Eliasz Robakiewicz
Stanisław Judycki - Współczesne odmiany materializmu: identyczność psychofizyczna,
superweniencja, eliminacjonizm
1 Weryfikacjonizm  pogląd przedstawicieli logicznego empiryzmu  identyfikowanie znaczeń
zdań języka nauki i zdań obserwacyjnych (weryfikacjonizm w semantyce). Weryfikacja
empiryczna zdania nadaje mu sens, zgodnie z tą myślą zdania o stanach mentalnych, które
są przypisywane ludziom ze względu na ich oznaki empiryczne, da się zredukować do zdań
o oznakach empirycznych (dlatego, że ich znaczenia są tożsame).
2 Behawioryzm  przedmiotem psychologi powinno być badanie zachowań, ponieważ zdania
ponoć odnoszące się do stanów mentalnych odnoszą się de facto do obserwowanych
zachowań.
3 Materializm  identyczność psychofizyczna  z
ródła:
3.1 fizykalizm  wszystko jest obiektem fizycznym, dla każdej własności istnieją
warunki fizyczne w pełni wyjaśniające jej realizacje, wszystkie podstawowe prawa są
prawami fizyki, fizykalizm jako postulat badawczy (metodologiczny)  dla wszystkich
fenomenów należy szukać wyjaśnień fizycznych.
3.2 próby przeniesienia analiz sposobu funkcjonowania aparatu pojęciowego w
nauce do filozofii umysłu
3.3 udane próby redukcji interteoretycznych w nauce i chęć przeprowadzenia takiej
redukcji w psychologi (do tego co fizyczne)
3.4 wyniki badań neurofizjologicznych i nadzieje związane z postępem tej nauki
4 Zdania na temat zdarzeń psychicznych i zdarzeń neurofizjologicznych odnoszą się do tych
samych przedmiotów. Użyte w nich nazwy są równo zakresowe1, ale w kontyngentny
sposób (identyfikacja jest oparta o doświadczenie).
5 Redukcja interteoretyczna która była asumptem do postulowania ogólnej redukcji zdarzeń
opisywanych przez nauki zajmujące się psychiką do zdarzeń fizycznych jako pierwotnych
była redukcja termodynamiki fenomenologicznej do mechaniki statycznej (redukcja pojęć
 ciśnienia i  temperatury do  średniej energii kinetycznej molekuł ). Według zasad takiej
redukcji sformułowanych przez E. Nagela powinny one z sobą korespondować czyli
pojęcia nauki redukowanej powinny dawać się wyprowadzać z pojęć nauki do której są
redukowane.
6 Celem takiej redukcji jest unifikacja i ontologiczna oszczędność, w efekcie klarowność.
1 Type-Type-Identity  teoria zgodnie z którą typy mentalne (np radość) powinny być identyfikowane z odpowiednimi
typami zdarzeń opisywanych w neurofizjologi (np pobudzenie określonych neuronów). Token-Identity-Thesis  to
samo, tyle, że nie obowiązuje ogólnie, tylko jednostkowo (jakby nominalistycznie).
 7 Redukcja:
7.1 Miękka  eksplanacyjna  redukcja zachodzi gdy sukces eksplanacyjny i
prognostyczny jest wyjaśniany przez teoria do której zachodzi redukcja, a ponadto daje
ona głębsze i szersze wyjaśnienia zjawisk opisywanych przez teorie redukowaną.
7.2 Twarda  eliminacyjna  teoria do której zachodzi redukcja eliminuje, zastępuje
stare pojęcia dając nowe dające lepsze wyjaśnienia.
8 Redukcja psychologi może być miękka zastępując jej pojęcia odpowiadającymi im pojęciom
neurofizjologi i podając neurologiczne wyjaśnienia procesów psychicznych lub twarda
eliminując cały dorobek psychologi i zastępując go opisem fizjologicznym.
9 Racje empiryczne (za identycznością psychofizyczną)  liczne stwierdzone korelacje
między zdarzeniami neuronalnymi a zdarzeniami świadomości.
10 Ciężko utrzymywać, że zachodzi identyczność (wszystkie własności takie same)
stanów mentalnych do stanów neuronalnych, jak wtedy mówić o stanach emocjonalnych?
11 Zasada Leibniza  musi się odnosić do ekstensji, bo gdyby odnosiła się intensji to
oznaczałoby to, że pojęcia o rożnej intensji nie mogą mieć tej samej ekstensji (z
metodologicznego punktu widzenia jest to absurd).
12 Teoria identyczności typicznej -> egzemplarycznej  krytycy zwracają uwagę, że
zdarzenia mentalne u różnych gatunków mają różne podłoże (np. System nerwowy
człowieka i ośmiornicy). Z tej krytyki wyciągnięto wniosek, że stany mentalne mają
charakter logiczny, są abstrakcyjnymi stanami funkcjonalnymi organizmu
(funkcjonalizm) . Taki stan można określić przez: podanie bodz
ca który go wywołuje,
konsekwencje w zachowaniu, relacje do innych procesów. Terminy psychologi nie dają się
zredukować do biochemii czy fizyki.
13 Funkcjonalistyczny opis nie zdaje relacji z jakościowego charakteru doznań.
14 Superweniencja (D. Davidson)  dwa zdarzenia identyczne fizycznie będą
identyczne pod względem mentalnym. To co superwenientne jest zależne od swojej
podstawy czyli tego ba czym superweniuje.
15 Identyczność typiczna  jeden stan psychiczny ma tylko jeden odpowiadający mu
stan fizyczny).
16 Identyczność egzemplaryczna  wiele różnych stanów fizycznych może mieć
odpowiadający im stan psychiczny (superwenientny), ale nie na odwrót (superweniencja).
17 Argument Puccattiego  badania empiryczne dowodzą, że zróżnicowanie jakościowe
doznań nie ma pokrycia w danych neurofizjologicznych na temat odpowiadających im
struktur mózgowych (choć może to wynikać z niedokładności badań).
 18 Problem umysł-umysł (węższe zagadnienie problemu umysł-ciało)  jakie są relacje
między umysłem danym w introspekcji, a tym badanym przez naukę? Rozwiązania:
18.1 filozoficzny (logiczny) behawioryzm  redukcja definicji stanów mentalnych do
terminów opisujących obserwowalnych reakcji na bodz
ce
18.2 psychologia kognitywna  przyjmuje istnienie mentalnych elementów nie
redukowalnych do zachowań
18.3 fukcjonalo-komputacyjne  istnienie komputacyjnych relacji między stanami
mentalnymi
18.4 eliminacjonistyczne  eliminacja wszelkich terminów mentalistycznych i
zastąpienie ich terminami fizycznymi etc. (neuronauka).
19 Redukcja psychologi (ludowej): identyczność psychofizyczna  pełna, dualizm,
funkcjonalizm, eliminacjonizm  nieredukowalność
20 Argument przeciw eliminacjonizmowi  nie do wiary - opisy neuronauki
eliminacjonistycznej muszą mieć jakieś znaczenie poza swoim nośnikiem fizycznym,
zależne od stanów intencjonalnych, mogą być rozumiane na praktycznie nieskończenie
wiele sposobów.