Medytacja Vipassana w prostych słowach - Henepola Gunaratana



06 - Co robić z ciałem?
Wstecz / Dalej
Medytacja praktykowana jest już od kilku tysięcy lat. To dość dużo czasu na eksperymentowanie, a procedura została bardzo starannie udoskonalona. Praktyka buddyjska zawsze uznawała, że ciało i umysł są ze sobą ściśle powiązane, a jedno wpływa na drugie. W związku z tym zaleca się pewne praktyki fizyczne, które ogromnie wspomagają proces doskonalenia się. Należy się do nich stosować. Pamiętaj jednak, że te postawy są jedynie pomocą w praktyce. Nie pomyl ich z praktyką. Medytacja nie oznacza siedzenia w pozycji lotosu. To czynność umysłu. Można ją praktykować, gdzie się chce. Lecz postawy te pomogą ci w opanowaniu tej czynności, przyspieszą rozwój i postępy. Wykorzystaj je.Ogólne zasadyStosowanie tych pozycji ma 3 cele. Po pierwsze, zapewniają one poczucie stabilności ciała. Dzięki temu nie musisz się martwić o rzeczy takie jak utrzymanie równowagi czy napięcie mięśni, a w konsekwencji możesz skoncentrować się na przedmiocie medytacji. Po drugie, sprzyjają one zachowaniu bezruchu ciała, który znajduje swoje odbicie w bezruchu umysłu. To wywołuje stan stabilnej i spokojnej koncentracji. Po trzecie, pozwalają ci siedzieć przez dłuższy okres czasu i nie poddać się trzem głównym wrogom medytującego: bólowi, napięciu fizycznemu oraz snowi. Najważniejsze jest, by siedzieć z prostym kręgosłupem. Kręgosłup powinien być wyprostowany, a kręgi ułożone jak monety jedna na drugiej. Głowa powinna znajdować się w jednej linii z resztą kręgosłupa. Należy pamiętać o rozluźnieniu; żadnej sztywności. Nie jesteś ołowianym żołnierzykiem, nie stoi nad tobą żaden sierżant. Utrzymywaniu prostej postawy nie powinno towarzyszyć napięcie mięśni. Siedź z lekkością i łatwością. Kręgosłup powinien być jak prężne, młode drzewo wyrastające z miękkiej gleby. A reszta ciała po prostu wisi na nim luźno. Będziesz musiał nieco poeksperymentować. Zwykle chodzimy, siedzimy lub rozmawiamy w sztywnych, powściągliwych pozach, a kiedy odpoczywamy - leżymy rozwaleni. Tu nie chodzi ani o jedno, ani o drugie. To są tylko nawyki kulturowe i można się ich oduczyć. Twoim celem jest uzyskanie takiej postawy, w której będziesz mógł przesiedzieć całą medytację w bezruchu. Na początku będziesz prawdopodobnie czuł się nieswojo, siedząc z wyprostowanym kręgosłupem. Ale przyzwyczaisz się do tego. Wymaga to praktyki, a prosta postawa jest niezwykle ważna. W fizjologii jest to pozycja znana jako pozycja pobudzająca, za którą idzie pobudzenie umysłowe. Jeśli się garbisz, wywołujesz tym senność. Równie ważne jest, na czym siedzisz. Będziesz potrzebować krzesła lub poduszki, w zależności od tego, jaką postawę wybierzesz. Poduszka lub miejsce do siedzenia powinny być starannie dobrane pod względem twardości. Zbyt miękkie mogą spowodować, że zaśniesz. Zbyt twarde spowodują ból.UbranieUbranie do medytacji powinno być luźne i miękkie. Jeśli blokuje krążenie lub uciska nerwy, to odczujemy ból oraz/lub drętwienie, które zwykle opisujemy jako "cierpnięcie". Jeśli nosisz pasek, rozepnij go. Nie ubieraj obcisłych lub grubych spodni. Dla kobiet wskazane są długie spódnice. Każdemu można polecić luźne spodnie z cienkiego lub elastycznego materiału. W Azji tradycyjnie nosi się miękkie, lejące się ubiory. Jest wiele stylów, takich jak np. sarongi lub kimona. Zdejmij buty, a jeśli nosisz obcisłe lub grube rajstopy, także je zdejmij.Tradycyjne postawyJeśli siedzisz na podłodze, w tradycyjnym stylu azjatyckim, będziesz potrzebował poduszki, aby siedzieć z prostym kręgosłupem. Wybierz taką, która będzie niezbyt miękka i po ściśnięciu gruba na przynajmniej 8 cm. Usiądź na brzegu poduszki, skrzyżowane nogi leżą na podłodze. Jeśli na podłodze jest dywan, to może wystarczyć do tego, by uchronić twoje łydki i kostki od ucisku. Jeśli to nie wystarczy, będziesz prawdopodobnie musiał coś podłożyć pod nogi. Wystarczy złożony koc. Nie siedź całym ciężarem ciała na poduszce, ponieważ taka pozycja powoduje, że brzeg poduszki wbija się w uda, co z kolei prowadzi do ucisku na nerwy i ich skurczu. W efekcie rozbolą cię nogi.Nogi można skrzyżować na kilka sposobów. Podajemy cztery pozycje począwszy od najbardziej zalecanej.Pełny lotos. Obydwa kolana dotykają podłogi, nogi krzyżują się w okolicy łydek. Lewa stopa spoczywa na prawym udzie, prawa stopa spoczywa na lewym udzie. Podeszwy obu stóp zwrócone są ku górze. Półlotos. Obydwa kolana dotykają podłogi. Jedna noga wraz ze stopą leży płasko wzdłuż łydki drugiej nogi. Styl birmański. Nogi są skrzyżowane w taki sposób, że obydwie spoczywają płasko na podłodze od kolana do stopy, równolegle do siebie, jedna przed drugą (a nie jedna na drugiej). Styl Indian Amerykańskich. Prawa stopa jest pod lewym kolanem, a lewa stopa jest pod prawym kolanem. W każdej z tych pozycji ręce spoczywają jedna w drugiej, ułożone na udach i z dłońmi zwróconymi ku górze. Spoczywają tuż poniżej pępka z nadgarstkami opartymi o uda. Taka pozycja rąk zapewnia solidne oparcie dla górnej części ciała. Nie napinaj mięśni szyi. Rozluźnij mięśnie ramion. Przepona powinna być rozluźniona tak, by mogła rozciągnąć się maksymalnie. Nie pozwól, by pojawiło się napięcie w brzuchu. Podbródek powinien być skierowany do góry. Oczy można mieć zamknięte lub otwarte. Jeśli będą otwarte, skieruj wzrok w okolice czubka nosa lub przed siebie. Nie wpatruj się w nic. Kierujesz wzrok tam, gdzie nie ma nic szczególnego do zobaczenia, więc możesz zapomnieć o tym, co widzisz. Nie spinaj się. Nie siedź sztywno. Rozluźnij się; pozwól, by ciało było w naturalnej rozluźnionej pozie. Aby zawisło na wyprostowanym kręgosłupie jak szmaciana lalka.Pozycje lotosu i półlotosu są tradycyjnymi pozycjami medytacyjnymi w Azji. Pozycja pełnego lotosu uważana jest za najlepszą. A w każdym razie jest najbardziej stabilną. Kiedy już się w niej usadowisz, możesz siedzieć całkowicie nieruchomo przez dłuższy okres czasu. Nie każdy jednak potrafi zrobić lotos, ponieważ aby w nim siedzieć, musimy mieć bardzo rozciągnięte ścięgna w nogach. Ponadto, głównym kryterium wyboru pozycji dla siebie nie jest to, co mówią inni. Jest nim twoja wygoda. Wybierz taką pozycję, w której jak najdłużej będziesz mógł siedzieć nieruchomo. Eksperymentuj z różnymi pozycjami. W miarę praktyki ścięgna rozluźnią się i rozciągną. Wówczas możesz dążyć do opanowania pozycji pełnego lotosu.Używanie krzesłaByć może nie będziesz w stanie siedzieć na podłodze ze względu na ból lub z jakichś innych przyczyn. To nie problem. Zawsze możesz zamiast tego usiąść na krześle. Wybierz takie, które ma płaskie siedzenie, proste oparcie i nie ma bocznych poręczy. Najlepiej jest usiąść tak, by nie opierać się plecami o oparcie. Brzeg krzesła nie powinien wbijać ci się w uda. Ułóż nogi obok siebie, stopy płasko na podłodze. Ręce połóż tak, jak w tradycyjnych pozycjach, jedna w drugiej, na udach. Nie napinaj mięśni szyi lub ramion i rozluźnij mięśnie rąk. Oczy mogą być otwarte lub zamknięte. Wybierając którąkolwiek z powyższych pozycji pamiętaj, co jest twoim celem. Jest nim osiągnięcie całkowitego bezruchu fizycznego, ale tak byś nie zasnął. Przypomnij sobie porównanie z mętną wodą. Chodzi o to, aby ciało było całkowicie stabilne i nieruchome, co z kolei wywoła podobne uspokojenie umysłu. Jednak ciało musi również być na tyle pobudzone, by wywołać stan czujności fizycznej, której towarzyszyć będzie jasność umysłu, o którą nam chodzi. Tak więc eksperymentuj. Twoje ciało to narzędzie służące stworzeniu pożądanego stanu umysłu. Używaj go z rozsądkiem.
Wstecz / Dalej