Klasyfikacja przewodów i materiały
przewodowe
Podział przewodów:
" przewody i kable elektroenergetyczne
" przewody i kable telekomunikacyjne
" przewody nawojowe
" przewody i kable specjalne
Przewody elektroenergetyczne:
" przewody gołe
" przewody szynowe
" przewody instalacyjne
" przewody do odbiorników przenośnych
" przewody specjalnego przeznaczenia
Przewody:
" posiadają izolację z materiałów stałych
" są budowane na napięcia do 6 kV
" układane wyłącznie w pomieszczeniach
Kable:
" budowane na pełny zakres napięć
" mogą być układane w ziemi i w wodzie
Do wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach
u\
ywamy przewodów izolowanych. Przewody
instalacyjne mo\
emy podzielić na jedno i wielo\
yłowe.
Przewód jedno\
yłowy zawiera \
yłę metalową
przeznaczoną do przewodzenia prądu oraz izolację
która spełnia zarazem rolę izolacji roboczej (ochrona
przed zwarciami) jak i podstawowej (ochrona przed
pora\
eniem). na izolację mogą być nało\
one
dodatkowe warstwy ochronne.
Przewód wielo\
yłowy uzyskujemy łącząc większą
liczbę przewodów jedno\
yłowych we wspólnej
warstwie ochronnej (powłoce). Najbardziej popularne
są przewody 2, 3 , 4 i 5-\
yłowe, choć w wykonaniach
specjalnych mo\
na znalez
ć i inne rozwiązania.
śyły przewodów wykonuje się głównie z miedzi i
aluminium. Przewody miedziane są preferowane jako
najlepsze ze względu na lepszą wytrzymałość
mechaniczną, lepszą konduktywność właściwą i
łatwiejsze łączenie. Jednak aluminium stosuje się nadal
ze względu na ni\
szą wagę i cenę przewodów
przeznaczonych do przesyłu takiego samego prądu.
Przekroje przewodów są znormalizowane i wynoszą w
mm2:
0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35;
50; 70; 95; 120; 150; 185; 240; 300; 400;
500; 625; 800; 1000 mm2
Przewody ze względu na konstrukcję \
yły mo\
emy
podzielić na drut i linki (wielodrutowe).
Drut nadaje się do instalacji, które nie muszą być
giętkie, np. instalacji podtynkowych.
Linki stosujemy zawsze wtedy, gdy zasilamy
odbiorniki ruchome.
Na izolację przewodów mogą być nało\
one dodatkowe
warstwy ochronne:
" Powłoka, czyli szczelna warstwa zapobiegająca
wnikaniu wilgoci do przewodu.
" Pancerz wykonany przez owinięcie metalowymi
taśmami lub drutami dla ochrony od uszkodzeń
mechanicznych.
" Odzie\
, czyli oplot z materiału włóknistego na izolacji
dla ochrony od czynników atmosferycznych.
Typ przewodu określa te\
jego napięcie znamionowe,
podawane w postaci Uo/U gdzie Uo oznacza napięcie
\
yła-ziemia, a U - napięcie \
yła-\
yła. Zwykle wartości
te wynoszą: 300/300; 300/500; 450/750 oraz
600/1000 V
Typy przewodów oznacza się oznaczeniami literowymi.
Oznaczenia literowe określające budowę przewodów elektroenergetycznych
Materiał powłoki: Materiał izolacji:
Informacje uzupełniające:
polwinit
polwinit
polwinit o ograniczonym
guma silikonowa
rozprzestrzenianiu płomienia
guma naturalna
tworzywo sztuczne bezhalogenowe
izolacja i opona gumowa
izolacja i opona polwinitowa
izolacja o zwiększonej grubości
Materiał \
ył:
izolacja ciepłoodporna
miedz

oplot z włókna szklanego
aluminium
uzbrojenie
osłona polwinitowa
przewód samonośny
Budowa \
ył:
drut
przewód wtynkowy
linka
przewód płaski
linka o zwiększonej giętkości
przewód płaski
do przyklejania
Typ przewodu ruchomego:
sznur
oponowy
oponowy z oponą
- składnik symbolu
o ograniczonym
literowego
rozprzestrzenianiu
- brak symbolu literowego
płomienia
Pisownia znaków symboli
obowiązuje z podanej
mieszkaniowy
kolejności
warsztatowy
przemysłowy
Y Yn N A D L Lg S O On M W P G Gs Y Y d c b u y n t p pp
przewody bez powłoki
przewody kabelkowe
przewody oponowe i sznury
OZNACZENIE TYPU PRZEWODU
Rodzaj oznaczenia Znaczenie symboli literowych Przykłady
Oznaczenie konstrukcji D - drut D, DY, DG
\
yły L - linka LY
L...g - linka giętka LYg
Oznaczenie materiału A - aluminium ADY, ADG, ALY
\
yły innego ni\
miedz
F - stal miękka FDYt
(przed literą oznaczającą
konstrukcję \
yły)
Oznaczenie materiału Y - izolacja polwinitowa DY, LY
izolacji (po literze G - izolacja gumowa DG, LG
oznaczającej konstrukcję X - izolacja polietylenowa LX
\
yły)
Oznaczenie powłoki Y - powłoka polwinitowa YADY
(przed literą oznaczającą
materiał \
yły)
Oznaczenie cech budowy a - powłoka pokryta przędzą bawełnianą DGa
przewodu b - izolacja odporna na podwy\
szoną temperaturę LGbc
c - odzie\
niepalna
d - o zwiększonej grubości izolacji polwinitowej DYd
p - płaski YDYp
u - uzbrojony ADGu
n - przewód z linką nośną YADYn
Oznaczenie ak - przewód akumulatorowy LGak
przeznaczenia przewodu t - przewód wtynkowy DYt
w - przewód wysokiego napięcia DGw
jo - przewód jezdny okrągły Djo
jp - przewód jezdny profilowy Djp
Oznaczenia dodatkowe P - płaszcz metalowy PY
przewodów K - powłoka ołowiana KG
płaszczowych i a - oplot nasycony, odporny na wpływy KGao
kablowych chemiczne i atmosferyczne
o - okrągły KGo
t - opancerzony taśmą stalową KGato
N - do instalacji rur jarzeniowych, reklamowych LYN
Oznaczenia dodatkowe S - sznur
przewodów do O - przewód
odbiorników M. - mieszkaniowy OM, OMY
W - warsztatowy OW, OWY
P - przemysłowy OP
D - dz
wigowy OD, OuD
S - spawalniczy OS
G - górniczy OG
GA
- do silników głębinowych OGA

On - opona z gumy trudno palnej OnG
ek - ekran z gumy przewodzącej OnGek
Oznaczenia dodatkowe S - samochodowy LY-S
przewodów Z - zapłonowy FGI-ZS
samochodowych i L - lotniczy LGI-L
lotniczych l - oplot lakierowany GLI-l
ek - ekran w postaci oplotów z drutów miedzianych Fyek-ZS
Przykłady:
DY750 1x2,5 mm2  przewód z \
yłą miedzianą
jednodrutową (D) o izolacji polwinitowej (Y) na
napięcie 750V, o przekroju znamionowym \
yły
2,5 mm2
YADYp 3x4 mm2 - przewód z \
yłami aluminiowymi (A),
jednodrutowymi (D) o izolacji polwinitowej (Y
po symbolu D), z powłoką polwinitową (Y przed
symbolem A), płaski trzy\
yłowy, o przekroju \
ył
4 mm2
KGao 4x6 mm2 - przewód kabelkowy z powłoką
ołowianą, o izolacji gumowej (G), pokryty
oplotem włóknistym nasyconym (a), okrągły (o),
cztero\
yłowy, o przekroju znamionowym \
ył
jednodrutowych miedzianych 6 mm2
SMY 2x0,5 mm2 - sznur (S) mieszkaniowy (M), z
\
yłami miedzianymi o izolacji polwinityowej (Y),
dwu\
yłowy, o przektoju znamionowym \
ył 0,5
mm2
Warto zauwa\
yć, \
e w przypadku zastosowania \
ył
miedzianych w oznaczeniu przewodu nie umieszcza się
litery oznaczającej materiał \
yły.
Dodatkową rolę w przewodach wielo\
yłowych pełnią kolory
\
ył:
" Dla przewodów fazowych stosujemy kolory: czarny,
brązowy i czerwony
" Dla przewodów neutralnych stosujemy kolor: niebieski
" Dla przewodów ochronnych stosujemy kolor: \
ółto-zielony
Materiały dydaktyczne wyłącznie do u\
ytku uczniów klas elektrycznych i elektronicznych
Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach.
Niniejsze materiały stanowią ilustrację do wprowadzeń teoretycznych przeprowadzonych na
warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze.
Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika.
Literatura:
E.Musiał  Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne WSiP Warszawa 1998
G.Bartodziej, E.Kału\
a  Aparaty i urządzenia elektryczne WSiP Warszawa 1997