TECHNIK GEODETA 311[10]
Przykład zadania praktycznego
Na szkicu sytuacyjnym obiektu (załącznik nr 1) wskazany jest punkt A, niedostępny do
bezpośredniego pomiaru. Przedstaw propozycję realizacji pomiarów wyznaczenia wysokości
tego punktu. Wykonaj terenowe prace geodezyjne, dotyczące przeprowadzenia ww. pomiarów
oraz opracuj dokumentacjÄ™ geodezyjnÄ… zwiÄ…zanÄ… z realizacjÄ… zadania.
Czas wykonania zadania wynosi 240 minut.
Opracowanie powinno obejmować:
- sporzÄ…dzenie projektu realizacji prac w terenie, w zakresie doboru metody i techniki
wykonania pomiaru oraz doboru sprzętu i instrumentów geodezyjnych,
- praktyczną realizację pomiarów w terenie, z uwzględnieniem sporządzenia szkicu
sytuacyjnego osnowy pomiarowej nr 1 i opisów topograficznych założonych stanowisk
pomiarowych,
- opracowanie wyników pomiarów terenowych i wykonanie obliczeń kontrolnych,
z podaniem wzorów wykorzystywanych do obliczeń,
- sporzÄ…dzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie dokumentacji.
Dokumentację do wykonania zadania stanowią następujące załączniki:
Załącznik nr 1. - Szkic sytuacyjny położenia punktu A,
Załącznik nr 2. - Szkic poglądowy położenia punktu A,
Załącznik nr 3. - Szkic osnowy wysokościowej,
Załącznik nr 4. - Opisy topograficzne reperów,
Załącznik nr 5. - Dziennik pomiaru boków (pusty formularz),
Załącznik nr 6. - Dziennik pomiaru kątów (pusty formularz),
Załącznik nr 7. - Dziennik niwelacji reperów (pusty formularz),
Załącznik nr 8. - Szkic polowy (pusty formularz),
Załącznik nr 9. - Opisy topograficzne stanowisk pomiarowych (puste formularze).
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 1. - Szkic sytuacyjny położenia punktu A
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 2. - Szkic poglądowy położenia punktu A
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 3. - Szkic osnowy wysokościowej
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 4. - Opisy topograficzne reperów
TECHNIK GEODETA 311[10]
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 5. - Dziennik pomiaru boków
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 6. - Dziennik pomiaru kątów
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 7. - Dziennik niwelacji reperów
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 8. - Szkic polowy
TECHNIK GEODETA 311[10]
Załącznik nr 9. - Opisy topograficzne stanowisk
TECHNIK GEODETA 311[10]
Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego
1. Opracowanie projektu realizacji prac w terenie
1.1. Dobór metody i techniki wykonania pomiaru
Punkt, którego wysokość należy określić znajduje się na dachu budynku szkolnego.
Wysokość tego punktu wyznaczę na drodze pomiaru przestrzennego kątowego wcięcia
w przód. Pomiar wykonam w następujący sposób:
a) obiorÄ™ dwa stanowiska pomiarowe, tak aby:
- ze stanowisk tych można było łatwo zaobserwować punkt, którego wysokość
wyznaczam,
- możliwy był łatwy i bezpośredni pomiar odległości między stanowiskami,
- celowe wyznaczające punkt obserwowany przecinały się mniej więcej pod kątem
prostym,
- możliwe było łatwe i szybkie określenie wysokości w oparciu o wysokość reperu
Rp1, którego lokalizacja jest znana,
- można było wykonać opisy topograficzne przyjętych punktów.
b) pomierzę odległość poziomą pomiędzy obranymi stanowiskami,
c) wykonam opisy topograficzne obranych punktów,
d) zaniweluję wysokościowo obrane punkty ciągiem, który rozpocznie się i zakończy
na danym reperze Rp1,
e) pomierzę kąty poziome i pionowe odpowiednio ze stanowiska I i II, a także
wysokości instrumentów iI i iII .
1.2. Dobór sprzętu i instrumentów geodezyjnych
Do wykonania zadania wykorzystam:
- teodolit z kołem pionowym,
- statyw do teodolitu,
- 2 tyczki,
- ruletkę (taśmę),
- szkicownik,
- szpilki,
- niwelator,
- statyw do niwelatora,
- dwie Å‚aty,
- dziennik do pomiaru kątów,
- dziennik do pomiaru długości boków,
- dziennik do pomiaru niwelacyjnego,
- formularze do opisów topograficznych punktów,
- szkice polowe (formularze).
TECHNIK GEODETA 311[10]
2. Praktyczna realizacja pomiaru w terenie
2.1. SporzÄ…dzenie szkicu sytuacyjnego osnowy pomiarowej nr 1
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Szkic osnowy pomiarowej wykonano w terenie na formularzu  Szkic polowy (załącznik nr 8).
Zaznaczono na nim położenie zaprojektowanych stanowisk pomiarowych. Szkic ten wykonano
w oparciu o szkic sytuacyjny położenia punktu A załączony do tematu zadania (załącznik nr 1).
TECHNIK GEODETA 311[10]
2.2. Sporządzenie opisów topograficznych założonych stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiÄ…zania:
W terenie zastabilizowano dwa stanowiska pomiarowe StI i StII. Punkty zaznaczono znakiem
x przez namalowanie sprayem na asfalcie. Wykonano opisy topograficzne, tj. zmierzono
odległości punktów od trwałych szczegółów terenowych. Wyniki pomiarów odnotowano na
druku  Opis topograficzny punktu (załącznik nr 9). Do pomiarów odległości niezbędna jest
pomoc drugiej osoby (członka zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA 311[10]
2.3. Pomiar odległości między stanowiskami pomiaru
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Odległość między stanowiskami pomiaru zmierzono ruletką. Otrzymane wyniki zapisano
w formularzu  Dziennik pomiaru boków (załącznik nr 5). Do pomiarów odległości
niezbędna jest pomoc drugiej osoby (członka zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA 311[10]
2.4. Pomiar kątów poziomych i pionowych
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Na stanowisku pomiarowym StI ustawiono instrument pomiarowy, a na stanowisku StII
umieszczono tarczę sygnalizacyjną i dokonano pomiaru kątów poziomych i pionowych.
Odczytane wartości kątów zapisano w dzienniku pomiaru kątów (załącznik nr 6). Czynność tę
powtórzono na drugim stanowisku pomiarowym StII.
TECHNIK GEODETA 311[10]
2.5. Niwelacja stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Wykonano pomiar ciÄ…gu niwelacyjnego. Wyniki pomiaru zapisano w dzienniku niwelacji
reperów (załącznik nr 7). Po zakończeniu pomiaru skontrolowano w terenie poprawność
wykonania niwelacji. Do wykonania pomiarów niezbędna jest pomoc drugiej osoby (członka
zespołu nadzorującego).
TECHNIK GEODETA 311[10]
3. Opracowanie wyników pomiarów terenowych
3.1. Wypełnienie dziennika pomiaru boków
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Uzupełniono zapisy w dzienniku pomiaru boków. Opisy nad tabelą oraz wpisy w kolumnach
 od ,  do i  długość pozioma sporządzono długopisem.
TECHNIK GEODETA 311[10]
3.2. Obliczenie wartości kątów zmierzonych w terenie
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Po powrocie do sali egzaminacyjnej uporzÄ…dkowano dokumentacjÄ™ pomiarowÄ…. Obliczono
wartości kątów, wykonano obliczenia kontrolne. Uzupełniono dziennik pomiaru kątów.
W kolumnach nr 1, 2 i 8 wpisy sporządzono długopisem, w pozostałych ołówkiem. W kolumnie
11, na szkicach pomierzonych kątów, wpisano obliczone wartości.
TECHNIK GEODETA 311[10]
3.3. Obliczenie wysokości stanowisk pomiaru
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Uzupełniono wpisy w dzienniku niwelacji reperów, w kolumnach 1, 2 i 8  długopisem,
poprawki na różnice wysokości  kolorem czerwonym.
TECHNIK GEODETA 311[10]
3.4. Obliczenie wysokości punktu A
DANE
" Rysunek nr 1
A
Å‚
Ä…
²
I
II
" WspółrzÄ™dne stanowisk pomiarowych (XI; YI), (XII; YII) oraz kÄ…ty poziome (Ä…, ²) i kÄ…ty
pionowe (PI, PII)
XI = 0,00 XII = 0,00 Ä… = 66,88 91g PI = 14,77295g
YI = 0,00 YII = 19,22 ² = 80,42 91g PII = 13,4890g
OBLICZENIA
" Obliczenie współrzędnych punktu A (XA; YA) za pomocą formy rachunkowej (formy
Hausbrandta)
X YII X YI
II I
F a"
-1 ctg² 1 ctgÄ…
{(X Å" ctg² )- (-1Å"YII )}+ {(X Å" ctgÄ…)- (1Å"YI )}
II I
X =
A
(-1+ ctg² +1+ ctgÄ…)
{(X Å" (-1))+ (YII Å" ctg² )}+ {(X Å"1)+ (YI Å" ctgÄ…)}
II I
YA =
(-1+ ctg² +1+ ctgÄ…)
0,00 19,22 0,00 0,00
F a"
-1 0,31748 1 0,57270
{(0,00 Å" 0,31748)- (-1Å"19,22)}+{(0,00 Å" 0,57270)- (1Å" 0,00)}
X = = 21,59
A
(-1+ 0,31748 +1+ 0,57270)
X = 21,59
A
{(0,00 Å"(-1))+ (19,22 Å" 0,31748)}+{(0,00 Å"1)+ (0,00 Å" 0,57270)}
YA = = 6,85
(-1+ 0,31748 +1+ 0,57270)
TECHNIK GEODETA 311[10]
YA = 6,85
" Obliczenia kontrolne kÄ…ta Å‚
"X "YA-I - 21,59 12,37
414,9598
A-I
tgł = = = = 1,088009
"X "YA-II - 21,59 - 6,85 381,3936
A-II
Å‚ = arctg(1,088009) Ò! Å‚ = 52,6818g
Å‚ = 200,0000g -(80,4291g + 66,8891g )= 52,6818g
" Obliczenie długości odcinków DI-A, DII-A
2 2 2 2
DI - A = (X - X ) + (YA - YI ) = (21,59) + (6,85) = 22,65
A I
DI-A = 22,65 m
2 2 2
DII - A = (X - X ) + (YA - YII ) = (21,59)2 + (12,37) = 24,88
A II
DII-A = 24,88 m
" Obliczenie różnicy wysokości "HI-A, "HII-A
"H = DI - A Å"tgPI = 22,65Å"tg14,77295 = 5,352
I - A
"H = DII - A Å" tgPII = 24,88Å"tg13,4890 = 5,352
II - A
" Obliczenie wysokości punktu A
H = H + iI + "H = 199,843 +1,620 + 5,325 = 206,788
A(I ) ST ( I ) I - A
H = H + iII + "H = 199,892 +1,570 + 5,325 = 206,787
A(II ) ST (II ) II - A
H + H
206,788 + 206,787
A(I ) A(II )
H = = = 206,7875
A
2 2
HA = 206,79 m
WYNIKI
" Wysokość punktu A wynosi
HA = 206,79 m
Komentarz do rozwiÄ…zania:
W oparciu o rysunek poglądowy (rysunek nr 1) i dane uzyskane w wyniku pomiarów
terenowych obliczono wysokość punktu A. Do obliczenia współrzędnych punktu A i obliczeń
kontrolnych kąta ł wykorzystano formy rachunkowe (formy Hausbrandta). Następnie
policzono długości odcinków DI-A, DII-A w celu obliczenia różnicy wysokości pomiędzy
punktami stanowisk a punktem A. Mając wyliczone różnice wysokości "HI-A, "HII-A obliczono
wysokość punktu A.
TECHNIK GEODETA 311[10]
4. SporzÄ…dzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie dokumentacji
4.1. SporzÄ…dzenie sprawozdania technicznego
SPRAWOZDANIE TECHNICZNE
I. Dane wyjściowe:
a) Miejscowość: Brzozowo
b) Obiekt: Budynek szkolny
c) Czas wykonania pracy: 2,5 godz.
d) Rodzaj pracy: wyznaczenie wysokości punktu A
e) Materiały do wykorzystania: szkic sytuacyjny położenia punktu, szkic poglądowy,
szkic osnowy wysokościowej, opisy topograficzne istniejących reperów (Rp1, Rp2,
Rp4)
f) Osnowa geodezyjna wysokościowa w układzie lokalnym.
II. Prace polowe:
a) Opis terenu: teren płaski
b) Metoda pomiaru i sposób wykonania pracy:
Wysokość punktu wyznaczona metodą przestrzennego kątowego wcięcia w przód.
Założenie dwóch stanowiska pomiarowych StI i StII w oparciu o istniejący reper
Rp1.
c) Instrumenty i sprzęt: Theo 020, Wild NAK2, tyczki, lustro, taśma 20 m, łaty.
III. Prace kameralne:
Wyniki z pomiarów terenowych przedstawiono w dzienniku pomiaru boków, pomiaru
kątów i dzienniku niwelacji. W oparciu o uzyskane wyniki obliczono wysokość
punktu A.
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Sporządzono sprawozdanie techniczne z wykonanych prac, w którym opisano sposób założenia
osnowy, numery punktów osnowy geodezyjnej istniejącej w terenie wykorzystanej do pomiaru,
rodzaj użytego sprzętu (typ, nr seryjny), warunki terenowe.
4.2. Skompletowanie dokumentacji
SPIS DOKUMENTACJI
1. Projekt realizacji prac w terenie
2. Sprawozdanie techniczne
3. Szkic sytuacyjny osnowy pomiarowej nr 1
4. Opisy topograficzne stanowisk pomiaru
5. Dziennik pomiaru boków
6. Dziennik pomiaru kątów
7. Dziennik niwelacji reperów
8. Obliczenie wysokości punktu A
Komentarz do rozwiÄ…zania:
Sporządzono spis dokumentacji, ponumerowano załączniki.
TECHNIK GEODETA 311[10]
Procent punktów możliwych do uzyskania za poszczególne etapy rozwiązania
Lp. Etap rozwiązania % punktów
1. Opracowanie projektu realizacji prac w terenie 10
2. Praktyczna realizacja pomiaru w terenie 40
3. Opracowanie wyników pomiarów terenowych 40
SporzÄ…dzenie sprawozdania technicznego i skompletowanie
4. 10
dokumentacji
Razem 100