KWATERA GA
ÓWNA DRUśYN STRZELECKICH  STRZELEC
Materiał szkoleniowy nr 07/2005
Szkolenie in\
ynieryjno-saperskie.
1.Zadania wojsk in\
ynieryjno-saperskich na współczesnym polu walki.
Do głównych zadań wojsk /słu\
b/ in\
ynieryjno  saperskich nale\
y:
a. budowa obiektów fortyfikacyjnych
b. budowa zapór fortyfikacyjnych
c. budowa i zabezpieczenie przepraw wodnych
d. budowa i rozbudowa infrastruktury wojskowej
e. niszczenie i minowanie obiektów
f. rozminowywanie terenu
g. rozpoznanie in\
ynieryjno-techniczne
h. maskowanie /mylenie i pozoracja/
i. walka w składzie grup szturmowych /saperzy pola walki/
2.Obiekty fortyfikacyjne.
Obiekty fortyfikacyjne to specjalne budowle wznoszone na polu walki które mają na celu
zmniejszenie skutków działania ognia nieprzyjaciela ,utrudnienie przeciwnikowi ruchu
oraz ułatwienie manewru oraz ognia wojskom własnym.
Ogólnie obiekty fortyfikacyjne dzielą się na: a/ obiekty do prowadzenia ognia i
obserwacji b/ obiekty do ochrony ludzi i sprzętu c/ zapory fortyfikacyjne.
Obiekty do prowadzenia ognia i obserwacji to: okopy, punkty i posterunki obserwacyjne,
stanowiska dla broni ręcznej w schronach bojowych. Obiekty do ochrony ludzi i sprzętu
to: schrony, szczeliny przeciwlotnicze, ziemianki, transzeje.
Zapory fortyfikacyjne to: pola minowe, zawały, skarpy, słupy, kozły, ró\
nego rodzaju
pułapki oraz zapory wykonywane z drutu kolczastego. Ze względu na zastosowanie
mo\
emy je podzielić na: a/ przeciwpancerne, b/ przeciwdesantowe (do obrony z morza i
powietrza), c/ przeciwpiechotne. W działaniach obronnych przeciwko piechocie
nieprzyjaciela szczególną rolę odgrywają zapory drutowe, które mo\
emy podzielić na
zapory stałe i przenośne. Najczęściej stosowane to: płoty kolczaste, walce kolczaste,
je\
e, kozły, potykacze oraz sieci kolczaste.
Obiekt fortyfikacyjny jest to budowla majÄ…ca na celu:
a. zmniejszenie skutków działania środków ra\
enia nieprzyjaciela (schrony, ukrycia
,okopy) na własne wojska ,ludność cywilną ,technikę wojenną lub produkcyjną.
b. Utrudnienie ruchu wojsk nieprzyjaciela (zapory fortyfikacyjne)
c. Ułatwienie działania wojsk własnych (transzeje, rowy łączące, ciągi
komunikacyjne.
Ze względu na podstawowy materiał z jakiego wykonane są konstrukcje obiekty
fortyfikacyjne mo\
emy podzielić na: gruntowe, metalowe, betonowe, inne np. wykonane
z tworzywa sztucznego.
Obiekt ogniowy jest to obiekt fortyfikacyjny zapewniajÄ…cy dogodne i ukryte
rozmieszczenie środka ogniowego i jego obsługi oraz prowadzenia skutecznego ognia
do nieprzyjaciela. Obiekty ogniowe wykonuje się dla pojedynczych strzelców, karabinów
maszynowych, granatników, moz
dzierzy, dział, czołgów itp. Ze względu na kierunek
prowadzenia ognia dzielimy je na czołowe, skrzydłowe, przystosowane do obrony
okrÄ™\
nej oraz przeciwlotnicze. Pod względem skuteczności ochrony na zakryte i
odkryte.
Obiekt pozorny jest to konstrukcja przypominająca wyglądem zewnętrznym obiekt
rzeczywisty imitująca sprzęt bojowy /makieta/ lub konstrukcję in\
ynieryjnÄ… np.: most
mająca na celu odwrócenie uwagi nieprzyjaciela od obiektu rzeczywistego oraz dla
utrudnienia identyfikacji celu ataku.
Obiekt podziemny jest to obiekt budowany sposobem podziemnym bez naruszania
warstwy gruntu znajdujÄ…cej siÄ™ pod stropem obiektu. Wojskowe obiekty podziemne to
schrony dla ludzi i sprzętu, chodniki do komunikacji podziemnej.
Obiekty fortyfikacyjne budowane na szczeblu dru\
yny /plutonu/ strzeleckiego
a. okop dla pojedynczego strzelca
b. okop dla dwóch strzelców ze szczeliną
c. okop dla km
d. okop dla ręcznego granatnika p.panc
e. schron przykryty /bunkier/
f. transzeje i rowy Å‚Ä…czÄ…ce
3.Materiały wybuchowe.
Materiałem wybuchowym nazywamy związek chemiczny lub mieszaninę, która pod
wpływem bodz
ców zewnętrznych zdolna jest do chemicznej reakcji wybuchowej
postępującej samorzutnie z wielką szybkością, z wydzielaniem du\
ej ilości ciepła i
produktów gazowych. Reakcję tę w zale\
ności od rodzaju materiału wybuchowego
mo\
na wywołać za pomocą: ciepła (ogrzewanie, płomień), mechanicznie (tarcie,
nakłucie, uderzenie), elektrycznie (wyładowanie elektryczne) i wybuchowo (wybuch
innego materiału wybuchowego).
Do podstawowych materiałów wybuchowych stosowanych w działaniach bojowych
zaliczamy: a/ proch czarny, b/ proch bezdymny (koloidalny), c/ trotyl, d/ plastyk
(wybuchowy materiał plastyczny).
Proch czarny (dymny)  najstarszy materiał wybuchowy oparty na saletrze potasowej
(75%), węglu drzewnym (15%),oraz siarce (10%) koloru szaroczarnego, wra\
liwy na
działanie płomienia, iskry. Przy 2 % wilgotności zapala się z trudem, przy 15 % wilgoci
traci zdolność do zapalania się.
Proch bezdymny (koloidalny)  miotający materiał wybuchowy, spalający się
regularnymi warstwami bez dymu. Podstawowy składnik prochu bezdymnego to
nitroceluloza o ró\
nej zawartości azotu, którą drogą plastyfikacji (\
elatynizacji) w
ró\
nych rozpuszczalnikach przekształca się w masę koloidalną słu\
Ä…cÄ… do formowania
ziarna prochowego o ró\
nych kształtach i wymiarach.
Trotyl (TNT)  podstawowy kruszący materiał wybuchowy średniej mocy z grupy
nitrozwiązków koloru \
ółtego, twardy o krystalicznej budowie (ciemniejący na świetle).
Temperatura topnienia: 80,85 ° C. Trotyl jest substancjÄ… nierozpuszczalnÄ… w wodzie,
natomiast bardzo dobrze rozpuszcza siÄ™ w benzenie, toluenie, acetonie i stÄ™\
onym
kwasie azotowym. Jest to materiał wybuchowy najmniej wra\
liwy na bodz
ce
zewnętrzne, najbardziej bezpieczny w produkcji i u\
yciu. Nie reaguje z metalami jest
odporny na działanie kwasów. Wykonuje się z niego następujące typowe ładunki: kostka
200 gram, 400 gram, 1000 gram (ładunek standardowy) oraz nabój wiertniczy 75 gram.
Trotyl sproszkowany i prasowany wybucha od spłonki pobudzającej, natomiast trotyl
lany wymaga detonatora pośredniego (przewa\
nie sproszkowany lub prasowany trotyl).
Plastyk (wybuchowy materiał plastyczny)
Materiał wybuchowy kruszący, dwa razy silniejszy od trotylu, jest ciałem plastycznym,
łatwo dającym się formować w dowolne ładunki. U\
ywa siÄ™ w nabojach ( paczkach )
opakowanych w celafon lub papier parafinowany. Podstawowe składniki to heksogen,
pentryt oraz środki wią\
ące: tłuszcze, oleje, smary, \
ywice syntetyczne i naturalne. W
zale\
ności od rodzaju zakres własności plastycznych waha się od
-57°C do77°C tzw. C4. W celu wywoÅ‚ania detonacji nale\
y u\
ywać silnych detonatorów (
np. kostki trotylu i jednej spłonki lub 3. spłonek przylegających do siebie ).
4.Åšrodki zapalajÄ…ce i dymne.
Åšrodki zapalajÄ…ce przeznaczone sÄ… do ra\
enia \
ołnierzy, niszczenia uzbrojenia, sprzętu
bojowego, amunicji, paliwa i innych materiałów oraz podpalania urządzeń obronnych,
ró\
nych obiektów, zasiewów, masywów leśnych itp.
Głównymi środkami zapalającymi są:
- mieszanki zapalające których głównym składnikiem są produkty naftowe tzw.
napalmy, mogą występować w stanie niezagęszczonym np. benzyna, olej
napędowy, oleje smarne oraz w stanie zagęszczonym z dodatkiem soli
glinowych, kwasów tÅ‚uszczowych, kauczuku (temp 1000  1200 ° C)
- Metalizowane mieszanki zapalajÄ…ce tzw. piro\
ele, które sporządza się z
produktów naftowych do których dodaje się magnez, płynny asfalt i cię\
kie oleje
(temp 1600° C)
- Termit i mieszanki termitowe w postaci sproszkowanych tlenków \
elaza i glinu,
zapalane od specjalnych zapłonników, palące się bez dostępu powietrza topiące
przedmioty metalowe (temp 3000 ° C)
- Fosfor i mieszanki fosforowe (fosfor biały i plastyczny w mieszaninie z
kauczukiem)
Środki zapalające stosowane są do wypełniania bomb lotniczych, pocisków
artyleryjskich i moz
dzierzowych oraz granatów ręcznych. Ponadto w/w środki mogą być
rozpylane za pomocÄ… miotaczy ognia lub stosowane jako tzw. fugasy ogniowe
(metalowe pojemniki zakopane w ziemi wypełnione mieszanką zapalającą, wysadzane
elektrycznie lub mechanicznie o promieniu ra\
enia 20  80 metrów).
Środki dymne stosowane są do maskowania działań własnych oraz oślepiania
nieprzyjaciela. Mogą być stosowane jako granaty dymne lub jako świece dymne.
Do w/w celów u\
ywa się granatów wytwarzających dym biały. Dym czarny wykorzystuje
siÄ™ do pozorowania po\
arów. Czas palenia się granatów to około 50  80 sekund przy
wymiarach zasłony dymnej 25  30 metrów. Przy stosowaniu świec dymnych czas
palenia wynosi około 5  7 minut, przy wymiarach zasłony dymnej do 300 metrów.
5.Lonty.
Lont prochowy (Bikforda) słu\
y do spowodowania wybuchów spłonki zapalającej lub
pobudzającej. Lont jest koloru czarnego lub brązowego, pali się z prędkością 1 cm na
sekundę. W wodzie pali się z prędkością 1,5 cm na sekundę. Składa się z otoczki i
rdzenia, który jest wykonany z drobnych ziaren prochu czarnego. Otoczka to oplot
jutowy ,smoła, oplot bawełniany, farba klejowa i talk.
Lont wolnotlący (knot) jest to pęczek splecionych lnianych lub konopnych nici
przesyconych 5 % roztworem octanu lub azotanu ołowiu. Stosuje się do zapalania lontu
wolnopalnego w celu zwiększenia czasu palenia. Prędkość palenia około 0,5  1 cm
/minutÄ™.
Lont detonujÄ…cy (wybuchowy) jest stosowany do szybkiego przenoszenia detonacji na
odległość oraz jednoczesnego pobudzania ładunków kruszących poło\
onych w ró\
nych
odległościach od siebie. Składa się z rdzenia wybuchowego w otoczce z oplotów
bawełnianych, lnianych lub jutowych oraz zewnętrznej warstwy impregnacyjnej
najczęściej z polichlorku winylu. Rdzeń obecnie najczęściej stanowi pentryt w postaci
krystalicznej, granulowanej lub w mieszaninie z octanem ołowiu (87-90% pentrytu, 10-
13% azotanu ołowiu). Prędkość detonacji około 6000 m/sek. Na metr bie\
Ä…cy przypada
od 5  35 gram materiału wybuchowego. Lont detonujący pobudza się spłonką
detonujÄ…cÄ… lub zapalnikiem elektrycznym.
6.Spłonki.
Spłonki stosowane do detonowania materiałów wybuchowych i lontów wybuchowych
wykonywane są w postaci tulejki zawierającej niewielką ilość materiału wybuchowego
inicjującego oraz materiału o zwiększonej mocy wybuchu (kruszącego). Mogą być
inicjowane za pomocÄ… lontu prochowego, lontu detonujÄ…cego oraz elektrycznie.
Spłonki w postaci miseczki /uderzenie  nakłucie/
7.Zapalniki.
Do wykonywania prac saperskich stosowane są najczęściej następujące zapalniki:
- zapalnik lontowy jest to lont prochowy połączony na stałe ze spłonką
pobudzającą, wolny koniec lontu powinien być ścięty skośnie w celu ułatwienia
zapalenia go. Do zapalników lontowych mo\
na stosować lonty o długości co
najmniej 60 cm.
- Zapalnik tarciowy wykonany jest z odcinka lontu prochowego, spłonki
pobudzającej oraz końcówki tarciowej w kształcie tulejki zakończonej uchwytem
do wyciągania drutu co powoduje zapalenia się masy zapalającej, a następnie
lontu prochowego.
- Zapalnik elektryczny (elektrozapał) mo\
e być ze względu na budowę typu:
mostkowego, oporowego lub iskrowego. W skład zapalnika elektrycznego
wchodzą dwie elektrody otoczone masą zapłonową. Działanie zapalnika typu
mostkowego następuje wskutek nagrzania mostka oporowego przez
przepływający prąd. W zapalnikach iskrowych zapalenie się masy zapłonowej
następuje pod wpływem iskry pojawiającej się między elektrodami przy
odpowiednio dobranej ró\
nicy potencjałów.
- Zapalnik chemiczny którego działanie jest oparte na wykorzystaniu określonej
reakcji chemicznej. SÄ… to przewa\
nie zapalniki czasowe, czas ich działania jest
uwarunkowany działaniem reakcji chemicznej.
8.Niszczenie obiektów za pomocą materiałów wybuchowych.
Niszczące działanie wybuchu powodują dwa czynniki: 1/ rozprę\
enie się produktów
wybuchu, poruszających się odśrodkowo z du\
ą prędkością i przesuwających warstwy
ośrodka otaczającego ładunek; 2/ fala uderzeniowa powstająca w ośrodku otaczającym
materiał wybuchowy, która początkowo rozprzestrzenia się z prędkością
naddz
więkową, po czym , stopniowo tracąc energię przechodzi w falę akustyczną. Przy
ocenie efektu niszczącego działania materiału wybuchowego rozró\
nia się: a/ działanie
kruszące przejawiające się w ośrodku bezpośrednio stykającym się z ładunkiem, b/
działanie burzące w pewnej odległości od ładunku.
9.Miny i minowanie.
Minerstwo  dziedzina in\
ynierii wojskowej zajmujÄ…ca siÄ™ zagadnieniem teorii i praktyki
wykorzystania materiałów wybuchowych, środków minerskich (min, ładunków
wybuchowych, ładunków kumulacyjnych) i sprzętu minerskiego (wykrywaczy i
ustawiaczy min, trałów minowych) dla celów wojskowych. Treścią zagadnień
teoretycznych jest m. in. dynamika wybuchu i jego działanie w ró\
nych ośrodkach,
zasady obliczania ładunków minerskich, projektowanie i konstruowanie sprzętu
minerskiego. W zakresie praktykowanych przedsięwzięć wchodzą wszelkie prace
zwiÄ…zane z u\
yciem materiałów wybuchowych, środków i sprzętu minerskiego:
minowanie, rozminowywanie, wykonywanie przejść w zaporach, niszczenie,
wykonywanie prac ziemnych przy u\
yciu materiału wybuchowego itd.
W działaniach wojsk in\
ynieryjno  saperskich podstawowym środkiem walki jest mina
lądowa. Mina lądowa jest to środek ra\
Ä…cy w specjalnej obudowie majÄ…cy Å‚adunek
materiału wybuchowego z urządzeniem reagującym i zapalającym.
Miny lÄ…dowe w zale\
ności od przeznaczenia dzielimy na: miny przeciwpiechotne,
przeciwpancerne, przeciwtransportowe oraz specjalne (dywersyjne, pułapki).
W zale\
ności od zasady działania na: kierowane lub niekierowane, odziałaniu
natychmiastowym lub ze zwłoką; w zale\
ności od konstrukcji  na kontaktowe i
niekontaktowe (naciskowe i naciÄ…gowe); w zale\
ności od skutków działania na
przeciwgąsienicowe, przeciwdenne, przeciwpancerne, przeciw piechocie o działaniu
odłamkowym oraz bezpośredniego działania.
Mina przeciwpancerna- środek ra\
ący (materiał wybuchowy 2-10 kg) umieszczony w
kadłubie wraz z urządzeniem zapalającym i reagującym. Stosowane są równie\
Å‚adunki
kumulacyjne. Miny p.panc mogą być ustawiane jako nieusuwalne i nierozbrajalne (w
przypadku ich usuwania z pola minowego lub wykręcania zapalnika detonują). Wiele
typów min nie ma elementów metalowych, względnie masa części metalowych jest tak
mała, \
e uniemo\
liwia ich wykrycie za pomocÄ… indukcyjnych wykrywaczy min. SÄ…
równie\
miny bezkadłubowe wykonane z samego materiału wybuchowego. Miny p.panc
mogą być ustawiane ręcznie lub mechanicznie ze specjalnych pojazdów lądowych lub
powietrznych (artyleria, śmigłowce, samoloty, rakiety). Stosowane w nich urządzenia
reagujące mogą powodować wybuch miny na skutek oddziaływania ró\
nych impulsów
np. ciśnienia, zmiany pola magnetycznego, drgań gruntu. W zale\
ności od skutków
działania miny przeciwpancerne dzielą się na: przeciwdenne, przeciwgąsienicowe,
przeciwburtowe.
Mina p.panc przeciwdenna przeznaczona jest do niszczenia dna wozu bojowego. Ró\
ni
się od innych min p.panc jedynie ilością materiału wybuchowego (większa ilość) oraz
urządzeniem reagującym najczęściej typu prętowego, magnetycznego lub wibracyjnego.
Wybuch miny następuje na całej szerokości wozu bojowego, w celu zwiększenia efektu
niszczenia stosowane sÄ… Å‚adunki kumulacyjne.
Mina p.panc przeciwgąsienicowa słu\
y do unieruchamiania wozów bojowych poprzez
niszczenie ich części trakcyjnych. Kadłub mo\
e być wykonany z metalu, drewna, masy
papierowej, tworzywa sztucznego lub ceramiki, najczęściej ma kształt walca lub
prostopadłościanu. Miny te mają najczęściej zapalniki mechaniczne i wubuchają pod
naciskiem gąsienicy czołgu, koła wozu bojowego lub innej siły powy\
ej 100 kg. Masa
typowych min przeciwgÄ…sienicowych wynosi od 3  15 kg.
Mina p.panc przeciwburtowa przeznaczona jest do niszczenia ścian wozów bojowych.
Mina ta zawiera urządzenie wyrzucające, które umo\
liwia ra\
enie części bocznej wozu
bojowego z odległości do 100 m. Zasada działania podobna jest do zasady działania
pocisków rakietowych. W celu zwiększenia efektu niszczącego stosowane są ładunki
kumulacyjne. Zadziałanie miny następuje automatycznie za pomocą specjalnych
urządzeń uruchamiających.
Mina przeciw piechocie słu\
y do ra\
enia wojsk przeciwnika, osłony zapór minowych i
in\
ynieryjnych  uniemo\
liwia ich rozpoznanie i pokonanie. Ze względu na sposób
ra\
enia miny te dzielą się na: bezpośredniego działania, odłamkowe, odłamkowe
kierowane. Mina bezpośredniego działania reaguje na skutek nacisku przyło\
onego na
powierzchnię miny czyli działanie naciskowe. Działanie niszczące miny polega na
bezpośrednim ra\
eniu falą wybuchową. Masa materiału wybuchowego to 30  250 g.
Mina ta przewa\
nie razi jednego człowieka. Miny odłamkowe mogą mieć działanie
naciągowe, naciskowe, zdalnie kierowane lub kombinowane np. jednocześnie o
działaniu naciskowym i naciągowym. Ze względów konstrukcyjnych miny odłamkowe
dzielą się na miny stacjonarne i wyskakujące. Mogą być o działaniu okrę\
nym lub
kierunkowym. W większości wypadków miny odłamkowe to miny wyskakujące, które po
zadziałaniu zapalnika są wyrzucane przez ładunek miotający na wysokość około 2
metrów nad powierzchnię ziemi, gdzie wybuchają ra\
ąc odłamkami kadłuba oraz
znajdującymi się wewnątrz miny (np. metalowe kulki). Ilość materiału wybuchowego
stosowanego w takich minach to 75  400 g.
Mina sygnalizacyjna  słu\
y do zasygnalizowania obecności nieprzyjaciela najczęściej
poprzez działanie dz
więkowe lub świetlne. Najczęściej stosowana to mina o działaniu
naciÄ…gowym. Po zerwaniu naciÄ…gu i uruchomieniu zapalnika wybuch miny wyrzuca na
wysokość kilkudziesięciu metrów tzw. gwiazdkę oświetlającą palącą się jaskrawym
płomieniem o po\
Ä…danym zabarwieniu. Miny te sÄ… ustawiane na powierzchni ziemi i
odpowiednio maskowane. SÅ‚u\
ą do ochrony obiektów wojskowych i przejść granicznych.
10.Zakładanie zapór minowych.
a. Przeciwpancernych
W zale\
ności od sytuacji bojowej, warunków terenowych oraz posiadanych sił i
środków zakłada się pojedyncze miny, grupy min lub pola minowe. Do zało\
enia pola
minowego wyznacza się zazwyczaj pluton saperski a do zało\
enia grupy min
dru\
ynę. Dowódca kierujący wydaje rozkaz w którym wyznacza odcinki minowania,
kolejność, sposób i termin wykonania prac. Przeciwpancerne pola minowe mogą być
zakładane za pomocą uniwersalnego sznura minerskiego, przez odmierzanie
krokami lub tyralierą minerską. Miny ustawia się w kilku lub kilkunastu rzędach w
zale\
ności od planowanej głębokości pola minowego. Najczęściej odległości między
rzędami wynoszą około 10 metrów a odległości min w rzędzie od 4  6 metrów.
b. Przeciwpiechotnych
Miny przeciwpiechotne naciskowego działania ustawia się w polach minowych
znacznie gęściej ni\
miny przeciwpancerne. Rozmieszcza się je rzędami co 1-2
metry w odległościach przeciętnie 2 metry, tak by tworzyły szachownicę.
Miny odłamkowego działania ustawia się w polu minowym rzędami w taki sposób
aby rozwinięte wzdłu\
rzędów odciągi drutów uniemo\
liwiały przejście. Odciągi w
tym przypadku mają długość 5  7 metrów.
11.Pokonywanie zapór in\
ynieryjnych.
a. Pokonywanie zapór drutowych
Przed przystąpieniem do pokonania zapór drutowych nale\
y sprawdzić czy nie są
one zaminowane lub podłączone do sieci elektrycznej. Je\
eli sÄ… zaminowane to w
pierwszym rzędzie nale\
y unieszkodliwić miny a następnie przystąpić do pokonania
zapory drutowej. Najszybciej mo\
na wykonać przejście w zaporze stosując
wydłu\
one Å‚adunki wybuchowe lub wykonane z 400 g kostek TNT. Nale\
y pamiętać
\
e ładunek wydłu\
ony powinien być dłu\
szy od szerokości zapory. Po wysadzeniu
ładunku wydłu\
onego powstaje przejście o szerokości 4  5 metrów.
Przy wykonywaniu przejścia w zaporze drutowej za pomocą no\
yc nale\
y pamiętać
\
e druty przecinamy bezpośrednio przy kołkach.
b. Rozpoznanie zapór minowych
Teren zaminowany demaskują: skopana ziemia, wypukłości nad ustawionymi minami,
zwiędła roślinność, kołki i druty odciągowe. Zaminowany teren rozpoznajemy za
pomocÄ… macki minerskiej i wykrywacza min.
Przy posługiwaniu się macką minerską mackę trzymamy pod kątem 20  45 stopni i
nakłuwamy nią ziemię na głębokość 10  15 cm w odstępach co kilka centymetrów.
MackÄ… mo\
na posłu\
yć się równie\
przy wykrywaniu min o działaniu naciągowym.
Wówczas mackę podnosi się na wysokość do 0,6  1 metra. Minę zdradzi dz
więk
trąconego odciągu lub stawiany przez odciąg opór. Nale\
y przy tym zwrócić uwagę
by wszelkie ruchy macki były powolne i płynne.
Przy stosowaniu indukcyjnego wykrywacza min ramkÄ™ wykrywacza trzymamy nad
ziemią w odległości 5  10 cm. O znalezieniu miny świadczy zmiana tonu sygnału
słyszanego w słuchawkach wykrywacza.
c. Unieszkodliwiane min
Najbardziej bezpiecznym sposobem unieszkodliwienia miny jest jej zniszczenie na
miejscu za pomocą 200 lub 400 g ładunku materiału wybuchowego. Nale\
y pamiętać
\
e ka\
da mina mo\
e okazać się niespodzianką tzn. mo\
e mieć dodatkowe zapalniki
,odciągi lub specjalne elementy nie dające się usunąć. Je\
eli zachodzi konieczność
usunięcia miny z miejsca jej zało\
enia to nale\
y posłu\
yć się kotwiczką z linką o
długości 50 metrów. Minę nale\
y ściągać z ukrycia. Je\
eli mina jest uszkodzona w
\
adnym wypadku nie wolno jej ruszać tylko wysadzić na miejscu.
d. Wykonywanie przejść w polach minowych
Najprostszym sposobem wykonania przejścia w polu minowym jest wysadzenie za
pomocą ładunku materiału wybuchowego. Do wykonania przejścia mo\
na posłu\
yć
się równie\
trałem przeciwminowym, powstaje w ten sposób tzw. przejście koleinowe
które mo\
na poszerzyć za pomocą ładunków wydłu\
onych.
Mo\
na wykonać równie\
przejście ręcznie niszcząc na miejscu wykryte miny za
pomocą 200 g ładunków wybuchowych.
e. Pokonywanie zapór fortyfikacyjnych
Przejścia w rowach przeciwpancernych i skarpach przeciwczołgowych wykonuje się
przewa\
nie za pomocÄ… spycharek. Mo\
na je wykonać równie\
metodÄ… wybuchowÄ….
Wykorzystuje się wówczas ładunki o masie 15  25 kg. Chcąc np. wykonać w skarpie
przejście o szerokości 5 metrów nale\
y u\
yć czterech ładunków o masie 5  8 kg
umieszczonych w niszach na głębokości 80  100 cm w odstępach co 1,5  2 metry.
A
adunki nale\
y odpalić równocześnie za pomocą lontu wybuchowego lub
elektrycznie. Przejścia w zawałach leśnych lub barykadach wykonuje się przewa\
nie
za pomocÄ… spycharek lub wysadzajÄ…c je. Nale\
y przed przystÄ…pieniem do prac
sprawdzić czy nie są one zaminowane.
12.Rozpoznanie in\
ynieryjne pola walki.
Głównym celem rozpoznania in\
ynieryjnego jest zdobywanie wiadomości o obiektach
obronnych przeciwnika, jego sprzęcie in\
ynieryjnym oraz o terenie do prowadzenia
przyszłych działań bojowych. Rozpoznanie in\
ynieryjne stanowi element zabezpieczenia
in\
ynieryjnego pola walki.
Zakres działań rozpoznania in\
ynieryjnego to:
a. stan szlaków komunikacyjnych (drogi, linie kolejowe, szlaki wodne śródlądowe)
b. stan obszarów zalesionych
c. obiekty in\
ynieryjne w terenie np. mosty, przepusty, linie energetyczne, lotniska,
zabudowania, stacje uzdatniania wody i przepompownie itp.
d. Zapory i obiekty fortyfikacyjne (pola minowe, zasieki, zawały, okopy, schrony itp.)
Z przeprowadzonych działań rozpoznawczych sporządza się meldunki które mogą mieć
formę opisu, szkicu taktycznego, szkicu roboczego danego obiektu lub zdjęć
fotograficznych obiektu (terenu). Dane dotyczÄ…ce zakresu prowadzonego rozpoznania
czerpie się równie\
z informacji wywiadu, od ludności, zeznań jeńców,
dokumentów i map. Rozpoznanie in\
ynieryjne prowadzą zarówno patrole rozpoznawcze
jak i grupy rozpoznania in\
ynieryjnego.
Typowa grupa rozpoznania in\
ynieryjnego powinna posiadać w swoim składzie dwa
podstawowe elementy: osłony i techniczny. Element osłony zabezpiecza pracę grupy w
terenie natomiast techniczny dokonuje niezbędnych obserwacji, pomiarów i badań
terenu lub danego obiektu. W składzie elementu technicznego w zale\
ności od
charakteru prowadzonego działania mo\
e znajdować się np. kreślarz, fotograf,
dalmierzysta lub technik specjalista w danej dziedzinie np.: mostowy, drogowy itp.
13.Przeprawy wodne.
W działaniach współczesnego pola walki rozró\
niamy przeprawy desantowe, promowe i
mostowe. Ponadto przy sprzyjających warunkach urządza się przeprawę w bród, wpław,
pod wodÄ… a w zimie po lodzie. Przyjmuje siÄ™ \
e w zale\
ności od stopnia trudności
przeszkody wodne mo\
na podzielić na:
- łatwe do sforsowania: szerokość do 100 m; głębokość do 1,5 m; twarde dno;
przyległy teren łatwo dostępny tak\
e poza drogami
- trudne do sforsowania; szerokość do 300 m; głębokość do 2,5 m; dno muliste;
podmokły lub zabagniony teren w 50% utrudniający dostęp do przeszkody
- bardzo trudne do sforsowania; szerokość ponad 300 m; głębokość ponad 2,5 m;
przyległy teren podmokły lub zabagniony, stromość brzegów powy\
ej 20 stopni
przy wejściu i powy\
ej 15 stopni przy wyjściu z wody dla czołgów oraz środków
desantowo  przeprawowych; dla innych pojazdów odpowiednio 6 stopni i 12
stopni.
Zgodnie z przyjęto przez NATO procedurą oceny terenu przeszkody wodne dzielą się na
trzy kategorie;
- o szerokości do 1,5 m i głębokości do 0,6 m (teren przejezdny  GO )
- o szerokości większej ni\
1,5 m; wysokość brzegów do 1,2 m; prędkość nurtu
do1,5 m/s; głębokość do 1,2 m; mo\
liwość pokonania przeszkody na wybranych
odcinkach ( teren trudno przejezdny  SLOW GO )
- o szerokości większej ni\
1,5 m; wysokość brzegów ponad 1,2 m; prędkość nurtu
większa ni\
1,5 m/s; głębokość ponad 1,2 m; przeszkody do pokonania których
konieczny jest sprzęt przeprawowy (teren nieprzejezdny  NO GO )
Przy ocenie stopnia mo\
liwości sforsowania przeszkody wodnej nale\
y pamiętać \
e
najdogodniejsze odcinki do forsowania mają następujące cechy;
a. brzeg po stronie forsującego zapewnia dogodny wgląd w głąb obrony przeciwnika
b. istnieją dogodne i skryte podejścia do przeszkody wodnej
c. są miejsca do rozwinięcia środków przeprawowych i spuszczenia ich na wodę
d. mo\
liwa jest budowa mostów i łatwe urządzanie przepraw w tym tak\
e przepraw
czołgów pod wodą
e. istnieją dogodne ukrycia terenowe zapewniające maskowanie własnych sił i
środków
Forsowanie przeszkody wodnej stanowi element koncepcji rozegrania walki lub
przeprowadzenia danej operacji taktycznej i w zwiÄ…zku z tym zawsze nale\
y sporządzić
plan forsowania. Podstawą planowania jest oprócz ogólnego zamiaru dowódcy (cele do
osiągnięcia) jest rozpoznanie in\
ynieryjne terenu i przeciwnika. Nale\
y przede
wszystkim uwzględnić mo\
liwość dokonania przez przeciwnika zniszczenia urządzeń
hydrotechnicznych /śluzy, zapory wodne, wały przeciw powodziowe/ przez zalanie wodą
terenu co mo\
e utrudnić lub uniemo\
liwić zamiar forsowania. Zawsze nale\
y te\
liczyć
siÄ™ z mo\
liwością wysadzenia /zniszczenia/ mostów.
Ze względu na charakter działań bojowych mo\
na wyró\
nić następujące sposoby
forsowania przeszkód wodnych;
a. forsowanie z marszu
b. forsowanie zawczasu przygotowane
c. skryte forsowanie
W toku działań bojowych wyodrębniamy następujące etapy forsowania
- szturm na przyczółek
- opanowanie przyczółka
- umocnienie przyczółka
Do najczęściej stosowanych środków przeprawowych zaliczamy:
a. pontony o ró\
nej wielkości i ładowności
b. Å‚odzie rozpoznawcze i przeprawowe
c. samochody pływające (rozpoznawcze i do przewozu piechoty i artylerii)
d. pływające czołgi i transportery opancerzone
e. mosty pontonowe
f. promy
Warunki przeprawy w bród
Rodzaj wojsk lub pojazdów Głębokość brodu w metrach przy prędkości prądu
do 1 m/s do 2 m/s do 3 m/s
Piechota 1 0,8 0,6
Samochody lekkie 0,6 0,5 0,4
Samochody ciÄ™\
arowe (3-4 tonowe) 0,8 0,7 0,6
Warunki przeprawy po lodzie
Minimalna grubość lodu po którym mo\
na się przeprawiać wynosi dla:
- piechoty (minimum 4 cm)
- pojazdów kołowych w zale\
ności od cię\
aru (16  35 cm)
- artylerii w zale\
ności od cię\
aru (20  50 cm)
- czołgów w zale\
ności od cię\
aru (40  65 cm)
Nale\
y pamiętać \
e przeprawy po lodzie urządza się po dokładnym rozpoznaniu rzeki,
grubości lodu oraz zbadaniu połączenia lodu z brzegiem. Przy organizowaniu przeprawy
po lodzie szczególnie sprzętu nale\
y wzmocnić połączenie lodu z brzegiem.