PIONIERZY POLSKIEJ ARChITEKTuRY KRAJOBRAZu*
FOUNDERS OF POLISH LANDSCAPE ARCHITECTURE
Franciszek Krzywda-Polkowski (1881 1949)
Tytuł architekta dyplomowanego uzyskał w Wyższej Szkole He obtained the title of a chartered architect in the Strogonov
Malarstwa, Rzez
by i Architektury im. Strogonowa w 1913 roku Higher School of Painting, Sculpture and Architecture in Moscow
w Moskwie, po czym wyjechał do Londynu, gdzie odbył roczny in 1913, and afterwards, he left for London, to take a yearly course
kurs urbanistyki. W latach 1916 1918 wykonuje pierwsze opra- in urban planning. In 1916 1918 he made his first urban planning
cowania urbanistyczne, nagradzane w konkursach. W 1921 works, which won awards in competitions. In 1921, he became
roku uzyskuje tytuł profesora nadzwyczajnego i rozpoczyna a professor at the Academy of Fine Arts in Kraków, elected sev-
pracę dydaktyczną w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, eral times to be the dean of the Interior Design Faculty.
gdzie parokrotnie był wybierany na stanowisko Dziekana Wy- In 1924 he left for the U.S.A. and studied in Boston and in
działu Architektury Wnętrz. New York. After his return to Poland in the academic year of
W 1924 roku wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, odby- 1930/1931, the Council of the Faculty of Gardening, Warsaw
wa studia w Bostonie i Nowym Jorku. Po powrocie do Polski Agricultural University, entrusted him with the establishing and
w roku akademickim 1930/1931 Rada Wydziału Ogrodnicze- managing the Landscape Architecture and Parks Department at
go Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Skierniewice, the first institution of that kind in Poland.
powierza mu organizację i prowadzenie Zakładu Architektury The activities of Prof. Krzywda-Polkowski in the domain of
Krajobrazu i Parkoznawstwa w Skierniewicach, pierwszej tego landscape architecture were pioneer in their nature and originat-
rodzaju placówki w Polsce. ed the development of that discipline in Poland, later continued
Działalność profesora Krzywdy-Polkowskiego na niwie ar- by his students: Gerard Ciołek, Władysław Niemirski, Alina Scholtz,
chitektury krajobrazu miała charakter pionierski i zapoczątko- Jan Smogorzewski, Alfons Zielonko, and others. His creative
wała rozwój tej dyscypliny w Polsce, kontynuowany póz
niej achievements are characterized by a great diversity of forms,
przez jego uczniów: Gerarda Ciołka, Władysława Niemirskie- from drawings and water-colour paintings, interior finish designs,
go, Alinę Scholtzówną, Jana Smogorzewskiego, Alfonsa Zie- furniture designs through various scale architectural designs, ur-
lonko i innych. Dorobek twórczy Krzywdy-Polkowskiego cha- ban planning designs to design of gardens and urban greenery
rakteryzuje się wielką różnorodnością od rysunków i akwarel, systems.
projektów wyposażenia wnętrz, mebli, poprzez projekty archi- His selected design works include interior designs for the re-
tektoniczne w różnej skali, projekty urbanistyczne, do projek- sidence of the President of Poland in Wawel Royal Castle, housing
tów ogrodów i zieleni miejskiej. estates in Pruszków and at Włochy near Warsaw. He also develop-
Jego wybrane prace projektowe to wnętrza na Wawelu dla ed regulation plans for the extension of the towns of Sochaczew,
Prezydenta Rzeczypospolitej, osiedla mieszkaniowe w Prusz- Toruń, Kalisz, as well as the district of Powiśle in Warsaw.
kowie i we Włochach k/Warszawy. Opracował regulacyjne pla- Prof. Krzywda-Polkowski has designed parks at Żelazowa
ny rozbudowy: Sochaczewa, Torunia, Kalisza oraz Powiśla Wola, Jastrzębia Góra, a park on the scarp in Płock, at the Góra
w Warszawie. Zamkowa mountain at Nowogródek, a spa park in Wisła, and
Zaprojektował parki: w Żelazowej Woli, w Jastrzębiej Górze prepared a design for the modification of the Kościuszko Park in
(im. Derdowskiego), na skarpie w Płocku, na Górze Zamko- Katowice. His other works to be mentioned include the plan of
wej w Nowogródku, park uzdrowiskowy w Wiśle, przebudowę the Powązki Military Cemetery in Warsaw, and  finally, the design
parku Kościuszki w Katowicach. Wśród innych Jego prac na- for the layout of the Vistula green areas.
leży wspomnieć plan Cmentarza Wojskowego na Powązkach
w Warszawie, wreszcie  projekt układu terenów zieleni Wisły.
Tadeusz Tołwiński (1887 1951)
Nazywany ojcem polskiej urbanistyki, po studiach w Karls- He was called the father of Polish urban studies. After gradu-
ruhe i podróżach naukowych w krajach europejskich i Stanach ation from the Technical University at Karlsruhe (Germany) and
Zjednoczonych, był jednym ze współorganizatorów Politechni- reserach travels to the European countries and to the U.S.A. he
ki Warszawskiej (1915), gdzie współpracował m.in. z Francisz- became one of the co-founders of the Technical University of
kiem KrzywdÄ…-Polkowskim. Warsaw (1915), where he cooperated with Prof. Franciszek Krzyw-
Autor trzytomowego dzieła Urbanistyka. Od roku 1920 pro- da-Polkowski.
fesor w Politechnice Warszawskiej, w latach 1937 38 dziekan The author of a three-volume Urbanistyka. Since 1920, pro-
Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Po II wojnie fessor of architecture at the Technical University of Warsaw, in
260 POSTERY
światowej, nie przerywając swej pracy w Politechnice Warszaw- 1937 38 Dean of its Faculty of Architecture. After World War II, not
skiej, zostaje kierownikiem Katedry urbanistyki w Politechnice interrupting his works at the Technical University of Warsaw, he
Krakowskiej, gdzie współpracują z nim m.in. prof. Gerard Cio- became head of the Chair of Urban Planning at the Cracow Uni-
Å‚ek i prof. Zygmunt Novák. W 1947 roku uzyskuje godność dok- versity of Technology, with Profs. Gerard CioÅ‚ek and Zygmunt
tora honoris causa Politechniki Warszawskiej. Novák as his associates. In 1947 the Technical University of War-
Ważniejsze projekty urbanistyczne i krajobrazowe T. Tołwiń- saw awarded him an honorary doctorate.
skiego to: osady mieszkaniowe  miasta-ogrody ZÄ…bki (1912) His major urban and landscape planning works include:  city
i Podkowa Leśna (1916); osada letniskowa  miasto-ogród Ka- garden housing settlements at Ząbki (1912) and at Podkowa
mienna Góra (1922 24); przebudowa północnej dzielnicy War- Leśna (1916); a  city garden holiday settlement of Kamienna
szawy   miasto-ogród Młociny (1916) i Żoliborz Oficerski (1921 Góra (1922 24); modification of the north district of Warsaw  the
1923).  city gardens of Młociny and of Żoliborz Oficerski (1921 1923).
Inne wybitne Jego prace to m.in.: plan regulacji Targówka His other, outstanding works include: regulation plans for
i Florentynowa (1919); regulacje i rozbudowy: Kalisza, Ciecho- Targówek and Florentynów (1919), regulation and extension of
cinka i Lwowa. the towns of Kalisz, Ciechocinek, and Lvov.
Zespół pod kierunkiem T. Tołwińskiego opracował szkicowy A team headed by Prof. Tołwiński prepared in 1916 a draft
plan regulacji Warszawy w 1916 roku; plan po uszczegółowie- plan for the regulation of Warsaw. The plan was approved in
niach został zatwierdzony w r. 1931. 1931.
Adam Wodziczko (1887 1948)
Do 1910 roku studiował nauki przyrodnicze na uniwersytecie Until 1910 he studied natural sciences at the Jagiellonian Uni-
Jagiellońskim w Krakowie, gdzie w latach 1912 1920 pełnił funk- versity in Kraków, and was in 1912 1920 an assistant lecturer at
cję asystenta przy katedrze Anatomii i Fizjologii Roślin. the Chair of Plant Anatomy and Physiology.
W 1925 roku został powołany na członka Państwowej Rady In 1925 he was appointed member of the State Nature
Ochrony Przyrody, w której zabiegał m.in. o powołanie woje- Preservation Council, and being its active member, he solicited,
wódzkich konserwatorów przyrody oraz opracowania, na szcze- among other things, for appointing regional nature conservation
blu regionalnym i centralnym, planów zagospodarowania prze- officers, and for developing physical plans on regional and cen-
strzennego. tral levels.
Koncepcje Adama Wodziczki zostały wcielone w planie za- His conceptions were incorporated into the spatial develop-
gospodarowania przestrzennego okolic Poznania. Od roku 1923 ment plan for the region of Poznań. In 1923 he started to deliver
prowadził na uniwersytecie Poznańskim wykłady z ochrony lectures on nature preservation at the University of Poznań, and in
przyrody, a w roku 1936 zorganizował pierwsze międzywydziało- 1936 he established the first Inter-Faculty Study of Biocoenosis
we Seminarium Biocenotyki i Ochrony Przyrody. and Nature Preservation.
Zabiegał o utworzenie trzech parków narodowych, które za- He solicited for the establishment of three national parks,
projektował: Wielkopolskiego (1922), Wolińskiego i Słowińskie- which he had designed himself: the Wielkopolski National Park
go (1946) oraz dziesiątków rezerwatów przyrody. (1922), the Woliński and the Słowiński National Parks (1946), as
Od 1930 r. brał także udział w pracach dotyczących projek- well as tens of nature reservations.
tów parków narodowych: Tatrzańskiego, Pienińskiego i Babio- Since 1930 he has been actively involved in works concern-
górskiego. ing the designs for mountain national parks: the Tatra, the Pieniński
Dzięki Jego usilnym staraniom, w 1946 roku utworzono przy and the Babiogórski National Parks.
Katedrze Botaniki Ogólnej uniwersytetu Poznańskiego  samo- Owing to his strenuous efforts, in 1946 an independent De-
dzielny Zakład Ochrony Przyrody i uprawy Krajobrazu, partment of Nature Preservation and Landscaping was established
at the Chair of General Botany, University of Poznań.
Władysław Czarnecki (1895 1983)
W roku 1923 r. złożył egzamin dyplomowy na Wydziale Ar- Graduated from the Faculty of Architecture, Technical Univer-
chitektury Politechniki Lwowskiej . Swoje życie zawodowe i pry- sity of Lvov in 1923. He linked his professional and private lives with
watne związał z Poznaniem, gdzie w 1925 roku rozpoczął pracę the city of Poznań, where in 1925 he began working at the Faculty
w Wydziale Budownictwa Naziemnego. of Overground Construction.
W 1932 r. współpracując z prof. Adamem Wodziczko, opra- In 1932, in cooperation with Prof. Adam Wodziczko, he pre-
cował dla Poznania koncepcję pierścieniowo-klinowego syste- pared the conception of a ring and wedge system of municipal
mu zieleni miejskiej. Według określonych w nim zasad powstał greenery for the city. Based on principles determined in that con-
w tzw. zachodnim klinie zieleni, sztuczny zbiornik wodny  Jezio- ception, two man-made lakes were created: the Rusałka Lake in
ro Rusałka oraz we wschodnim  Jezioro Maltańskie. the so-called west wedge, and the Maltańskie Lake in the so-
W latach 1945 1946 prowadził wykłady w Polskiej Szkole called east wedge.
Architektury przy uniwersytecie w Liverpoolu, a następnie uzys- In 1945 1946 he lectured at the Polish School of Architecture at the
kał nominację na profesora nadzwyczajnego uniwersytetu University of Liverpool, and then he was appointed associate professor
PIONIERZY POLSKIEJ ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU 261
w Londynie, wraz z propozycjÄ… Katedry urbanistyki po odcho- at the University of London and offered the position of head of the
dzÄ…cym na emeryturÄ™ profesorze  sir Patricku Abercrombie. Chair of Town Planning, to replace the retiring sir Patrick Aber-
Po powrocie do kraju, w roku 1950, zorganizował samo- crombie.
dzielny Wydział Architektury Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu. Od After his return to Poland, in 1950 he established an independ-
1953 r. poświęcił się pracy naukowo-dydaktycznej na Wydzia- ent Faculty of Architecture at the Engineering School in Poznań. In
le Architektury Politechniki Wrocławskiej, gdzie kierował Katedrą 1953 he devoted himself to research and teaching at the Faculty
Planowania Miast i Osiedli. of Architecture, Wrocław University of Technology, where he was
Owocem pracy naukowej było wiele artykułów i opracowań head of the Chair of Town and Estate Planning.
w dziedzinie urbanistyki, między innymi 6-tomowa praca Plano- His scholarly output includes many papers and studies in ur-
wanie miast i osiedli. ban planning, with his major, six-volume work of Planowanie miast
i osiedli [City and Housing Estate Planning].
Zygmunt Novák (1897 1972)
Po studiach architektonicznych w Wiedniu i we Lwowie After architectural studies in Vienna and in Lvov, he estab-
w roku 1936 organizuje Biuro Regionalnego Planu Zabudowania lished in 1936 the Office of the Regional Development Plan for the
Okręgu Krakowskiego  jedno z pierwszych w Polsce. Region of Kraków, which was one of the first in Poland.
W roku 1950  wydaje podręcznik pt. Przyrodnicze elementy In 1950 he published a handbook Przyrodnicze elementy
planowania regionalnego i udział w nim architekta. Wraz z liczny- planowanie regionalnego i udział w nim architekta [Natural Ele-
mi publikacjami naukowymi jest to fundament krakowskiej szko- ments of Regional Planning and the Architect s Role]. Together
Å‚y architektury krajobrazu. with numerous scholarly publications, this constitutes the founda-
W roku 1956 prezentuje ideę Jurajskich Parków Krajobrazo- tion of the Kraków school of landscape architecture.
wych na Krajowym Zjez
dzie Państwowej Rady Ochrony Przyrody In 1956 he presented the idea of Jurassic Landscape Parks
 która jest pierwszą koncepcja parku krajobrazowego w Polsce. at the National Convention of the State Nature Preservation Coun-
W roku 1968  zakłada Sekcję Architektury Krajobrazu Komi- cil, which was the first conception of a landscape park in Poland.
sji urbanistyki i Architektury Oddziału PAN w Krakowie  ośrodka In 1968 he established the Division of Landscape Architec-
myśli teoretycznej Jego szkoły. ture of the Committee for Urban Planning and Architecture in the
Do roku 1971 pracuje w Wydziale Architektury Politechniki Kraków Branch of the PAN Polish Academy of Science, which
Krakowskiej i w Radzie Naukowej Ojcowskiego Parku Narodo- was the centre of his school s theoretical thought.
wego. Until 1971 he worked at the Faculty of Architecture, Cracow
University of Technology and was a member of the Scientific
Committee in the Ojcowski National Park.
Alfons Zielonko (1907 1999)
W 1936 roku ukończył Wydział Ogrodnictwa Ozdobnego In 1936 he graduated from the Faculty of Ornamental Garden-
w Państwowej Szkole Ogrodniczej w Poznaniu, a w 1946 Wy- ing at the State Gardening School in Poznań, and in 1946 from
dział Ogrodniczy SGGW i otrzymał dyplom inżyniera ogrodnika the Faculty of Gardening at Warsaw Agricultural University, and
w zakresie architektury krajobrazu i parkoznawstwa. Promoto- was granted the M.Sc. degree in gardening, majoring in land-
rem pracy dyplomowej był prof. F. Krzywda-Polkowski. scape architecture and parks science. Professor F. Krzywda-
W latach 1950 1953 pracuje w Instytucie urbanistyki i Archi- Polkowski was the supervisor of his thesis.
tektury w Zakładzie Zieleni, gdzie opracował m.in. normatywy In 1950 1953 Alfons Zielonko worked in the Institute of Urban
urbanistyczne dla terenów zieleni. Planning and Architecture, where he developed urban planning
Przyczynił się do utworzenia w roku akademickim 1951/1952 standards in relation to green areas.
Katedry Kształtowania i Zdobienia Krajobrazu i powołał czaso- He fostered the establishing in the academic year of 1951/
pismo Ogród, Park, Krajobraz przekształcone następnie w mie- 1952 of the Chair of Landscaping, and founded a journal called
sięcznik Ogrodnictwo, którego był redaktorem naczelnym przez Ogród, Park, Krajobraz [Garden, Park, Landscape], later trans-
20 lat. formed into the Ogrodnictwo [Gardening] monthly. For 20 years,
W tym czasie publikuje ponad 100 artykułów popularyzują- he was the editor-in-chief and published over 100 articles, intro-
cych architekturÄ™ krajobrazu. ducing the general public to landscape architecture.
Jego ważniejsze prace projektowe to Ogród Zoologiczny His major design works include the zoo in the Kościuszko
przy Parku Kościuszki w Katowicach, Park Ludowy w Poznaniu, Park in Katowice, the Ludowy Park in Poznań, the Cemetery in the
Cmentarz Obozu Straceń w Treblince (wraz z W. Niemirskim), za- Nazi Extermination Camp at Treblinka (jointly with W. Niemirski),
gospodarowanie przestrzenne osiedla Szombierki. and spatial development of the Szombierki housing estate.
uzyskał I-sze Nagrody w trzech poważnych konkursach na He won first prizes in three major design conceptions, con-
projekty: zagospodarowania przestrzennego Szkoły Ogrodni- cerning the spatial development of the Gardening School at
czej w ursynowie, monumentu ku czci pomordowanych w Tre- Ursynów, monument in honour of victims of the Treblinka Camp,
blince i Ogrodu Botanicznego w A
odzi (obydwa z W. Niemir- the Botanical Garden in A
ódz
(both latter designs authored jointly
skim). with W. Niemirski).
262 POSTERY
Alina Scholtz (1908 1996)
W roku 1932 wykonała pracę dyplomową pod kierunkiem In 1932 she produced her diploma work, under the supervision
prof. F. Krzywdy-Polkowskiego w Zakładzie Architektury Krajo- of Prof. F. Krzywda-Polkowski at the Department of Landscape Ar-
brazu i Parkoznawstwa. chitecture and Parks Science.
W 1938 roku została członkiem Towarzystwa urbanistów Pol- In 1938 she became a member of the Polish Urban Planners
skich, a w roku 1946 roku  Stowarzyszenia Architektów Pol- Society, and in 1946 of the Polish Architects Association, in which
skich, gdzie do 1964 roku sprawowała funkcję koordynatora Se- she acted as a coordinator for the Landscape Architecture Divi-
kcji Architektury Krajobrazu. sion until 1964.
W roku 1948 roku została członkiem  założycielem między- In 1948 she was a member and a founder of International
narodowej organizacji skupiającej architektów krajobrazu  In- Federation of Landscape Architecture (IFLA) and for many years
ternational Federation of Landscape Architecture  IFLA i przez continued to be a Polish delegate to IFLA.
wiele lat była delegatem SARP do IFLA. In 1930s, Alina Scholtz cooperated with Professor Krzywda-
W latach trzydziestych Alina Scholtz współpracuje z pro- Polkowski, and participated in the preparation of the design for
fesorem Krzywdą-Polkowskim, biorąc między innymi udział przy the precincts of Chopin s manor house at Żelazowa Wola.
opracowaniu projektu otoczenia dworku w Żelazowej Woli. In 1949 she started her work at the Department of Greenery in
W roku 1949 rozpoczyna pracÄ™ w Biurze Odbudowy Stolicy, Warsaw Reconstruction Office, later Warsaw Urban Office. One of
póz
niejszym Biurze urbanistycznym Warszawy w Pracowni Ziele- the projects developed by the Office was the WZ East-West
ni. Jedną z realizacji tego Biura była Trasa W-Z, której towarzyszą- Route, while green areas that accompanied it were designed and
ce tereny zieleni powstały przy współudziale Aliny Scholtz. developed, among others, by Alina Scholtz.
Wykonała szereg projektów, w większości zrealizowanych, She produced a number of other designs, an the majority
miÄ™dzy innymi projekt ogrodu przy paÅ‚acu Brühla w Warszawie, of them were implemented, including the garden at the Brühl pa-
projekt terenów zieleni na Torze Wyścigów Konnych na Służew- lace in Warsaw, green areas at the Służewiec horse racing course
cu, rozplanowanie terenu i zieleni kopca Marszałka Piłsudskiego in Warsaw, area and greenery layout for the Piłsudski mound in
na Sowińcu w Krakowie (wraz z prof. Romualdem Guttem). Kraków (jointly with Prof. Romuald Gutt).
Osobną grupę projektów stanowiły powojenne projekty Another group of her designs included housing estate designs,
osiedli mieszkaniowych wykonane w zespole kierowanym przez prepared within a team headed by Prof. Halina Skibniewska. Her
prof. halinę Skibniewską. Innymi ważnymi projektami są: projek- other, significant projects include designs for the Chinese Em-
ty ogrodu i budynku Ambasady Chińskiej w Warszawie  wyko- bassy garden and building in Warsaw (jointly with Profs. Romuald
nany przy udziale Romualda Gutta i Tadeusza Zielińskiego, pro- Gutt and Tadeusz Zieliński), as well as designs for the Polish Em-
jekt ogrodu przy Ambasadzie PRL w Pekinie  wspólnie z Z. Kar- bassy gardens in Beijing (jointly with Z. Karpiński and J. Kowarski)
pińskim i J. Kowarskim oraz przy Ambasadzie PRL w Phenianie  and in Phenian (jointly with R. Gutt, W. Nowak and T. Zieliński).
wspólnie z R. Guttem, W. Nowakiem i T. Zielińskim.
Gerard Ciołek (1909 1966)
Od 1937 r., jako starszy asystent w Zakładzie Architektury A senior lecturer at the Department of Polish Architecture,
Polskiej Politechniki Warszawskiej, rozpoczął działalność nauko- Technical University of Warsaw, he began his scholarly activity in
wą. Już wówczas za swe prace uzyskał dyplom honorowy na 1937. Already at that time he won an honorary distinction at an ex-
wystawie w Paryżu. Jako stypendysta Funduszu Kultury Naro- hibition in Paris. He travelled around Finland, Sweden and Den-
dowej podróżował po Finlandii, Szwecji i Danii. W 1938 r. został mark as a holder of the National Culture Fund grant. In 1938 he
delegatem Zakładu na kongres architektury ogrodowej i ochro- was elected the Polish delegate to the congress of garden archi-
ny krajobrazu organizowany w Niemczech. tecture and landscape preservation in Germany.
W okresie Powstania Warszawskiego pełnił funkcję oficera During the Warsaw Uprising in 1944 he served as an opera-
operacyjnego w referacie kartograficznym. Po kapitulacji dostał tion officer in the office of cartography. Following the defeat of the
się do niewoli, w której był do maja 1945. Potem jako oficer uprising he was interned in POW camps in Pomerania, and near
Polskiej Brygady Spadochronowej wykÅ‚adaÅ‚ w szkolnictwie za- Lübeck, in northen Germany. As an officer in the Polish Parachute
wodowym dla żołnierzy, był również współzałożycielem Polskiej Brigade he was a lecturer in military schools. He was a co-found-
Politechniki w Brukseli. er of the Polish Technical University in Brussels.
W końcu 1945 r. powrócił do Kraju i objął stanowisko dy- In late 1945 he returned to Poland and took up the position of
rektora Wydziału Ochrony Środowiska i Swojszczyzny w Mini- head of the Department of Nature Preservation and Native Heritage
sterstwie Kultury i Sztuki. Jednocześnie, jako adiunkt, rozpoczął in the Ministry of Culture and Arts. At the same time, he was a lec-
pracÄ™ na Wydziale Architektury PW. turer at the Faculty of Architecture, Technical University of Warsaw.
W 1948 r. powierzono mu stanowisko zastępcy profesora He initiated a register of monuments and kept it, also collecting
i kierownika Katedry Planowania Wstępnego na Wydziale Archi- and completing historical and photographic documentation. The
tektury AGh w Krakowie. register covered ca. 2,600 gardens and historical cemeteries. The
Profesor Ciolek zainicjował i prowadził rejestrację zabytków. historical gardens in Lubartów, Nieborów, Arkadia, Rogalin, and in
Kompletował dokumentację historyczną i fotograficzną. Ewiden- Wilanów were reconstructed under his design supervision.
cją objęto ok. 2600 ogrodów, a także zabytkowych cmentarzy. He played an outstanding role, working in the Ministry of Cul-
Pod jego autorskim nadzorem zrekonstruowano zabytkowe ture and Arts along with Prof. Jan Zachwatowicz, being member
PIONIERZY POLSKIEJ ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU 263
ogrody m.in. w Lubartowie, Nieborowie, Arkadii, Rogalinie i Wi- of the State Nature Preservation Council, and, in particular, estab-
lanowie. lishing and heading the Chairs of Urban Planning, Spatial Plan-
Odegrał wybitną rolę, pracując w Ministerstwie Kultury i Sztu- ning, and of Landscape and Green Area Planning at the Cracow
ki u boku prof. Jana Zachwatowicza, pełniąc funkcję członka University of Technology. Prof. Ciołek s work at the Cracow Uni-
Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Równocześnie prowadził versity of Technology gave rise to an approach to the preservation
wykłady zlecone na Politechnice Warszawskiej i SGGW. of monuments as the preservation of the natural environment and
W 1951 r. objÄ…Å‚ kierownictwo Katedry urbanistyki w Krako- cultural landscape. That approach was later continued by his stu-
wie. W 1954 r. mianowany został profesorem nadzwyczajnym dents, when Prof. Ciołek passed away while still at the plenitude
i kierownikiem Katedry Planowania Przestrzennego Politechni- of his creative powers. In 1948 he was entrusted with the position
ki Krakowskiej. Po reorganizacji katedr w r. 1963 obejmuje kie- of deputy professor and head of the Chair of Initial Planning, Fac-
rownictwo nowopowstałej Katedry Planowania Krajobrazu i Te- ulty of Architecture, AGH University of Science and Technology. At
renów Zielonych Politechniki Krakowskiej. Praca na Politechnice the same time he was a lecturer at the Technical University of War-
Krakowskiej stała się zaczynem na gruncie polskim ujmowania saw and Warsaw Agricultural University.
ochrony zabytków jako ochrony środowiska i krajobrazu kultu- In 1954, he became head of the Department of Urban Planning
rowego, który podjęli uczniowie prof. Gerarda Ciołka, gdy od- in Kraków. Since 1963, he headed the Chair of Landscape and
szedł w pełni sił twórczych. Green Area Planning at the Cracow University of Technology.
Był autorem ponad 100 projektów rekonstrukcji ogrodów He was the author of more than 100 designs for the reconstruc-
i parków zabytkowych. Pośród jego publikacji za najwybitniej- tion of gardens and historical parks. He wrote an outstanding work,
sze uznawane jest dzieło Ogrody polskie (1954), ale opubliko- titled Ogrody Polskie [Gardens of Poland], as well as the publica-
wał też: Zarys historii kompozycji ogrodowej w Polsce (1955), tions: Zarys historii kompozycji ogrodowej w Polsce [Outlines of
Zarys ochrony i kształtowania krajobrazu (1964), Materiały do History of Polish Gardens Composition], Materiały do słownika
słownika twórców ogrodów polskich (współautor wraz z W. Pla- twórców ogrodów polskich [Contributions to the Vocabulary of
pisem, 1968), Regionalizm w budownictwie wiejskim w Polsce Polish Garden Designers], Zasady ochrony i kształtowania krajo-
(1984). brazu [Rules of Landscape Protection and Shaping], Regionalizm
W swym bogatym dorobku naukowym pozostawił archiwum w budownictwie wiejskim w Polsce [Regionalism in Rural Con-
wyjątkowej wielkości i wartości, które pod nazwą Tek Ciołka wy- struction in Poland].
korzystywane jest stale przez środowisko konserwatorskie. His rich scholarly output includes archives of an exceptional
size and value, which nowadays are called the  Ciołek s Files and
are constantly used by conservation experts.
Władysław Niemirski (1914 2001)
Już w czasie studiów interesowały Go zagadnienia z dziedziny Already as a university student, he became interested in ur-
urbanistyki i projektowania terenów zieleni, dlatego od 1937 roku ban planning and green area designing. That is why in 1937 he
rozpoczyna pracÄ™ zawodowÄ… w pracowni prof. F. Krzywdy-Pol- started his professional work in the studio of Professor F. Krzywda-
kowskiego. Polkowski.
W 1948 roku rozpoczyna pracę w Zakładzie Architektury In 1948, Władysław Niemirski began to work at the Depart-
Krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. ment of Landscape Architecture, Faculty of Architecture, Technical
W tym czasie rozpoczyna pracę nad projektem, a następnie re- University of Warsaw. It was at the same time, when he started
alizacjÄ… 640-hektarowego ÅšlÄ…skiego Parku Kultury i Wypoczyn- working on a design and later on the implementation of a 640-
ku w Chorzowie, gdzie w latach 1950 58 pełni funkcję general- hectare Silesian Culture and Leisure Park in Chorzów, acting as
nego projektanta. its general designer in 1950 1958.
Po utworzeniu w roku 1954 na Wydziale Ogrodniczym SGGW After the establishing in 1954 of the Green Area Develop-
 Sekcji Kształtowania Terenów Zieleni, prowadzi wykłady i ćwi- ment Department at the Faculty of Gardening, Agricultural Uni-
czenia z projektowania terenów zieleni oraz pełni obowiązki kie- versity of Warsaw, he delivered lectures and conducted seminars
rownika Katedry Projektowania Terenów Zieleni. on green area designing, and was head of the Chair of Green
W pracy naukowo-dydaktycznej profesor W. Niemirski skupia Area Designing.
swojÄ… uwagÄ™ na opracowaniu programu nauczania dla przed- In his research and teaching work, Prof. Niemirski focused
miotu projektowanie. Owocem tych dociekań była redakcja książ- on the preparation of a designing syllabus. Those efforts result-
ki Kształtowanie terenów zieleni. Stała się ona na ów czas, pod- ed in the publication of a book Kształtowanie terenów zieleni
stawowym podręcznikiem w języku polskim dla studentów archi- [Green Areas Development]. The book became, at those times,
tektury krajobrazu. the basic handbook in Polish for landscape architecture stu-
Liczne prace projektowe W. Niemirskiego obejmowały m.in. dents.
zagospodarowanie parku Dolinka Szwajcarska w Warszawie, Numerous design works by W. Niemirski included, among
aranżację zieleni na placu Szembeka w Warszawie i w osiedlu others, the development of the Dolina Szwajcarska Park in War-
mieszkaniowym Praga II w Warszawie. Kolejne to parki kultury saw, greenery layout in the Szembeka Square in Warsaw and in
w Lublinie i Pruszkowie oraz na Bielanach w Warszawie, park Praga II housing estate. His other works are culture parks in Lub-
w Białymstoku, parki miejskie w Otwocku (współautorami byli lin, Pruszków, and in Warsaw (Bielany), parks in Białystok, Otwock
S. Rutkowski oraz P. Wolski) i w Dolinie Trzech Stawów w Kato- (jointly with S. Rutkowski and P. Wolski), and in Katowice (as the
wicach (jako kierownik zespołu). W dziedzinie rekreacyjnej za- design team head). His leisure designs: summer camp centre at
264 POSTERY
projektował ośrodki: kolonijny w helenowie k/Warszawy oraz Helenków near Warsaw, holidays centre at Pławniowice (as the
wypoczynkowy w Pławniowicach (jako kierownik zespołu). design team head).
W dziedzinie zespołów tematycznych zaprojektował ogrody Theme complex designs included the zoos in Warsaw (joint-
zoologiczne w Warszawie (współautorzy E. Jankowska, B. Kuszell, ly with E. Jankowska, B. Kuszell, B. Dobrogowska) and in Toruń
B. Dobrogowska) i Toruniu (współautorzy S. Rutkowski, P. Wol- (with S. Rutkowski, P. Wolski), Central Botanical Garden in War-
ski), Centralny Ogród Botaniczny PAN w Warszawie (współauto- saw (co-designers: E. Jankowska, B. Kuszell), and the Cemetery
rzy E. Jankowska, B. Kuszell) oraz Cmentarz Obozu Straceń in the Nazi Extermination Camp at Treblinka (jointly with A. Zie-
w Treblince (współautor A. Zielonko). lonko).
Projekty urbanistyczne zieleni przy współautorstwie S. Sobo- His urban greenery planning designs concerned the towns of
lewskiego dotyczyły miast Gołonóg i Grodziec, śródmieścia Ka- Gołonóg and Grodziec (jointly with S. Sobolewski), the downtown
towic, a także Studium rozwoju terenów zieleni Bielska-Białej of Katowice, as well as the greenery development in the town of
(jako kierownik zespołu). Bielsko Biała (as the design team head).
Longin Majdecki (1925 1997)
ukończył studia w zakresie: architektury krajobrazu, a także A graduate of landscape architecture, history of art, as well as
historii sztuki oraz podyplomowe Studium Planowania Prze- spatial planning (post-graduate studies).
strzennego. He combined his work in design offices with teaching activities
Pracę w biurach projektowych łączył z działalnością dydak- at the Faculties of Architecture of Technical University of Warsaw
tyczną na wydziałach Architektury Politechniki Warszawskiej (1953 1987), Technical University of Gdansk (1962 1965). He also
(1953 1987), Politechniki Gdańskiej (1962 1965), oraz w zakre- taught landscape architecture at the Faculty of Gardening, Warsaw
sie architektury krajobrazu na Wydziale Ogrodniczym SGGW Agricultural University (1961 1969; 1979 1997).
(1961 1969; 1979 1997). He was a member of the Association of Gardening Engineers
Był członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Ogrod- and Technicians, Polish Architects Association, Polish Urban
nictwa, Stowarzyszenia Architektów Polskich, Towarzystwa ur- Planners Society, Association of Monument Conservators, and
banistów Polskich, Polskich, Stowarzyszenia Konserwatorów Za- ICOMOS.
bytków oraz ICOMOS. He was one of the most eminent experts in historical garden
Należał do najwybitniejszych znawców problematyki histo- complexes, methods of their reconstruction and maintenance, as
rycznych założeń ogrodowych, metod ich rekonstrukcji i konser- well as problems of widely understood protection of cultural land-
wacji, a także problematyki z szeroko rozumianej ochrony krajo- scape. His active involvement in reserach, design and imple-
brazu kulturowego. Jego aktywna działalność na polu naukowym, mentation works contributed to the development of that field in
projektowym, wdrożeniowym przyczyniła się do rozwoju tej dzie- Poland.
dziny w Polsce. His output is estimated at more than 350 designs, with ca. 250
Jego dorobek ocenia się na ponad 350 projektów, w tym ok. of them that were implemented. Longin Majdecki was an author of
250 zrealizowanych. Jest autorem wielu książek oraz licznych roz- many books, as well as studies and papers, published in Polish
praw i publikacji w czasopismach specjalistycznych polskich i za- and international specialist journals. The most important books are
granicznych. Najważniejsze książki to Historia ogrodów w trzech historia ogrodów [History of Gardens], three editions (1972, 1978,
wydaniach z lat 1972, 1978 i 2007; Sztuka japońskich ogrodów, 2007), Sztuka japońskich ogrodów [The Art of Japanese Gar-
Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych. dens], Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych
Wybrane prace projektowe obejmujÄ…: Centralny Park Kultury [Preservation and Maintenance of Historical Gardens].
na Powiślu w Warszawie  wersja II realizacyjna, Ogród Sejmowy His selected design works include the following: Central Cul-
(z W. Plapisem), rewaloryzacjÄ™ i rozbudowÄ™ A
azienek Królew- ture Park in Warsaw  2nd version, implemented, the Parliament
skich, Park Kazimierzowski w Warszawie. Projekty rewaloryzacji Garden (jointly with W. Plapis), restoration and extension of the
dotyczyły parków Królikarnia, Arkadia, Belwederskiego, Pod- A
azienki Królewskie Park in Warsaw, the Kazimierzowski Park in
zamcze pod Starym i Nowym Miastem, Kaskada w Warszawie Warsaw. The restoration designs concerned a number of parks in
(z A. Majdecką-Strzeżek), kompleksu ujazdowskiego z Agricolą Warsaw, to mention only a few of them: Królikarnia, Arkadia, Bel-
oraz Kanałem Królewskim i ustroniem, ogrodu przy Zamku Kró- wederski, Podzamcze, Kaskada (jointly with A. Majdecka-Strze-
lewskim (z J. Bogusławskim)  wszystkie w Warszawie. żek), Ujazdowski with Agrykola, garden at the Royal Castle (jointly
Opracował projekty rewaloryzacji zabytkowych parków with J. Bogusławski).
w Oborach, Opinogórze, Luszynie, Słubicach, Trembkach, Ster- He prepared designs for restoration of historical parks at Obo-
dyni, Świdnie, Sokołowie, Żeliszewie, Lubostroniu, Osuchowie, ry, Opinogóra, Luszyn, Słubice, Trembki, Sterdynia, Świdno, Soko-
Pułtusku, Rozalinie, Guzowie, Sannikach, Warce, a wraz z A. Maj- łów, Żeliszew, Lubostroń, Osuchów, Pułtusk, Rozalin, Guzów, San-
decką-Strzeżek  w Ostromecku, Cieplicach Zdroju oraz Kikole; niki, Warka, as well as Ostromecko, Cieplice Zdrój, Kikoła  with
także projekty rewaloryzacji zespołu parkowego w Radziejowi- A. Majdecka-Strzeżek; also designs for restoration of a palace
cach i parku pałacowego w hellenowie. complex at Radziejowice and palace park at Hellenów.
Osobną imponującą kategorię twórczości L. Majdeckiego A separate and impressive category in the works of L. Maj-
stanowią zespoły nowoprojektowane: Park Dolina Służewska decki are newly-designed complexes and facilities in Warsaw:
w Warszawie, ogród k/pałacu Towarzystwa  Polonia przy Kra- the Dolina Służewska park, garden near the  Polonia Society pa-
kowskim Przedmieściu, zagospodarowanie terenu Lasu Bielań- lace, development of the Las Bielański and Lasek Lindego forest
skiego i Lasku Lindego na Bielanach, zieleńce przy ul. Dzielnej areas, greens in Dzielna and Nowoświętojerska streets, areas in
PIONIERZY POLSKIEJ ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU 265
i Nowoświętojerskiej, zagospodarowanie pomników ks. Józefa the vicinity of Prince Poniatowski monument and the Pilots Monu-
Poniatowskiego oraz Pomnika Lotników  wszystkie obiekty ment.
w Warszawie. His leisure and recreation designs include spa park in Busko
W dziedzinie rekreacji zaprojektował park uzdrowiska Busko Zdrój, complexes of Morysin-Siekierki and Dolina Radości in
Zdrój, kompleksy Morysin-Siekierki oraz Dolina Radości w Gdań- Gdańsk, tourist development of the Kampinoski National Park.
sku, zagospodarowanie turystyczne Kampinoskiego Parku Na- And, finally, his designs cocnernig the burial grounds: the
rodowego. Wólka Węglowa Municipal Cemetery, as well as municipal ce-
Projekty miejsc pochówku obejmują Komunalny Cmentarz meteries in Chełm, Skierniewice, Tomaszów Mazowiecki, Piasecz-
Północny Wólka Węglowa w Warszawie, cmentarze komunalne no, and a military cemetery at Palmiry.
w Chełmie, Skierniewicach, Tomaszowie Mazowieckim, Piasecz-
nie, projekt cmentarza wojennego w Palmirach.
Janusz Bogdanowski (1929 2003)
Studia skończył w 1954 roku. Był uczniem i kontynuatorem Graduated in 1954. He was a disciple and a continuator of the
działań wybitnych profesorów Tadeusza Tołwińskiego, Gerarda activities of outstanding professors: Tadeusz Tołwiński, Gerard Cio-
CioÅ‚ka i Zygmunta Nováka. Å‚ek, and Zygmunt Novák.
W latach 1954 65 pracował jako projektant w Miejskiej Pra- In 1954 65 he worked as a designer in Municipal Urban Plan-
cowni urbanistycznej oraz jako asystent, a potem adiunkt Poli- ning Office, and as a junior and later a senior lecturer at the Cracow
techniki Krakowskiej. University of Technology.
W latach 1992 94 był dyrektorem Instytutu Architektury Kraj- In 1992 94 he was head of the Institute of Landscape Architec-
obrazu na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, a w la- ture at the Faculty of Architecture, Cracow University of Technology,
tach 1995 97  kierownikiem Katedry Teorii Architektury Kraj- and in 1995 97 head of the Chair of the Theory of Landscape Ar-
obrazu i Kompozycji Ogrodowej. chitecture and Garden Composition.
Był twórcą kilkudziesięciu projektów z zakresu urbanistyki, He created several dozen designs in the field of urban plan-
architektury krajobrazu, konserwacji i rewaloryzacji, w tym prac ning, landscape architecture, conservation, restoration, including
indywidualnych i zespołowych, m.in.: Plant Krakowskich, ogro- individual and joint projects, among them the Planty green belt in
du przy Zamku Królewskim w Warszawie, ogrodu na A
obzowie Kraków, garden at the Royal Castle in Warsaw, the Jurassic Land-
w Krakowie, Jurajskich Parków Krajobrazowych, Żywieckich Par- scape Parks, the Żywieckie Landscape Parks, the system of urban
ków Krajobrazowych, systemu zieleni miejskiej Krakowa w opar- greenery in Kraków on the basis of old fortifications layout, the pre-
ciu o dawny układ fortyfikacyjny, otoczenia stopnia wodnego cincts of the Vistula sluice near Tyniec, as well as many others. His
pod Tyńcem i wielu innych. scholarly output comprises works from the fields of urban planning,
W Jego dorobku naukowym znalazły się prace o tematyce conservation, landscaping and garden art.
urbanistycznej, konserwatorskiej, z dziedziny kształtowania kra- He was the author of a number of methodological studies in
jobrazu i sztuki ogrodowej. landscape preservation and planning, the author of the JARK WAK
Był autorem szeregu opracowań metodycznych z zakresu method of architectural and landscape interior units. Prof. Bogda-
ochrony i planowania krajobrazu, autorem metody JARK-WAK nowski also worked on the systematics of defence and garden ar-
 jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych. Praco- chitecture.
wał też nad systematyką architektury obronnej i ogrodowej. He wrote about 900 articles and about 20 books. The latter in-
Autor około 900 artykułów, około 20 książek, wśród których są cluded such publications, as: Architektura krajobrazu. Wybrane
takie jak: Architektura krajobrazu. Wybrane problemy studialne, problemy studialne, projektowe i konserwatorskie [Landscape Ar-
projektowe i konserwatorskie (Kraków 1968), Kompozycja i plano- chitecture. Selected Study, Design and Conservation Problems]
wanie w architekturze krajobrazu (Wrocław  Warszawa 1976) Ar- (Kraków 1968), Kompozycja i planowanie w architekturze krajo-
chitektura obronna w krajobrazie Polski (Warszawa  Kraków brazu [Composition and Planning in Landscape Architecture] (Wro-
1996), Polskie ogrody ozdobne (Warszawa 2000). cław Warszawa 1976), Architektura obronna w krajobrazie Polski
Członek wielu stowarzyszeń naukowych krajowych i zagra- [Defence Architecture in the Landscape of Poland (Warszawa
nicznych oraz szeregu Komisji i Komitetów Naukowych  Prze- Kraków 1996), Polskie ogrody ozdobne [Polish Ornamental Gar-
wodniczący Komisji urbanistyki i Architektury Oddziału PAN dens] (Warszawa 2000).
w Krakowie, Redaktor Teki Komisji urbanistyki i Architektury (35 A member of many national and international scientific socie-
lat), kierownik projektu MAB 13 w ramach Komitetu Człowiek ties, as well as a number of scientific committees  Chief of the
i Środowisko przy Prezydium PAN, Przewodniczący Rady Och- Committee for Urban Planning and Architecture of the Kraków
rony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowe- Branch of the Polish Academy of Science, editor-in-chief (for 35
go, wiceprezes Polskiego Komitetu Naukowego Rady Krajowej years) of  Teki Komisji Urbanistyki i Architektury , leader of MAB 13
ICOMOS. project within the framework of the Man and Environment Commit-
tee, President of the Monument Preservation Council attached to
the Ministry of Culture and National Heritage, Deputy President of
the ICOMOS Polish Scientific Committee.
opr. red.: A. Böhm, W. KosiÅ„ski.
* Wg mat. przekazanych przez: A. Majdecką-Strzeżek, A. Mitkowską, A. Niemirskiego,
K. Pawłowską, E. Raszeję, A. Skrzyńską, M. Szumańskiego, K. Wielgusa, A. Zachariasz:
266 POSTERY