Podstawy ekonomii 20.11.2011
Determinanty podaży - ciąg dalszy wykładu z 6.11.11:
- Kształt systemu podatkowego
- wysokośd obciążeo podatkowych
- stopieo skomplikowania systemu podatkowego
- stabilnośd systemu podatkowego
- Kształt infrastruktury pomocniczej dla przedsiębiorstw
Np.: infrastruktura transportu, energetyczna, telekomunikacyjna, bankowa,
ubezpieczeniowa itp.
- Jakośd kapitału ludzkiego
Np.: poziom wykształcenia, poziom zdrowotności.
FUNKCJONOWANIE RYNKU PRODUKTU KONSUMPCYJNEGO
Równowaga i nierównowaga rynku produktu.
Rynek produktu X jest w równowadze, jeżeli wielkośd popytu na produkt X (planowany zakup) jest
równa wielkości podaży produktu X (planowana sprzedaż).
QD=QS
Mówiąc inaczej rynek jest w równowadze, jeżeli transakcje na tym rynku zawierane są po tak zwanej
cenie równowagi (PE).
Cena równowagi to cena, przy której wielkośd popytu jest równa wielkości podaży
P
Nadwyżka S*
P1
E
PE Punkt równowagi
D*
QS, QD
QS(P1)
QD(P1) QD(PE)
Np.: 155kg
Rys. 1
Np.: 70kg QS(PE)
Np.: 120kg
 PE P1
(cena równowagi) (nadwyżka)
Planowany zakup - QD 120kg 70kg
Planowana sprzedaż - QS 120kg 155kg
Faktyczny zakup 120kg 70kg
Faktyczna sprzedaż 120 kg 70kg
Gdy rynek jest w równowadze to:
1) Planowany zakup = planowana sprzedaż
2) Faktyczny zakup = faktyczna sprzedaż
3) Planowany zakup = faktyczny zakup
4) Planowana sprzedaż = faktyczna sprzedaż
Istotą równowagi w ekonomi jest równośd odpowiednich kategorii planowania. Kategorie katyczne
bowiem zawsze sa sobie równe.
Nadwyżka na rynku (producenci oferują więcej niż konsumenci mogą nabyd). Z nadwyżką mamy do
czynienia gdy wielkośd podaży jest więkasza od wielkości popytu
QS>QD
Nadwyżka występuje wówczas, gdy na rynku obowiązuje cena wyższa od ceny równowagi (rys.1, P1)
Gdy na rynku jest nadwyżka to:
1) Planowany zakup 2) Faktyczny zakup = faktyczna sprzedaż
3) Planowany zakup = faktyczny zakup
4) Planowana sprzedaż > faktyczna sprzedaż
Nadwyżka nie musi mied postaci fizycznej
Niedobór to sytuacja, w której wielkości popytu jest większa od wielkości podaży
QD>QS
P
S*
P1
PE
P2
D*
QS , QD
QS(P2) QD(P2)
Rys. 2
Kiedy będą obowiązywad niskie ceny konsumencji są skłonni kupowad dużo, a producencji
produkowad mało.
Rynek z nadwyżką to rynek konsumenta
Rynek z niedoborem to rynek producenta
Przykład
Sytuacja początkowa,
Rynek produktu X jest w równowadze.
Tranzakcje zawierane są po cenie równowagi P1, nabywana (sprzedawana) ilośd produktu wynosi Q1
Produkt X jest normalny
Zadanie - wzrost nominalnych dochodów konsumenta
Jak w wyniku tego zdarzenia zmienia się cena produktu X oraz nabywana (sprzedawana) ilośd
produktu.
Wzrost nominalnych dochodów
konsumenta:
1) Wzrost popytu
P
2) Rynek wypada z równowagi ,
S*
pojawia się niedobór
P1
3) a) wzrost cen - P
B
b) spadek QD i QS
P2
3a 3b 3b
E.C.
2
P1
Niedobór
A
1
E.I. D**
D*
QS , QD
Q1 QD(P1)
Q2
QS(P1)
Rys. 3
Legenda:
Q1-nabywana (sprzedawana) ilośd produktu X w sytuacji początkowej (przed zdarzeniem)
QD(P1), QS(P1)  wielkośd popytu i wielkośd podaży po zdarzeniu, ale przed uruchomieniem się
procesów dostosowanych do rynku.
Q2  nabywana(sprzedawana) ilośd produktu w sytuacji koocowej (po dokonaniu procesu
dostosowawczego).
Wzrost popytu wywołał 2 efekty
a) Efekt cenowy w postaci wzrostu cen (E.C.)
b) Efekt ilościowy w postaci wzrostu nabywanej (sprzedanej) ilości produktu (E.I.)