory, przy czym alkohole drugorzędowc łatwiej ni\

alkohole pierwszo rzędowe. Temperatura zapalenia związków organicznych zawierających
tlen jest zazwyczaj ni\
sza od temperatury zapalenia węglowodorów o takiej samej liczbie
atomów węgla w cząsteczce, np. metan (CH4) o temperaturze zapalenia 650* C i alkohol
metylowy (CH3OH) o temperaturze zapalenia 470�C.
" domieszki antydetonatorów. Podnoszą wartość temperatury zapalenia, np. dodanie 0.5g/l
czteroetylku ołowiu Pb(C2H5)4 do benzyny samochodowej powoduje wzrost temperatury
samozapłonu o 150 C. Mechanizm działania czteroetylku ołowiu nic jeśli jeszcze dokładnie
znany, wiadomo na pewno, \
e w małych ilościach antydetonaior eliminuje ra\
ę przyspieszenia
frontu płomienia, która zawsze poprzedza detonację.
Podsumowując wy\
ej scharakteryzowane zale\
ności mo\
na stwierdzić, \
e temperatura
zapalenia nie jest stałą fizykochemiczną danej substancji, lecz wielkością, która
charakteryzuje dany układ. Przy podawaniu wartości temperatury zapalenia nale\
y zatem
podawać równie\
metodę pomiarową do jej wyznaczania.
4. Obliczanie temperatury samozapłonu
Temperaturę samozapłonu cieczy wyznacza się zazwyczaj eksperymentalnie. Jednak\
e
ró\
norodność metod badawczych powoduje, ze dla tych samych substancji wartość
temperatury zapalenia ró\
ni się o kilkadziesiąt stopni, stąd te\
wielu naukowców na podstawie
obserwacji próbuje obliczyć temperaturę zapalenia cieczy za pomocą odpowiednich wzorów.
4.1. Temperatura zapalenia czystych substancji
K. Bunsen i H.F. Coward zaobserwowali związek między temperaturą zapalenia cieczy i
dolną granicą wybuchowości. Badania A. Pilca wykazały następującą zale\
ność :
Tzap - temperatura samozapłonu przy składzie zbli\
onym do składu stechiometrycznego [�CJ;
D - dolna granica wybuchowości (% nbj.]; Q - ciepło spalania [J/kg].
Wzrost temperatury samozapłonu cieczy w miarę zbli\
ania się do granic wybuchowości był
przez badaczy przedstawiany w ró\
ny sposób, powstało wiele metod ujęcia lej zale\
ności w
sposób matematyczny. Wzór na obliczanie temperatury zapalenia, wyprowadzony przez M.
Pofit-Szczepańską i B. Habicha jako wynik badań wzoru M.J. Burgessa i R.V. Wheelera jest
jedną z nich:
Cp - ciepło właściwe układu,
T,jp - temperatura samozapłonu cieczy przy stę\
eniu składnika palnego równym dolnej granicy
wybuchowości (DGW). 0 - ciepło
spalania.
4. 2. Temperatura samozapłonu mieszanin
Z zadowalającym przybli\
eniem temperatura zapalenia mieszanin wieloskładnikowych
opisana jest wzorem:
Tap - temperatura samozapłonu mieszaniny, Qn - ciepła spalania n-tego czystego składnika
mieszaniny; Xn - udział n-tego czystego składnika w mieszaninie, t n - temperatura zapalenia
n-tego czystego składnika mieszaniny. W tabeli 5 przedstawiono temperaturę zapalenia
mieszanin etanol-metanol, etanol-aceton, metanol-aceton wyznaczone doświadczalnie i
obliczone ze wzoru (12).
Tabela 5
5. Wykorzystanie wartości temperatury samozapłonu cieczy w
przepisach z zakresu ochrony przeciwpo\
arowej
Temperatura zapalenia jest jednym z wa\
niejszych parametrów określających własności
po\
arowe Dokładna znajomość wartości temperatury zapalenia jest niezbędna do skutecznego
zabezpieczania wielu procesów technologicznych Dopuszczenie do zbyt wysokich wartości
temperatur urządzeń technologicznych podwy\
sza zagro\
enie po\
arowe. W przypadku
zbytniego zani\
ania tych temperarur powa\
nie zwiększają się koszty zabezpieczenia, a stworzone
rygory technologiczne obni\
ają efektywność instalacji Znajomość temperatury zapalenia
mieszaniny palnych gazów i par z powietrzem jest konieczna w celu stworzenia bezpiecznych
warunków dla wielu procesów produkcyjnych, a tak\
e w przypadku magazynowania
materiałów niebezpiecznych. Wią\
e się to z tym, ze dla urządzeń technologicznych, w tym i
elektrycznych, dla mieszanin palnych par i gazów z powietrzem w zale\
ności od maksymalnej
temperatury powierzchni, z którymi mieszaniny te mogą mieć styczność ustalono tzw. klasy
temperaturowe.
Klasy temperaturowe to określony przedział lempciaiur, wewnątrz którego mieszczą się
temperatury zapalenia (samozapalenia) wiciu mieszanin wybuchowych, jakie tworzyć mogą
gazy i pary cieczy z powietrzem. W PN-83/E-08110 Elektryczne urządzenia przeciw-
wybuchowe. Wspólne wymagania i badania podano 6 klas temperaturowych (od T1 +/- T0)
przyporządkowanych maksymalnym temperaturom powierzchni w �C (od 85� C ~450Q C) 
tab.6
Tabela 6.
Znajomość temperatury samozapłonu mieszanin palnych par i gazów z powietrzem jest
niezbędna do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy urządzeń, gdy\
- zgodnie z pa-
ragrafem 25 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych z dnia 21 kwietnia 2006 r (Dz.U. Nr
80 z 2006 r., poz. 563) -temperatura zewnętrznych powierzchni urządzeń i zasilających je
instalacji, z wyłączeniem instalacji elektroenergetycznych, jak równie\
temperatura
wtłaczanego do pomieszczenia powietrza nie powinna przekroczyć w przypadku gazów i par
cieczy 2/3 maksymalnej temperatury powierzchni wyra\
onej w �C określoną Polską Normą1
dla poszczególnych klas temperaturowych gazów i par cieczy. Dopuszczalne temperatury
pracy urządzeń elektroenergetycznych określa się na podstawie tabeli 5. z PN-83/E-08110.
Najwy\
sze temperatury powierzchni stykających się z mieszaninami wybuchowymi
gazów lub par nie mogą przekraczać temperatur określonych dla poszczególnych klas
temperaturowych, tzn. maksymalne temperatury w urządzeniu elektroenergetycznym nic
mogą przekraczać temperatury zapalenia.
Wymagania takie stawiane są w badaniach elektrycznych urządzeń przeciwwybuchowych,
np. osłon ognioszczelnych, urządzeń budowy wzmocnionej,4 urządzeń i obwodów iskro-
bezpiecznych.1
Klasy temperaturowe dla palnych gazów, par i cieczy podane są m.in. w tabeli charakte-
rystyk substancji zawartej w  Wytycznych w zakresie określenia przyrostu ciśnienia w po-
mieszczeniu, jaki mógłby zostać spowodowany przez wybuch" - załączniku nr 1 do roz-
porządzenia MSWiA z dnia 21 kwietnia 2006 r.
CZ
ŚĆ DOŚWIADCZALNA
Elementy składowe stanowiska pomiarowego
przewody termopary pomiarowej
piec pomiarowy
regulator temperatury
rejestrator temperatury
termopara regulatora
1. Procedura pomiarowa
1.1. Ustawienie temperatury pieca
Zadaną temperaturę pieca ustawiamy na wyświetlaczu regulatora za pomocą przycisków �% i
ź%.
Naciskając w/w przyciski zwiększamy lub zmniejszamy zadaną temperaturę  na zielonym
wyświetlaczu . Temperatura wskazywana na wyświetlaczu w kolorze czerwonym jest
aktualnym wskazaniem z termopary regulacyjnej .
1.2. Uruchomienie rejestratora .
Połączenie rejestratora z komputerem realizowane jest za pomocą kabla RS232 .
Rejestrator WRT-9 uruchamiamy za pomocą oprogramowania w komputerze PC .
Po wywołaniu programu pojawia się okno :
W menu ustawienia musimy dokonać niezbędnych wpisów przed przystąpieniem do pracy :
- prędkość transmisji : 2400kb/s
- port : COM1
- ilość kanałów pomiarowych : 1
Po zapisaniu i zamknięciu okna ustawień uruchamiamy rejestrator klikając na okno otwórz
port . Następnie ustawiamy pomiar co 1 minutę
Urządzenie jest gotowe do pracy .
Kliknięcie na MIERZ rozpoczyna rejestrację wyników termopary pomiarowej przez
rejestrator .
1.3. Wybór temperatury pieca i czasy grzania .
Temperaturę dobieramy wg charakterystyki grzania i właściwości badanej cieczy .
Wybrane przykłady :
a/ glikol : - obserwowana temperatura zapłonu : około 440 �C .
- temperatura pieca w momencie rozpoczęcia badania : 480�C
- czas ogrzewania pieca do osiągnięcia zadanej temperatury : 2-2,5 h
- czas osiągnięcia 440�C od momentu wyłączenia regulatora : 30 minut
- ilość badanej cieczy : 0,19ml
b/ 1-butanol :
- obserwowana temperatura zapłonu : około 345 �C .
- temperatura pieca w momencie rozpoczęcia badania : 375�C
- czas ogrzewania pieca do osiągnięcia zadanej temperatury : 2h
- czas osiągnięcia 345�C od momentu wyłączenia regulatora : 30 minut
- ilość badanej cieczy : 0,14ml
c/ heksan :
- obserwowana temperatura zapłonu : około 285�C .
- temperatura pieca w momencie rozpoczęcia badania : 315�C
- czas ogrzewania pieca do osiągnięcia zadanej temperatury : 2h
- czas osiągnięcia 440�C od momentu wyłączenia regulatora : 30 minut
- ilość badanej cieczy : 0,05ml
Po osiągnięciu przez piec ustalonej dla danej cieczy temperatury , nale\
y wyłączyć regulator i
przeprowadzić pomiar .
otwór , w który wprowadzamy badaną ciecz
2. Budowa części wewnętrznej pieca
Wewnętrzną część pieca stanowi zespół prezentowany poni\
ej
przewody termopary
uchwyty przewodów
termopary
osłony ceramiczne
uchwyty ceramik termopary
zespół talerzy
kolby
kolba Erlenmayera 200ml
Przewody termopary przeprowadzone są przez izolatory ceramiczne , które mocowane są
uchwytach zamocowanych zespole talerzy kolby .
Kolba zamocowana jest swobodnie w gniez
dzie pomiędzy warstwami talerzy .
3.Uło\
enie termopary pomiarowej
złącze
termopary
Sprawozdanie z ćwiczenia powinno zawierać:
1. Cel ćwiczenia
2. Opis ćwiczenia zgodny z rzeczywistym przebiegiem ćwiczenia
3. Wyniki pomiarów
4. Wnioski
.
-