Zabezpieczenia mechaniczne
Podstawowym czynnikiem, mającym wpływ na skuteczność zabezpieczeń,
a w efekcie na nasze bezpieczeństwo, jest czas, jaki upływa między momentem
agresji a chwilą interwencji. Zabezpieczenia mechaniczne pełnią rolę "opóz
niacza"
dla działań przestępcy, a zabezpieczenia elektroniczne "przyspieszacza" podjęcia
interwencji - muszą więc być tak dobrane, aby zapewniły zwycięstwo nad przestępcą.
Szyby antywłamaniowe
W budynkach najtrudniej jest zabezpieczać okna i drzwi tarasowe. Przez wieki
do zabezpieczania okien stosowano kraty i okiennice. Póz
niej wymyślono rolety,
a ponad dwadzieścia lat temu zaczęto stosować oklejanie szyb folią i produkować
szyby wielowarstwowe. Ponieważ szyby poszczególnych producentów różniły się
znacznie wytrzymałością na agresję, szukano sposobów umożliwiających takie
ich badanie, aby można było dokonać ich klasyfikacji. Proponowano dwa sposoby
badania szyb: - uderzanie boczne workiem o wadze 45 kg lub upuszczanie kuli
o wadze 4,11 kg z odpowiedniej wysokości. Każde z tych badań symulowało inny
rodzaj agresji:
-ð uderzenia workiem - atak na szybÄ™ caÅ‚ym ciaÅ‚em (taki rodzaj agresji jest
możliwy podczas forsowania witryn, drzwi oszklonych czy drzwi tarasowych),
-ð uderzenia kulÄ… - atak kamieniem, mÅ‚otkiem, cegÅ‚Ä…, pięściÄ…, czyli te jego
rodzaje, na które szyby w naszych warunkach klimatycznych są najczęściej
narażone.
Do testowania odporności szyb wykorzystano także siekierę.
Według klasyfikacji stosowanej obecnie w Polsce szyby oklejane lub wielowarstwowe
dzieli siÄ™ na:
-ð szyby bezpieczne budowlane - P1 i P2,
-ð szyby budowlane o zwiÄ™kszonej odpornoÅ›ci na wÅ‚amanie - szyby klasy od P3
do P8.
Towarzystwa Ubezpieczeniowe za szyby, które mają cechy anty-włamaniowe, uznają
szyby od klasy P3 wzwyż.
Uwagi
-ð Szyby o tej samej wytrzymaÅ‚oÅ›ci, lecz pochodzÄ…ce od różnych producentów mogÄ…
znacznie różnić się grubością (nawet dwukrotnie).
-ð Przy stosowaniu szyb klasy od P5 należy siÄ™ liczyć z koniecznoÅ›ciÄ… zapewnienia
w pomieszczeniach specjalnej wentylacji lub klimatyzacji, ponieważ otwieranie
okien może być albo bardzo utrudnione, albo wręcz niemożliwe.
Szyby kuloodporne
Normalizacja wymagań dotyczących szyb tzw. antywłamaniowych nie stwarza
problemów. Trudności pojawiają się w przypadku szyb kuloodpornych, ponieważ
w zależności od stosowanych wymagań dokładnie takie same oznaczenie szyby
może oznaczać zupełnie inną wytrzymałość.
Przy posługiwaniu się pierwszą tabelą klas kuloodporności można także natrafić
na oznaczenia SO3 lub SB3 zamiast S3. Litera O oznacza, że szyba powstrzymuje
pocisk, lecz należy się liczyć z możliwością powstawania odłamków po jej drugiej
stronie. Ma to znaczenie wszędzie tam, gdzie osoby zagrożone znajdują się tuż przy
szybie. Litera B oznacza szybÄ™ bezodpryskowÄ…. W nowych oznaczeniach, czyli wg
Normy PN-V-87002:1999 szyby bezodpryskowe oznaczane sÄ… literami BO, a dajÄ…ce
po drugiej stronie ostrzału odpryski są oznaczane literą O. Ustalone zostały trzy klasy
szyb odpornych na wybuch: D1, D2, D3. Wyższa cyfra oznacza wyższą odporność.
Rolety
W przypadku rolet stosuje się klasyfikację obejmującą sześć klas odporności
na agresjÄ™, oznaczonych symbolami od ER1 do ER6. Rolety klasy ER1 sÄ… odporne
na agresję bez użycia narzędzi (np. ręka, noga). W klasie najwyższej zakłada się
użycie narzędzi o mocy 2 kW i pokonanie przeszkody w czasie nie krótszym niż 15-
22 min. Oznacza to, że roletą antywłamaniową będzie nazywana roleta, która uchroni
zarówno przed atakiem przypadkowego intruza, jak i przestępcy uzbrojonego
w narzędzia.
Max czas
Klasa odporności na Czas oporu
Grupa narzędzi badania
włamanie (min)
(min)
1 A1 - -
2 A2 3 15
3 A3 5 20
4 A4 7 25
5 A5 10 30
6 A6 15 40
Klasa odporności na
Przewidywana metoda włamania rabunkowego
włamanie
Przypadkowe próby włamania poprzez rozbicie
1 okna przy użyciu przemocy fizycznej, np. kopania,
napierania barkiem, podnoszenia, wyrywania itp.
Przypadkowe próby włamania poprzez rozbicie
2 okna z dodatkowym użyciem prostych narzędzi, np.
śrubokręta, szczypców, klina.
Próby włamania rabunkowego przy użyciu
3
dodatkowego śrubokręta oraz łomu stalowego.
Włamanie oparte na doświadczeniu, przy
4 dodatkowym użyciu młotka, siekiery, dłuta, wiertarki
akumulatorowej.
Włamanie oparte na doświadczeniu, z dodatkowym
użyciem narzędzi elektrycznych, np. wiertarki,
5
wyrzynarki (do drewna), przenośnej piły oraz
szlifierki kątowej z max średnicą tarczy 125 mm .
Włamanie oparte na doświadczeniu, z dodatkowym
użyciem narzędzi elektrycznych dużej mocy, np.
6
wiertarki, wyrzynarki, piły oraz szlifierki kątowej z
tarczą o max średnicy 230 mm .
Grupa narzędzi A1: klucz  francuski  długość około 250 mm, śrubokręt  długość
około 260 mm, małe śrubokręty  różne, imbusy  różne, klucze płaskie  różne 
długość do 180 mm, szczypce płaskie, pinceta, nóż o długości ostrza 120 mm,
latarka kieszonkowa, haczyki, drut stalowy, taśma samoprzylepna, sznurek, młotek
gumowy, klucze uniwersalne.
Grupa narzędzi A2: zestaw A1 + śrubokręt  długość 365 mm, klucz nasadowy 
długość około 240 mm, kliny plastikowe, kliny drewniane, piła ręczna do drewna,
piłka do metalu.
Grupa narzędzi A3: zestaw A2 + łom, młotek metalowy, komplet wybijaków,
wiertarka ręczna, komplet wierteł.
Grupa narzędzi A4: zestaw A3 oraz: łom  długość 710 mm, młot, dłuta  różne,
nożyce do drewna, nożyce do metalu, toporek, szczypce przegubowe do prętów,
wiertarka akumulatorowa, wiertła.
Grupa narzędzi A5: zestaw A4 + wiertarka elektryczna, wiertła  różne (do metalu,
betonu, drewna), wyrzynarka elektryczna, komplet noży do wyrzynarki, piła
elektryczna, szlifierka kÄ…towa, tarcze.
Grupa narzędzi A6: zestaw A5 + wiertarka elektryczna moc 650 W, szlifierka
kątowa, tarcze 230mm, młot  długość 800 mm ciężar 3,5 kg, kliny stalowe.
Drzwi antywłamaniowe
Drzwi antywłamaniowe wytrzymują atak z użyciem standardowych, ogólnie
dostępnych narzędzi, trwający od kilkunastu minut do około jednej godziny. Czas
potrzebny do ich pokonania zależy zarówno od umiejętności przestępcy, jak i
narzędzi, których może użyć. Nie zaleca się montowania więcej niż trzech zamków w
drzwiach standardowych i więcej niż dwóch zamków w drzwiach antywłamaniowych.
Dobrej klasy drzwi antywłamaniowe mają z reguły jeden zamek z bolcami
wysuwanymi przynajmniej w trzech kierunkach.
Uwagi
·ð Drzwi antywÅ‚amaniowe oferowane sÄ… z zabezpieczeniem termicznym lub bez
niego, dlatego zawsze trzeba sprawdzić (dotyczy to także zamków), czy mogą
one być montowane jako drzwi zewnętrzne, w przeciwnym razie po ich
wewnętrznej stronie może się wytrącać (zwłaszcza w zimie) wilgoć.
·ð Drzwi antywÅ‚amaniowe, jeÅ›li nie sÄ… do tego fabrycznie przystosowane (nie majÄ…
regulacji u dołu drzwi), mogą po zamontowaniu uniemożliwiać jakiekolwiek
zmiany w wysokości posadzki.
·ð Oferowane sÄ… drzwi antywÅ‚amaniowe o odpornoÅ›ci na ogieÅ„ wynoszÄ…cej np. 0,5,
czyli pół godziny; jest to przydatne dodatkowe zabezpieczenie.
·ð Nie warto montować drzwi antywÅ‚amaniowych tam, gdzie Å‚atwo jest wyciąć
ścianę. To tylko kilka z kilkunastu zaleceń, które warto brać pod uwagę przy
wyborze drzwi.
Zamki
Zamki atestowane zabezpieczone sÄ… przed zniszczeniem wskutek nawiercenia
czułego miejsca. Chronią przed tym specjalnie ukształtowane i wykonane
zabezpieczenia, które powodują łamanie się wierteł przy próbie nawiercenia lub
sprawiają, że wiertło ześlizguje się poza "czułe" dla zamka miejsce. Takie
zabezpieczenie może stanowić standardowe wyposażenie zamka i być nieodłączną
jego częścią lub, w przypadku zamków kompletowanych, jest wykonywane
na zamówienie. Zabezpieczenia przed przewiercaniem mogą mieć też same wkładki.
Sejfy
W celu oznaczenia stopnia wytrzymałości zabezpieczeń mechanicznych na
przełamanie wprowadzono klasy odporności, oznaczając je liczbą 0 i cyframi
rzymskimi od I do XIII. Klasę najniższą określa symbol "0". Im wyższa klasa sejfu,
tym większa jego odporność na stosowane przez złodziei narzędzia i metody.
Najwyższą, wymaganą dla sejfów klasą odporności jest klasa X. Klasa odporności
sejfu nie zależy od materiału, z którego jest on wykonany, ale od tego, w jakim czasie
i za pomocą jakich narzędzi przestępca wykona w nim odpowiedniej wielkości otwór
(całkowity dostęp do sejfu zapewnia otwór średnicy 350 mm, częściowy - wycięcie
wielkości 125 mm).Klasa sejfu informuje nas o maksymalnej wartości
przechowywanych w nim rzeczy. Jako jednostkÄ™ obliczeniowÄ… stosuje siÄ™ 120-
krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ubiegły kwartał, które jest
ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim.
Jeżeli sejf podłączony jest do systemu alarmowego klasy przynajmniej SA-3, można
przechowywać w nim dwukrotnie większą wartość. W sprzedaży są specjalne
ognioodporne sejfy, wewnątrz których temperatura nie przekroczy 50oC przy jedno-
lub dwugodzinnym działaniu temperatury 1090oC. Oznacza to, że bezpieczne są
nawet umieszczone wewnątrz informacje zawarte na nośnikach magnetycznych.
Jednak po działaniu tak wysokiej temperatury sejfy te nie nadają się do powtórnego
użycia, a ich otwarcie wymaga interwencji fachowca.
Mechaniczne urzÄ…dzenia zabezpieczajÄ…ce do przechowywania i transportu
wartości
Skarbiec zapewnia ochronę przed włamaniem, przy czym każdy bok wewnętrzny
pomieszczenia, urządzenia lub obiektu budowlanego pełniącego tę funkcję powinien
być dłuższy od jednego metra.
Sejf definiuje się jako urządzenie do przechowywania wartości, którego przynajmniej
jeden bok wewnętrzny jest krótszy niż jeden metr.
Teczki do przenoszenia wartości oferowane są z zabezpieczeniami typu: syreny,
generatory dymu, barwienie banknotów, generatory wysokiego napięcia, GPS.-
barwienie banknotów - wg ustaleń międzynarodowych kolorem znakującym banknoty
jest kolor czerwony. Stosowane w teczkach barwniki mają kod DNA, dzięki czemu
można ustalić nie tylko, z której teczki pochodzą zabarwione banknoty, ale nawet,
który z ładunków w teczce je zabarwił. Teczki z generatorami wysokiego napięcia,
jeśli prąd nie przekracza 10 mA, a energia 300 mJ nie wymagają zezwolenia na
stosowanie.
Mechaniczne urządzenia zabezpieczające wg Wymagań Technicznych NBP z 1993
r. dzielą się na następujące grupy:
-ð drzwi skarbców i pokoi skarbcowych,
-ð kasety podrÄ™czne i pojemniki stalowe,
-ð kasety do wmurowania w Å›ciany, podÅ‚ogi,
-ð szafy stalowe jedno- i dwupÅ‚aszczowe,
-ð szafy sejfowe,
-ð szafy stalowo-betonowe,
-ð szafy pancerne,
-ð samochody do przewozu wartoÅ›ci,
-ð pojemniki do przewozu wartoÅ›ci,
-ð teczki do przenoszenia wartoÅ›ci,
-ð bankomaty,
-ð automaty kasjerskie.