Zakres materiału obowiązującego do zaliczenia Ćwiczenia 26
Zakażenia układu moczowego, płciowego, przenoszone droga płciową i
zakażenia okołoporodowe
1. Klasyfikacja zakażeń dróg moczowych
a. Zakażenia górnych dróg moczowych
b. Zakażenia dolnych dróg moczowych
2. Kliniczna klasyfikacja zakażeń dróg moczowych
a. pojedyncze epizody zakażeń dróg moczowych
b. przewlekłe lub nawrotowe zakażenia
c. proste i złożone zakażenia dróg moczowych
3. Drogi inwazji drobnoustrojów do układu moczowego:
a. wstępującą (przez cewkę moczową)
b. krwiopochodną
c. limfatyczną
d. przez ciągłość
4. Mechanizmu obronne układu moczowo-płciowego, przeciwdziałające zakażeniom
5. Cechy drobnoustrojów, ułatwiające inwazję dróg moczowych
6. Czynniki etiologiczne zakażeń dróg moczowych:
a. pojedyncze epizody zakażeń dróg moczowych
b. przewlekłe lub nawrotowe zakażenia
c. szpitalne zakażenia dróg moczowych
7. Objawy kliniczne zakażeń układu moczowo-płciowego
8. Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń układu moczowego:
a) metody pobierania moczu na posiew
i. metoda  środkowego strumienia
ii. przez nakłucie nadłonowe pęcherza moczowego
iii. pobieranie moczu u chorych z założonym na stałe cewnikiem
iv. pobieranie moczu przy podejrzeniu gruz
licy układu moczowego
b) metody posiewu - posiew ilościowy i półilościowy i rodzaje podłoży
c)  znamienna bakteriuria
d) identyfikacja drobnoustrojów
e) Interpretacja wyniku mikrobiologicznego ilościowego posiewu moczu
9. Postacie kliniczne zakażeń dróg płciowych
a. Zapalenie cewki moczowej (urethritis)
b. Zapalenie pochwy (vaginosis, vaginitis)
c. Zapalenie szyjki macicy (cervititis)
d. Zapalenie jajników, jajowodów, macicy, jąder, najądrzy, gruczołu krokowego
10. Charakterystyka najważniejszych czynników etiologicznych:
BAKTERYJNE:
A. NEISSERIA GONORRHOEAE
B. TREPONEMA PALLIDUM
C. CHLAMYDIA TRACHOMATIS (SEROTYPY D-K, L1-L3)
D. MYCOPLASMA HOMINIS
E. MYCOPLASMA GENITALIUM
F. UREAPLASMA UREALYTICUM
G. HAEMOPHILUS DUCREI
WIRUSOWE:
H. PAPILLOMA WIRUS (HPV)
I. WIRUS OPRYSZCZKI TYP I I II  HERPES SIMPLEX
J. WIRUS HIV
K. WIRUS WZW B I C
L. WIRUS CMV
GRZYBICZE:
M. CANDIDA ALBICANS I CANDIDA SPP.
11. Bacterial vaginosis
12. Zakażenia okołoporodowe:
a. Bakterie kolonizujące drogi płciowe, które mogą wywołać zakażenia
okołoporodowe:
i. Listeria monocytogenes
ii. Streptococus agalactiae zakażenia OUN
iii. E. coli K1
iv. Klebsiella pneumoniae
v. Staphylococcus aureus - zmiany skórne, zapalenie kości, ropnie
vi. Bacteroides spp., Fusobacterium spp. - zakażenia ropne
vii. Chlamydia trachomatis - zapalenie spojówek, zapalenie płuc
viii. Neisseria gonorrhoeae - zakażenie tkanek oka - zabieg Credego
b. Zakażenia wewnątrzmaciczne - zespół TORCH
i. Toxoplasmosis
ii. Other - inne (np. wirus grypy, odry, wirusy Coxsackie, wirus B19)
iii. Rubella
iv. Cytomegalia
v. Herpes
c. Zakażenia wewnątrzmaciczne - kiła wrodzona, listerioza wrodzona
13. Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń układu płciowego i zakażeń okołoporodowych:
a. rodzaj materiału
i. wymaz ze ścian lub tylnego sklepienia pochwy - charakter wydzieliny, pH
ii. wymaz z szyjki macicy
iii. wydzielina z cewki moczowej, nasienie
iv. wymazy i aspiraty ze zmian skórnych
b. preparat bezpośredni
i. obecność leukocytów i drobnoustrojów
ii. obecność i ocena ilościowa Lactobacillus acidophilus i innych
drobnoustrojów - wymaz z pochwy
iii. obecność komórek  clue cells - wymaz z pochwy
c. hodowla i identyfikacja drobnoustrojów
d. badania serologiczne
i. wykrywanie antygenów
ii. wykrywanie przeciwciał
e. Diagnostyka kiły
i. preparat bezpośredni ze zmiany pierwotnej oglądany w mikroskopie z
ciemnym polem widzenia
ii. odczyny klasyczne - nieswoiste
iii. odczyny nowoczesne - swoiste
14. Leczenie zakażeń dróg moczowo - płciowych - załącznik Rekomendacje
15. Pisemne zaliczenie ćwiczenia
Opis przypadków:
1. Mężczyzna lat 28 zgłasza się z objawami : ból i pieczenie cewki moczowej podczas
oddawania moczu, towarzyszy temu ropny obfity wyciek. W wywiadzie kontakt seksualny z
prostytutką przed 3 dniami.
2. U 22-letniej kobiety w czasie miesiąca miodowego rozwijają się następujące objawy: gorączka
38,3�C, ból i pieczenie podczas oddawania moczu.
3. U młodego mężczyzny prowadzącego intensywne życie seksualne (częsta zmiana partnerek),
pojawiły się niepokojące objawy: na żołędzi powstało niebolesne stwardnienie, które szybko
uległo owrzodzeniu, jednocześnie doszło do powiększenia pachwinowych węzłów chłonnych.
4. W trakcie wizyty u stomatologa stwierdzono u pacjenta zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej
w postaci charakterystycznej osutki plamisto-grudkowej, zmiany o podobnym charakterze
pojawiły się także na skórze i narządach płciowych.
5. W trakcie pobytu na oddziale położniczym dwa dni po porodzie u zdrowego noworodka
pojawiły się następujące objawy: gorączka powyżej 39�C, pęcherze na skórze wypełnione
surowiczym płynem (objaw  oparzonej skóry ), stan dziecka uległ gwałtownemu pogorszeniu.
6. Pacjent z nawracającymi zakażeniami dróg moczowych i kamica nerkową w wywiadzie
zgłasza się z objawami odmiedniczkowego zapalenia nerek. Analiza moczu wykazała pH-
alkaliczne, obecność białka i leukocytów.
7. U 5 dniowego noworodka wystąpiły objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych . W
preparacie bezpośrednim z płynu m.-rdz. Widoczne są Gram-dodatnie ziarenkowce
układające się w łańcuszki.
8. Pacjent lat 23 zgłasza się do lekarza z następującymi objawami: śluzowa wydzielina z cewki
moczowej, niewielka bolesność przy oddawaniu moczu. W preparacie bezpośrednim z
wydzieliny barwionym metodą Grama widoczne są leukocyty, ale nie stwierdza się obecność
bakterii.
9. Młoda kobieta po 2 tygodniowej antybiotykoterapii zgłasza się do ginekologa z następującymi
objawami: obfite serowe upławy, świąd i przekrwienie pochwy.
10. U noworodka w pierwszym tygodniu życia zaobserwowano objawy wskazujące na zapalenie
opon mózgowo-rdzeniowych. U matki stwierdzono w posiewie wymazu z pochwy obecność
licznych Gram-dodatnich ziarenkowców. Co może być czynnikiem etiologicznym zakażenia u
noworodka.
11. U starszej kobiety, u której występowały trudności w oddawaniu moczu (cewnikowanie
pęcherza), nastąpiło podwyższenie temperatury ciała do 39,9�C, dreszcze, spadek ciśnienia
tętniczego, senność.