P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Dział "Projekty Czytelników" zawiera opisy projektów nadesłanych do redakcji EP przez Czytelników. Redakcja nie bierze
odpowiedzialności za prawidłowe działanie opisywanych układów, gdyż nie testujemy ich laboratoryjnie, chociaż sprawdzamy
poprawność konstrukcji.
Prosimy o nadsyłanie własnych projektów z modelami (do zwrotu). Do artykułu należy dołączyć podpisane oświadczenie, że
artykuł jest własnym opracowaniem autora i nie był dotychczas nigdzie publikowany. Honorarium za publikację
w tym dziale wynosi 200,- zł (brutto) za 1 stronę w EP. Przysyłanych tekstów nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo
do dokonywania skrótów.
Uniwersalny sterownik oświetlenia
dyskotekowego
Projekt
Z listu autora:
ìElektronikÄ… interesujÍ siÍ
od 4 lat, choĘ tak
051
naprawdÍ dopiero
ukazanie siÍ miesiÍcznika
ìElektronika dla
Wszystkichî wprowadziÅ‚o
przeznaczenie układu), jak
mnie w tajniki tej
rÛwnieÅ‚ moÅ‚na go wyko-
dziedziny. Od dłułszego
rzystaĘ do sterowania elek-
juÅ‚ czasu organizujÍ
tromagnesami w ciekawym
dyskoteki w szkoÅ‚ach, efekcie dyskotekowym, ktÛ-
rego zarys pomysłu przed-
dlatego ukazanie siÍ na
stawiono na rys. 5.
łamach EP działu
W zalełności od po-
poÅ›wiÍconego efektom
trzeb, mołna wykorzystaĘ
świetlnym bardzo mnie
dowolnÄ… liczbÍ wyjśĘ ukÅ‚a-
ucieszyło. Niestety do tej
du 4017 (w urzÄ…dzeniu mo-
pory ukazaÅ‚y siÍ zaledwie
delowym są 4 wyjścia ste-
dwa takie projekty.
rujące). Do tego celu słuły
Zniecierpliwiony długim
mikroprzeÅ‚Ä…cznik MS, dziÍ-
oczekiwaniem sam
Jest to tani, prosty wane ustawieniem prze- ki ktÛremu moÅ‚na zapew-
postanowiłem
w wykonaniu, a jednoczeÅ›- Å‚Ä…cznika S1).
zaprojektowaĘ układ,
nie funkcjonalny i nie- W pierwszym przypadku
WYKAZ ELEMENTÓW
ktÛrego dziaÅ‚anie
zwykle efektowny sterow- sygnał z mikrofonu jest po-
Rezystory
zauwaÅ‚yÅ‚em podczas nik, ktÛry w rytm muzyki dawany na wejÅ›cie wzmac-
jednego z koncertÛw.î zmienia oÅ›wietlenie reflek- niacza operacyjnego U1A R1, R2, R3: 10k&!
torowe. Zainstalowanie ta- (UL1321), ktÛrego wzmoc- R4: 220&!
kiego urządzenia w dysko- nienie jest zalełne od usta-
P1: 2,2k&! potencjometr
tece nie tylko poprawi jej wienia rezystora nastawne- montażowy
walory estetyczne, ale spra- go PR1. NastÍpnie jest po-
P2: 22k&!/B
wi, Å‚e miÅ‚oÅ›nicy taÒca po- dawany na wejÅ›cie kompa-
P3: 10k&! potencjometr
czujÄ… wreszcie naprawdÍ ratora.JeÅ‚elisygnaÅ‚ przekro-
montażowy
rytm muzyki. Nie jestem czy wartośĘ progową (moc-
Kondensatory
laikiem, jeÅ‚eli chodzi niejsze ìuderzenieî muzy-
C1: 390pF
o efekty dyskotekowe ki) komparatora, stan wyso-
C2, C3: 10µF/16V
i z caÅ‚Ä… pewnoÅ›ciÄ… mogÍ ki na jego wyjÅ›ciu kierowa-
C4: 1µF unipolarny
stwierdziĘ, łe uzyskane re- ny jest na wejście zegarowe
Półprzewodniki
zultaty są znakomite. Dlate- układu 4017 powodując
U1: UL1321
go teÅ‚ polecam ten sterow- zwiÍkszenie stanu licznika
nik, zwÅ‚aszcza, Å‚e powoli o jeden. NastÍpstwem tego U2: 4017
odchodzi siÍ od efektÛw ty- jest wyÅ‚Ä…czenie pierwszego Różne
pu np. ìEdenî, ìKwantî, zestawu reflektorÛw, a wÅ‚Ä…-
S1: przełącznik dwupozycyjny
ìSuper Flowerî itp. zastÍ- czenie drugiego poprzez
bistabilny
pując je oświetleniem re- moduł wykonawczy (jedna
S2: przełącznik dwupozycyjny
flektorowym i stroboskopo- z mołliwych wersji, przed-
bistabilny
wym. stawiona na rys. 2, 3, 4).
S3: dowolny przełącznik
Układ z rys. 2 to moduł
chwilowy
Opis działania wykonawczy AVT-110,
DIP-SW1: 10-pozycyjny DIP-
Schematelektryczny ste- w ktÛrym sÄ… zmienione po-
switch
rownika przedstawiono na łączenia wejściowe - wszys-
Uwaga!
rys. 1. Jest to typowa ap- tkie optotriaki majÄ… wspÛl-
LiniÄ™ zasilajÄ…cÄ… sterownik
likacja ukÅ‚adu CMOS 4017, nÄ… katodÍ. UkÅ‚ad zostaÅ‚ za-
należy odsprzęgnąć przy
ktÛry moÅ‚e byĘ wysterowa- projektowany tak, aby byÅ‚
pomocy kondensatorów
ny z dwÛch ürÛdeÅ‚ sygnaÅ‚u: jak najbardziej uniwersalny.
100nF i 100µF/25V,
z wbudowanego mikrofonu Jest to wałne z uwagi na
dołączonych pomiędzy plus
elektretowego (poprzez rÛÅ‚norodnośĘ jego zastoso-
i masÄ™ zasilania.
wzmacniacz U1A) lub bez- waÒ.
W wykazie nie znalazły się
pośrednio z wyjścia magne- Mołe on sterowaĘ re-
elementy obwodów
tofonu (jest to uwarunko- flektorami (jest to gÅ‚Ûwne
wyjściowych.
Elektronika Praktyczna 9/98
85
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
niĘ połączenie odpowied- rzystałem w kolorofonach,
niego wyjÅ›cia ukÅ‚adu z wej- ktÛre dziaÅ‚ajÄ… bez zarzutu
ściem kasującym Reset (15). juł ponad 3 lata (do budo-
UrzÄ…dzenie to jest rÛwnieÅ‚ wy transformatorÛw wyko-
wyposaÅ‚one w rÍczne kaso- rzystaÅ‚em kubkowe rdzenie
wanie - S3 (czÍsto przydat- ferrytowe F1001). W tym
ne w praktyce) oraz stero- modelu zastosowałemtyrys-
wanie - S2a (S2b - styk od- tory, a prąd nalełało wy-
dzielający wejście 4017 od prostowaĘ poprzez mostek
wyjścia komparatora). prostowniczy (bez filtrowa-
nia). Dobre rezultaty przy-
RozwiÄ…zania nosi zastosowanie przekaü-
alternatywne nikÛw jako moduÅ‚u wyko-
Zastosowane w urzÄ…dze- nawczego (rys. 4)*.
niu optotriaki sÄ… niestety
drogie (ok. 3,40 zł), dlatego Montał i uruchomienie
teł na rys. 3 zamieszczony Zmontowanie układu
jest schemat innego modu- nie wymaga Å‚adnych dodat-
Å‚u wykonawczego, w ktÛ- kowych informacji. NaleÅ‚y
rym jako element separujÄ…- postÍpowaĘ wedÅ‚ug ogÛl-
cy zostały wykorzystane nych zasad przy montału
transformatory. Aby wyko- ukÅ‚adÛw.
naĘ taki transformator, na Pod układy scalone oraz
kawałku rdzenia ferrytowe- optotriaki najlepiej zastoso-
go nawijamy dwie cewki waĘ podstawki w związku
drutem DNE 0,3mm po 50 z tym, łe w układzie wy-
zwojÛw. SposÛb ten wyko- stÍpuje napiÍcie 220V,
Rys. 2.
Rys. 1. Rys. 3.
Elektronika Praktyczna 2/98
Elektronika Praktyczna 9/98
86
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
gim (tej samej rÍki) nacis- Dobrze jest do
kaĘ S2a. Zamiast dwÛch kaÅ‚dego toru oÅ›wiet-
wyÅ‚Ä…cznikÛw S2a i S2b lenia zastosowaĘ wy-
mołna takłe zastosowaĘ łącznik (zaznaczone
dwusekcyjny isostat. naschemacie-rys. 2).
Uruchomienie układu Wyłączenie co dru-
ogranicza siÍ do regulacji giego (lub trzeciego)
potencjometrÛw P1 i P2. toru pozwoli uzyskaĘ
Aby ustaliĘ połądane efekt stroboskopowy.
wzmocnienie U1A najle- Najlepsze rezultaty
Rys. 4. piej zrobiĘ to ìna uchoî. daje zastosowanie re-
W tym celu do wyjÅ›cia flektorÛw skupiajÄ…-
wszystkie połączenia z na- U1A podłączamy słuchaw- cych, np. od oświet-
piÍciem sieciowym naleÅ‚y kÍ (np. telefonicznÄ… CB66), lenia kul dyskoteko-
starannie odizolowaĘ od przystawiamy ürÛdÅ‚o wych. Teraz wystar-
obudowy i radiatorÛw. düwiÍku (magnetofon) do czy wpuÅ›ciĘ trochÍ
Mikroprzełącznik MS najle- mikrofonu M i regulujemy dymu, włączyĘ muzy-
Rys. 5.
piej umieÅ›ciĘ na osobnej P1 tak, by ukÅ‚ad siÍ nie kÍi cieszyĘsiÍswoim
pÅ‚ytce i poÅ‚Ä…czyĘ go ze ste- wzbudzaÅ‚, a düwiÍk w sÅ‚u- ìdzieÅ‚emî.
rownikiem cienkimi prze- chawce nie byÅ‚ znieksztaÅ‚- Marcin Walkowicz wzglÍdu na stosunkowo
wodami. WÅ‚Ä…czniki S2a cony. P2 sÅ‚uÅ‚y do ustale- szybkie wypalanie siÍ sty-
*
i S2b to mikrostyki, ktÛre nia progu zadziaÅ‚ania Od redakcji. Zastosowa- kÛw przekaünika. Nie da siÍ
naleÅ‚y umieÅ›ciĘ na ze- komparatora i naleÅ‚y go nie przekaünikÛw jako wyj- tego uniknąĘ, ze wzglÍdu
wnÄ…trz obudowy obok sie- tak ustawiĘ, aby regulacja Å›ciowych elementÛw steru- na zaleÅ‚nośĘ rezystancji
bie, tak by mÛc jednym potencjometrem P1 byÅ‚a jÄ…cych wydaje siÍ nie naj- wÅ‚Ûkna Å‚arÛwek od tempe-
palcem trzymaĘ S2b, a dru- jak najszersza. lepszym rozwiązaniem, ze ratury.
Elektronika Praktyczna 9/98
87