Ćwiczenia 10
22 grudnia 2011
08:15
Pionizacja i jej zasady
Pionizacja
Rodzaj rehabilitacji pacjenta, przygotowanie chorego leżącego od dłuższego czasu w łóżku do przyjęcia
postawy pionowej
Pionizator
Urządzenie mechaniczne pozwalające osobie niepełnosprawnej na długotrwałe przebywanie w pozycji
stojącej i na efektowne wykorzystanie czasu w niej spędzonego
Pionizacja i stopniowe uruchamianie chorego jest ważne ze względu na niebezpieczeostwo zatoru i
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania układu krążenia. Polega ona na stopniowym przechodzeniu
z pozycji poziomej do pionowej. Możliwe jest to na łóżku ortopedycznemu lub stole pionizacyjnym.
Najczęściej stosowane jest to jednak w zakładach rehabilitacji ze względu na koszty i wielkośd
urządzenia.
Następstwa długotrwałego braku przyjmowania pozycji stojącej:
układ krążenia
- spadek objętości osocza - wzrost lepkości krwi + spowolniony przepływ krwi w żyłach (brak
pompy mięśniowej) = ryzyko zakrzepowo-zatorowe
- spada pojemnośd wyrzutowa i minutowa serca
- tachykardia
- zmniejszenie funkcji ogrzewczej mięśni
- gorsze ukrwienie serca, narządów wewnętrznych, ryzyko odleżyn
układ oddechowy
- zmniejsza się powierzchnia wentylacyjna płuc
- ograniczony Wydech - zwiększenie pojemności zalegającej
- skurcz oskrzeli -> zaleganie wydzieliny
procesy kataboliczne
- spadek siły i masy mięśniowej
- odwapnienie kości, zwłaszcza kooczyn dolnych
obniżenie elastyczności tkanki mięśniowej
zaburzenia psychiczne
zaburzona perystaltyka jelit
Zasady pionizacji
- ma na celu stopniowe przystosowanie układu krążenia do pracy w zmienionych warunkach
zwłaszcza po długotrwałym przebywaniu w pozycji leżącej
- pionizacja powinna poprzedzad naukę chodzenia. Podczas jej wykonywania na szczególną uwagę
zasługuje adaptacja układu krążeniowo-naczyniowego podczas przejścia z pozycji leżącej do
pozycji siadu, a następnie stojącej.
- W trakcie trwania tej czynności choremu zaleca się dwiczenia oddechowe, proste dwiczenia
kooczyn górnych, dwiczenia równoważne
- tętno przy zmianie pozycji nie może wzrosnąd więcej niż 20-30% tętna spoczynkowego (powyżej
może dojśd do zaburzeo w przepływie chłonki, migotania przedsionków i komór serca)
- okres wzrostu ciśnienia powinien byd kilkuminutowy (jeżeli wzrośnie do 30%, a po 2-3minutach
spadnie, można pozostawid pacjenta w danej pozycji, jeśli nie - należ powrócid do pozycji ciała,
którą pacjent dobrze tolerował)
- jeżeli w trakcie pionizacji ciśnienie rozkurczowe wzrośnie powyżej 100, pionizację przerywamy i
wracamy do poprzedniego etapu
- ciśnienie skurczowe może wzrosnąd do 20% w stosunku do rozkurczowego
Rodzaje pionizacji
czynna - przy łóżku chorego
Kinezyterapia Strona 1
Rodzaje pionizacji
- czynna - przy łóżku chorego
I. etap: zgięcie głowy
II. etap: półsiad lub siad prosty z podparciem
III. etap: siad na krawędzi łóżka
IV. etap: siad na fotelu, krześle, taborecie
V. etap: stanie z pomocą przyborów (podparcie pleców)
VI. etap: stanie samodzielne bez podparcia (pomoc przyborów)
VII. etap: stanie samodzielne
- bierna - na stole pionizacyjnym
- po udarze pionizacje zaczynamy od kąta 15o (czas 1-5 minut)
- po urazach kręgosłupa - kąt 40o (czas 3-5 minut)
- kąt zwiększamy codziennie o 5-6o, również wydłużamy czas
- pacjenta uważa się za spionizowanego, gdy może stad 30 minut (w pionizatorze)
A
óżko pionizacyjne
- pacjent przymocowany pasami jest podnoszony razem z łóżkiem
- dla najbardziej poszkodowanych nie wymaga żadnej współpracy ze strony cherego
- niekorzystnie wpływa na ten stan psychiczny, wywołując poczucie pełnego unieruchomienia, a
nawet uwięzienia
Wózek pionizujący
- umożliwia przyjęcie pozycji pionowej w dowolnym miejscu
- w pozycji pionowej nie może się poruszad
- pionizowanie za pomocą silnika elektrycznego lub ręcznie pacjent może swobodnie posługiwad się
rękoma stojąc
Pionizator KOTEK jest używany do pionizacji dzieci w pozycji przedniej, a w rozmiarze drugim również w
pozycji tylnej. System pelot i pasów doskonale stabilizuje ciało dziecka podczas pionizacji zapewniając
maksymalny komfort i bezpieczeostwo.
Parawalker
- umożliwia samodzielne wstanie, stanie i chodzenie
- wymaga podparcia na kulach
- chód polega na wychylaniu tułowia na boki i odpychanie się kulami
- zasłabnięcie lub utrata świadomości prowadzi do upadku stałe zajęcie rąk wyklucza wykonywanie
jakichkolwiek użytecznych czynności
Urządzenia można stosowad w następujących jednostkach chorobowych
- mózgowe porażenie dziecięce
- niedowład kooczyn dolnych (parapareza)
- porażenie kooczyn dolnych (paraplegia)
- porażenie czterokooczynowe (tetraplegia)
- niedowład czterokooczynowy (tetrapareza)
- choroby zwyrodnieniowe ośrodkowego układu nerwowego
- urazy wielonorządowe
- zaawansowane choroby demielinizacyjne
- czwarty okres choroby reumatycznej
- przepuklina oponowo-rdzeniowa
- stany po urazach kręgosłupa - odcinka lędz
wiowego, piersiowego, szyjnego
Pionizator dynamiczny
jest nowoczesnym urządzeniem rehabilitacyjnym zaprojektowanym do stosowania w procesie
intensywnej rehabilitacji pacjentów z niedowładami kooczyn dolnych, jak również z niedowładami
czterokooczynowymi. Umożliwia przyjęcie pozycji stojącej i samodzielne chodzenie. Podwieszana
uprząż miedniczna i separator kooczyn sprawia, że jest on szczególnie cenny w rehabilitacji osób z
niedowładami spastycznymi kooczyn dolnych i przy współistnieniu przykurczów w stawach
biodrowych i kolanowych
Pionizator statyczny
Pionizator statyczny służy do biernej pionizacji pacjenta. Prosty w obsłudze, lekki a zarazem
Kinezyterapia Strona 2
Pionizator statyczny
Pionizator statyczny służy do biernej pionizacji pacjenta. Prosty w obsłudze, lekki a zarazem
stabilny. Posiada wszelkie regulacje aby prawidłowo zabezpieczyd pacjenta w urządzeniu.
Stosowany jest przy pionizacji pacjentów z porażeniem dwu- i niedowładem dwu- i
czterkooczynowym. Pionizator wyposażono w cztery skrętne koła, które umożliwiają przewożenie
pacjenta w pozycji stojącej w obrębie szpitala bądz
mieszkania.
Parapodium
umożliwia samodzielne spionizowanie chodzenie polega na kołysaniu się na boki i przemieszczanie
nóg za pomocą ręcznych dz
wigni bardzo prosta budowa i intuicyjna obsługa podczas postoju nie
angażuje rąk całkowicie chroni przed upadkiem, także w przypadku zasłabnięcia
Możliwośd ponownej adaptacji do pozycji pionowej zależy od:
- czasu przebywania w łóżku
- wieku pacjenta
- chorób współistniejących
- wydolności organizmu oraz wydolności układu krążeniowo-oddechowego
- wcześniejszej rehabilitacji
Reakcja ortostatyczna
- jest to fizjologiczna odpowiedz
organizmu na zmianę pozycji z leżącej na pozycję wyższą (siedzącą
lub stojącą)
- objawia się chwilowym spadkiem ciśnienia tętniczego oraz zwiększeniem częstotliwości skurczów
serca
- u osób długotrwałe unieruchomionych w pozycji leżącej, reakcja może byd patologicznie
podwyższona i prowadzi do zawrotów głowy i omdleo
- przy prawidłowej reakcji układu sercowo-naczyniowego częstośd skurczów ulega przyspieszeniu
ok. 18-28% wartości wyjściowej, natomiast ciśnienie o ok. 10mmHg. Zaistniałe zmiany wracają do
poziomu wyjściowego po 1-3 minutach.
Podczas unieruchomienia zdolnośd odruchowego wyrównania przez układ krążenia zaburzeo
wynikających ze zmiany pozycji zanika, efektem tego są:
- omdlenie
- osłabienie
- zaburzenie świadomości
- zaburzenie widzenia
- złe samopoczucie (uczucie słodkości w ustach)
- nudności
obserwacja chorych pionizowanych po okresie bezruchu pozwala stwierdzid, iż jest to trening o
znacznym obciążeniu fizycznym.
Kinezyterapia Strona 3