prof. dr hab. Roman Sobiecki
Podstawy teorii
przedsiębiorstwa
1. Przedsiębiorstwo jako podmiot gospodarczy sfery
realnej
2. Przedsiębiorstwo jako system
a) podsystem ekonomiczny
b) podsystem finansowy
c) podsystem produkcyjny
d) podsystem prawny
e) podsystem społeczny
f) podsystem technologiczny
g) podsystem organizacyjny
h) podsystem cybernetyczny
i) podsystem etyczny
3. Prawne formy jednostek gospodarczych
4. Sektory przedsiębiorstw i ich rola w gospodarce
a) duże przedsiębiorstwa
b) średnie przedsiębiorstwa
c) małe przedsiębiorstwa
d) mikro przedsiębiorstwa
5. Otoczenie przedsiębiorstwa
a) mikrootoczenie
b) makrootoczenie
6. Strategie konkurowania przedsiębiorstwa
7. Przedsiębiorstwo globalne
8. Kluczowe pytania
Kryteria oceny podsystemów
a) podsystem ekonomiczny: efektywność
b) podsystem finansowy: rentowność
c) podsystem produkcyjny: produktywność
d) podsystem prawny: zdolność do korzystania z praw
i wywiązywania się z obowiązków
e) podsystem społeczny (behawioralny): rola człowieka
jako głównego aktywu
f) podsystem technologiczny: wydajność technologiczna
g) podsystem organizacyjny: sprawność decyzyjna
h) podsystem cybernetyczny: żywotność (długość trwania)
i) podsystem etyczny: zgodność zachowań z normami
etycznymi
1. Przedsiębiorstwa jednoosobowe (jednego właściciela)
2. Spółki
}� spółka cywilna
}� spółki prawa handlowego
- spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa,
komandytowo-akcyjna)
- spółki kapitałowe (z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna)
- spółka europejska
3. Spółdzielnie
4. Spółdzielnia europejska
5. Przedsiębiorstwa państwowe
6. Przedsiębiorstwa samorządowe (mogą być w formie spółek
komunalnych, funduszy, jednostek samorządu terytorialnego)
Osobowość prawną posiadają spółki kapitałowe, spółdzielnie i
przedsiębiorstwa państwowe oraz samorządowe
W Polsce wynosi on od 8 stycznia 2009 według Kodeksu
spółek handlowych:
}� 5 000 zł w wypadku spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością,
}� 50 000 zł w wypadku spółki komandytowo-akcyjnej,
}� 100 000 zł w wypadku spółki akcyjnej.
}�
W pozostałych formach prowadzenia działalności
gospodarczej w Polsce występowanie minimalnego
kapitału zakładowego przewidziano także w:
}� spółdzielni europejskiej  30 000 euro,
}� spółce europejskiej  120 000 euro.
Kryteria wyodrębniania przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwo Mikro Małe Średnie
Zatrudnienie > 10 osób > 50 osób > 250 osób
Przychody netto ze >2 mln EURO > 10 mln EURO > 50 mln EURO
sprzedaży
Suma Aktywów > 2 mln EURP > 10 mln EURO > 43 mln EURO
Przedsiębiorstwem rodzinnym jest podmiot gospodarczy, spełniający
kryteria mikro-, małego lub średniego przedsiębiorstwa, w którym:
1) wyłącznym lub dominującym bezpośrednim właścicielem jego
majątku jest rodzina jedno- lub wielopokoleniowa,
2) nie występuje oddzielenie własności od zarządzania,
3) członkowie rodziny sami pracują w swojej firmie.
4) rozwój przedsiębiorstwa jest w interesie rodziny (rodzina ma poczucie
partycypacji w firmie, klarowne są rozwiązania w sferze corporate
governance i obowiązuje zasada sukcesji rodzinnej (władza i własność
przekazywane są kolejnym pokoleniom w oparciu o kryteria
społeczne.
 a) strategia lidera kosztowego
b) strategia wyróżniania  wzorem, marką,
cechami wyrobu, obsługą posprzedażną, siecią
sprzedaży
c) strategia koncentracji
 a) strategia walki
b) strategia imitacji
c) strategia kooperacji
d) strategia luk rynkowych  typu imitacyjnego lub
innowacyjnego
e) strategia wycofywania się z rynku
Cechy przedsiębiorstwa globalnego:
}� traktuje rynek światowy jako obszar aktywności gospodarczej;
}� posiada skoordynowany system zarządzania globalnego;
}� posiada globalne produkty i markę rozpoznawalną na całym obszarze
działania i jednoznacznie z nią kojarzoną;
}� opracowuje i realizuje globalną strategią, która umożliwia uzyskanie
założonych celów (np. maksymalizacji zwrotu z inwestycji, uzyskanie
przewagi konkurencyjnej w wyniku maksymalizacji udziału w rynku
produktu, którego jest producentem).
1. Jaka jest rola przedsiębiorstwa w gospodarce?
2. Co to znaczy, że przedsiębiorstwo jest systemem składającym się z
podsystemów?
3. W jakich prawnych formach mogą działać jednostki gospodarcze?
4. Jakie są kryteria wyodrębniania różnych sektorów przedsiębiorstw:
dużych, średnich, małych, mikro oraz jakie znaczenie odgrywają w
gospodarce?
5. Co składa się na makro i mikrootoczenie przedsiębiorstwa?
6. Jakie są główne strategie konkurowania przedsiębiorstwa?
7. Jakie cechy posiada przedsiębiorstwo globalne?