Automatyczny
A
u
t
o
m
a
t
y
c
z
n
y
Automatyczny
A
u
t
o
m
a
t
y
c
z
n
y
sterownik
s
t
e
r
o
w
n
i
k
sterownik
s
t
e
r
o
w
n
i
k
3014
3
0
1
4
3014
3
0
1
4
oświetlenia
o
Å›
w
i
e
t
l
e
n
i
a
oświetlenia
o
Å›
w
i
e
t
l
e
n
i
a
Do czego to służy? noc, i w zależności od tego włącza światło. Wywołują one przerwania Int0 i Int1. Koń-
Na pewno bardzo wielu ludzi denerwuje po- Trzecią funkcją układu jest funkcja SEN, cówka P3.1 poprzez tranzystor T1 steruje prze-
trzeba włączania i wyłączania oświetlenia. która powoduje, że po wciśnięciu przycisku, kaz
nikiem. Do wyprowadzeń P1.0 i P1.1 zo-
Można zostawiać światło włączone, ale to światło samoczynnie się wyłącza i oczekuje stał dołączony fotorezystor. Kontroluje on na-
z kolei powoduje podwyższenie opłat za na nowy dzień. tężenie oświetlenia w pomieszczeniu. Próg
energię elektryczną. Z tych to powodów po- przełączania oświetlenia ustawia się rezystora-
stanowiłem skonstruować automatyczny ste- Jak to działa? mi R1-R3. Przycisk S1 służy do wywoływania
rownik oświetlenia. Układ taki można wyko- Na rysunku 1 widoczny jest schemat układu. podprogramu SEN. Wyjście P3.0 podłączone
nać także na bazie czujnika ruchu. Rozwiąza- Głównymi blokami sterownika są: mikropro- jest do diody sygnalizacyjnej. Aby odbiorniki
nie to ma jedną istotną wadę, a mianowicie cesor AT89C2051, odbiorniki promieniowania US2 i US3 poprawnie działały diody nadaw-
cena takiego czujnika waha się w granicach podczerwonego (TFMS) oraz nadajnik tego cze muszą pracować z częstotliwością 36kHz.
80 zł. Zaprojektowany przeze mnie układ promieniowania wraz z generatorem 36kHz. Zostało to osiągnięte przez generator zbudo-
oparty jest na idei liczenia ludzi wchodzą- Oprogramowanie na mikroprocesor zostało wany na układzie NE555. Generowany sygnał
cych i wychodzących. Gdy układ zliczy cho- stworzone w programie BASCOM 8051 przez tranzystor T2 steruje pracą diod D1 i D2.
ciaż jedną osobę, zapala się światło. Oprócz sefEP. Do nóżek P3.2 i P3.3 mikroprocesora
tego sterownik stwierdza czy jest dzień, czy zostały dołączone detektory promieniowania. Rys. 1
Elektronika dla Wszystkich
Kwiecień 2002
56
Program znów będzie wid- oraz z wywierconymi otworami na diodę D3
'Listing 4
'
L
i
s
t
i
n
g
4
Pełny listing programu został umieszczony no program po- i przycisk SW1. Elementy te należy połączyć
w internecie na stronie internetowej EdW nownie zezwala na z odpowiednimi punktami na płycie głównej
Swiatlo:
w dziale FTP. Pierwsza część programu skła- obsługę przerwań If L <> 0 Then (opisy na schemacie i płytkach drukowa-
Set P3.1
da się z poleceń konfiguracyjnych. Pewne i wraca do pętli nych). Resztę układu montujemy klasycznie
Set S
wątpliwości może budzić pierwsza linijka głównej. Podpro- stosując pod układy scalone podstawki
Waitms 255
programu. Przecież na schemacie nie ma żad- gram  Swiatlo  (szczególnie pod mikroprocesor). Płytki
Else
nego panelu LCD! Jednak przy uruchamianiu listing 4 - jak Å‚a- z nadajnikami i odbiornikami podczerwieni
Gosub Gaszenie
programu panel ten bardzo mi się przydał, two się domyślić, End If zostały zwymiarowane do obudów Z-43.
Return
więc zostawiłem polecenia sterujące pracą włącza i wyłącza Pierwszą czynnością, jaką należy wyko-
wyświetlacza. W wersji docelowej panel oświetlenie w po- nać przy uruchamianiu układu jest ustawienie
LCD nie będzie montowany. Na listingu 1 mieszczeniu. Algorytm jest następujący: Je- częstotliwości generatora. W tym celu pomię-
została przedsta- żeli ktoś jest w pokoju to zapal światło, dzy emiter tranzystora T2 a masę podłączamy
'Listing 1
'
L
i
s
t
i
n
g
1
wiona pętla głów- w przeciwnym razie idz
do podprogramu Ga- miernik częstotliwości i potencjometrem
na programu. Ko- szenie. Podprogram gaszący światło, analizu- montażowym PR1 ustawiamy częstotliwość
Do
lejno układ przepi- je czy przekaz
nik jest włączony (zmienna S), 36kHz. W przypadku braku takiego przyrzą-
Nd = P3.6
suje stan kompara- If P3.4 = 0 Then jeżeli tak to go wyłącza. du należy nadajnik i odbiornik ustawić na-
Gosub Sen
tora wewnętrzne- przeciwko siebie w odległości około 1m. Re-
End If
go do zmiennej Montaż i uruchomienie gulując suwak potencjometru PR1, tak do-
If Nd = 1 Then
ND oraz sprawdza Układ najlepiej zmontować na płytce druko- strajamy generator, aby sterownik reagował
Gosub Swiatlo
stan przycisku wanej przedstawionej na rysunku 2. Pasuje na zasłonięcia obu czujników. Fotorezystor
End If
SEN. Jeżeli w po- If Nd = 0 Then
ona do większości puszek elektroinstalacyj- umieszczamy w takim miejscu, aby nie pada-
Gosub Gaszenie
mieszczeniu jest nych. Pozostałe płytki (rysunki 3 i 4) służą ło na niego światło z pomieszczenia ani z uli-
End If
ciemno program do zamontowania odbiorników promienio- cy. Ewentualnie należy dobrać wartość rezy-
Lcd  L= ; L ;  Nd= ;
realizuje podpro- wania IR oraz przekaz
nika. Diody nadawcze storów R1-R3. Układ powinien być zasilany
Nd
gram Swiatlo. Je- proponuję połączyć w pająku a potem przy- napięciem stałym niekoniecznie stabilizowa-
Waitms 200
żeli zmienna ND twierdzić je do obudowy za pomocą kleju nym. W sterowniku nie zdecydowałem się na
Cls
Loop
przyjmuje wartość termoplastycznego. Również za pomocą te- stosowanie zasilacza beztransformatorowego
0 program podąża goż kleju należy zamontować element wyko- ze względów bezpieczeństwa.
do podprogramu Gaszenie. Kolejnym kro- nawczy do płytki głównej. Jako płytę czoło-
kiem jest wyświetlenie na LCD stanu zmien- wą zastosowałem kawałek laminatu o wy- Michał Waśkiewicz
nych L i ND. I tak w kółko Macieju... miarach 7,5cm x 7,5cm z naklejoną nalepką [e-mail]
Podstawowymi podprogramami sÄ…:  Wej-
scie i  Wyjscie . Treść jednego z tych podpro- Rys. 2
Wykaz elementów
gramów została przedstawiona na listingu 2.
Rezystory
W zależności od tego, który detektor zostanie
R1-R3,R5 R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k&!
R
1
R
3
,
R
5

R
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
k
&!
zasłonięty pierwszy, to albo od dotychczaso-
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k&!
R
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
k
&!
wej liczby osób odejmuje się jedną, albo doda-
R9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
R
9
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
je. Kolejnym podprogramem jest blok poleceń
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120k&!
R
1
0
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
2
0
k
&!
R
1
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
&!
SEN. Przedstawione sÄ… one na listingu 3. R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10&!
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100k&!
P
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
k
&!
Pierwsze polecenie zakazuje obsługę prze-
FR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dowolny
F
R
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
d
o
w
o
l
n
y
rwań. Oznacza to,
'Listing 2 Kondensatory
'
L
i
s
t
i
n
g
2
że póki śpimy żad-
C1,C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/16V
C
1
,
C
8
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
µ
F
/
1
6
V
ne wejście czy wyj-
Wejscie: C2,C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33pF
C
2
,
C
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
3
3
p
F
ście nie zakłóci
L = L + 1 C4,C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10nF
C
4
,
C
7
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
n
F
nam snu, czyli nie
Reset P3.0 C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100pF
C
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
0
0
p
F
zapali Å›wiatÅ‚a. Wait 1 C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .220µF/16V
C
6
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
2
0
µ
F
/
1
6
V
Set P3.0
Działanie tego pod-
Półprzewodniki
Return
programu jest sy-
US1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .AT89C2051
U
S
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
A
T
8
9
C
2
0
5
1
US2,US3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TFMS5360
U
S
2
,
U
S
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
T
F
M
S
5
3
6
0
gnalizowane przez
'Listing 3
'
L
i
s
t
i
n
g
3
US4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NE555
U
S
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
N
E
5
5
5
dwudziestokrotne
US5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LM7805
U
S
5
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
M
7
8
0
5
mignięcie diody Sen:
T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC548
T
1
,
T
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
B
C
5
4
8
Disable Interrupts
D3, a następnie
D1,D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .IRED (np. LD271)
D
1
,
D
2
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
I
R
E
D
(
n
p
.
L
D
2
7
1
)
Lcd  Sen 
światło gaśnie. Mi-
D3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED
D
3
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
L
E
D
For R = 1 To 20
D4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D
4
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
N
4
1
4
8
kroprocesor wpada
Reset P3.0
w pętlę warunko-
Waitms 500 Pozostałe
S
W
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
u
s
w
i
t
c
h
wą, z której może Set P3.0 Rys. 3 SW1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .uswitch
Q
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1
1
,
0
5
9
M
H
z
Waitms 500 Q1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11,059MHz
wyjść, gdy ponow-
P
K
1
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
R
M
8
2
/
5
V
Next R PK1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .RM82/5V
nie słońce oświetli Rys. 4
p
o
d
s
t
a
w
k
i
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
D
I
P
8
,
D
I
P
2
0
Gosub Gaszenie podstawki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .DIP8, DIP20
ziemię (zakładam,
Do
że nikt nie wpadnie
Loop Until P3.6 = 0
na pomysł wciska- Enable Interrupts
Komplet podzespołów z płytką
Enable Int0
nia przycisku S1
jest dostępny w sieci handlowej AVT
Enable Int1
w trakcie dnia).
jako kit szkolny AVT-3014
Return
Gdy za oknem
Elektronika dla Wszystkich
Kwiecień 2002
57