Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
Elektroniczne instrumenty klawiszowe jako narzędzie
wspomagające proces nauczania muzyki
które niosą ze sobą technologia i zmieniające się
społeczeństwo.
Adam Rosiński
Na początku niniejszej pracy rozważono za-
Gdańsk, Polska
stosowanie nowej technologii podczas prowadze-
nia zajęć muzycznych, w ramach których każdy
[e-mail]
pedagog-muzyk może użyć instrumentów elek-
Słowa kluczowe: elektroniczne instrumenty klawiszowe
tronicznych jako narzędzia efektywnie wspoma-
w nauczaniu muzyki, wykorzystanie nowych technologii
gającego proces nauczania i pobudzania zainte-
w edukacji muzycznej, nowe metody nauczania muzyki,
resowań muzycznych u dziecka1. Społeczeństwo
nowatorskie kształcenie nauczycieli muzyki
w dobie technologii informatycznej nieustannie
Wstęp
się zmienia, w tej sytuacji nie należy zapominać
Od kilkunastu lat można zauważyć szybko o uczniach, którzy zdobywają wiedzę w inny, bar-
postępujący proces cyfryzacji i informatyzacji dziej nowoczesny sposób, niż działo się to przed
niemal każdej dziedziny życia. Dzięki rozwojowi laty (wykorzystanie komputera, internetu itp.)2.
technologii cyfrowych w muzyce elektroniczne
Ograniczenie dostępu do cyfrowych z
ródeł
instrumentarium jest produkowane w bardzo
wiedzy podczas zajęć muzycznych spowodowane
wielu egzemplarzach, a lepsza jakość reprodukcji
jest często przez samego pedagoga. Negatywne
dz
więku sprawia, że dz
więk imitowany przez
i konserwatywne nastawienie nauczycieli muzyki,
technologię cyfrową staje się często trudny do
kształcenie według przestarzałych zasad i przy-
odróżnienia od pierwowzoru akustycznego.
zwyczajeń sprawia, że na zajęciach muzycznych
Proces cyfryzacji nie powinien być pomijany nie stosuje się nowoczesnych technologii3.
przez nauczycieli muzyki w szkolnictwie ogólnym.
Elektroniczne instrumenty klawiszowe mogą
Świadome stosowanie technologii cyfrowej w mu-
stanowić substytut instrumentu tradycyjnego
zyce i kształcenie się nauczyciela w tej dziedzinie
i być powszechnie używane podczas nauki muzyki
to bardzo cenna wiedza i umiejętność. Wspomnia-
ny sposób kształcenia przygotowuje przyszłych
1 Kubiczek B. (2006), Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów
uczenia się?, Opole, p. 5 15.
nauczycieli do podejmowania nowych wyzwań,
2 Krzysztofek K. (2002) Polska w drodze do globalnego spo-
łeczeństwa informacyjnego. Raport o rozwoju społecznym, War-
Adam Rosiński, mgr  pracownik Akademii Sztuk Pięknych
szawa, p. 15 16.
w Gdańsku; związany z międzynarodowymi organizacjami
3 Tadeusiewicz R. (2001), O potrzebie naukowej refleksji nad
zajmującymi się badaniami akustycznymi oraz zrzeszeniami
rozwojem społeczeństwa informacyjnego [in:] Haber L. (ed.),
producentów audio.
Mikrospołeczność informacyjna na przykładzie miasteczka inter-
netowego AGH, Kraków, p. 15 20.
160
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
w szkołach. Należy pamiętać, że wspomniane Celem prowadzonych badań było sprawdzenie,
instrumenty mogą jednocześnie zastąpić wiele czy nauczyciele muzyki korzystają w procesie
instrumentów tradycyjnych, gdyż są w stanie kształcenia dzieci i młodzieży z elektronicznych
emulować brzmienie szeregu instrumentów, takich instrumentów klawiszowych, wspomagając proces
jak: trąbka, kontrabas, perkusja, flet, skrzypce, twórczy wychowanków, a także, czy mają wiedzę
fagot, obój oraz wielu innych. Dzięki nim możliwe z zakresu obsługi dostępnych instrumentów oraz
jest odtwarzanie cyfrowych plików, w których czy ją pogłębiają,
usłyszymy brzmienie tradycyjnej orkiestry sym-
Ważnym etapem pracy naukowej jest dobór
fonicznej. Technologia cyfrowa szybko się rozwija,
próby osób badanych, czyli  wyselekcjonowanie
stąd też w kolejnych latach można obserwować
dla celów badawczych pewnej ich liczby spośród
coraz to dokładniejsze emulacje instrumentów
określonej zbiorowości ludzi, którymi badacz jest
tradycyjnych, które często tak dobrze imitują
zainteresowany. Zbiorowość tę nazywa się w meto-
dz
więk instrumentu rzeczywistego, że odróżnie-
dologii populacją lub zbiorowością generalną albo
nie pierwowzoru akustycznego od naśladowczego
populacją generalną, a osoby wyselekcjonowane
brzmienia cyfrowego staje się bardzo trudne4.
próbą lub próbką 5. Należy pamiętać, że wyboru
próby dokonać można na dwa sposoby  poprzez
Badania własne
dobór losowy lub celowy. Losowy polega na wybra-
W celu pogłębienia i zweryfikowania pew-
niu osób z danej populacji w sposób przypadkowy,
nych twierdzeń w niniejszej pracy posłużono się
a nie przemyślany, zaplanowany. Celowy dobór
metodą sondażu diagnostycznego, a spośród jej
badanych wiąże się z wyselekcjonowaniem osób
wielu technik wybrano ankietę. Zapewnia ona
z określonej populacji przez samego badacza6.
pozyskanie konkretnych, pełnych i rzeczowych
Ponieważ badanie nie zakładało selekcji osób
odpowiedzi udzielanych przez respondentów.
badanych, dobór próby był losowy.
Należy dodać, że sposób przeprowadzenia ba-
Do badań zaproszono grupę 33 osób w wieku
dania został tak zaplanowany, aby nie otrzymać
24 61 lat z wykształceniem wyższym o specjal-
błędnego lub niekompletnego wyniku. Wykluczono
ności edukacja muzyczna (magistrowie). Respon-
ewentualność, że uczniowie którejkolwiek z klas
denci to nauczyciele muzyki w klasach podstawo-
będą zmęczeni, ponieważ zajęcia uszeregowano
wych i gimnazjalnych szkół ogólnokształcących
w taki sposób, aby przeprowadzić badanie bez
zlokalizowanych w Trójmieście.
najmniejszych wpływów zewnętrznych (zajęcia
następowały po sobie). Pierwszy wykres wyraz
nie wskazuje, że re-
spondenci w większej części (66,67%) odpowie-
dzieli pozytywnie na pytanie dotyczące możliwo-
ści zastosowania elektronicznych instrumentów
4 Rosiński A. (2009), Elektroniczne instrumenty klawiszowe jako
narzędzie do kompozycji i aranżacji muzycznej w pracy pedagoga.
Praca licencjacka, Akademia Pomorska w Słupsku, Słupsk, kps,
5 A
obocki M. (2004), Metody i techniki badań pedagogicznych,
przechowywany w Bibliotece Akademii Pomorskiej w Słupsku.
Kraków, p. 40.
6 Ibidem.
161
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
Wykres 1. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Czy według Pana/-i można zastosować w nauce muzyki elektroniczne instrumenty klawiszowe?
66,67%
70,00%
60,00%
50,00%
TAK
40,00%
NIE
24,24%
30,00%
NIE WIEM
9,09%
20,00%
10,00%
0,00%
TAK NIE NIE WIEM
klawiszowych w edukacji muzycznej. Natomiast którzy odpowiedzieli negatywnie na pytanie, nie
24,24% badanych nie widzi większego sensu znali keyboardów i nie wiedzieli, w jaki sposób
w wykorzystywaniu cyfrowych instrumentów na można je wykorzystać podczas zajęć muzycznych.
lekcjach muzyki. Nieco ponad 9% respondentów W tym przypadku widoczne jest uprzedzenie
w tym przypadku nie ma określonego zdania i za- i nieprzychylny stosunek wobec nowych dostęp-
znaczyło odpowiedz
 nie wiem . Badani w swoich nych technologii, właśnie z powodu nieznajomości
komentarzach wskazywali, że dokładnie nie wie- współczesnych instrumentów cyfrowych (wiedza
dzą, w jaki sposób można byłoby przystosować ich kończy się na starych, nieprodukowanych już,
instrumenty cyfrowe do warunków szkolnych z
le brzmiących instrumentach cyfrowych).
na lekcjach muzyki. Według nauczycieli pianino
Trzecie pytanie (wykres 3) dotyczyło często-
jako instrument tradycyjny może być bardziej
tliwości, z jaką nauczyciele muzyki korzystają
pomocne w prowadzeniu zajęć muzycznych niż
z instrumentów elektronicznych w procesie edu-
instrumenty elektroniczne.
kacyjnym. Na samym początku należy podkreślić,
Na następne pytanie (wykres 2) opiniodaw- że odpowiedzi  zawsze i  bardzo często nie
cy w większej części (54,55%) odpowiadali, że padły ani razu, a 30,30% respondentów w ogóle
elektroniczne instrumenty klawiszowe nie mogą nie używa elektronicznych instrumentów kla-
stanowić substytutu instrumentu tradycyjnego, wiszowych podczas swoich zajęć muzycznych.
natomiast 45,45% badanych mówi o szybkim roz- Odpowiedzi  bardzo rzadko udzieliło 24,24%
woju technologii, który sprawia, że instrumenty pytanych, dodatkowo w załączonych komenta-
nowoczesne stają się konkurencyjne w stosunku rzach informowali oni, że używają instrumentów
do tradycyjnych. Warto podkreślić, że badani, cyfrowych kilka razy w roku  podczas występów
162
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
y
ródło: Opracowanie własne.
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
Wykres 2. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Czy według Pana/-i elektroniczne instrumenty
klawiszowe mogą stanowić substytut instrumentu akustycznego?
45,45%
TAK
NIE
54,55%
chóru szkolnego, uroczystości szkolnych, gdy wa wspomnianych instrumentów podczas lekcji
nie ma możliwości przeniesienia tradycyjnego muzyki, robi to tylko w celu zaprezentowania
pianina do innych pomieszczeń. Badani mówili uczniom różnego rodzaju zabaw. Instrumentów
również o tym, że szkoły wyposażone są w stare cyfrowych często używa około 13% nauczycieli
instrumenty elektroniczne, które brzmią bardzo muzyki. W dodatkowych komentarzach pojawiały
z
le, stąd nie mogą konkurować z technologią się odpowiedzi  raz w miesiącu oraz  podczas
dostępną dzisiaj. 33,33% pedagogów rzadko uży- zajęć dodatkowych .
Wykres 3. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Jak często korzysta Pan/-i z elektronicznych instrumentów klawiszowych w procesie dydaktycznym?
Nie używam
Bardzo rzadko
Rzadko
Często
30,30%
Nie używam
Bardzo często
24,24%
Bardzo rzadko
Zawsze
33,33%
Rzadko
Często 12,13%
0,00%
Bardzo często
0,00%
Zawsze
0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00% 35,00%
163
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
y
ródło: Opracowanie własne.
y
ródło: Opracowanie własne.
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
W przypadku kolejnego pytania   W jaki spo- ment tradycyjny, dzięki czemu wychowankowie
sób wykorzystuje Pan/-i elektroniczne instru- wykazują większe zainteresowanie przedmiotem.
menty klawiszowe na zajęciach muzyki? Proszę Wskazywano również, że instrumenty cyfrowe są
o podanie przykładów  pojawiały się poniż- bliższe uczniom, gdyż sami podopieczni są wycho-
sze odpowiedzi: wani w świecie wciąż rozwijających się mediów
cyfrowych (telewizja, komputery, internet), więc
" nauka piosenki szkolnej,
w kontaktach z instrumentem elektronicznym
" akompaniament do piosenki szkolnej,
wykazują się dużą swobodą oraz umiejętnością
" zajęcia pozalekcyjne  keyboard, jego obsługi.
" nauczanie śpiewania gamy z instrumentem, Przedostatnie, szóste pytanie miało wyka-
zać, czy nauczyciele muzyki korzystają z funkcji
" wykonywanie utworów muzycznych przez
autoakompaniamentów w instrumentach cy-
nauczyciela muzyki,
frowych w celu przedstawienia jednego tematu
" jako element pomocniczy podczas prowa-
muzycznego w różnej instrumentacji bądz
różnych
dzenia chóru szkolnego.
aranżacjach (wykler 5). Zdecydowana większość
Wykres 4. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Czy wykorzystanie takich środków dydaktycznych wpływa na uatrakcyjnienie zajęć dydaktycznych?
84,85%
90,00%
80,00%
70,00%
60,00%
TAK
50,00%
NIE
40,00%
15,15%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
TAK NIE
W odpowiedzi na pytanie piąte:  Czy wykorzy- badanych (63,64%) odpowiedziała negatywnie na
stanie takich środków dydaktycznych wpływa na zadane pytanie. Respondenci wskazywali, że nie
uatrakcyjnienie zajęć dydaktycznych? (wykres 4) potrafią używać autoakompaniamentów i grają
większa część osób badanych stwierdziła, że roz- zazwyczaj na keyboardzie tak, jak na tradycyjnym
ważne używanie takich środków w bardzo dużym pianinie, często rozkładając akordy w lewej ręce
stopniu uatrakcyjnia zajęcia muzyczne. Wzbudzają jako akompaniament. Natomiast 36,36% badanych
one znacznie większą ciekawość ucznia niż instru- stwierdziło, że używanie gotowych wzorców aran-
164
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
y
ródło: Opracowanie własne.
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
żacyjnych w instrumentach cyfrowych usprawnia sie i odmiennymi metodami. Natomiast 66,67%
pracę nauczyciela muzyki. Respondenci w swych ankietowanych stwierdziło, że wspomniane in-
komentarzach zwracali uwagę na to, że umiejętne strumenty mogą pobudzać aktywność uczniów
zaprezentowanie jednego tematu muzycznego i rozwijać ich muzykalność pod warunkiem świa-
w wielu różnych wariacjach stylistycznych wzbu- domego i zamierzonego działania nauczyciela,
dza zainteresowanie słuchaczy nie tylko samą zmierzającego w tym kierunku. Podkreślano, że
muzyką, ale również kompozycją i aranżacją. nauczyciel w tym przypadku powinien posiadać
Wychowankowie znacznie częściej zgłaszają się szeroką wiedzę muzyczną, kompozytorską, jak
do odpowiedzi i chcą poznać reguły samej kom- również techniczną, aby móc przedstawić swo-
pozycji i aranżacji materiału muzycznego, aby je pomysły podopiecznym oraz w przejrzysty
zrozumieć partie instrumentalne, wykonane sposób wytłumaczyć wszelkie zawiłe kwestie,
w danej aranżacji, oraz poznać prawidła rządzące co wymaga od niego również wielkiego talentu
budową strukturalną utworu muzycznego. pedagogicznego w przekazywaniu wiedzy.
Wykres 5. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Czy korzysta Pan/-i z funkcji przedstawienia jednego
utworu w wielu aranżacjach, poprzez wbudowane autoakompaniamenty?
36,36%
TAK
NIE
63,64%
Ostatnie, siódme pytanie dotyczyło opinii na- Niniejsza praca powstała nie tylko w opar-
uczycieli muzyki na temat wartości ukazania jed- ciu o wyniki ankiety, ale również na podstawie
nego utworu muzycznego w różnych wariacjach obserwacji własnych, dotyczących możliwości
stylistycznych i ich wpływu na rozwój muzy- zastosowania nowoczesnych środków dydaktycz-
kalności uczniów. Należy podkreślić, że 33,33% nych przez nauczycieli muzyki. Należy dodać, że
badanych było negatywnie nastawionych do opi- badania zostały przeprowadzone w jednej z gdań-
sanego wcześniej narzędzia i wskazywało, że ro- skich szkół podstawowych o profilu kształcenia
zumiane jest ono przez nich jako ciekawostka, nie ogólnego w czasie jednego semestru szkolnego.
jako efektywny środek rozwijania muzykalności, Porównywano klasy, w których nauczano muzyki
gdyż muzykalność tę pobudza się w innym zakre- z wykorzystaniem pianina tradycyjnego oraz
165
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
y
ródło: Opracowanie własne.
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
Wykres 6. Rozkład odpowiedzi na pytanie:  Czy uważa Pan/-i, że korzystne jest ukazywanie jednego
utworu w wielu wariacjach stylistycznych i że rozwija to muzykalność uczniów?
33,33%
NIE
NIE
TAK
66,67%
TAK
0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00%
elektronicznych instrumentów klawiszowych. że dzieci są chętne do pracy i nad wyraz aktywne
A
atwo było zauważyć i wywnioskować, w jakich przy zastosowaniu środków cyfrowych.
klasach użytkowany był sprzęt elektroniczny 
Wnioski
przełożyło się to na większe zainteresowanie
Badania przeprowadzone na potrzeby niniej-
przedmiotem oraz zdobytą wiedzę, zarówno
szej pracy wyraz
nie wskazały, że zdecydowa-
techniczną, jak i muzyczną. Stwierdzić można
na większość respondentów widzi sens użycia
było również większą otwartość i zaufanie pod-
elektronicznych instrumentów klawiszowych
opiecznych wobec nauczyciela, ponieważ ten
w edukacji muzycznej podopiecznych, ponieważ
potrafił wejść w ich świat, świat społeczeństwa
wzbudza to ich większe zainteresowanie. Istnieje
multimedialnego, i przekazywać wiedzę nie tylko
również pewna grupa nauczycieli, która chętnie
za pomocą metod tradycyjnych, ale również no-
stosuje elektroniczne instrumentarium na lekcjach
woczesnych. Uczniowie przede wszystkim sami
muzyki i która zauważyła, że stosowanie takich
pytali, kiedy zostanie  skomponowana kolejna
środków przynosi wymierne rezultaty. Badani
piosenka bądz
jaki instrument dzisiaj usłyszą.
wskazywali, że chcieliby nauczyć się korzystania
Ogromne zainteresowanie budziło przedstawianie
z nowoczesnych środków dydaktycznych, które
jednego tematu melodycznego w różnych aran-
wpłynęłyby na uatrakcyjnienie lekcji. Badania
żacjach muzycznych wraz z możliwością edycji
wykazały, że instrumenty cyfrowe mogą być
instrumentów wchodzących w skład danej aran-
z powodzeniem stosowane również na zajęciach
żacji. Wychowankowie przyswajali w taki sposób
pozalekcyjnych w celu rozbudzania zamiłowania
większy zasób wiedzy niż ich rówieśnicy z innej
do muzyki, jak również do wspólnego muzyko-
klasy, w której stosowano tradycyjne metody i pia-
wania. Wspomniane instrumenty w znacznym
nino akustyczne. Przede wszystkim zauważono,
zakresie mogą stać się substytutem instrumen-
tów tradycyjnych, wzbogacając tok lekcji. Należy
166
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
y
ródło: Opracowanie własne.
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
również wspomnieć, że istnieje wielkie zaintere- nauczyciel używał podczas zajęć najnowszych
sowanie badanych możliwością wykorzystania dostępnych środków dydaktycznych, dlatego też
instrumentów cyfrowych na gruncie szkolnej nasuwa się wniosek, iż technologia cyfrowa może
dydaktyki w różnych aspektach kształcenia mu- doskonale sprawdzać się jako element zachęcający
zycznego dzieci. do nauki. Elektroniczne instrumenty klawiszowe
w rękach wykwalifikowanego nauczyciela muzyki
Badania również wykazały, że stan wiedzy
mogą stanowić bardzo ważny element łączący
nauczycieli muzyki dotyczący elektronicznych
pedagoga z wychowankiem i zachęcający uczniów
instrumentów klawiszowych i ich zastosowania
do większego zaangażowania podczas zajęć lekcyj-
w toku edukacji muzycznej jest niewystarczający.
nych. Stosowanie elektronicznych instrumentów
Należy zwrócić uwagę, że odpowiedzi w tym przy-
klawiszowych nie ma na celu wyłączenia dziec-
padku nie były skorelowane z wiekiem responden-
ka z analizy muzycznej i podawania mu wiedzy
tów, co wskazuje, że potencjał tkwiący w postępie
w ułatwiony sposób, bez jego aktywności, lecz
technologicznym dotyczącym edukacji muzycznej
pobudzanie wyobraz
ni i aktywności umysłowej
został przez tę grupę zawodową niezauważony.
ucznia7. Ogromne możliwości tych instrumentów
Wielu badanych wskazywało, że bardzo chciało-
przyciągają uwagę dzieci, co wiąże się z szybszym
by posiąść tę cenną wiedzę, która w znacznym
przyswajaniem materiału muzycznego. Wspo-
stopniu wpływa na jakość edukacji, lecz niestety
mniane wyżej czynniki wpływają również na
brakuje fachowej literatury, np. poradnika, który
poszerzanie i rozwijanie zarówno zdolności mu-
mógłby krok po kroku przeprowadzić nauczyciela
zycznych, jak i wrażliwości muzycznej uczniów8.
muzyki przez temat multimediów w nauczaniu.
Wielu badanych przyznawało się do własnych Wielu pedagogów jest, niestety, zamkniętych
uprzedzeń wobec zastosowania nowych techno- na wszelkie nowinki technologiczne i nie chce sto-
logii w procesie nauczania, przy czym ta grupa sować ich na zajęciach dydaktycznych. Należy na
wyraz
nie wskazywała, że nie potrafi korzystać ten temat spojrzeć hermeneutycznie i wielopłasz-
z elektronicznych instrumentów klawiszowych czyznowo, ponieważ nowe technologie przede
podczas nauczania muzyki. Wielu ankietowanych wszystkim przyciągają uwagę ucznia i mają wspo-
wyraz
nie podkreślało, że technologia cyfrowa magać szeroko pojętą edukację muzyczną, a nie
bardzo szybko się zmienia i większość osób nie ją zaburzać. Stąd też elektroniczne instrumenty
nadąża za nowinkami technologicznymi. Stąd, zda- muzyczne nie powinny być głównym motorem
niem wielu respondentów, świetnym pomysłem napędzającym tok lekcji, lecz elementem wyłącz-
byłoby organizowanie specjalnych kursów, gdzie nie wspomagającym edukację dzieci i młodzieży.
nauczyciele muzyki mogliby zdobyć dodatkowe Kwestią dodatkową jest to, że pedagog, jako oso-
umiejętności i kompetencje w zakresie obsługi ba kompetentna, musi zadbać o swój wieloletni
urządzeń multimedialnych.
W przeprowadzonych na potrzeby niniejszej
7 Frołowicz E. (2011), Konsonanse i dysonanse wczesnoszkolnej
edukacji muzycznej, Gdańsk, p. 42.
pracy badaniach zaobserwowano większe zain-
8 Lewandowska K. (1978), Rozwój zdolności muzycznych
teresowanie uczniów danym przedmiotem, gdy
u dzieci w wieku szkolnym, Warszawa, p. 128.
167
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
i wielotorowy rozwój zawodowy, doskonaląc literatury muzycznej, które będą poddawane
warsztat pracy zarówno pedagogiczny, jak i tech- zmianom instrumentacyjnym oraz aranżacyjnym
niczny. Jednak żeby do tego doszło, nauczyciel (zostaną zaprezentowanie przez pedagoga w stylu
musi poznać nowe technologie, aby nie obawiać znanego tematu muzycznego, np. pop, rock, latino,
się nowatorskich rozwiązań również w muzyce. dance, swing, jazz, hip-hop). Przy umiejętnym
wsparciu nauczyciela oraz elektronicznego instru-
Liczba i złożoność problemów przedstawio-
mentarium uczniowie sami chcą tworzyć utwory
nych powyżej spowodowana jest w dużej mierze
muzyczne, a także są zainteresowani prawidłami,
przez brak na rynku wydawniczym jakichkolwiek
jakimi rządzi się muzyka oraz sposobem produk-
pozycji (książek, filmów instruktażowych itp.),
cji nagrań muzycznych9. Korzyści płynące z tego
które mogłyby nakierować nauczyciela muzyki na
rodzaju działań:
to, w jaki sposób powinno się korzystać podczas
zajęć lekcyjnych z pomocy dydaktycznych, jakimi " zapoznanie uczniów z różnymi wariacjami
są elektroniczne instrumenty klawiszowe, które stylistycznymi znanych utworów;
ułatwiają zdobycie wiedzy i utrwalają posiadane
" interesujące zaprezentowanie tematu
umiejętności. Widoczny i niepokojący stan rzeczy,
muzycznego powoduje zainteresowanie
dotyczący niedostatecznych umiejętności nauczy-
dziecka muzyką w szerokim ujęciu, tak-
cieli muzyki w czerpaniu z możliwości elektro-
że w zakresie kompozycji, jak i aranżacji
nicznych instrumentów muzycznych na lekcjach
utworu muzycznego;
powoduje, że wspomniane narzędzia są z góry
" pobudzenie wyobraz
ni i wrażliwości mu-
odrzucane. Dlatego też poniżej przedstawiono
zycznej u uczniów;
kilka przykładów zastosowania elektronicznych
instrumentów klawiszowych na lekcjach muzyki, " zapoznanie uczniów z prawidłami dotyczą-
co pomoże nauczycielom tego przedmiotu w umie- cymi ogólnego rozpoznania instrumentów;
jętnym wykorzystaniu nowoczesnych zdobyczy
" zapoznanie uczniów z brzmieniem różnych
technologii.
składów instrumentalnych.
Wybrane propozycje i przykłady
Kolejnym praktycznym sposobem wykorzysta-
zastosowania elektronicznych
nia instrumentów cyfrowych podczas zajęć jest
instrumentów klawiszowych
tworzenie różnego rodzaju ostinato rytmicznych,
w nauczaniu muzyki
melodycznych oraz melodyczno-rytmicznych. Two-
Jednym ze sposobów praktycznego wyko-
rzenie nowych rytmów przy pomocy instrumen-
rzystania elektronicznych instrumentów kla-
tów perkusyjnych europejskich, amerykańskich
wiszowych jest odpowiednie użycie funkcji au-
i orientalnych umożliwia uczniom wysłuchanie
toakompaniamentu do przedstawiania jednego
brzmienia każdego z tych wchodzących w skład
utworu w różnych aranżacjach oraz właściwe
ostinato oraz poznanie instrumentariów innych
zaprezentowanie jednego utworu w wielu waria-
krajów. Jeżeli uczniowie ułożyli pewien układ
cjach stylistycznych. Nauczyciel muzyki powinien
przygotować utwory muzyczne z zakresu szkolnej
9 Rosiński A., Elektroniczne instrumenty& , op. cit.
168
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
dz
więków, należy w instrumencie włączyć funkcję die wokalne do podanych aranżacji muzycznych.
zapętlenia, aby ostinato było ciągle powtarzane. W tym przypadku nauczyciel muzyki powinien
W przypadku ostinat rytmicznych podczas ich zdawać sobie sprawę z tego, że aktywne tworzenie
odtwarzania nauczyciel może prezentować rytmy, muzyki podczas improwizacji daje dużą radość
które należy wyklaskać na planie odtwarzanego uczniom. Ważne jest to, że każdy może zaśpiewać
ostinato (ostinata przedstawione przez nauczy- w całkiem inny sposób, tworząc ciągle niepowta-
ciela są odmienne od tych, które odtwarzane są rzalne utwory muzyczne. Należy pamiętać, że
przez instrument). Jest to na początku bardzo uczniowie w początkowej fazie improwizacji mogą
trudne, ale podopieczni uczą się słuchania we- czuć dyskomfort, lęk przed czymś, co jest nowe.
wnętrznych podziałów rytmicznych, które należy Obowiązkiem nauczyciela jest zaprezentowanie
wykonać, oraz zewnętrznych, które odtwarza dzieciom, w jaki sposób należy improwizować.
aktualnie instrument. Korzyści płynące z tego Ciekawostką jest to, że dzieci odczuwają ośro-
rodzaju działań: dek tonalny w utworze, dlatego, wprawione, nie
fałszują, znając elementy improwizacji. Korzyści
" zapoznanie uczniów z instrumentarium
płynące z tego rodzaju działań:
perkusyjnym różnych regionów i krajów,
między innymi orientalnym, europejskim " rozwój słuchu tembrowego (barwowego);
i amerykańskim;
" rozwój poczucia tonalności;
" rozwinięcie ogólnego poczucia rytmu
" stymulacja słuchu harmonicznego;
i pulsu;
" nabywanie umiejętności improwizacji
" stymulacja ogólna koncentracji ucznia;
wokalnej do podanych przebiegów har-
" rozwijanie wyobraz
ni wewnętrznych po- monicznych;
działów rytmicznych, które uczeń wyko-
" kształcenie poprawnej intonacji.
nuje, oraz zewnętrznych, które słyszy;
Duża część elektronicznych instrumentów
" rozwój słuchu rytmicznego10.
klawiszowych pozwala na odtwarzanie plików
Ostinato melodyczno-rytmiczne można wyko- cyfrowych w formacie MIDI11 (to utwory mu-
rzystywać w zupełnie inny sposób. Gdy uczniowie zyczne, które zapisane są w formacie zgodnym ze
przy pomocy nauczyciela stworzą schemat melo- standardem instrumentów cyfrowych). Funkcję
dyczno-rytmiczny, który nadaje się do zapętlenia, tę również można wykorzystywać na lekcjach
używają funkcji automatycznego akompaniamen- muzyki. Internet jako z
ródło darmowych utwo-
tu, aby uzyskać odmienne wariacje stylistyczne rów w formie MIDI pozwala nauczycielowi na
tego samego ostinata. Podczas odtwarzania przez przygotowanie ciekawych lekcji muzyki. Pliki
instrument nowego wzorca uczniowie improwizu- w formacie MIDI można poddawać szybkiej edycji,
ją wokalnie na sylabie  la , tworząc własne melo- między innymi poprzez zmianę tempa utworu (co
10 Kozłowska-Lewna A. (2006), Innowacyjna strategia kształ-
cenia słuchu muzycznego u dzieci w wieku wczesnoszkolnym, 11 Stępień M. (2002), MIDI. Cyfrowy interfejs instrumentów
Gdańsk, p. 112. muzycznych, Gliwice, p. 15.
169
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
jest przydatne w szkole przy nauce nowego ma- instrumentami styczności13. Korzyści płynące
teriału), zmianę tonacji, aby utwór był łatwiejszy z tego rodzaju działań:
do zaśpiewania przez uczniów. Przydatna jest
" nauczanie rozpoznawania instrumentów
także funkcja wyświetlania nut i słów piosenek
muzycznych ze względu na barwę i rejestr;
na podłączonym do instrumentu rzutniku. Tekst
" rozwój słuchu barwowego;
piosenek wyświetlany jest w trybie karaoke  au-
tomatycznie podświetlane są słowa, które należy " kształcenie wyobraz
ni muzycznej.
w danym czasie zaśpiewać. Korzyść płynąca z tego
W cyfrowych instrumentach dostępny jest
rodzaju działań to wzbudzanie odpowiedzialności
szereg schematów melodyczno-rytmicznych, które
za wspólnie wykonane przez klasę dzieło.
można ze sobą łączyć na różne sposoby. Nauczyciel
Instrumenty elektroniczne znajdują swoje w tym przypadku prezentuje, które połączenia ze
zastosowanie w nauczaniu rozpoznawania barwy sobą w ogóle nie korelują i które nie sprawdzają
instrumentu bądz
grupy instrumentów. Uczniowie się w muzyce. Pedagog przedstawia, jak można
mogą dowiedzieć się, jak zabrzmi dany instrument tworzyć proste utwory muzyczne, wykorzystując
solo lub w orkiestrze, jak brzmią jego różne reje- tonikę, subdominantę i dominantę w różnych
stry. Dzięki takiemu zastosowaniu technologii cy- tonacjach. Uczniowie starają się połączyć od-
frowej uczniowie nabywają wiedzę o podstawach powiednie rytmy, brzmienia i pasaże w jedno
instrumentoznawstwa12. Potrafią wiele powiedzieć nagranie przypominające utwór muzyczny; łączą
o instrumentach, tym bardziej że mogli usłyszeć schematy w jednej stylistyce muzycznej, aby otrzy-
różne przykłady muzyczne w różnych rejestrach, mać pełnowartościową piosenkę szkolną. Dzięki
tempach, aranżacjach i instrumentacjach. Takie takim zabiegom i wykorzystaniu w taki sposób
zaprezentowanie podopiecznym brzmienia in- instrumentów cyfrowych nawet osoby nieznające
strumentów tradycyjnych w formie nowatorskiej nut mogą poczuć się niczym  kompozytor muzyki .
rodzi do nich zamiłowanie, często zdarza się, że Korzyści płynące z tego rodzaju działań:
wychowankom podoba się barwa, jak i wygląd
" tworzenie muzyki;
zewnętrzny danego instrumentu, co z kolei może
" rozwój zarówno zdolności muzycznych,
zaowocować podjęciem nauki gry na nim. Zauwa-
jak i słuchu;
żalne jest wielkie zaciekawienie uczniów nie tyle
technologią cyfrową, co możliwością usłyszenia " nauka technicznych i artystycznych aspek-
poszczególnych dz
więków instrumentów aku- tów łączenia w jedną całość różnych sche-
stycznych, które zostały zdigitalizowane. Dzięki matów melodyczno-rytmicznych;
temu dziecko może poznać barwę i brzmienie
" zastosowanie podstaw instrumentacji
dz
więków pojedynczych instrumentów, różnych
w tworzeniu kompozycji muzycznych.
współbrzmień, nie mając na co dzień z takimi
Korzystanie z elektronicznych instrumen-
tów klawiszowych w nauce muzyki prowadzi
12 Kozłowska-Lewna A. (2006), Innowacyjna strategia& , op. cit.,
p. 134. 13 Rosiński A., Elektroniczne instrumenty& , op. cit.
170
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
do szybszego przyswajania treści muzycznych. również walor portatywności omawianych instru-
Zastosowanie ich nie jest ograniczone tylko do mentów, niezwykle ważny w warunkach zespołów
lekcji, można stosować je na zajęciach pozaszkol- koncertujących w różnych salach (znajdujące się
nych oraz umuzykalniających. Służyć mogą one w nich instrumenty akustyczne są najczęściej
także dyrygentowi, który przeważnie pracuje rozstrojone).
bez akompaniatora w szkolnym chórze. Warto
Elektroniczne instrumentarium ma wiele wa-
uświadomić sobie fakt, że dyrygent wcale nie
lorów brzmieniowych, nieustępujących współcze-
musi być pianistą, stąd może mieć problemy,
snym komputerom. Należy nadmienić również, że
aby samodzielnie prowadzić chór oraz grać na
dopiero od pewnego czasu instrumenty te mogą
instrumencie klawiszowym. W tym przypadku
być realnym konkurentem dla instrumentu trady-
prowadzący może wspomagać się instrumentami
cyjnego ze względu na szybki postęp technologicz-
klawiszowymi w nauczaniu nowych utworów
ny, który zaciera różnicę brzmieniową pomiędzy
chóralnych, gdyż ma możliwość odtwarzania
instrumentem cyfrowym a tradycyjnym15.
nagranych wcześniej partii poszczególnych gło-
Brzmienia instrumentalne w elektronicznych
sów, może również regulować natężenie dz
więku
instrumentach klawiszowych, które emulują
reszty głosów, pozostawiając tylko jeden. Jest
dz
więki instrumentów tradycyjnych, powstały
to niezmiernie ważne, gdyż dzięki temu można
na bazie sampli, wczytywanych do pamięci ROM
zaobserwować szybsze przyswajanie materiału
(jest to pamięć nieulotna, przeznaczona wyłącz-
przez uczniów, np. istnieje możliwość zmiany
nie do odczytu, której nie można skasować)16.
tempa, co jest szczególnie istotne przy nauczaniu
Warto wyjaśnić, że sample to krótkie nagrania
nowego utworu, gdzie jego tempo powinno być
poszczególnych dz
więków różnych instrumentów
wolniejsze14.
muzycznych, dokonywane za pomocą różnych
Ciągły postęp technologiczny powoduje, że
mikrofonów i różnych sposobów ich ustawienia
elektroniczne instrumentarium staje się coraz
w odmiennych warunkach akustycznych. Często
tańsze, dzięki czemu każda szkoła może zakupić
w instrumentarium elektroniczne implemento-
cyfrowe instrumenty w przystępnej cenie.
wane są sample wielowarstwowe, które akty-
Elektroniczne instrumenty klawiszowe mają wowane są w zależności od siły nacisku na dany
wiele funkcji i oferują wiele możliwości, które klawisz. Dzięki takiemu zastosowaniu technologii
jednak są niedoceniane przez pedagogów. Wyżej otrzymujemy brzmienie wierne oryginałowi (in-
wymienionych instrumentów nie trzeba stroić, jak strumentowi tradycyjnemu). Takie rozwiązanie
np. tradycyjnego pianina. Ich mechanika klawi- umożliwia na przykład grę na cyfrowym od-
szowa jest dość niezawodna i nie wymaga ciągłej powiedniku trąbki z naturalnymi glissandami,
kontroli specjalisty, jak w przypadku młotków z efektami przedęcia i charakterystycznego syku
i mechanizmu klawiaturowego, występującego powietrza, z efektem pobierania powietrza przez
w pianinach i fortepianach. Należy podkreślić
15 Ibidem.
16 Mathur C. (2011), Microprocessor 8086. Architecture, Pro-
14 Rosiński A., Elektroniczne instrumenty& , op. cit. gramming and Interfacing, New Delhi, p. 353.
171
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
grającego oraz con sordino. Obecnie już większa " w chórze szkolnym prowadzonym przez
część barw instrumentalnych odwzorowywana dyrygenta (możliwość wyciszania bądz

jest z taką dokładnością, jak ukazana w przykła- włączania poszczególnych ścieżek w na-
dzie realizacja brzmienia trąbki przez instrumenty uczaniu poszczególnych partii chóralnych);
cyfrowe17.
" w nauczaniu piosenek szkolnych (elektro-
Stosowanie takich środków dydaktycznych niczne instrumenty umożliwiają płynną
podczas zajęć nie tylko wzbogaca lekcje o nowe zmianę tonacji oraz tempa odtwarzanego
treści, ale powoduje szerokie zainteresowanie materiału, co jest niezmiernie ważne przy
uczniów przedmiotem. Odpowiednie zastosowanie nauczaniu nowej piosenki, kiedy jej me-
elektronicznych instrumentów klawiszowych na lodyka nie została do końca opanowana
zajęciach dydaktycznych skutkuje przełamaniem przez wychowanków);
barier pomiędzy uczniem a nauczycielem  prze-
" w nauce gry na instrumencie;
łamaniem braku aktywności na lekcji, strachu
" w zabawach muzycznych typu:  jaki in-
przed rozmową z pedagogiem na tematy związane
strument zagrał daną partię muzyczną? 
z muzyką na forum klasy. Uczeń staje się bardziej
włączając różne barwy instrumentalne;
otwarty przy stosowaniu takich środków dydak-
tycznych. Instrumenty te pozwalają w prosty " w akompaniamencie do piosenki;
i intuicyjny sposób wejść w krainę dz
więków
" w przygotowywaniu aranżacji piosenek
i współbrzmień, ale przede wszystkim rozwijają
szkolnych w formie półplaybacku;
słuch muzyczny dziecka18.
" w zespołach wokalnych, instrumentalnych
Dzięki elektronicznym instrumentom klawiszo-
oraz wokalno-instrumentalnych;
wym możliwe jest także nagrywanie, edytowanie
" podczas zajęć korekcyjnych, umuzykalnia-
i różnorakie przetwarzanie materiału muzyczne-
jących i rytmicznych,
go. Instrumenty takie mogą być wykorzystywane
w edukacji muzycznej przede wszystkim jako " w prawidłowym rozumieniu muzyki (po-
narzędzie dotarcia do celu, a nie jako cel sam przez możliwość wniknięcia we wszyst-
w sobie. Umożliwiają one doskonalenie warsztatu kie niuanse muzyczne dzięki funkcjom
muzycznego ucznia, rozwijając jego wyobraz
nię zwalniania tempa oraz włączania bądz

muzyczną19. wyłączania poszczególnych partii instru-
mentalnych).
Ponadto elektroniczne instrumenty klawiszo-
we można wykorzystać w innych aspektach, np.: Elektroniczne instrumenty klawiszowe mogą
być z powodzeniem stosowane w szkołach pod-
stawowych i gimnazjalnych do nauki muzyki.
17 McGuire S., Pritts R. (2008), Audio Sampling. A practical
guide, Amsterdam Boston, p. 1 11.
Prawidłowe użycie wyżej wzmiankowanych in-
18 Rosiński A., Elektroniczne instrumenty& , op. cit.
strumentów zgodnie z celami i założeniami teorii
19 Frołowicz E., Konsonanse i dysonanse& , op. cit., p. 38.
i metodyki edukacji muzycznej sprawia, że w du-
172
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
żym stopniu instrumenty cyfrowe rozbudzają Dostępność technologii elektronicznej w mu-
muzykalność uczniów. zyce otwiera wiele możliwości aranżerskich
i kompozytorskich, które mogą być stosowane
Zakończenie
praktycznie na każdych zajęciach muzycznych
Nowe technologie, które ciągle ewoluują, na
i umuzykalniających, a co za tym idzie, można
pewno nie zastąpią tradycyjnych i wypróbowa-
używać ich na wszystkich szczeblach edukacyj-
nych metod edukacji muzycznej, będą im raczej
nych. Elektroniczne instrumentarium staje się
towarzyszyły, w dużym stopniu dopełniając je.
coraz tańsze, a dzięki temu bardziej powszechne,
Rozwój elektroniki, a co za tym idzie  cyfro-
przez co może być z powodzeniem stosowane
wych instrumentów, powoduje powstanie nowych
w szkołach. Tradycyjne instrumenty nie budzą
standardów edukacyjnych, które mogą zostać
już tak dużego zainteresowania uczniów jak przed
stosunkowo łatwo wdrożone. W związku z tym
laty. Na zajęciach coraz popularniejsza staje się
nauczyciel muzyki musi być osobą wszechstron-
najnowsza dostępna technologia, w tym instru-
nie wykształconą, ponieważ jako wychowawca
menty elektroniczne. Ich obsługa jest niezwykle
powinien znać techniczne podstawy muzyki i in-
prosta, dzięki czemu można szybko ją opanować,
formatyki w celu zapewnienia uczniom wyższej
a ich stosowanie uatrakcyjnia zajęcia, co w dużym
jakości usług edukacyjnych. Dlatego też nauczyciel
stopniu przekłada się na większą aktywność
muzyki winien zdobywać dodatkowe kwalifikacje,
uczniów. Wyżej wymienione instrumenty wzbu-
umożliwiające mu interdyscyplinarne poruszanie
dzają ciekawość u dziecka, które niejednokrotnie
się po świecie sztuki, nie tylko muzycznej.
samo próbuje na nich zagrać. Zarówno dzieci,
Nowości technologiczne używane z rozwagą jak i młodzież szybciej opanowują dany materiał
przez nauczyciela muzyki powodują, że zajęcia muzyczny, jeśli tradycyjne instrumenty zastąpimy
muzyczne stają się atrakcyjniejsze, a dostęp do elektronicznymi. Świadczy to o potrzebie stoso-
nowych technologii wydatnie wspomaga proces wania takich środków w edukacji muzycznej20.
nauczania. Okazuje się, że dzieci potrzebują i chcą
Wspomniane instrumenty są świetnym mate-
uczęszczać na takie lekcje muzyki, gdzie jest wy-
riałem dydaktycznym, który pobudza aktywność,
korzystywany sprzęt elektroniczny.
wyobraz
nię i wrażliwość muzyczną, co w rezul-
Gdy stosowano elektroniczne instrumenty kla- tacie składa się na rozwój ogólnych zdolności
wiszowe, zaobserwowano częstsze zgłaszanie się muzycznych ucznia. Szeroki wachlarz możliwości
uczniów na lekcjach, dzieci chętniej wykonywały instrumentów pozwala stosować je zarówno na
prace domowe, które można było odsłuchać na lekcjach, jak i zajęciach dodatkowych21.
elektronicznym instrumencie klawiszowym (np.
Należy podkreślić, że doskonalenie zawodo-
układanie gamy  do odsłuchu włączano różne
we nauczycieli niezbędne jest do zmniejszenia
instrumenty). Uczniowie zadeklarowali, że wo-
leliby, aby na każdych zajęciach muzyki, zamiast
20 Rosiński A., Elektroniczne instrumenty& , op. cit.
tradycyjnego pianina, stosować elektroniczne
21 Frołowicz E., Konsonanse i dysonanse& , op. cit., p. 41.
instrumenty klawiszowe.
173
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
dysproporcji pomiędzy niskimi technicznymi siaj jest na porządku dziennym. Nie zapominajmy
kompetencjami nauczyciela w zakresie obsługi zatem, że to, co jest aktualnie tworzone, często
elektronicznych instrumentów klawiszowych zadziwiające czy trudne do zaakceptowania, może
a doskonałymi umiejętnościami ucznia w tym mieć również niebagatelny wpływ na przyszłą
zakresie. Nauczyciel muzyki, który chce zwięk- edukację muzyczną dzieci i młodzieży.
szyć wydajność swojej pracy, a także dba o rozwój
Należy zwrócić szczególną uwagę na to, że
uczniów, musi podążać za nowinkami technolo-
szkoła staje przed nowymi wyzwaniami, które
gicznymi z dziedziny muzyki i pedagogiki.
dotyczą również nauczycieli muzyki organizu-
Pamiętać należy, że w dzisiejszej praktyce jących proces edukacji muzycznej ucznia. To oni
dydaktycznej uczniowie mają dostęp do nowych powinni znać metody, które określają porządek
technologii tylko na lekcjach informatyki (niestety w edukacji muzycznej, oraz rozumieć kolejne
dostęp wyłącznie na potrzeby kształcenia infor- cele  podrzędne, które należy wprowadzić do
matycznego). Nauczyciel jako osoba o szerokich podstaw programowych po to, aby osiągnąć cel
horyzontach powinien szybko niwelować różnice główny  nadrzędny, jakim jest pełne przeżycie
w przygotowaniu z zakresu nowoczesnych tech- dzieła muzycznego poprzez zrozumienie muzyki
nologii występujące pomiędzy nim a uczniem, przez ucznia. Nauczyciele muzyki muszą zwracać
a także dobrze znać aktualne trendy technolo- uwagę na świadomy dobór celów, ponieważ to
giczne, aby w przystępny sposób przekazywać one nadają sens procesowi nauczania  uczenia
wiedzę podopiecznym i nawiązywać lepszy kon- się muzyki. Zastosowanie odpowiedniej metodyki
takt z wychowankami. prowadzenia zajęć muzyki jest bardzo istotne,
metodyka ta musi opierać się na odpowiednio
Nauczyciele, którzy mają umysł otwarty na
dobranych narzędziach, które należy wykorzy-
nowinki technologiczne, wykwalifikowana kadra
stać świadomie, aby uczniowie mogli osiągnąć
korzystająca z nowych rozwiązań, tworzą obraz
obrane przez nauczyciela cele. Nauczyciel jest
nowoczesnej szkoły. Wdrażanie nowatorskich
zobowiązany do posiadania wiedzy dotyczącej
technologii w edukacji, nie tylko muzycznej, za-
sposobu nauczania, czyli techniki nauczania, która
wsze stanowiło z
ródło wielu sporów, ponieważ
również odnosi się do różnego rodzaju pomocy
często związane jest to z łamaniem stereotypów
dydaktycznych, dzięki którym uczniowie mogą
i podążaniem za nową, jeszcze niezweryfikowaną
gromadzić doświadczenia muzyczne również
w naukowy sposób jakością. Praktyka wykazuje,
drogą własnej aktywności. Wykorzystywanie
że warto zajmować się nowymi technologiami
nowego rodzaju pomocy dydaktycznych, w tym
w edukacji i nie odrzucać ich założeń ze względu
technologii cyfrowej, w procesie dydaktycznym
na ich nieznajomość. Wszystkie nowinki ze świa-
będzie miało sens, jeżeli uczniowie opanują umie-
ta mediów cyfrowych oraz tradycyjne metody
jętność korzystania z instrumentów elektronicz-
nauczania składają się na warsztat nauczyciela.
nych oraz pod warunkiem, że nauczyciele muzyki
Należy pamiętać, że coś, co kilkanaście lat temu
będą potrafili odpowiedzieć na główne i zarazem
zadziwiało i wydawało się wręcz nieosiągalne oraz
podstawowe pytania dotyczące sensu dydaktycz-
kojarzyło się z wielkim postępem naukowym, dzi-
174
Rozprawy teoretyczno-empiryczne
Nr 4 (2) 2012 Kultura i Wychowanie
A. Rosiński, Elektroniczne instrumenty klawiszowe...
nego muzyki: Po co uczyć muzyki? Czego i w jaki
sposób należy uczyć oraz w jaki sposób to robić?
Adam Rosiński
W tym przypadku elektroniczne instrumenty kla-
wiszowe staną się narzędziem wspomagającym
Gdańsk, Poland
i uzupełniającym proces nauczania muzyki oraz
[e-mail]
nie przesłonią głównych celów nauczania.
Keywords: electronic keyboard instruments in teaching music,
Badania, które zostały wykonane na potrzeby
usage of new technology in music education, new methods of
niniejszej pracy, uwidaczniają wagę i aktualność
teaching music, innovative music teachers education
problemu, wynikającego z niedostosowania pro-
gramu kształcenia muzycznego do prężnego roz-
woju technologicznego współczesnego świata. Na
Electronic keyboard instruments
ten temat można by jeszcze długo dyskutować, ale
as a helping tool in the
niezmiennym pozostaje fakt odpowiedzialności
process of teaching music
samego nauczyciela za przekazanie wiedzy pod-
opiecznym na należytym poziomie. Zastosowanie
Abstract
The following article shows the usage of new technology in
szerokiego spektrum nowoczesnych technologii
the widely understood music teaching in schools of general
daje nauczycielowi możliwość najbardziej racjo-
profile. Innovative usage of electronic keyboard instruments
nalnego sposobu przekazania wiedzy uczniowi22.
in music lessons on a significant level expands children s
and teenagers musicality and music sensitivity, which was
Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na rodzące
proven with research and observations. The usage of new
się potrzeby, standardy i wyzwania w szeroko
tools by an educator will influence the quality of performed
pojętej edukacji muzycznej. Dynamiczny proces
service so that they can meet the criteria that support
informatyzacji i cyfryzacji społeczeństwa stał się
the course of lesson. Children s and teenagers music
impulsem do nowego spojrzenia na kształcenie education process needs to be expanded with multimedia
and their practical application in music lessons, which is
młodego pokolenia nauczycieli, ukazując nowe
the result of the changes in the young multimedia society.
możliwości.
Afterwards the author of this article will reveal methods of
Autor wyraża nadzieję, że zwiększająca się working with the digital instruments and methods of their
usage by music teachers during didactical lessons. The
świadomość nauczycieli muzyki dotycząca stoso-
article also brings up the problem issues concerning theory
wania cyfrowych środków edukacyjnych pozwoli
of interrelations and music education methodology, digital
w przyszłości na wymianę doświadczeń, sugestii
music instruments and methods of their adaptation during
oraz nowych pomysłów, na wspólne muzykowanie
music lessons.
i  co ważne  przekazywanie wiedzy w prosty
sposób  taki, który rozwinie ogólną muzykalność
i wyobraz
nię muzyczną podopiecznych.
Adam Rosiński, master of arts, lecturer in Fine Arts Academy
in Gdańsk; connected with the international organizations that
deals with acoustic research, and audio producers association.
22 Krzyżewska J. (2000), Aktywizujące metody i techniki w edu-
kacji, Suwałki, vol. 2, p. 16.
175
Rozprawy teoretyczno-empiryczne