Funkcja kontroli w zarządzaniu
Część VI
Dr Andrzej Stańda
Funkcja kontroli w logice procesu
zarządzania
organizowanie
realizacja
planowanie
kontrolowanie
motywowanie
Funkcja kontroli w zarządzaniu
- istota kontroli
" Ustalenie wyników i postępu działalności, interpretowanie
stwierdzonych faktów i ewentualne przedsiębranie środków
niezbędnych do eliminacji niepożądanych zjawisk powstałych w
trakcie działalności (Z. Martyniak)
" Kontrola kierownicza jest to systematyczne działanie zmierzające do
ustalenia norm efektywności przy planowaniu celów, do
zaprojektowania systemów informacyjnych sprzężeń zwrotnych,
porównania rzeczywistych wyników z ustalonymi normami,
stwierdzenia, czy występują jakieś odchylenia i do pomiaru ich
znaczenia oraz podejmowania wszelkich działań potrzebnych do
zapewnienia, aby wszelkie zasoby organizacji były najskuteczniej i
najsprawniej wykorzystane do osiągnięcia celów korporacji (R.J.
Mockler)
Funkcja kontroli w zarządzaniu
- proces kontroli
nie
Czy efektywność jest
Ustalenie norm i
Pomiar
Podjęcie działań
zgodna z
metod pomiaru
efektywności
korygujących
normami
efektywność
tak
Nie podejmować
działań
Funkcja kontroli w zarządzaniu
- proces kontroli
" Ustalenie norm i metod pomiaru efektywności 
zasadne już na etapie formułowania celów, bo:
 Ogólnikowo sformułowane cele są jedynie pustymi hasłami
(np. podwyższyć umiejętności pracowników)
 Konkretnie sformułowane cele łatwiej ocenić pod względem
ich dokładności i przydatności (np. podnieść kwalifikacje
pracowników w zakresie negocjacji przez organizowanie
cotygodniowych szkoleń przez okres kwartału i po tym
okresie dokonać oceny)
 Precyzyjnie sformułowane, wymierne cele są prostsze do
przekazania, przełożenia na normy oraz metody oceny
Funkcja kontroli w zarządzaniu
- proces kontroli
" Pomiar efektywności  jest procesem ustawicznym i
powtarzalnym. Częstotliwość pomiaru zależy od
rodzaju mierzonej działalności
" Ustalenie, czy efektywność jest zgodna z normami 
porównanie zmierzonych wyników z ustalonymi z
góry celami
" Podjęcie działań korygujących  etap konieczny w
sytuacji, jeżeli wyniki nie odpowiadają normom i z
analizy wynika, że trzeba interweniować
Zasady kontroli (H.Koontz, C.O`Donnell)
" Zasada natychmiastowości  systemy kontroli
powinny natychmiast informować o odchyleniach
" Zasada obiektywności  szczególnie dotyczy kontroli
wyników pracy podwładnego; dążyć należy do
obiektywizacji, co jest możliwe przez stosowanie
wymiernych mierników oceny
" Zasada korygowania  kontrola powinna mieć
dynamiczny charakter, co oznacza, że nie może tylko
stwierdzać odchylenia, ale powinna wskazywać
środki zaradcze
Rodzaje kontroli  przepływy informacji i
działania korygujące przy rodzajach kontroli
informacje
Kontrola
Kontrola
działania
akceptująca lub
korygujące
sterująca
odrzucająca
Nakłady
Wyniki
Przetwarzanie
Kontrola
Kontrola
wstępna
końcowa
Rodzaje kontroli
" Kontrola wstępna  ma stwierdzić, czy zaplanowano wszystkie
potrzebne zasoby: ludzkie, rzeczowe i finansowe i czy one będą
dostępne we właściwych: miejscu, czasie, ilości, strukturze i jakości
" Kontrola sterująca  ma wykrywać odchylenia od jakiejś normy lub
celu i umożliwić dokonanie korek przed zakończeniem określonej
sekwencji działań. Jest skuteczna tylko wtedy, gdy informacje
uzyskane są na czas
" Kontrola akceptująca lub odrzucająca  w jej trakcie następuje
przyjęcie określonych aspektów działań, bądz
muszą być spełnione
określone warunki przed zezwoleniem na dalsze działanie
" Kontrola końcowa- mierzy wyniki zakończonego działania; ustalane są
przyczyny odchyleń od planu lub normy. Jest podstawą do oceny
(kara, nagroda) wykonawców.
Cechy funkcji kontrolowania
" Ścisłość
" Aktualność
" Obiektywizm
" Zrozumiałość
" Koncentracja na strategicznych
punktach kontroli
" Realizm ekonomiczny
" Realizm organizacyjny
" Koordynacja
" Elastyczność
" Normatywność i operacyjność
" Akceptacja przez członków
organizacji
Controlling w zarządzaniu
" 1931 Controller`s Institut of America
 Katalog zadań controllera:
" Planowanie
" Sprawozdawczość
" Ocena i doradztwo
" Nadzór nad realizacja zadań
" Badania rozwoju całej gospodarki
Istota controllingu
" Controlling to ponad funkcyjny instrument
zarządzania, który powinien wspierać dyrekcję
przedsiębiorstwa i pracowników zarządu przy
podejmowaniu decyzji
" Controlling obejmuje całość zagadnień
składających się na planowanie, nadzorowanie i
kontrole działalności gospodarczej oraz na
zasilanie informacyjne
Cechy controllingu
" Podsystem zarządzania wspierający realizację
wszystkich funkcji zarządzania
" Nadrzędna jest koordynacyjne funkcja
controllingu
" Główny przedmiot działań to informacja dla
procesu decyzyjnego
" Zorientowanie na osiąganie celów
" Inicjowanie i wspomaganie innych działań
usprawniających proces zarządzania
przedsiębiorstwem