rachunek zysków i strat
rachunek przepływów
pieniężnych
ć% Rachunek zysków i strat RZiS
struktura i zasady sporządzania
przychody, koszty, zysk, strata
wskaz
niki rentowności
ć% Rachunek przepływów pieniężnych RPP (Cash flow)
struktura i zasady sporządzania
wpływy, wydatki
zysk (lub strata)
wynik finansowy działalności przedsiębiorstwa
przychody pomniejszone
o poniesione koszty
A. Przychody
B. Koszty
C. Wynik Finansowy (C=A  B)
 Sprawozdanie finansowe (wyznacza należny
podatek od zysku)
RZiS  zadania:
ć% zestawienie przychodów i kosztów jednostki
gospodarczej
ć% informacja o stopniu realizacji podstawowego celu
działalności gospodarczej
 RZiS dzieli działalność przedsiębiorstwa na:
ć% działalność operacyjną (podstawowa działalność, dla której
prowadzenia istnieje przedsiębiorstwo)
ć% działalność finansową (wynikającą ze stosunków z
instytucjami finansowymi, głównie bankami, a także z posiadania
własności ulokowanej poza przedsiębiorstwem w formie papierów
wartościowych, akcji, udziałów)
dz. operacyjna + dz. finansowa = dz. gospodarcza
dz. operacyjna i dz. finansowa powodują
występowanie przychodów i kosztów
przychody  koszty = zysk (+) lub strata (-)
 wartość sprzedaży podstawowa
dóbr, towarów i usług działalność operacyjna
netto (bez VAT)
pozostała działalność
przychód ze sprzedaży
operacyjna
niepotrzebnego
majątku trwałego
działalność finansowa
odsetki od lokat
długoterminowych
przykład przychodu rodzaj działalności
 wartość materiałów podstawowa
zużytych do produkcji działalność operacyjna
koszty wyceny pozostała działalność
aktywów trwałych operacyjna
odsetki od kredytów działalność finansowa
przykład przychodu rodzaj działalności
 Istniejące prawo wyboru wariantu
sporządzania rachunku zysków i strat
(kalkulacyjny lub porównawczy) wynika z
różnych potrzeb informacyjnych
przedsiębiorstwa, jakie chce ono uzyskać
Wybór wariantu wynika ze sposobu
prowadzenia ewidencji kosztów w
przedsiębiorstwie
wariant kalkulacyjny wariant porównawczy
Przychody netto ze sprzedaży
Przychody ze sprzedaży
- Koszty
= Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
- Koszty działalności operacyjnej
- Koszty sprzedaży
- Koszty ogólnego zarządu
= Zysk (strata) ze sprzedaży
= Zysk (strata) ze sprzedaży
+ Pozostałe przychody operacyjne
- Pozostałe koszty operacyjne
= Zysk (strata) z działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe
= Zysk (strata) z działalności gospodarczej
+zyski nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
= Zysk (strata) brutto
- Podatek dochodowy
= Zysk (strata) netto
 przychody ze sprzedaży produktów (usług);
iloczyn ilości sprzedanych produktów i ceny;
najistotniejsze
koszty odpowiadające przychodom ze sprzedaży:
ć% techniczny koszt wytworzenia (materiały, płace
bezpośrednie, koszty wydziałowe)
ć% koszty zarządu
ć% koszty sprzedaży
przychody  koszty = wynik na sprzedaży
 przychody i koszty pośrednio związane z
działalnością operacyjną jednostki, np.:
dochody z czynszów, ze sprzedaży środków
trwałych, zbędnych zapasów, straty poniesione
na działalności inwestycyjnej, dotacje itp.
 przychody ze sprzedaży papierów
wartościowych, przychody z udziałów w
spółkach, dywidendy, odsetki od udzielonych
pożyczek
koszty operacji finansowych:
ć% wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych
ć% odsetki i prowizje od kredytów i pożyczek
ć% odsetki od obligacji
przychody  koszty = wynik na dz.finansowej
 zyski i straty  pieniężne skutki zdarzeń
losowych (np. powódz
), po uwzględnieniu
kosztów usuwania szkód i przyznanych
odszkodowań oraz wynikające z działalności
koszty, niedobory, szkody, które nie mogą
być wliczone do kosztów uzyskania
przychodów
 Zysk/strata brutto  przed opodatkowaniem
podatek dochodowy  CIT 19%; PIT 18% i 32%
zysk netto = zysk brutto - podatek
wariant kalkulacyjny wariant porównawczy
Przychody netto ze sprzedaży
A. Przychody ze sprzedaży
- Koszty
= Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
B. Koszty działalności operacyjnej
- Koszty sprzedaży
- Koszty ogólnego zarządu
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
= Zysk (strata) ze sprzedaży
+ Pozostałe przychody operacyjne
- Pozostałe koszty operacyjne
= Zysk (strata) z działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe
= Zysk (strata) z działalności gospodarczej
+zyski nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
= Zysk (strata) brutto
- Podatek dochodowy
= Zysk (strata) netto
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia,
zmniejszenie - wartość ujemna)
III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty, w tym: - podatek akcyzowy
koszty ujęte
V. Wynagrodzenia
wg rodzajów
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A - B)
2011 2010 2009 2008 2007 2006
Przychody netto ze sprzedaży
5 516 6754 430 2693 289 8663 349 9933 075 9113 043 184
Koszty operacyjne
5 217 7574 092 7413 029 4103 120 1153 068 5293 054 471
Zysk na sprzedaży 337 528 260 456 229 878 7 382 -11 287
298 918
Pozostałe przychody (koszty)
operacyjne -12 905 -56 280 -28 820 -21 055 -1 858
31 736
Zysk operacyjny 324 623 204 176 201 058 -13 673 -13 145
330 654
Pozostałe przychody (koszty) 7 129 20 008 -61 589 27 256 25 322
- 4 075
Zysk przed opodatkowaniem 331 752 224 184 139 469 13 583 12 177
326 579
Podatek dochodowy 64 343 50 526 34 647 -543 8 201
65 705
ZYSK NETTO 267 409 173 658 104 822 14 126 3 976
260 874
Przychody netto ze sprzedaży: średni wzrost o 14,27% rocznie.
Zysk na sprzedaży: średni wzrost o 41,71% rocznie.
Zysk operacyjny: średni wzrost o 50,04% rocznie.
Zysk przed opodatkowaniem: średni wzrost o 52,41% rocznie.
Zysk netto: średni wzrost o 54,56% rocznie.
5,4%
16,7%
 ustalenie i ocena zmian w wielkościach:
przychody ze sprzedaży, koszty, wynik
finansowy i in. w kolejnych latach
badanie relacji pomiędzy wybranymi
pozycjami rachunku
Wariant porównawczy 2006 2007 2008 2009
3 359 196 8 868 843 15 063 327 3 861 892
A: Przychody netto ze sprzedaży
164% 70% -74%
2 422 059 7 861 565 10 460 985 2 828 631
B. Koszt działalności operacyjnej
225% 33% -73%
937 137 1 007 278 4 602 342 1 033 262
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
7% 357% -78%
281 909 359 652 346 132 337 017
D. Pozostałe przychody operacyjne
28% -4% -3%
183 231 70 663 112 760 43 344
E. Pozozostałe koszty operacyjne
-61% 60% -62%
F. Zysk(strata) z działalności 1 035 814 1 296 267 4 835 714 1 326 935
operacyjnej (C+D-E) 25% 273% -73%
114 818 163 619 768 987 343 455
G. Przychody finansowe
43% 370% -55%
1 116 647 1 217 267 1 174 947 1 173 992
H. Koszty finansowe
9% -3% 0%
I. Zysk(strata) z działalności 33 985 242 619 4 429 753 496 397
gospodarczej (F+G-H) 614% 1726% -89%
33 985 242 619 4 429 753 496 397
K. Zysk (strata) brutto (I+J)
614% 1726% -89%
1 724 63 241 883 833 51 467
L. Podatek dochodowy
3568% 1298% -94%
32 261 179 378 3 545 920 444 930
N. Zysk (strata) netto (K+L-M)
456% 1877% -87%
1. Jakie czynniki kształtują przychody i jaka jest ich wysokość?
np. przychody ze sprzedaży 90%, sprzedaż majątku trwałego 10%,
2. Jakie czynniki kształtują koszty i jaka jest ich relacja do
przychodów?  np. usługi obce 80% kosztów i 60% przychodów,
amortyzacja 8% kosztów i 60% przychodów, wynagrodzenia 4%
kosztów
3. Jaka jest relacja w analizowanym przedziale czasu pomiędzy
przychodami ogółem a kosztami operacyjnymi?  np. 65%
przychodów ogółem
4. Jak w badanym okresie kształtowały się koszty operacyjne,
które składowe dominowały, które się zmniejszyły, a które
wzrosły w badanym okresie?
22
1. Jaką wartość w analizowanym przedziale czasu przyjęły koszty
finansowe, a jaką przychody finansowe, co na to wpłynęło? 
wzrost kosztów finansowych spowodowany obsługą nowego kredytu
2. Jak w badanym okresie kształtuje się wynik finansowy netto i
poszczególne wielkości ekonomiczne mające wpływ na jego
ostateczną wartość, takie jak: wynik na sprzedaży, wynik na
działalności operacyjnej, wynik na działalności gospodarczej,
zysk/strata brutto?
3. Jaka jest rentowność/zyskowność działalności,
zaangażowanego kapitału, majątku?
4. Jaka jest produktywność/aktywność działalności,
zaangażowanego kapitału, majątku?
23
rentowność sprzedaży
rentowność sprzedaży brutto zysk brutto/przychody ze sprzedaży
rentowność sprzedaży netto zysk netto/przychody ze sprzedaży
(stopa zwrotu ze sprzedaży (ROS))
rentowność majątku
wskaz
nik rentowności majątku
zysk netto / aktywa ogółem
(stopa zwrotu z majątku (ROA))
rentowność finansowa
rentowność kapitału własnego zysk netto / kapitał własny
(stopa zwrotu z kapitału wł. (ROE))
wskaz
niki aktywności
produktywność środków przychody ze sprzedaży/ aktywa trwałe
trwałych
produktywność środków przychody ze sprzedaży/aktywa obrotowe
obrotowych
rotacja majątku przychody ze sprzedaży/aktywa ogółem
cash flow
 Rachunek przepływów pieniężnych pokazuje
wpływy i wydatki w przedsiębiorstwie w
momencie ich wystąpienia
 Występujący w rachunku zysków i strat przychód ze
sprzedaży mówi o wydaniu produktu odbiorcy wraz z
fakturą, co nie oznacza, że odbiorca za produkt
zapłacił.
W rachunku przepływów pieniężnych transakcja ta
pojawi się dopiero w chwili dokonania płatności przez
odbiorcę.
Podobnie z kosztami  w rachunku zysków i strat,
wydatek poniesiony na wytworzenie danego produktu
pojawi się jako koszt dopiero w chwili jego sprzedaży.
Rachunek przepływów pieniężnych koszt pojawia się w
momencie poniesienia wydatku.
Powiązanie rachunku przepływów z innymi
elementami sprawozdania finansowego
Bilans
(ujęcie statyczne  stan)
podstawa podstawa
memoriałowa kasowa
rachunek rachunek przepływów
zysków i strat pieniężnych
(ujęcie dynamiczne - ruch) (ujęcie dynamiczne - ruch)
 Wybór metody ujmowania przepływu środków
pieniężnych w działalności operacyjnej
oznacza, że w tejże działalności można
alternatywnie:
ć% ujmować wynik RZiS oraz jego korekty (metoda
pośrednia),
ć% wykazywać poszczególne tytuły wpływów i
wydatków (metoda bezpośrednia).
Struktura rachunku przepływów pieniężnych
Działalność operacyjna
Metoda bezpośrednia Metoda pośrednia
Wpływy Wynik finansowy netto (z RZiS)
Wydatki Korekty
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
Działalność inwestycyjna
Wpływy
Wydatki
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
Działalność finansowa
Wpływy
Wydatki
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
Razem przepływy pieniężne netto
 Metoda bezpośrednia - polega na wykazywaniu w
ramach działalności operacyjnej podstawowych
tytułów wpływów i wydatków, w szczególności:
ć% wpływów od odbiorców,
ć% płatności z tytułu dostaw,
ć% wynagrodzenia i ich pochodne.
Kwoty wyżej wymienionych wpływów i wydatków są
wykazane jako odrębne pozycje, a następnie
zagregowane do kwoty przepływów pieniężnych
netto z działalności operacyjnej
 Metoda pośrednia - za punkt wyjścia w
ustalaniu wielkości przepływów pieniężnych
netto z działalności operacyjnej przyjmuje
wynik finansowy netto.
Wartość wyniku koryguje się następnie o
pozycje najczęściej nie powodujące zmian w
gotówce lub jej ekwiwalentach (np.
amortyzację, zmiany stanu) oraz o wyniki z
działalności pozaoperacyjnej
 Bez względu na rodzaj zastosowanej metody,
ostateczna wartość przepływów pieniężnych
netto z działalności operacyjnej pozostaje taka
sama, inne są jednak informacje wykazywane
przy użyciu każdej z nich.
Obie metody odnoszą się wyłącznie do
działalności operacyjnej, pozostałe pozycje
sprawozdania, jak również saldo końcowe
środków pieniężnych, pozostają takie same bez
względu na rodzaj zastosowanej metody
 Wpływy i wydatki są grupowane jako
wynikające z działalności:
ć% operacyjnej
ć% inwestycyjnej
ć% finansowej
 działalność operacyjna - podstawowy rodzaj działalności
jednostki oraz inne rodzaje działalności, nie zaliczone do
działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
działalność inwestycyjna (lokacyjna) -nabywanie lub
zbywanie składników aktywów trwałych i
krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z
nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
działalność finansowa -pozyskiwanie lub utratę z
ródeł
finansowania (zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału
(funduszu) własnego i obcego w jednostce) oraz wszystkie
z nimi związane pieniężne koszty i korzyści.
ć% wpływy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów,
ć% wpływy z tytułu honorariów, praw autorskich, opłat i innych
przychodów operacyjnych,
ć% wydatki z tytułu zapłaty za dostarczone towary, materiały,
surowce, energię i wyświadczone usługi służące realizacji
działalności operacyjnej jednostki,
ć% wydatki na wynagrodzenia pracowników oraz inne świadczenia na
ich rzecz,
ć% wpływy i wydatki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
ć% wydatki z tytułu podatku dochodowego, innych podatków i opłat o
charakterze publicznoprawnym, lub wpływy z ich zwrotu,
ć% wpływy i wydatki z tytułu kontraktów zawieranych w celu nabycia i
odsprzedaży, jeżeli są one elementem działalności operacyjnej
jednostki.
 Dodani wynik z działalności operacyjnej
świadczy, o tym, że jednostka generuje
aktywa pieniężne w ramach prowadzonej
działalności operacyjnej, które mogą zostać
wykorzystane na działalność inwestycyjną i
spłatę zobowiązań.
Ujemne przepływy pieniężne informują o
niskiej rentowności sprzedaży, problemach
ze ściąganiem należności czy utrzymywaniem
nadmiernych zapasów.
ć% wydatki z tytułu zakupu składników środków trwałych, środków
trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych,
inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne,
jak też aktywów finansowych,
ć% wpływy ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w
budowie, wartości niematerialnych i prawnych, inwestycji w
nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne, jak też
aktywów finansowych,
ć% wydatki i wpływy z tytułu udzielenia i zwrotu krótko- i
długoterminowych pożyczek udzielonych innym jednostkom,
ć% wydatki z tytułu zaliczek dotyczących działalności inwestycyjnej
oraz wpływy ze zwrotu tych zaliczek,
ć% wydatki i wpływy z tytułu pochodnych instrumentów finansowych,
ć% wydatki i wpływy z tytułu pieniężnych kosztów i korzyści dot.
wymienionych wcześniej składników działalności inwestycyjnej, np.
otrzymane odsetki od lokat, otrzymane dywidendy.
 Dodatnie przepływy pieniężne z działalności
inwestycyjnej oznaczające nadwyżkę
wpływów inwestycyjnych, natomiast ujemne
wiążą się z wysokimi wydatkami
inwestycyjnymi, których jednostka nie mogła
pokryć wpływami z tej działalności.
ć% zaciągnięcie i spłatę kredytów i pożyczek (łącznie ze
zrealizowanymi różnicami kursowymi),
ć% wydatki z tytułu podziału zysku, w tym z lat poprzednich,
ć% wydatki poniesione przez korzystającego na spłatę
zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego,
ć% zapłacone odsetki, prowizje bankowe i inne pieniężne koszty
(lub korzyści) związane bezpośrednio z pozyskaniem kapitału
ć% wpływy z wydania udziałów (akcji) i innych instrumentów
kapitałowych oraz dopłat do kapitału,
ć% płatności na rzecz właścicieli akcji lub udziałów jednostki z
tytułu ich wykupu i zwrot dopłat do kapitału,
ć% wpływy z emisji długo- i krótkoterminowych dłużnych
instrumentów finansowych
 Dodatnie przepływy świadczą o pozyskiwaniu
nowych z
ródeł finansowania działalności,
natomiast ujemne o ich odpływie.
Struktura rachunku przepływów pieniężnych
Działalność operacyjna
Metoda bezpośrednia Metoda pośrednia
I. Zysk (strata) netto (z RZIS)
I. Wpływy
II. Korekty
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności 1. Amortyzacja
operacyjnej 2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
II. Wydatki
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
1. Dostawy i usługi
5. Zmiana stanu rezerw
2. Wynagrodzenia netto
6. Zmiana stanu zapasów
3. Ubezpieczenia społeczne i
7. Zmiana stanu należności
zdrowotne oraz inne świadczenia
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkotermin.,
4. Podatki i opłaty o charakterze
z wyjątkiem pożyczek i kredytów
publicznoprawnym
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresow.
5. Inne wydatki operacyjne
10. Inne korekty
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
B. PRZEPA
YWY ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH Z DZIAA
ALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
I. Wpływy
ć% 1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
ć% 2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
ć% 3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- zbycie aktywów finansowych,
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych
ć% 4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
ć% 1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
ć% 2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
ć% 3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- nabycie aktywów finansowych
- udzielone pożyczki długoterminowe
ć% 4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C. PRZEPA
YWY ŚRODKÓW PIENI
ŻNYCH Z DZIAA
ALNOŚCI FINANSOWEJ
I. Wpływy
ć% 1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów
kapitałowych oraz dopłat do kapitału
ć% 2. Kredyty i pożyczki
ć% 3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
ć% 4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
ć% 1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
ć% 2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
ć% 3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
ć% 4. Spłaty kredytów i pożyczek
ć% 5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
ć% 6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
ć% 7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
ć% 8. Odsetki
ć% 9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
 Analiza przepływów pieniężnych przeprowadzana jest w
celu oceny płynności przedsiębiorstwa w bieżącym
okresie.
Analiza prognozowanych przepływów umożliwia orientację
o przewidywanych nadwyżkach środków pieniężnych na
przyszłość, ewentualnie o zagrażającym niedoborze
środków pieniężnych.
Utrzymanie dodatniego salda przepływów pieniężnych jest
ważnym wskaz
nikiem informującym o sytuacji firmy.
Utrata płynności finansowej wiąże się z zagrożeniem
upadłością firmy.