ZABURZENIA ODDYCHANIA
Bezdech jest stanem bardzo niebezpiecznym dla życia
W pozbawionym tlenu mózgu już po 3 -5 minutach
powstają nie odwracalne szkody, a przy dłuższym
zatrzymaniu oddechu dochodzi do zatrzymania
czynności sercowo - krążeniowej i śmierci.
Sztuczne oddychanie
powinno siÄ™
rozpocząć możliwie
jak najszybciej.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Przyczyny powstania bezdechu mogą być różne np.
" zapadnięcie się nasady języka u nieprzytomnego leżą-
cego na wznak
" dostanie się do dróg oddechowych i ich zatkanie wy-
miocin, krwi, pokarmu lub innych ciał obcych
" obrzęk błony śluzowej gardła np. ukąszenie pszczoły
" choroby dróg oddechowych np. astma
" powieszenie, uduszenie, utopienie, zatrucie, porażenie
prÄ…dem elektrycznym
" uraz czaszkowo - mózgowy
" wysokie uszkodzenie rdzenia kręgowego
Objawy to:
" utrata przytomności
" sino blady kolor twarzy
" brak wyczuwalnego oddechu z nosa i ust
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Udrożnienie dróg oddechowych
Osoba przygodna może próbować to zrobić w sposób
bezprzyrzÄ…dowy po przez:
" ułożenie ratowanego na plecach
" sprawdzenie jamy ustnej - należy sprawdzić czy w ja-
mie ustnej lub gardle nie znajdujÄ… siÄ™ wymiociny, krew
lub ciała obce.
Ratujący powinien rozewrzeć szczęki nieprzytomnego i
za pomocą palców najlepiej lewej ręki (u osób prawo-
ręcznych) starać się usunąć przeszkodę, gdyż rękę pra-
wą ze względu na większą operatywność należy użyć do
rozwarcia szczęk. Często sam zwrot głowy na bok powo-
duje pozbycie się treści płynnej na zewnątrz.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Udrożnienie dróg oddechowych
Odgięcie głowy do tyłu - ratujący klęka za głową ratowanego, nieco po jego le-
wej stronie. Podkłada lewą rękę pod jego kark i nieco unosi kark ku górze. Pra-
wą ręką ujmuje czaszkę ratowanego w okolicy szczytowo - potylicznej i wywie-
rając na nią nacisk odgina ją do tyłu. Siła nacisku musi działać nieprzerwanie
ponieważ głowa ma tendencje powrotu do pozycji wyjściowej. Należy działać
zdecydowanie lecz z wyczuciem, aby nie spowodować uszkodzenia kręgu lub
złamania zęba kręgu obrotowego (zbyt silne odgięcie głowy do tyłu może spowo-
dować zmniejszenie drożności oddechowej). Jest to sposób dość skuteczny w
większości przypadków.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Udrożnienie dróg oddechowych
Odgięcie i przyciśniecie żuchwy do szczęki - dodatkowo ratujący przy-
ciska żuchwę do szczęki. Należy pamiętać o odciągnięciu dolnej wargi w
kierunku brody chorego. Sposób skuteczny prawie we wszystkich przy-
padkach i najczęściej stosowany. Początkowy etap działania jest taki
sam jak w poprzednim sposobie jednak póz
niej należy lewą rękę z oko-
licy karku przenieść pod żuchwę układając na niej cztery palce, a kciuk
od przodu tuż poniżej wargi. Podczas gdy ręka wywiera silny nacisk na
żuchwę od spodu, kciuk powinien ściągać wargę ku dołowi za pośrednic-
twem skóry tej okolicy brody.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Udrożnienie dróg oddechowych
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie
Nie jest jednoznacznie naukowo określone jak  dobre musi być
PPŻ ( Podstawowe Podtrzymywanie Życia ), aby mogło urato-
wać życie. Czy poszkodowani, u których uciskanie i sztuczne od-
dychanie prowadzono perfekcyjnie (tzw.  dobre PPÅ») rokujÄ…
lepiej niż ci, u których czynności te prowadzono mniej efektyw-
nie? Wciąż oczekuje się rozstrzygającej odpowiedzi na to pytanie,
ale z licznych badań jasno wynika, że wskaz
niki przeżycia są naj-
niższe wtedy, gdy nie podjęto żadnych prób PPŻ. Wdmuchiwanie
powietrza (wentylacja wydychanym przez ratownika powietrzem,
oddychanie usta-usta) jest od wczesnych lat 60 akceptowanÄ…
techniką w obrębie PPŻ. Sztuczne oddychanie bez zabezpieczenia
drożności dróg oddechowych (np. intubacja) wiąże się ze znacz-
nym ryzykiem wdmuchiwania powietrza do żołądka, zrzucenia
treści żołądkowej i jej aspirację do dróg oddechowych.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie
Wykazano, że objÄ™tość powietrza wynoszÄ…ca 400÷500
cm3 wystarcza dla zapewnienia dostatecznej wentylacji
w PPŻ u dorosłego, ponieważ wytwarzanie CO2 podczas
zatrzymania krążenia pozostaje na bardzo niskim
poziomie.
Sztuczne oddychanie należy prowadzić do:
" czasu pojawienia siÄ™ samoistnego oddechu u ratowane-
go. Można to stwierdzić po ruchach klatki piersiowej i
nadbrzusza oraz po wydychaniu powietrza z ust i nosa.
Dlatego co parę minut należy sprawdzić czy ratowany
sam oddycha.
" czasu przyjazdu karetki i przejęcia przez zespół ratow-
niczy akcji ratunkowej
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie
Metoda USTA - USTA  Odchyl głowę poszkodowanego do
tyłu, jedną ręką opartą o czoło za pomocą kciuka o palca
wskazujÄ…cego szczelnie zaciskaj nos. Wez
głęboki oddech i
przyłóż swoje usta do ust ofiary. Zacznij dmuchać, dopóki
nie zauważysz, że klatka piersiowa poszkodowanego uniosła
się. Odsuń usta, pozwól klatce piersiowej opaść. Sprawdzaj
puls po każdych 10 wdechach. Jeżeli nie ma pulsu zastosuj
masaż serca. Jeżeli poszkodowany zacznie oddychać ułóż go
w pozycji bocznej ustalonej. Po każdym oddechu sprawdzaj,
czy klatka piersiowa opada.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie
Metoda USTA - NOS  PoczÄ…tek jak w poprzedniej metodzie
z tą różnicą, że lewa ręka dociska żuchwę dłonią do szczęki a
kciukiem i palcem wskazującym zbliża obie wargi do siebie
aby tą drogą nie uciekało powietrze wdmuchiwane. Usta ra-
towanego obejmują nos nieprzytomnego. Dalsze czynności
jak w metodzie poprzedniej. Przy tej metodzie istnieje
mniejsze ryzyko wypełnienia żołądka wdmuchiwanym po-
wietrzem niż w poprzedniej.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie
Wykonując sztuczne oddychanie należy pamiętać, że:
" MetodÄ™ usta - usta stosuje siÄ™ w zasadzie gdy metoda usta -
nos nie przynosi rezultatu.
" Aby przeciwdziałać wdmuchiwaniu powietrza do żołądka,
należy powoli wdmuchiwać powietrze ratowanemu; wydech
ratownika powinien trwać ok. 1,5-2 sekundy.
" W razie dostania się powietrza wdmuchiwanego do żołądka
może dojść do wymiotów a w efekcie do zachłyśnięcia.
" W żadnym przypadku nie należy uciskaniem brzucha usi-
łować opróżnić żołądek z powietrza, jakie się do niego przy-
puszczalnie dostało. Grozi to ostrym zachłyśnięciem.
" Jeżeli podczas wdmuchiwania wystąpi silny opór
prawdopodobnie jest to wina nieprawidłowego ułożenia
głowy lub niedrożności dróg oddechowych.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Pierwsza pomoc
Sztuczne oddychanie u dzieci i niemowlÄ…t
Metoda USTA  USTA, NOS  RatujÄ…cy obejmuje ustami
równocześnie nos i usta dziecka. Sztuczne oddychanie należy
przeprowadzać bardzo ostrożnie ze względu na małą
pojemność płuc ratowanego. Można przyjąć że jedno
napełnienie płuc wystarczy na kilka wdmuchnięć dla
dziecka.
Postępowanie w zależności od wieku poszkodowanego
(zgodnie z obecnie obowiÄ…zujÄ…cymi wytycznymi
ILCOR z 2005 roku)
Dziecko
Dorosły
Zaburzenie NiemowlÄ™
1 - do okresu
od okresu
oddychania do 1 roku życia
pokwitania
pokwitania
Sztuczna
30/min 20/min 12/min
wentylacja
Wdech
co 2 sek. co 2 sek. co 2 sek.
usta ÷ nos usta ÷ nos
Metoda
usta ÷ nos-usta
usta ÷ nos-usta usta ÷ usta
Objętość
6-7 ml/1kg 6-7 ml/1kg 6-7 ml/1kg
(jednorazowy
masy ciała masy ciała masy ciała
wdech)
Po każdym wdechu trwającym ok. 1 sekundy powinien nastąpić bierny wydech. Ratownik cały czas powi-
nien kontrolować ruchy oddechowe klatki piersiowej poszkodowanego. Jeżeli po wykonaniu dwóch wde-
chów klatka piersiowa poszkodowanego nie opada, należy ponownie sprawdzić stan dróg oddechowych.
ZABURZENIA ODDYCHANIA
Sztuczne oddychanie
Jeżeli podczas prowadzenia sztucznego oddychania u ratującego
wystąpią takie objawy jak: zawroty głowy lub zaburzenia wzroku
należy na chwilę przerwać akcję ratowniczą i po przeminięciu
objawów wznowić ją od nowa.
UWAGA
Nie wolno stosować wymienionych metod przy zatruciach
środkami chemicznymi. Istnieje niebezpieczeństwo zatrucia się
ratujÄ…cego.
Przy wyżej opisywanych metodach istnieje niewielkie zagrożenie
zakażenia się chorobami zakaz
nymi. Mimo to należy zachować
ostrożność. Np. zakażenie wirusem HIV może nastąpić wtedy gdy
krew lub ślina dostanie się do krwioobiegu ratującego przy zra-
nieniach jamy ustnej. Zakładanie na usta ratowanego np. gazy
ma znaczenie jedynie higieniczne i w żaden sposób nie stanowi
zabezpieczenia przed zakażeniem.