1. Systemy psychologii empirycznej ujmujące
problematykę zdrowia i choroby
PSYCHOLOGIA
Nauka o zachowaniach i procesach psychicznych oraz ich zależnościach od fizycznego stanu
organizmu, stanu umysłu i środowiska zewnętrznego.
Psychologia wczoraj
Arystoteles, Zaratustra
Zastanawiali się nad nieuchwytną naturą emocji,
czy emocje kierują nami, czy możemy je kontrolować.
Hipokrates
Obserwacja pacjentów z uszkodzeniami głowy.
Domyślał się, że mózg musi być najgłębszym z
ródłem naszych przyjemności, radości, śmiechu
i żartów, ale również smutku, bólu, żalu, i łez.
Psychologia jako nauka
Wilhelm Wundt
Lipsk, Niemcy
1873 r. - Postulat, aby ogłosić psychologię nauką.
1879 r. - Pierwsze laboratorium psychologiczne.
Metoda pracy - wyuczona introspekcja
W kontrolowanych warunkach specjalnie przeszkolone osoby dokonywały obserwacji i analizy
własnych doznań psychicznych.
Psychoanaliza
Zygmunt Freud
Wiedeń, Austria
1900 r. -  Objaśnienie marzeń sennych
Zaobserwował, że kłopoty pacjentów spowodowane są konfliktami, wspomnieniami i wstrząsami
emocjonalnymi z wczesnego dzieciństwa.
Podkreślił nieświadomą dynamikę jednostki - siły wewnętrzne, konflikty, energie instynktów.
Świadomość jest tylko wierzchołkiem psychicznej góry lodowej. Poza widzialnym wierzchołkiem
znajduje się nieświadoma strona psychiki: nieujawnione pragnienia, ambicje, namiętności czy
poczucie winy, nie wyrażone tęsknoty i sprzeczności pomiędzy pożądaniem a obowiązkiem.
Te nieświadome siły mają większą władzę nad naszym zachowaniem niż siły uświadomione.
Idee Freuda rozwinęły się w teorię osobowości i psychoterapię.
Behawioryzm
John B. Watson, USA
Bada zachowania, które można obserwować oraz środowisko jako czynnik determinujący zachowanie.
1913 r. -  Psychologia, jak widzi ją behawiorysta
Psychologia, jeżeli ma stać się nauką obiektywną, powinna odrzucić introspekcję, jako metodę
badawczą i unikać w zachowaniu takich terminów, jak stan umysłu, umysł lub emocje. Psychologowie
powinni poprzestać na tym, co mogą bezpośrednio zaobserwować i zmierzyć.
Podejście poznawcze
kognitywne (ang. cognitive pochodzi od łac. wiedzieć)
Najważniejsze zagadnienia:
w jaki sposób ludzie używają języka? przyswajają sobie zasady moralne?
doświadczają emocji? zachowują się w grupach?
Spostrzeganie jako mechanizm tworzenia doświadczenia za pomocą zmysłów.
Kategoryzacja percepcyjna.
Procesy uwagi.
Procesy warunkowania.
Uczenie się wykraczające poza warunkowanie.
Pamięć jako podstawowy mechanizm przechowywania doświadczenia.
Pamięć autobiograficzna jako podstawa tworzenia doświadczenia indywidualnego.
Pojęcia.
Język i komunikacja.
Myślenie i rozumowanie.
Podejście systemowe
Von Bertalanffy
teoria systemów  system to układ wyższego rzędu, składający się ze zbioru oddziałujących na siebie
wzajemnie elementów.
Cechy systemu:
Dynamizm  ulega ciągłym przekształceniom (wzrastanie, starzenie się).
Zróżnicowanie  elementy będące w interakcji tworzą podsystemy, ich liczba określa stopień
zróżnicowania systemu.
Organizacja  podsystemy tworzą strukturę, wyodrębnioną w zależności od tego, jaką pełnią funkcję
i znaczenie.
Zdolność do homeostazy  mechanizmy samoregulacyjne dostosowują wewnętrzne właściwości
systemu do zachodzących zmian.
Terapia systemowa
1940 r. uznawany jest za początek terapii rodzinnej.
Levy - rola matki nadopiekuńczej w kształtowaniu patologii u dzieci.
Duży napływ imigrantów po II wojnie światowej do USA spowodował zainteresowanie psychologów
tematem pomocy osobom mającym problemy z przystosowaniem w nowych warunkach.
Uwagę zwrócili na znaczenie więzi społecznych w rozwoju zaburzeń i ich leczeniu.
Uwaga skupiła się na rodzinie jako grupie społecznej o decydującym wpływie na rozwój jednostki.
Bujny rozkwit terapii rodzinnej nastąpił w latach sześćdziesiątych.
Powstało około 12 odmiennych szkół terapii rodzin.
Fazy cyklu życia rodziny:
1. Faza niezwiązanego młodego dorosłego.
2. Para małżeńska bez dzieci (faza łączenia rodzin przez małżeństwo).
3. Para małżeńska z dzieckiem.
4. Para małżeńska z dzieckiem w wieku przedszkolnym.
5. Para małżeńska z dzieckiem w młodszym wieku szkolnym.
6. Para małżeńska z dzieckiem w okresie dorastania.
7. Rodzina z odchodzącymi dziećmi.
8. Faza pustego gniazda.
9. Rodzina w póz
niejszym okresie życia.