NOWY JORK
NOWY JORK
PRZYGOTOWANY
PRZYGOTOWANY
Michael R. Bloomberg, Burmistrz
John T. Odermatt, Komisarz
B I U R O D O S P R A W S Y T U A C J I W Y J Ń T K O W Y C H M I A S T A N O W Y J O R K - N Y C . G O V
Domowy
PORADNIK
jak by przygotowanym
ŁRÓDO INFORMACJI NA TEMAT
CO ROBI W RAZIE SYTUACJI WYJŃTKOWYCH
Co trzeba wiedzie
Co trzeba mie
W co zaopatrzy dom
Broszur pt.: READY NEW YORK w jzyku polskim
opracowa"a dla Pałstwa firma POLISH PAGES, INC.
we wspó"pracy z New York City Office of Emergency
Management. Broszura ta jest dostpna równieŻ
w najnowszej ksiąŻce - POLISH PAGES 2004.
POLISH
PAGES
SPIS
PRZYGOTUJ SIó
TRECI...
NA POTENCJALNE
Porady dotyczące sposobu przygotowania
si do sytuacji wyjątkowych 3
Ogólne zasady postpowania
w sytuacjach wyjątkowych 4
EWAKUACJA 4
ZAGROENIA
SCHRONIENIE W MIEJSCU,
W KTÓRYM ZASTAA CIó KATASTROFA 4
SCHRONISKA PUBLICZNE 4
ZAKÓCENIA W DOSTAWACH
Drogi mieszkałcu Nowego Jorku,
USUG KOMUNALNYCH 5
Lista zagroŻeł 6
Nasze miasto podj"o wysi"ek, aby przygotowa si na
KLóSKI YWIOOWE: 6
ewentualnoĘ zaistnienia sytuacji wyjątkowych. W"adze
Trudne warunki atmosferyczne:
burze z wy"adowaniami elektrycznymi, Nowego Jorku uk"adają scenariusze zagroŻeł i nieustan-
nag"e powodzie i tornada 6
nie pracują nad sposobami ich rozwiązywania. Szko"y,
ZagroŻenia okresu zimowego 7
organizacje niedochodowe i biznesy takŻe przygotowują
Sztormy nadbrzeŻne 7
si do w"aĘciwej reakcji na trudne i wyjątkowe sytuacje.
Ekstremalne upa"y 8
Mimo, Że w"adze miasta są w stanie zareagowa na nie-
POARY 9
spodziewaną katastrof, to bardzo waŻne jest takŻe
TRZóSIENIA ZIEMI 9
indywidualne przygotowanie do sytuacji wyjątkowych
TLENEK WóGLA 9
kaŻdego mieszkałca miasta, jego najbliŻszej rodziny
EPIDEMIE I ZAGROENIA BIOLOGICZNE 9
i wspó"lokatorów. Czytając ten przewodnik, zorientu-
NAPROMIENIOWANIE RADIOAKTYWNE 10
jesz si, jak moŻesz to uczyni w "atwy sposób.
ZAWALENIA BUDYNKÓW LUB EKSPLOZJE 10
NIEBEZPIECZNE MATERIAY
Podrcznik Nowy Jork przygotowany opisuje róŻne
LUB WYCIEKI CHEMICZNE 10
zagroŻenia, jakich moŻemy doĘwiadczy, jako mieszkał-
UWAGI NA TEMAT TERRORYZMU 11
cy Nowego Jorku i podaje waŻne informacje o tym, jak
Informacje dla ciebie
i twoich najbliŻszych 12 naleŻy zareagowa na katastrof i jak przygotowa si
LUDZIE W PODESZYM WIEKU
do niej. Zastosowanie si do tych porad pomoŻe tobie
I OSOBY NIEPENOSPRAWNE 12
i twojej rodzinie opanowa sytuacj w czasie katastrofy.
ZDROWIE PSYCHICZNE 12
Prosimy, przeczytaj uwaŻnie ten przewodnik i miej go
RODZICE I RODZINY 13
pod rką. Podziel si zawartymi w nim informacjami z ro-
WSKAZÓWKI DLA WACICIELI
dziną, przyjació"mi i sąsiadami. Bądę przygotowany!
ZWIERZŃT DOMOWYCH 13
PRZYGOTOWANIE NA WYPADEK W METRZE 14
Z wyrazami szacunku,
JAK MOESZ POMÓC MIASTU 14
Michael R. Bloomberg, Burmistrz
DODATKOWE ŁRÓDA INFORMACJI 14
Karta informacyjna na wypadek
sytuacji wyjątkowej 15
Kontakt z w"adzami miejskimi
w sytuacji wyjątkowej 16
2
PORADY DOTYCZŃCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA SIó DO SYTUACJI WYJŃTKOWYCH DLA CIEBIE I TWOJEJ RODZINY
rzygotowanie si do sytuacji wyjątkowej jest sprawą prostą i polega na planowaniu z wyprzedzeniem. Jest ono "atwe
i tanie. Zapoznaj si z podanymi poniŻej informacjami, a szybko zorientujesz si, czy ty i twoi domownicy przygotowani
jesteĘcie do sytuacji wyjątkowej. Sprawdę i uzupe"nij wymienioną poniŻej list porad w okresie zmiany czasu z letniego
na zimowy i odwrotnie. Upewnij si, Że jest ona kompletna i wszystko masz przygotowane do zabrania ze sobą
P
w przypadku koniecznoĘci nag"ego opuszczenia domu.
Domowy plan zachowania na wypadek katastrofy ZawartoĘ torby ewakuacyjnej
Co trzeba wiedzie Co trzeba mie
Weę pod uwag przygotowanie wraz z domownikami planu na wypadek KaŻdy domownik powinien przygotowa torb ewakuacyjną z takimi
katastrofy, rozdzielcie obowiązki pomidzy siebie, ustalcie, co kaŻdy artyku"ami i przedmiotami, które mogą by potrzebne w przypadku
ma zrobi, jak si odnaleę i jak si ze sobą komunikowa w sytuacjach ewakuacji. Torba ewakuacyjna kaŻdego cz"onka rodziny powinna by
wyjątkowych. W tym celu przygotowaliĘmy dwie karty wielkoĘci wytrzyma"a i "atwa do przenoszenia. MoŻe to by plecak lub walizka na
portfela dostpne w rozdziale KARTA INFORMACYJNA NA WYPADEK kó"kach. Powinna by "atwo dostpna w sytuacji zmuszającej do szyb-
SYTUACJI WYJŃTKOWEJ, na stronie 15. Zrób ich fotokopie, jeĘli jest to kiego opuszczenia domu. Upewnij si, Że zawiera ona rzeczy przydatne
niezbdne. Zobacz równieŻ EWAKUACJA, na stronie 4. podczas wszystkich pór roku. Zobacz równieŻ EWAKUACJA, na stronie 4.
kopie waŻnych dokumentów umieszczone w wodoszczelnym
Ustal, w jakim miejscu spotkają si domownicy po ewentualnej
pojemniku (karty ubezpieczeniowe, paszporty, akty urodzenia, akty
katastrofie. Wybierzcie dwa miejsca spotkania - jedno tuŻ przy
prawne, akty w"asnoĘci, dokumenty toŻsamoĘci z fotografiami itp.)
domu, drugie w miejscu publicznym i bardziej odleg"ym, jak bib-
lioteka, klub osiedlowy czy koĘció".
zapasowy komplet kluczy do mieszkania i samochodu
Upewnij si, Że wszyscy znają adres i telefon drugiego miejsca
karty kredytowe i ATM oraz gotówka, szczególnie o niskim nominale;
spotkania.
zalecamy dysponowa zawsze sumą co najmniej 50-100 dol.
Poznaj i sprawdę wszystkie drogi prowadzące z twojego domu
woda butelkowana i ŻywnoĘ o d"ugim terminie waŻnoĘci, taka jak
i osiedla.
batony wysokokaloryczne czy batony granola
Wyznacz jednego krewnego lub znajomego mieszkającego w innym latarka, radio AM/FM na baterie i zapas baterii. MoŻesz równieŻ
stanie, do którego moŻecie dzwoni jeĘli zostaniecie rozdzieleni zaopatrzy si w sklepie w specjanie uruchamiane radio na korbk,
w czasie katastrofy. W przypadku przeciąŻenia linii telefonicznych które nie wymaga baterii.
w Nowym Jorku, ten pozastanowy kontakt moŻe by waŻnym
lekarstwa w iloĘci potrzebnej na jeden tydzieł, a takŻe inne
sposobem komunikacji midzy wami. Kiedy linie lokalne są zajte,
niezbdne rzeczy osobiste; pamitaj o koniecznoĘci wymiany leków,
moŻe by "atwiej dodzwoni si poza miasto.
zanim stracą one waŻnoĘ; przygotuj list leków dla kaŻdej osoby
z podanym dawkowaniem lub kopie recept
Uwzgldnij potrzeby ludzi w podesz"ym wieku, osób
niepe"nosprawnych i osób nieznających jzyka angielskiego.
zestaw pierwszej pomocy
Sprawdę praktycznie dzia"anie waszego planu wraz ze wszystkimi
mocne, wygodne buty, lekkie ubranie przeciwdeszczowe, koc ter-
domownikami.
miczny
Upewnij si, Że wszyscy domownicy są zaopatrzeni w kopie wasze-
informacja o miejscu spotkania oraz ma"a mapa regionu
go domowego planu przygotowanego na wypadek katastrofy i mają
je schowane w swoich portfelach lub plecakach szkolnych.
przybory pielgnacyjne dla dzieci i inne niezbdne rzeczy dla
doros"ych.
Przedmioty niezbdne w przypadku sytuacji wyjątkowej
W co zaopatrzy dom
Przygotuj zapas niezbdnych rzeczy wystarczający na przeŻycie co najmniej trzech dni. JeŻeli jest to moŻliwe, to przechowuj je w "atwo dostpnym,
oddzielnym pojemniku lub w szafie. Powiadom rodzin, Że te zapasy są przeznaczone wy"ącznie na czas katastrofy. Zobacz równieŻ SCHRONIENIE
W MIEJSCU, W KTÓRYM ZASTAA CIó KATASTROFA, na stronie 4.
jeden galon wody pitnej dziennie na jedną osob Ęrodki higieny osobistej: myd"o, Ęrodki higieny dla kobiet, szczo-
teczka, pasta do mycia zbów, itp.
niepsujące si, gotowe do spoŻycia jedzenie w puszkach i rczny
otwieracz do konserw solidne buty, grube rkawice, ciep"a odzieŻ, koc termiczny i lekkie
okrycie przeciwdeszczowe
zestaw pierwszej pomocy, leki i recepty
dodatkowa gaĘnica przeciwpoŻarowa, wykrywacze dymu i tlenku
latarka, radio na baterie AM/FM i zapasowe baterie
wgla
gwizdek
przedmioty s"uŻące do sprawowania opieki nad dziemi i wszelkie
jedna kwarta bezzapachowego p"ynu z chlorem (bleach) lub tabletki
niezbdne przedmioty
jodyny (tylko do dezynfekcji wody, jeŻeli jest to zalecone przez
inne przybory i narzdzia
urzdników s"uŻby zdrowia) i wkraplacz do oczu do dozowania
iloĘci p"ynu z chlorem (bleach), uŻywanego do dezynfekcji wody
3
Ewakuacja Schronienie w miejscu, w którym zasta"a ci katastrofa Schroniska publiczne
OGÓLNE ZASADY POSTóPOWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH
Akcja ratunkowa bdzie "atwiejsza, jeĘli wczeĘniej przygotujesz odpowiedni plan dzia"ania.
SCHRONIENIE W MIEJSCU,
EWAKUACJA
W KTÓRYM ZASTAA CIó KATASTROFA
niektórych przypadkach eŻeli ewakuacja do zorganizowanego przez w"adze miejsca schronie-
moŻe zaistnie koniecznoĘ nia nie jest wskazana, lub jest niemoŻliwa, to najprawdopodobniej
Wewakuacji twojego domu Jzostaniesz poproszony o pozostanie tam, gdzie jesteĘ. Schronienie
lub osiedla. O tym, kiedy si ewa- si w miejscu, w którym zasta"a ci katastrofa, moŻe by dobrym sposo-
kuowa, zostaniesz powiadomiony bem ochrony szczególnie w sytuacjach związanych z zatruciem powietrza.
przez w"adze miasta, Ęrodki maso- Pamitaj, Że powinieneĘ skorzysta z tej ewentualnoĘci tylko i wy"ącznie
wego przekazu oraz otrzymasz bez- w przypadku wyraęnego polecenia wydanego przez przedstawicieli akcji
poĘrednie ostrzeŻenia. Ewakuacja ratunkowej.
jest stosowana jako ostatecznoĘ
JEELI ZOSTAE POPROSZONY O SCHRONIENIE SIó W MIEJSCU, W KTÓRYM
w sytuacji powaŻnego zagroŻenia
ZASTAA CIó KATASTROFA:
bezpieczełstwa ludnoĘci.
Wejdę do domu lub najbliŻszego odpowiedniego budynku (szko"a, biblioteka,
Ęwiątynia, itp.).
Schroł si w pokoju, który ma niewiele okien i drzwi; najlepiej, gdy w tym pokoju
EWAKUUJ SIó NATYCHMIAST, JEELI:
bdzie przypada"o co najmniej 10 stóp kwadratowych na jedną osob.
Otrzyma"eĘ takie polecenie od
Uszczelnij wszystkie okna i drzwi.
przedstawiciela akcji ratunkowej.
Wy"ącz wszystkie systemy wentylacyjne.
JesteĘ bezpoĘrednio zagroŻony.
Nie uŻywaj telefonu - zachowaj wolną lini na telefony nag"ej potrzeby.
Wyczuwasz gaz lub dym.
W"ącz radio lub telewizor i zapoznawaj si na bieŻąco z podawanymi komunikatami
informacyjnymi.
Widzisz ogieł.
Korzystaj z torby ewakuacyjnej i zgromadzonych na czas zagroŻenia zapasów.
Zobacz równieŻ PORADY DOTYCZŃCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA SIó DO SYTUACJI
BŃDŁ GOTOWY DO EWAKUACJI:
WYJŃTKOWYCH, na stronie 3.
Zabezpiecz swój dom: opuszczając go
zamknij okna i drzwi na klucz, od"ącz
od ęróde" zasilania sprzt elektryczny. SCHRONISKA PUBLICZNE
Osoby upowaŻnione poinformują ci,
czy jest konieczne od"ączenie energii
iektóre sytuacje wyjątkowe mogą wymaga opuszczenia domu
i wy"ączenie dop"ywu wody.
i przeniesienia si do specjalnie przygotowanego schroniska
Za"óŻ solidne buty i wygodne ubranie
Npublicznego. Miasto posiada list schronisk róŻnych typów, przy-
ochronne, takie jak d"ugie spodnie
gotowanych na róŻnego rodzaju katastrofy. O koniecznoĘci skorzystania
i koszul z d"ugimi rkawami.
z jednego z nich poinformują ci w"adze lokalne.
Weę ze sobą torb ewakuacyjną.
Poznaj plan ewakuacji twojego miejsca
WSKAZÓWKI DOTYCZŃCE SCHRONIEĄ PRZED KATASTROFŃ:
pracy.
JeŻeli jest to moŻliwe, spróbuj znaleę schronienie u przyjació" lub rodziny poza tere-
Poznaj plan ewakuacji szko"y twojego
nem zagroŻonym.
dziecka.
Miejskie schroniska mogą zosta zorganizowane w szko"ach, budynkach miejskich
Pamitaj, Że trasy ewakuacyjne mogą
oraz w Ęwiątyniach. Zapewniają one podstawowe wyŻywienie, leki i wod. JeŻeli
ulec zmianie w zaleŻnoĘci od potrzeb
jest to moŻliwe przynieĘ ze sobą odzieŻ, poĘciel, Ęrodki higieny osobistej, specjalną
akcji ratunkowej i dlatego s"uchaj lokal-
ŻywnoĘ, leki na recept lub inne potrzebne medykamenty.
nych wiadomoĘci i szukaj informacji
Napoje alkoholowe, broł i nielegalne substancje są niedozwolone w schroniskach
w internecie pod adresem NYC.gov lub
publicznych.
telefonuj pod numer 311 po najbardziej
Nie moŻna przyprowadza do schronisk zwierząt domowych. Tylko zwierzta
aktualne informacje.
naleŻące do s"uŻb ratunkowych mogą przebywa na terenie schroniska. JeŻeli jesteĘ
Zobacz równieŻ PORADY DOTYCZŃCE SPOSOBU w"aĘcicielem zwirząt domowych to dodatkowe informacje znajdziesz w rozdziale pt.:
PRZYGOTOWANIA SIó DO SYTUACJI WSKAZÓWKI DLA WACICIELI ZWIERZŃT DOMOWYCH, na stronie 13.
WYJŃTKOWYCH, na stronie 3.
Weę do schroniska swoją torb ewakuacyjną.
4
Schroniska publiczne Zak"ócenia w dostawach us"ug komunalnych
SCHRONISKA PUBLICZNE (CIŃG DALSZY)
WSKAZÓWKI DOTYCZŃCE SCHRONIEĄ PRZED KATASTROFŃ:
Wspó"pracuj z kierownictwem schroniska i innymi osobami w celu roz"adowania stresującej sytuacji.
Pamitaj, Że lokalizacja schronisk miejskich moŻe zmienia si w zaleŻnoĘci od rodzaju sytuacji wyjątkowej, dlatego s"uchaj wiadomoĘci
lokalnych i sprawdzaj strony internetowe NYC.gov lub dzwoł pod numer 311 po najbardziej aktualne informacje.
ZAKÓCENIA
PROBLEMY ZWIŃZANE Z SYSTEMAMI DOPROWADZAJŃCYMI WODó
I ODPROWADZAJŃCYMI CIEKI:
W DOSTAWACH
Domowy zapas wody butelkowanej moŻe by przydatny w kaŻdej sytuacji.
USUG
JeŻeli zauwaŻysz wod wydostającą si na powierzchni ziemi lub drogi, albo podejrze-
KOMUNALNYCH
wasz awari wodociągu, zadzwoł pod numer 311 do Departamentu Ochrony rodowiska
(Department of Environment Protection - DEP). Przygotuj si do przekazania przez telefon
nastpującej informacji: opis sytuacji, wyjaĘnienie, czego dotyczy zalanie (ulica, piwnica,
ak"ócenia w dostawach
podziemie, metro itd.), dok"adna lokalizacja awarii, swoje nazwisko, adres i numer telefonu.
us"ug komunalnych są
JeŻeli nie masz wody lub jej ciĘnienie jest zbyt niskie, to powiadom DEP pod numerem 311.
Z
krótko trwającymi nie-
JeŻeli s"uŻby miejskie ustalą, Że jakoĘ wody pitnej nie odpowiada normom, to otrzymasz
dogodnoĘciami wspó"czesnych
takŻe informacj, jak postpowa w tego typu sytuacji. W pewnych przypadkach moŻesz by
czasów.
poproszony o nieuŻywanie tej wody do przygotowywania posi"ków i picia jej bez uprzedniego
przegotowania, dezynfekcji za pomocą p"ynu z chlorem (bleach), jodyny lub innego Ęrodka
bakteriobójczego. W przypadkach szczególnie silnego skaŻenia wody moŻesz by proszony
o nieuŻywanie jej do gotowania, picia, mycia rąk i kąpieli.
JEELI STRACIE POŃCZENIE
TELEFONICZNE:
W przypadku suszy s"uŻby miejskie mogą zaleci oszczdnoĘ wody. W takich sytuacjach
prosimy o ograniczenie zuŻycia wody do minimum. W przypadku klski suszy mogą by
UŻyj w"asnego telefonu
wprowadzone obowiązkowe restrykcje. OszczdnoĘ wody moŻe pomóc w zwolnieniu
komórkowego lub jeĘli jest to
procesu ubywania jej zapasów i potencjalnie odsuną w czasie lub wyeliminowa groęb
moŻliwe poŻycz telefon od przy-
powaŻnych jej niedoborów.
jaciela lub sąsiada i powiadom
firm telefoniczną o utracie
"ącznoĘci.
W RAZIE BRAKU ZASILANIA ELEKTRYCZNEGO:
JeŻeli uŻywasz telefonu bezprze-
Natychmiast powiadom kompani energetyczną, która zaopatruje ci w prąd, o braku elektry-
wodowego, pamitaj, Że moŻesz
cznoĘci i moŻliwej awarii.
utraci po"ączenie w nastpstwie
ConEdison 24-godz. gorąca linia: 1-800-75-CONED (752-6633)
utraty elektrycznoĘci. Dobrze
jest wic mie w domu telefon
KeySpan 24-godz. gorąca linia: 1-718-643-4050
dzia"ający bez bezpoĘredniego
Od"ącz z sieci lub wy"ącz wszystkie urządzenia, które zaczną automatycznie pracowa po
zasilania z sieci.
przywróceniu dostaw prądu. JeŻeli kilka urządzeł w"ączy si jednoczeĘnie moŻe to dopro-
Alarmy przeciwpoŻarowe bdą wadzi do przeciąŻenia sieci elektrycznej.
nadal pracowa"y.
Aby zapobiec zepsuciu jedzenia, trzymaj drzwi lodówki i zamraŻarki zamknite jak najd"uŻej.
Za kaŻdym razem, kiedy otwierasz drzwi, ciep"o dostaje si do wntrza i przyspiesza proces
odmraŻania.
JeŻeli jest to moŻliwe, pozostał w domu. JeĘli musisz wyjĘ na zewnątrz, nie podchodę do
opuszczonych i zwisających przewodów elektrycznych. Traktuj wszystkie zerwane lub nisko
JEELI CZUJESZ GAZ:
wiszące przewody jako potencjalnie groęne.
Nie pal papierosów, nie zapa-
W"ącz radio na bateri i s"uchaj komunikatów dotyczących naprawy uszkodzonej sieci elek-
laj zapalniczek, Ęwieczek lub
trycznej.
zapa"ek. JeŻeli zapach jest
bardzo silny, nie uŻywaj tele- JeŻeli zimą dojdzie do przerwy w dostawach energii elektrycznej i moŻliwych przerw
fonów, prze"ączników ani innych
w ogrzewaniu, uszczelnij swój dom jak najdok"adniej.
urządzeł elektrycznych - kaŻda
Nie pal wewnątrz domu wglem i nie uŻywaj kuchenki gazowej do ogrzewania pomieszczeł,
iskra moŻe spowodowa poŻar.
poniewaŻ moŻe to doprowadzi do poŻaru lub niebezpiecznej dla zdrowia koncentracji dymu.
Otwórz okna.
Nie uŻywaj prądnic w pomieszczeniach zamknitych. Mogą one pracowa tylko w pomiesz-
czeniach otwartych i dobrze przewietrzanych, poniewaŻ wytwarzają ĘmiercionoĘny tlenek
OpuĘ natychmiast mieszkanie
wgla.
i zatelefonuj pod numer 911.
5
Klski Żywio"owe Trudne warunki atmosferyczne: gwa"towne burze z wy"adowaniami elektrycznymi, nag"e powodzie i tornada
LISTA ZAGROEĄ
PoniŻsze informacje dotyczą specyficznych sytuacji wyjątkowych, które mogą wystąpi w mieĘcie Nowy Jork.
KLóSKI YWIOOWE
ogoda jest dok"adnie monitorowana przez róŻne Terminologia uŻywana przez National Weather
instytucje rządowe. Trudne warunki atmosfery- Service w komunikatach o pogodzie:
Pczne powinny by traktowane powaŻnie - mogą
Severe Thunderstorm Watch: Winter Weather Advisory:
stanowi zagroŻenie dla ciebie i twojej w"asnoĘci.
Istnieje potencjalne zagroŻenie Spodziewane są niewielkie
burzowe z wiatrami o sile opady Ęniegu, go"oledę
wikszej niŻ 58 mil/godz. i marznąca mŻawka.
Trudne warunki atmosferyczne:
z moŻliwoĘcią gradu o Ęrednicy
Snow Advisory:
wikszej niŻ 3/4 cala.
gwa"towne burze z wy"adowaniami
W ciągu najbliŻszych 12 godz.
Severe Thunderstorm Warning: spodziewane są opady Ęniegu
elektrycznymi, nag"e powodzie
OstrzeŻenie o wystąpieniu od 1 do 4 cali.
gwa"townej burzy.
i tornada
Blizzard Warning:
Tornado Watch: Silne wiatry, gsty,
PODCZAS BURZY:
MoŻliwoĘ tornada w ciągu przemieszczający si Ęnieg,
Unikaj kontaktu z przedmiotami metalowymi, urządzeniami
najbliŻszych kilku godzin. niebezpieczny przenikający
elektrycznymi, telefonami, wannami, kranami i zlewami,
ch"ód spodziewane są w ciągu
Tornado Warning:
poniewaŻ wy"adowania elektryczne mogą przenosi si
najbliŻszych godzin.
Tornado zosta"o zg"oszone -
po drutach i rurach. Zachowaj szczególną ostroŻnoĘ przy
korzystaniu z odbiorników telewizyjnych. radar z National Weather Service Winter Storm Watch:
wykry" je lub wykry" jego oznaki. Znaczne opady Ęniegu i/lub
W przypadku gwa"townej burzy z piorunami natychmiast
oblodzenie mogą wystąpi
poszukaj schronienia w stabilnym, os"onionym miejscu,
Flash Flood Watch:
w ciągu najbliŻszych 36 godzin.
ale unikaj chowania si pod drzewami.
MoŻliwa jest miejscowa powódę
w związku z ciŻkimi opadami Winter Storm Warning:
PODCZAS NAGEJ POWODZI:
deszczu. Burza ĘnieŻna z szeĘcioma lub
Znajdę wysoko po"oŻony grunt. Nigdy nie próbuj przejeŻdŻa
wicej calami Ęniegu/go"oledzi
Flash Flood Warning:
samochodem przez zalany teren.
i marznącego deszczu spodzie-
Wystąpi miejscowa powódę
wana jest w ciągu 24 godzin.
PODCZAS TORNADA: w związku z ciŻkimi opadami
Schroł si w piwnicy lub w najniŻej po"oŻonym pomieszczeniu
deszczu. Dodatkowe informacje
swojego domu. JeŻeli nie moŻesz znaleę schronienia, ukryj si
moŻna znaleę na stronie
Freezing Rain Advisory:
w rowie lub innym zag"bieniu terenu.
internetowej National Weather
W nastpstwie marznącego
Service - www.weather.gov
JeŻeli zarządzono ewakuacj, dostosuj si do wydanych poleceł.
deszczu spodziewane jest
niewielkie oblodzenie.
WSKAZÓWKI POMOCNE W PRZYPADKU
GWATOWNYCH BURZ:
Zamknij okiennice lub zabezpiecz okna deskami.
Zabezpiecz rzeczy na zewnątrz, takie jak umeblowanie
PODCZAS TRUDNYCH WARUNKÓW POGODOWYCH:
ogrodowe lub pojemniki na Ęmieci, które uniesione
przez wiatr mogą spowodowa zniszczenia lub kogoĘ Ubierz si odpowiednio.
zrani.
ledę na bieŻąco informacje o pogodzie nadawane przez
Nie zbliŻaj si do zwisających linii wysokiego napicia. radio i telewizj. National Weather Service podaje prog-
nozy, ostrzeŻenia i inne informacje przez 24 godziny na
W warunkach ekstremalnych weę pod uwag
dob. Specjalne radia informujące o pogodzie moŻna
wy"ączenie prądu i urządzeł gazowych, aby zapobiec
kupi w lokalnych sklepach detalicznych.
ich zniszczeniu.
6
ZagroŻenia okresu zimowego Sztormy nadbrzeŻne
KLóSKI YWIOOWE (CIŃG DALSZY)
Sztormy nadbrzeŻne
Sztormy i związane z nimi wysokie fale mogą spowodowa
ZagroŻenia okresu zimowego
powaŻne zniszczenia i niebezpieczne warunki w miejscach nisko
po"oŻonych, których zalanie jest bardziej prawdopodobne. Pami-
Niebezpieczne rodzaje pogody w zimie to burze Ęniegowe
taj, Że jeŻeli mieszkasz w odleg"oĘci dziesiciu ulic (bloków) od
i ĘnieŻyce. Mogą one by kombinacją duŻych opadów Ęniegu,
nadbrzeŻa, to istnieje duŻe prawdopodobiełstwo koniecznoĘci
akumulacji lodu i niebezpiecznie mroęnych wiatrów.
ewakuacji przed nadejĘciem powaŻnego sztormu nadbrzeŻnego
lub huraganu.
UBIERAJ SIó CIEPO I NIE DOPU DO PRZEMOCZENIA:
Zwracaj uwag na lokalne prognozy pogody i komunikaty nadawane
NoĘ czapki, szaliki, wielowarstwową odzieŻ i nieprzemakalne
przez National Weather Service w radiu i telewizji.
okrycia. Zak"adaj rkawiczki z jednym palcem, poniewaŻ te są
JeĘli chcesz si dowiedzie, czy mieszkasz w strefie przewidzianej
cieplejsze niŻ piciopalczaste.
do ewakuacji na wypadek huraganu, s"uchaj wiadomoĘci lokalnych,
odwiedę stron internetową NYC.gov lub zadzwoł pod numer 311 po
ZAKRYWAJ USTA:
najbardziej aktualne informacje.
Podczas przebywania na zewnątrz chroł swoje p"uca przed
wyjątkowo zimnym powietrzem, zas"aniając usta.
WyróŻnia si trzy rodzaje sztormów
UNIKAJ STANU PRZEMóCZENIA ORGANIZMU:
nadbrzeŻnych zagraŻających
Nie Ępiesz si podczas odĘnieŻania lub popychania samochodu.
Nowemu Jorkowi:
Porozciągaj si zanim wyjdziesz na zewnątrz i wypij duŻo
bezalkoholowego i bezkofeinowego p"ynu.
Nor easters
Nor easters to tropikalne cyklony, które mogą spowodowa bardzo
BEZPIECZEĄSTWO W SAMOCHODZIE:
obfite opady deszczu/Ęniegu, silne wiatry i nadbrzeŻne powodzie.
Przed uruchomieniem samochodu, upewnij si, Że jego rura
Nor easters mogą wystąpi w róŻnych porach roku, jednak
wydechowa oczyszczona jest ze Ęniegu. Zatkana rura wydechowa
najczĘciej wystpują podczas jesieni i zimy (od wrzeĘnia
grozi zatruciem tlenkiem wgla. Zobacz równieŻ rozdzia" TLENEK
do kwietnia).
WóGLA, na stronie 9.
Ewakuacja jest ma"o prawdopodobna, ale podczas ciŻkich
OGRZEWANIE I BEZPIECZEĄSTWO: sztormów miasto moŻe uruchomi schroniska publiczne.
Niew"aĘciwe sposoby ogrzewania są co roku przyczyną wielu
poŻarów i niebezpieczełstw w naszym mieĘcie. JeŻeli pode-
Sztormy Tropikalne
jrzewasz, Że ęród"o ogrzewania w twoim domu nie jest bezpiecz-
Sztorm tropikalny to tropikalny cyklon z wiatrami wiejącymi
ne, to zadzwoł pod numer 311, w celu zamówienia inspekcji
z prdkoĘcią 39 do 73 mil/godz.
przeciwpoŻarowej.
Tropical Storm Watch: og"aszany jest, gdy pojawia si
JeŻeli nie masz dostawy ciep"a, powiadom o tym w"aĘciciela
zagroŻenie wystąpienia sztormu tropikalnego w ciągu
budynku. JeŻeli ta interwencja nie pomoŻe, skontaktuj
24-36 godzin.
si z New York City Department of Housing Preservation
and Development pod numerem 311.
Tropical Storm Warning: sztorm tropikalny oczekiwany
jest w ciągu najbliŻszych 24 godzin.
Urządzenia spalinowe - takie jak piece grzewcze, bojlery,
grzejniki gorącej wody i suszarki do ubrał - powinny
pracowa w pomieszczeniach przewietrzanych oraz
Huragany
powinny by regularnie poddawane fachowej kontroli.
Huragan to tropikalny cyklon z utrzymującymi si wiatrami
Wyeliminuje to niebezpieczełstwo nieumyĘlnego
o sile powyŻej 74 mil/godz.
zatrucia tlenkiem wgla.
Sezon zagroŻenia huraganowego to okres, w którym hura-
Grzejniki elektryczne powinny by uŻywane z wyjątkową
gany mogą powstawa nad Oceanem Atlantyckim i w Zatoce
ostroŻnoĘcią. NieostroŻne obchodzenie si z nimi grozi
Meksykałskiej. Okres ten trwa od czerwca do listopada.
poraŻeniem prądem, poŻarem i dotkliwym poparzeniem.
Podczas huraganów mieszkałcy zagroŻonych stref mogą
W celu uniknicia poŻarów, wszelkie przedmioty powinny
by poproszeni o ewakuacj. W"adze miejskie nadawa bdą
by trzymane w odleg"oĘci co najmniej trzech stóp od
w lokalnych Ęrodkach masowego przekazu, komunikaty doty-
ęród"a ciep"a.
czące ewakuacji i adresów schronisk dla ludnoĘci.
Nigdy nie uŻywaj do ogrzewania mieszkania kuchenek
Hurricane Watch: og"aszany jest w razie groęby wystąpienia
ani palników gazowych.
huraganu w ciągu 24-36 godzin.
Hurricane Warning: nadawany jest, gdy wysokie fale i wzbu-
rzone wody są oczekiwane w ciągu najbliŻszych 24 godzin.
7
Ekstremalne upa"y
KLóSKI YWIOOWE (CIŃG DALSZY)
Terminologia dotycząca upa"ów:
Fala upa"ów/Heat Wave: D"uŻszy OstrzeŻenie o nadchodzących
Ekstremalne upa"y
okres nadmiernych upa"ów czsto ekstremalnych upa"ach/
po"ączony z nadmierną wilgotnoĘ- Excessive Heat Watch:
Podczas miesicy letnich mieszkałcy Nowego Jorku są szczegól-
cią powietrza. D"ugoterminowe ostrzeŻenie
nie naraŻeni na zagroŻenia wywo"ane przez upa"y. Asfalt, beton
o nadciągających ekstremalnych
Indeks upa"u/Heat Index:
i metal absorbują ciep"o, zatrzymują je i poĘrednio podwyŻszają upa"ach.
Temperatura powietrza mie-
temperatur panującą w mieĘcie. Zjawisko to znane jest jako
rzona w skali Fahrenheita, Pogotowie ozonowe/Ozone
hit island effect . Zobacz równieŻ ZAKÓCENIA W DOSTAWACH
z uwzgldnieniem poziomu wil- Advisory: Stan, który jest
USUG KOMUNALNYCH, na stronie 5.
gotnoĘci, przeliczonego na dodat- og"aszany w chwili przewidy-
kową temperatur, jaką rzeczy- wanego przez osiem kolejnych
Fale upa"ów są szczególnie niebezpieczne dla dzieci, osób starszych wiĘcie odczuwa organizm. godzin przekroczenia poziomu
ozonu powyŻej 0,08 cząsteczek
i os"abionych. Sprawdę takŻe, w jakiej sytuacji są twoi sąsiedzi
Pogotowie o upa"ach/Heat
na milion. W tego typu sytuac-
i zaproponuj im pomoc.
Advisory: Przekroczenie tempe-
jach zalecane jest ograniczenie
ratury 100 stopni F przez okres
przebywania na otwartym
PoniŻszy wykaz terminów odnosi si do problemów ze zdrowiem,
krótszy niŻ trzy godziny dziennie
powietrzu. Osoby z problemami
które mogą by wywo"ane przez wyjątkowo wysokie temperatury. w ciągu dwóch kolejnych dni.
uk"adu oddechowego (astmatycy)
Z"e samopoczucie wywo"ane upa"ami moŻe spowodowa koniecz-
powinny zachowa szczególną
OstrzeŻenie o ekstremalnych
noĘ wezwania pogotowia ratunkowego. W takim przypadku
ostroŻnoĘ i unika zwikszonego
upa"ach/Excessive Heat War-
naleŻy zadzwoni pod numer 911, szczególnie w przypadku udaru
wysi"ku.
ning: Prognoza pogody prze-
cieplnego.
widująca przekroczenie tempe-
ratury powyŻej 115 stopni F, lub
przekroczenie 100 stopni F przez
SKURCZE MIóNI WYWOANE UPAEM: ponad trzy godziny dziennie przez
dwa kolejne dni.
Wywo"ane upa"em skurcze i bóle miĘni są rezultatem przegrzania
organizmu. NaleŻą do stosunkowo najmniej powaŻnych niedomagał
wynikających z przegrzania organizmu. Osoba cierpiąca na tego
typu dolegliwoĘ powinna natychmiast odpoczą i wypi duŻą iloĘ
wody. Ulg przynosi takŻe rozciąganie miĘni, lub bezpoĘredni ucisk
ABY NIE PRZEGRZA ORGANIZMU PAMIóTAJ
na nie. Skurcze miĘni, jeŻeli nie są bardzo silne, najczĘciej nie
O NASTóPUJŃCYCH ZALECENIACH:
wymagają interwencji medycznej.
Chroł si przed s"ołcem. W s"ołcu uŻywaj kremu chronią-
WYCZERPANIE UPAEM:
cego przed oparzeniami - sunscreen (minimum SPF 15).
Wyczerpanie upa"em oznacza utrat wody przez organizm poprzez
NoĘ lekką, jasną i luęną odzieŻ, okrywającą jak najwikszą
pocenie si w wyniku intensywnych wiczeł lub ciŻkiej pracy
powierzchni cia"a, taką, która chroni skór od oparzeł.
wykonywanej w wysokiej temperaturze i przy duŻej wilgotnoĘci
Pozwól organizmowi dostosowa si do bardzo wysokich
powietrza. Typowe symptomy to: spocona, blada, lepka skóra,
temperatur.
zmczenie, ból g"owy, zawroty g"owy, p"ytki oddech, s"aby
lub przyĘpieszony puls. Osoby cierpiące z powodu przegrza-
Pij duŻo p"ynów bez zawartoĘci alkoholu i kofeiny.
nia są wyczerpane, ale Ęwiadome. Osob wyczerpaną upa"em
UŻywaj zas"on lub markiz.
naleŻy po"oŻy w ch"odnym pomieszczeniu, poda jej do
picia wod z elektrolitami, stopy unieĘ na wysokoĘ 12 cali,
Korzystaj z basenów publicznych. Idę do centrum hand-
a w powaŻniejszych przypadkach wezwa lekarza.
lowego lub sklepu z klimatyzacją.
Znajdę cooling center . Kiedy spodziewana jest pogo-
UDAR CIEPLNY:
da o bardzo wysokim heat index miasto otwiera
Nazywany jest takŻe udarem s"onecznym. Cia"o chorego przestaje
tzw. cooling centers , w klimatyzowanych lokalach pub-
kontrolowa temperatur i ch"odzi si w sposób naturalny poprzez
licznych, oferując schronienie przed upa"em. Zadzwoł pod
pocenie. Skóra jest zaczerwieniona, gorąca i sucha, i moŻe podno-
numer 311 podczas okresu niebezpiecznie podwyŻszonej
si si temperatura cia"a. Ofiara udaru moŻe by takŻe zdezoriento-
temperatury po informacje na temat adresów najbliŻszych,
wana, mogą u niej wystąpi konwulsje, moŻe p"ytko oddycha
specjalnie klimatyzowanych oĘrodków i basenów. MoŻesz
i mie s"aby lub przyspieszony puls. Jest to najpowaŻniejsze z nie-
równieŻ odwiedzi w internecie NYC.gov, aby znaleę
domagał wywo"anych przegrzaniem organizmu i osoby z wyŻej
najbliŻszy cooling center .
opisanymi symptomami powinny niezw"ocznie skorzysta z pomo-
cy lekarskiej.
8
PoŻary Trzsienia ziemi Tlenek wgla Epidemie i zagroŻenia biologiczne
POARY TLENEK WóGLA
eŻeli us"yszysz alarm wykrywacza dymu, lub
ysoki i groęny dla zdrowia i Życia poziom
zauwaŻysz ogieł, zachowaj spokój. Nie próbuj
tlenku wgla w powietrzu (bezbarwnego
Jgasi wikszego poŻaru samodzielnie.
gazu, pozbawionego zapachu) moŻe
Wpochodzi z nieprawid"owo wentylowa-
JeŻeli twoje ubranie zapali si, zatrzymaj si w miejscu, po"óŻ si na ziemi
i zacznij si turla - obracaj si wokó" osi swego cia"a, aby st"umi ogieł.
nych pieców grzewczych, zatkanych lub popkanych
JeŻeli mieszkasz w apartamencie znajdującym si w wieŻowcu
kominów, grzejników wodnych, kominków, pieców
i w twoim mieszkaniu nie ma poŻaru, to raczej pozostał w nim
i rur wydechowych. Symptomy zatrucia tlenkiem
i nie ryzykuj wychodzenia z budynku korytarzem pe"nym dymu.
W wielopitrowym biurowcu ewakuuj si tylko wówczas, jeĘli poŻar wgla są podobne do symptomów grypy: ból i zawroty
jest na wysokoĘci twojego pitra lub wyŻej. W takiej sytuacji zejdę dwa
g"owy, zmczenie i wymioty.
pitra poniŻej poziomu poŻaru. Pozostali uŻytkownicy budynku
powinni pozosta na dotychczasowych pitrach i czeka na dalsze
instrukcje podane przez wewntrzny system nag"aĘniania budynku.
JEELI PODEJRZEWASZ ZATRUCIE TLENKIEM WóGLA:
JeŻeli poŻar wybuchnie w twoim domu albo w apartamencie budynku
Dzwoł pod numer 911.
nie posiadającym zabezpieczeł przeciwpoŻarowych, to opuĘ go
najszybciej jak to jest moŻliwe.
Otwórz okna.
Sprawdę wewntrzną stroną d"oni temperatur drzwi zanim je
Natychmiast wyprowadę poszkodowanego na ĘwieŻe
otworzysz. JeŻeli są gorące, znajdę inną drog na zewnątrz domu.
powietrze.
Wychodę pochylony, bądę jak najbliŻej pod"ogi - dym i gorące
powietrze unoszą si do góry. Powietrze bdzie bardziej czyste
Zatelefonuj do lokalnej kompanii energetyczno-gazowej.
i bardziej ch"odne bliŻej pod"ogi. Zamknij za sobą drzwi.
JeŻeli, z jakiegoĘ powodu, nie jesteĘ w stanie opuĘci domu, Zobacz równieŻ POARY na tej stronie i OGÓLNE ZASADY
czekaj w pobliŻu okna, leŻąc na pod"odze. Zamknij drzwi i uszczelnij
POSTóPOWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH, na stronie 4.
szpar pod drzwiami rcznikiem, tak aby nie wpuĘci dymu. JeŻeli jest
to moŻliwe, spróbuj wezwa pomoc, machając kawa"kiem tkaniny na
zewnątrz okna.
Dzwoł pod numer 911, z bezpiecznego miejsca, np. z domu sąsiada.
EPIDEMIE I ZAGROENIA
Nie zatrzymuj si, aby zabra ze sobą rzeczy.
BIOLOGICZNE
Nie uŻywaj windy.
Na wypadek poŻaru, zaopatrz si w gaĘnic i zainstaluj w domu
wykrywacze dymu. Sprawdzaj baterie dwa razy do roku w dniu
stnieją sprawdzone sposoby leczenia wielu cho-
zmiany czasu z letniego na zimowy i odwrotnie.
rób, a takŻe skutków oddzia"ywania szkodliwych
JeŻeli wynajmujesz mieszkanie, zastanów si nad jego ubezpieczeniem.
czynników biologicznych. Miasto Nowy Jork we
Wicej informacji moŻesz znaleę na stronie internetowej FDNY
Iwspó"pracy z agencjami stanowymi i federalnymi
pod adresem NYC.gov lub telefonując pod numer 311.
przygotowa"o plany postpowania w razie wybuchu
Zobacz równieŻ TLENEK WEGLA na tej stronie i OGÓLNE ZASADY
POSTóPOWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH, na stronie 4.
epidemii lub katastrofy biologicznej.
Nowojorski system syndromic surveillance jest jednym
TRZóSIENIA ZIEMI
z pierwszych tego rodzaju w Stanach Zjednoczonych i stanowi
rozwiązanie modelowe dla reszty kraju. Miejski Department
hociaŻ przypadki trzsieł ziemi w Nowym Jorku
of Health and Mental Hygiene stosuje najnowszy system do
naleŻą do rzadkoĘci, to drgania ziemi są od czasu
monitorowania cech charakterystycznych choroby przez 24
godziny na dob, 7 dni w tygodniu. Polega on na rutynowym
Cdo czasu odczuwalne i mieszkałcy miasta powin-
sprawdzaniu wizyt osób chorych w izbach pogotowia, wezwał
ni by na nie przygotowani. W tego typu sytuacjach
karetek pogotowia ratunkowego oraz na analizie sprzedaŻy
moŻna spodziewa si zak"óceł w dostawach us"ug
leków prowadzonej przez apteki. System ten pozwala na roz-
komunalnych.
poznanie epidemii we wczesnym jej stadium.
W"adze miasta mogą rozprowadza leki lub szczepionki wĘród
W PRZYPADKU TRZóSIENIA ZIEMI:
osób znajdujących si w stanie zagroŻenia. Decyzje związane
Po"óŻ si na pod"odze. nie razem z nim. Pozostał
z tego typu akcją są podejmowane na podstawie analizy spe-
tam gdzie jesteĘ, aŻ ustąpią
U"óŻ si pod mocnym
wstrząsy.
cyfiki zagroŻenia zdrowotnego. W celu rozpoczcia leczenia
meblem lub w pobliŻu Ęciany
wewntrznej. Os"oł g"ow Przygotuj si na póęniejsze
i szczepieł miasto moŻe otworzy Points of Dispensing
i kark ramionami. wstrząsy, które czsto
(POD) - Punkty Medyczne, w których bdzie prowadzone
wystpują po g"ównym
Z"ap si solidnego mebla
leczenie. O ewentualnym uruchomieniu POD-ów i adresie
trzsieniu.
i przygotuj si na przesuwa-
najbliŻszego moŻna si dowiedzie s"uchając lokalnych
Zobacz równieŻ OGÓLNE ZASADY POSTóPOWANIA
rozg"oĘni lub telefonując pod numer 311 albo wyszukując go
W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH, na stronie 4.
w internecie pod adresem NYC.gov.
9
Napromieniowanie radioaktywne Zawalenia budynków lub eksplozje Niebezpieczne materia"y lub wycieki chemiczne
NAPROMIENIOWANIE
ZAWALENIA BUDYNKÓW LUB EKSPLOZJE
RADIOAKTYWNE
awalenia budynków lub eksplozje mogą by rezultatem zuŻycia ich
Zkonstrukcji lub sabotaŻu. W kaŻdej z tych sytuacji naleŻy stosowa
zkodliwoĘ napromieniowa-
si do zaleceł przytoczonych poniŻej.
nia zaleŻy od jego stopnia.
SNiewielkie napromieniowanie
nie jest szkodliwe dla organizmu. Jed- JEELI ZNAJDUJESZ SIó W WALŃCYM SIó W PRZYPADKU POARU:
BUDYNKU LUB W POBLIU EKSPLOZJI:
PoŻar jest czstym zjawiskiem po
nak w trudnej do wyobraŻenia, ale
eksplozji budynku. Zobacz równieŻ roz-
Uciekaj najszybciej i najspokojniej, jak to
moŻliwej sytuacji napromieniowania
dzia" POARY, na stronie 9.
jest moŻliwe.
miasta Nowy Jork w stopniu zagraŻa-
JeŻeli nie moŻesz wyjĘ na zewnątrz,
JELI JESTE ZASYPANY GRUZEM:
jącym zdrowiu, moŻesz podją nast-
schowaj si pod mocnym sto"em lub
Os"oł nos i usta kawa"kiem tkaniny.
pujące kroki, które zmniejszą twoje
biurkiem.
Poruszaj si jak najmniej, aby unikną
napromieniowanie.
JEELI USUWASZ GRUZ:
wzbijania si kurzu, gdyŻ jego wdychanie
JeŻeli jesteĘ na zewnątrz, schroł si w bu-
jest szkodliwe.
Za"óŻ rkawice i mocne buty.
dynku. Zdejmij ca"e ubranie i umyj si
Sortuj gruz wed"ug rodzaju materia"u JeŻeli jest to moŻliwe uŻywaj latarki, aby
dok"adnie.
(drewno, urządzenia, itp.). lepiej zorientowa si w otoczeniu.
JeŻeli napromieniowanie wystąpi"o wew-
Nie dotykaj przedmiotów, które zawie-
Uderzaj w rur lub w Ęcian po to, aby
nątrz budynku, spróbuj wydosta si na
rają przewody lub instalacje us"ug
ratownicy mogli us"ysze gdzie jesteĘ.
zewnątrz omijając skaŻone pomieszczenia.
uŻytecznoĘci publicznej.
JeŻeli ucieczka nie jest moŻliwa, moŻesz UŻyj gwizdka, jeŻeli masz go przy sobie.
spróbowa schroni si jak najdalej od Nie ruszaj gruzu, który jest zbyt duŻy
Krzycz tylko w ostatecznoĘci, poniewaŻ
ęród"a promieniowania. Zobacz równieŻ
lub zbyt ciŻki. Zwró si o pomoc
krzycząc moŻesz wdycha niebezpieczne
SCHRONIENIE W MIEJSCU, W KTÓRYM
do przyjació", sąsiadów i robotników
iloĘci kurzu.
ZASTAA CIó KATASTROFA, na stronie 4.
zaangaŻowanych w akcj ratowniczą.
W ma"o prawdopodobnym przypadku
Zobacz równieŻ OGÓLNE ZASADY POSTóPOWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH,
napromieniowania Nowego Jorku w"adze
na stronie 4.
miasta mogą rozprowadza jodek potasu
(Potasium Iodine, znany jako KI). Jest to
typ soli, która moŻe zapobiec uszkodzeniu
NIEBEZPIECZNE MATERIAY
tarczycy tylko przy napromieniowaniu
radioaktywnym jodem. rodek ten nie
LUB WYCIEKI CHEMICZNE
pomoŻe ci, jeŻeli jesteĘ napromieniowany
innego rodzaju substancją radioaktywną.
iebezpieczne materia"y są uŻywane w naszych domach i firmach
KI jest generalnie polecany dzieciom, m"o-
dzieŻy, kobietom w ciąŻy i innym osobom kaŻdego dnia. Ma"e wycieki chemiczne zdarzają si od czasu do
z rosnącą tarczycą. Nie naleŻy przyjmowa
Nczasu, ale te incydenty zazwyczaj nie powodują wielkich utrudnieł
wicej niŻ jedną dawk na dob.
dla mieszkałców (np. korki uliczne). W przypadku duŻych wycieków w"adze
Zobacz równieŻ OGÓLNE ZASADY POSTó-
miasta powiadomią ci, jak powinieneĘ postpowa, zawsze jednak miej na
POWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH,
wzgldzie zalecenia przytoczone poniŻej.
na stronie 4.
W sytuacji wypadków domowych skonsultuj si z gorącą linią Poison Control pod
PONISZE TRZY GENERALNE
numerem 1-212-POISONS (1-212-764-7667), NYC.gov lub pod numerem 311.
ZALECENIA ZMINIMALIZUJŃ
NAPROMIENIOWANIE ORGANIZMU:
ZALECENIA OGÓLNE:
1) Czas: Radioaktywne materia"y tracą swoje
JeŻeli moŻesz, ustaw si z kierunkiem wiatru wiejącego od ciebie w stron szkodli-
w"aĘciwoĘci promieniotwórcze z up"ywem
wych substancji.
czasu. Nie opuszczaj schronienia tak d"ugo,
Zg"oĘ si do lekarza natychmiast, jeŻeli wymaga tego potrzeba.
aŻ odpowiednie s"uŻby nie poinformują ci,
Że zagroŻenie min"o.
JeŻeli zagroŻenie wystpuje wewnątrz budynku, staraj si wyjĘ na zewnątrz,
2) Odleg"oĘ: Im wikszy jest dystans pomi-
omijając skaŻone pomieszczenia. W przypadku zagroŻenia na zewnątrz lepiej odda-
dzy tobą a ęród"em promieniowania, tym
li si od miejsca incydentu i poszuka schronienia w budynku. Zobacz równieŻ
lepiej. W"adze mogą zarządzi ewakuacj lud-
SCHRONIENIE W MIEJSCU, W KTÓRYM ZASTAA CIó KATASROFA, na stronie 4.
noĘci z miejsc po"oŻonych w pobliŻu ęród"a
JeŻeli uleg"eĘ skaŻeniu, zdejmij ubranie i wymyj si dok"adnie.
radiacji.
W niektórych przypadkach skaŻenia niebezpiecznymi materia"ami moŻe zachodzi
3) Os"ona: UmieĘ tak duŻo ciŻkich, gstych
potrzeba odkaŻenia. Specjalnie wyszkolony personel przeprowadza odkaŻanie, które
materia"ów pomidzy sobą a ęród"em radia-
m.in. moŻe polega na usuniciu rzeczy osobistych i oczyszczeniu skaŻonych czĘci
cji, jak jest to tylko moŻliwe. W"adze mogą
cia"a. JeŻeli zajdzie potrzeba, s"uŻby te zapewnią pomoc medyczną.
zaleci ci z tego powodu przebywanie w po-
mieszczeniu lub pod ziemią. Zamknij i usz-
Zobacz równieŻ OGÓLNE ZASADY POSTóPOWANIA W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH,
czelnij okna i wy"ącz kaŻdą wentylacj.
na stronie 4.
10
Uwagi na temat terroryzmu
UWAGI NA TEMAT TERRORYZMU
PACZKA LUB LIST MOGŃ BUDZI PODEJRZENIA,
odstawowym celem terroryzmu jest wywo"anie JEELI W ICH WYGLŃDZIE ZAUWAYSZ WIóCEJ NI JEDNŃ
Z WYMIENIONYCH CECH:
psychozy strachu. Posiadając w"aĘciwą infor-
Rcznie pisany lub niewyraęnie wydrukowany adres,
Pmacj i znając podstawowe zasady przygoto-
nieprawid"owo uŻyte tytu"y lub tytu"y bez nazwiska, albo b"dy
wania na wypadek aktu terroru, moŻesz si obroni.
w prostych wyrazach.
Pamitaj, Że rozmaite wypadki mogą czasami przypomi-
List zaadresowany do kogoĘ, kto w tym miejscu juŻ nie mieszka,
na atak terrorystyczny lub odwrotnie. W obu sytuacjach
lub nie jest zaadresowany do konkretnej osoby.
postpowanie jest podobne.
Podejrzany adres zwrotny lub jego brak.
Naniesione uwagi w rodzaju: Do rąk w"asnych , Tajne ,
Nie przeĘwietla! .
POZNAJ FAKTY I ZACHOWUJ SIó ODPOWIEDZIALNIE:
Zbyt duŻa iloĘ znaczków.
Zapoznaj si z faktami dotyczącymi danej sytuacji i myĘl krytycz-
nie. Potwierdę raporty opierając si na róŻnych ęród"ach infor- lady proszku na zewnątrz.
macji, takich jak: rządowe lub medialne.
Waga niepasująca do rozmiarów, krzywy lub nietypowy kszta"t.
Nie rozg"aszaj plotek.
Nietypowa iloĘ taĘmy klejącej na przesy"ce.
Nie przyjmuj paczek od obcych ani nie pozostawiaj bagaŻu lub
Nieprzyjemny zapach, przebarwienia lub t"uste plamy.
toreb bez opieki w miejscach publicznych, takich jak np. metro.
JEELI OTRZYMASZ PODEJRZANŃ PACZKó LUB KOPERTó:
EKSPLOZJE:
POÓ PRZESYKó - najlepiej na stabilnej powierzchni.
Zobacz równieŻ ZAWALENIA BUDYNKÓW LUB EKSPLOZJE, na
Przykryj ją nieprzepuszczającym powietrza pude"kiem, np. po-
stronie 10.
jemnikiem na Ęmieci lub torbą plastykową.
Zadzwoł pod numer 911 i ostrzeŻ pracowników ochrony
ATAKI BIOLOGICZNE:
budynku.
Atak biologiczny ma miejsce, kiedy terrorysta celowo wywo"uje
OstrzeŻ innych o podejrzanej przesy"ce i oddal si od niej jak
epidemi.
najdalej.
Zobacz równieŻ wicej informacji na temet tego typu zagroŻenia
JeŻeli dotyka"eĘ przesy"ki umyj rce wodą i myd"em.
EPIDEMIE I ZAGROENIA BIOLOGICZNE, na stronie 9.
Zrób list osób obecnych w pomieszczeniu w chwili odkrycia
podejrzanej przesy"ki i przekaŻ ją odpowiednim w"adzom.
ATAKI CHEMICZNE:
JeŻeli uwaŻasz, Że zosta"eĘ skaŻony, nie oddalaj si od miejsca
Celowe uwolnienie niebezpiecznych związków jest aktem
zdarzenia.
terroryzmu, niemniej na co dzieł zdarzają si teŻ wypadki
z udzia"em niebezpiecznych związków. W obydwu przypadkach
postpowanie powinno by jednakowe.
JEELI OTRZYMAE OSTRZEENIE O BOMBIE:
Przeczytaj na stronie 10 rozdzia" NIEBEZPIECZNE MATERIAY
Zadaj telefonującej osobie jak najwicej nastpujących pytał:
LUB WYCIEKI CHEMICZNE.
1) Kiedy bomba eksploduje?
2) Gdzie znajduje si bomba w tej chwili?
ATAKI RADIOLOGICZNE:
3) Jak bomba wygląda?
Atak radiologiczny ma miejsce, kiedy materia" radioaktywny zos-
4) Jaki jest to rodzaj bomby?
taje celowo uwolniony.
5) Skąd dzwonisz?
Urządzenie Rozprzestrzeniające Substancje Radiologiczne
(Radiological Dispersion Device - RDD): RDD jest zaprojek- 6) Dlaczego pod"oŻy"eĘ bomb?
towane do rozprzestrzeniania materia"ów radioaktywnych na
Trzymaj osob telefonującą jak najd"uŻej na linii i spróbuj spisa
duŻej przestrzeni. Im wikszy jest zasig rozrzutu, tym materia"
lub nagra waszą rozmow.
jest mniej groęny. W wikszoĘci przypadków iloĘ rozprzestrze-
Zapisz dok"adną godzin i czas trwania rozmowy.
nianych materia"ów nie jest niebezpieczna dla Życia.
Przys"uchuj si uwaŻnie g"osowi rozmówcy i dęwikom w tle.
Brudna Bomba (Dirty Bomb): Dirty Bomb jest rodzajem RDD,
Po od"oŻeniu s"uchawki NATYCHMIAST dzwoł pod numer 911.
kombinacją konwencjonalnych materia"ów wybuchowych
i materia"ów radioaktywnych. Celem materia"u wybuchowego
jest rozprzestrzenienie materia"u radioaktywnego. Wicej jednak
zniszczeł i ofiar w ludziach moŻe dokona sam wybuch niŻ
napromieniowanie. JEELI MASZ INFORMACJE NA TEMAT ZAGROENIA AKTEM
TERRORYZMU, TELEFONUJ POD NUMER 311.
Zobacz równieŻ wicej informacji w rozdziale
NAPROMIENIOWANIE RADIOAKTYWNE, na stronie 10.
11
Ludzie w podesz"ym wieku i osoby niepe"nosprawne Zdrowie psychiczne
INFORMACJA DLA CIEBIE I TWOICH NAJBLISZYCH
LUDZIE W PODESZYM WIEKU
Co jeszcze moŻesz zrobi, aby przygotowa
I OSOBY NIEPENOSPRAWNE
swoich domowników do sytuacji wyjątkowych
udzie w podesz"ym wieku i osoby niepe"nosprawne
Wykorzystaj adresy internetowe i numery telefoniczne wymie-
nione w rozdziale DODATKOWE ŁRÓDA INFORMACJI, na stro-
mogą wymaga podjcia dodatkowych kroków w ce-
nie 14. Po zapoznaniu si z tym rozdzia"em poszerzysz swoją
Llu przygotowania si do sytuacji wyjątkowej. JeŻeli
wiedz na temat zabezpieczenia siebie i domowników w czasie
ty lub cz"onek twojej rodziny zaliczacie si do grupy osób
sytuacji wyjątkowych.
o szczególnych potrzebach, kierujcie si nastpującymi
Zapisz si na kurs pierwszej pomocy lub lekcje Community
wskazówkami przygotowując si na wypadek zagroŻenia.
Emergency Response Team (CERT), aby móc udzieli pomocy
rodzinie i sąsiadom na wypadek doznania przez nich obraŻeł.
W celu otrzymania dodatkowej pomocy w przygotowaniach
Zainstaluj wykrywacze dymu i tlenku wgla we wszystkich
moŻesz si kontaktowa z NYC Department for Aging lub Mayor s
pomieszczeniach swojego domu i sprawdzaj regularnie czy
Office for People with Disabilities pod numerem 311 lub TTY:
dzia"ają prawid"owo.
212-504-4115.
Zainstaluj gaĘnice przeciwpoŻarowe w swoim domu i upewnij
Miej zawsze pod rką zapasy niezbdnych leków na 7-14 dni.
si, Że domownicy wiedzą, gdzie si one znajdują i jak z nich
Opracuj osobisty plan ratunkowy dla kaŻdego miejsca, w którym
korzysta.
przebywasz - w domu, pracy, szkole i miejscach publicznych.
Zmieniaj baterie w wykrywaczach dymu i tlenku wgla oraz
Przeanalizuj swoje moŻliwoĘci, ograniczenia, potrzeby oraz
sprawdzaj stan zapasów na czas sytuacji wyjątkowej dwa
warunki otoczenia tak, aby oceni rodzaj wsparcia, jakiego
razy do roku - podczas zmiany czasu z zimowego na letni i od-
moŻesz wymaga w razie og"oszenia sytuacji wyjątkowej.
wrotnie.
W"ącz w plan ratunkowy twojego domowego opiekuna i inne
osoby z twojego otoczenia. W celu opracowania szczegó"owego
planu zapoznaj si z broszurą Biura ds. Sytuacji Wyjątkowych
pt.: New York City s Guide to Preparedness for Seniors and
ZDROWIE PSYCHICZNE
People with Disabilities na stronach internetowych OEM, które
znajdziesz na stronie NYC.gov, albo teŻ telefonuj pod numer
ofiar katastrof czsto wystpuje co najmniej
311.
jedna z nastpujących reakcji emocjonalnych:
JeŻeli potrzebujesz energii elektrycznej do swojego wózka
Uz"oĘ, zmczenie, utrata apetytu, bezsen-
inwalidzkiego, maszyny wspomagającej oddech lub innej pod-
noĘ, z"e sny, depresja, niezdolnoĘ do koncentracji,
trzymującej Życie, przygotuj si na wypadek utraty energii elekt-
nadmierna aktywnoĘ lub nadmierne spoŻycie alkoholu
rycznej. Porozum si w tej sprawie z dostawcą energii.
Osoby g"uchonieme mogą wymaga specjalnego przygotowa- czy leków.
nia, aby zapewni sobie moŻliwoĘ otrzymania na czas
ostrzeŻenia o niebezpieczełstwie.
EKSPERCI Z DZIEDZINY ZDROWIA PSYCHICZNEGO SUGERUJŃ
Osoby nieporuszające si samodzielnie mogą potrzebowa Ęrod- RÓNORAKIE METODY PRZYNOSZENIA ULGI PRZY OBJAWACH
ka transportu do schroniska lub podczas ewakuacji z budynku. ZAAMANIA EMOCJONALNEGO:
Pamitaj, Że windy nie bdą pracowa"y w przypadku braku prą-
Rozmawiaj o swoich uczuciach z rodziną, przyjació"mi i sąsia-
du. Osoby uzaleŻnione od sprztu specjalistycznego powinny
dami. Kontakt z tymi osobami to dobre lekarstwo, a dzielenie
skontaktowa si z 911 lub swoimi lekarzami.
si wspólnymi przeŻyciami najlepiej pomaga zwalczy uczucie
Osoby na diecie specjalnej powinny zabezpieczy sobie zapas
niepokoju i bezsilnoĘci.
odpowiedniej ŻywnoĘci.
Jak najszybciej wró do swoich codziennych zaj, odŻywiaj si
Dobrze jest sporządzi list niezbdnych rzeczy i waŻnych nume-
zdrowo i duŻo Ępij.
rów telefonów. Przygotuj informacje o swoim stanie zdrowia,
Uprawiaj wiczenia fizyczne kaŻdego dnia.
przyjmowanych lekach i ich dawkowaniu, uczuleniach, specjal-
nym sprzcie, kartach ubezpieczenia zdrowotnego, kartach
JeŻeli powyŻej opisane symptomy bdą utrzymywa si przez
Medicare oraz kontaktach osobistych i kontaktach z lekarzami
d"uŻszy czas, pomyĘl o konsultacji ze specjalistą zdrowia psy-
prowadzącymi. Miej ten spis przy sobie na wypadek sytuacji
chicznego.
wyjątkowej.
JeŻeli korzystasz z pomocy zwierzcia-przewodnika upewnij
Po dodatkowe informacje, uzyskanie skierowania lub podzielenie
si, Że jest ono zarejestrowane, po to, aby mog"o otrzyma
si z kimĘ swoimi problemami, dzwoł do czynnej 24 godziny na
serwisowe oznaczenie.
dob Life-Net Mental Health Hotline w Nowym Jorku, pod numer
311.
12
Rodzice i rodziny Wskazówki dla w"aĘcicieli zwierząt domowych
RODZICE I RODZINY
WSKAZÓWKI DLA WACICIELI
ZWIERZŃT DOMOWYCH
"ącz swoje dzieci w proces planowania na
wypadek zagroŻenia katastrofą. Naucz je,
"aĘciciele zwierząt domowych powinni uwz-
Wgdzie szuka pomocy i co robi w róŻnych
gldni ich potrzeby w domowym planie na
sytuacjach. Przewicz swój rodzinny plan na wypadek
wypadek katastrofy. Prosimy pamita, Że
sytuacji wyjątkowej razem z dziemi i sprawdę ich przy-
zwierz ta nie są wpuszczane do schronisk publicznych
gotowanie.
(wyjątek stanowią zwierzta wykorzystywane w ak-
cjach ratunkowych i zwierzta-przewodnicy). WaŻne
KADE DZIECKO POWINNO:
jest wczeĘniejsze zaplanowanie, co z nimi zrobi na
Zna sposób zdobycia informacji dotyczących kontaktów z ro-
wypadek ewakuacji.
dziną w przypadku zagroŻenia.
Wiedzie o zakazie dotykania przewodów leŻących na ziemi lub
zwisających ze s"upów. WSKAZÓWKI DLA WACICIELI ZWIERZŃT DOMOWYCH NA
WYPADEK SYTUACJI WYJŃTKOWEJ:
Umie rozpozna zapach gazu i wiedzie, Że jeĘli poczuje gaz,
powinno powiadomi doros"ych lub opuĘci budynek. Skontaktuj si z przyjació"mi i krewnymi mieszkającymi w innym
rejonie, czy byliby w stanie przyją ciebie i twoje zwierzta na
Wiedzie, jak i kiedy dzwoni pod numer 911.
wypadek sytuacji wyjątkowej. Zapytaj takŻe swoich sąsiadów,
INFORMACJA NA TEMAT SZKOY LUB PRZEDSZKOLA DZIECKA:
przyjació" lub cz"onków rodziny, czy bdą w stanie zają si nimi
Dowiedz si, jak szko"a twojego dziecka reaguje na nag"e i nie-
w sytuacji, gdy ty nie bdziesz móg" wróci do domu z powodu
bezpieczne sytuacje. Poznaj jej plany dzia"ał w sytuacjach
katastrofy.
wyjątkowych.
Sprawdę, czy twój weterynarz lub osoba sprawująca nad
Dowiedz si, skąd moŻesz odebra dziecko w przypadku
zwierzciem opiek udostpni dla niego schronienie podczas
ewakuacji.
sytuacji wyjątkowej.
Upewnij si, Że szko"a ma aktualną informacj kontaktową
W czasie katastrofy przewoę swoje zwierzta w klatkach.
z tobą oraz z co najmniej jednym cz"onkiem rodziny lub kimĘ
W klatce zwierz czuje si lepiej i jest bezpieczniejsze.
z krgu twoich przyjació".
Znaj miejsca, gdzie twoje zwierzta lubią si chowa, by móc
Dowiedz si, czy moŻesz upowaŻni przyjaciela lub krewnego
"atwo je znaleę w razie nag"ej potrzeby.
do odebrania dziecka ze szko"y w sytuacji wyjątkowej, jeŻeli ty
Upewnij si, Że kaŻde zwierz ma licencj i tabliczk identyfika-
nie moŻesz tego uczyni.
cyjną.
TORBA EWAKUACYJNA (GO BAG):
Zapoznaj si z broszurą wydaną przez Biuro ds. Sytuacji
Zapakuj artyku"y niezbdne dla dziecka oraz gry i ma"e zabawki
Wyjątkowych pt.: Disaster Preparedness for Animals in York
do rodzinnej torby ewakuacyjnej.
City oraz w internecie ze stroną OEM NYC.gov lub zadzwoł
pod numer 311.
OTUCHA:
Dzieci są szczególnie wraŻliwe i podatne na stres emocjonalny
po katastrofie i mogą odczuwa nadmierny strach przed ciem-
noĘcią. Mogą teŻ p"aka, obawia si, Że zostaną same lub
nieustannie ba si. Zapewnij dzieci, Że są bezpieczne. Zach PRZYGOTUJ ZESTAW RZECZY NIEZBóDNYCH
je do rozmowy na temat ich lków, podkreĘl, Że nie są odpowie-
DLA ZWIERZóCIA , KTÓRY BóDZIE GOTOWY
dzialne za to, co si sta"o i dodaj im otuchy.
NA WYPADEK JEGO EWAKUACJI DO PRZECHOWALNI
DLA ZWIERZŃT, PRZYJACIÓ LUB RODZINY.
Wicej informacji zobacz PORADY DOTYCZŃCE SPOSOBU PRZY-
W TYM ZESTAWIE POWINNY SIó ZNALEŁ:
GOTOWANIA SIó DO SYTUACJI WYJŃTKOWYCH, na stronie 3 oraz
Woda, ŻywnoĘ i pojemniki.
DODATKOWE ŁRÓDA INFORMACJI, na stronie 14.
Smycz, kaganiec, szelki.
Kopie bieŻących szczepieł i zaĘwiadczeł zdrowotnych, nu-
mery licencji i numer microchip .
OSOBY NIEZNAJŃCE JóZYKA ANGIELSKIEGO
Lekarstwa dla zwierzcia, jeŻeli je aktualnie przyjmuje.
Osoby nieznające jzyka angielskiego powinny wzią pod uwag
Pojemnik do przenoszenia zwierząt lub klatka (moŻesz
ich specyficzną sytuacj na wypadek sytuacji wyjątkowej.
wykorzysta bagaŻowy wózek, aby przewozi zwierz).
Torby plastykowe na zwierzce odchody.
Poczył zawczasu specjalne przygotowania, aby otrzy-
Fotografie zwierzcia.
ma informacje i pomoc, której moŻesz potrzebowa.
Zadzwoł pod numer 311 po wicej informacji.
13
Przygotowanie na wypadek w metrze Jak moŻesz pomóc miastu
PRZYGOTOWANIE
Dodatkowe ęród"a informacji
NA WYPADEK W METRZE
DOWIEDZ SIó WIóCEJ NA TEMAT National Weather Service:
PRZYGOTOWANIA DO SYTUACJI www.weather.gov
WYJŃTKOWEJ I PROWADZENIA
atastrofa moŻe mie miejsce wszdzie.
American Red Cross:
AKCJI RATUNKOWEJ:
1-877-733-2767 lub
JeŻeli znajdziesz si w metrze podczas
New York City Office of www.nyredcross.org
0 jakiejkolwiek sytuacji wyjątkowej, stosuj Emergency Management:
DOWIEDZ SIó, JAKIE SŃ MO-
NYC.gov/oem lub telefon 311
LIWOCI PRACY DLA OCHOT-
si do poniŻszych wskazówek.
New York State Emergency NIKÓW W MIECIE NOWY JORK:
Management Office:
Dla nowojorczyków zaintereso-
Zachowaj spokój i cisz, Żeby us"ysze nadawane polecenia.
1-518-457-2200 lub
wanych poĘwiceniem swoich
www.nysemo.state.ny.us
zdolnoĘci i czasu istnieje wiele
Nie opuszczaj metra, chyba Że dostaniesz polecenie, Żeby to
moŻliwoĘci ochotniczej pracy
Federal Emergency Management
uczyni. Najbezpieczniejszym miejscem jest zazwyczaj wagon
na rzecz ludzi poszkodowanych
Office (FEMA): opublikowa"a
metra.
w razie katastrofy.
d"uŻszy, bardziej szczegó"owy
przewodnik na temat przygotował
Tory metra są niebezpieczne. Nigdy nie wychodę z wagonu na New York Cares: 1-212-228-5000
na wypadek zagroŻenia
lub www.nycares.org
tory, chyba Że otrzymasz takie polecenie od obs"ugi pociągu
zatytu"owany Are You Ready?
metra lub cz"onków akcji ratunkowej. W czasie ewakuacji prze- American Red Cross:
A Guide to Citizen Prepardness .
1-877-733-2767 lub
prowadzanej przez ratowników wzd"uŻ torów nie zbliŻaj si do
Aby zamówi t publikacj,
www.nyredcross.org
grubszej, trzeciej szyny, która przewodzi prąd elektryczny pod zadzwoł do centrum dystrybucji
Citizen Corps:
FEMA pod numer 1-800-480-2520
wysokim napiciem.
www.citizencorps.gov
lub odwiedę www.fema.gov/
Centrum Kontroli Metra jest w ciąg"ym kontakcie z za"ogą pocią- library. Strona internetowa
Salvation Army:
FEMA, www.fema.gov równieŻ
gu. W przypadku zaistnienia problemów w dzia"aniu systemu
www.salvationarmy.org
zawiera wiele informacji na temat
metra oraz w razie wstrzymania jego pracy, za"oga pociągu przej-
przygotował i reakcji na sytuacje
dzie przez pociąg, instruując pasaŻerów o zasadach ewakuacji.
wyjątkowe. DLA RODZICÓW I RODZIN:
Zastanów si, zanim pociągniesz za hamulec bezpieczełstwa.
U.S. Department of Homeland FEMA: www.fema.gov/kids/
UŻyj go tylko w sytuacji, gdy pociąg jest w ruchu i ktoĘ Security: 1-800-BE-READY
American Red Cross:
(1-800-237-3239) lub
ugrzęnie pomidzy drzwiami wagonu lub jest ciągnity przez
www.prepare.org/children/
www.ready.gov
pociąg. JeŻeli pociąg jest pomidzy stacjami i uŻyty zostanie
bereadybook.pdf
hamulec bezpieczełstwa, to pociąg zatrzyma si, co unie- U.S. Centers for Disease Control
The Sesame Workshop s
& Prevention: 1-800-311-3435
moŻliwi dotarcie do niego jakiejkolwiek pomocy, w tym medycz-
safety page:
lub www.cdc.gov
nej. Pomoc bdzie bardziej dostpna w sytuacji, gdy pociąg bez
www.sesameworkshop.org/
zak"óceł dotrze do najbliŻszej stacji. Policja i personel medycz- U.S. Department of Energy: parents/solutions/safety
1-800-DIALDOE (1-800-342-5363)
ny bdą juŻ czeka na jego przyjazd lub mogą by szybko wez-
lub www.energy.gov
wane.
U.S. Environmental Protection
Agency: 1-800-424-8802 lub
JAK MOESZ POMÓC MIASTU
www.epa.gov
Najlepiej jest wczeĘniej - zanim dojdzie do katastrofy - nawiąza
iele wskazówek w tym zestawie
wspó"prac ze znaną organizacją pomocy, taką jak Red Cross
zosta"o tak przygotowanych, aby
lub Salvation Army.
Wpomóc tobie i twoim domownikom.
W przypadku katastrofy New York Cares zamieĘci na swojej
stronie internetowej: www.nycares.org informacj o zapotrze-
PoniŻej zawarte są informacje o tym, jak TY
bowaniu na ochotników akcji ratunkowej.
moŻesz pomóc miastu w jego powrocie do
normalnoĘci po wszelkiego rodzaju sytuacjach
DOKONAJ DONACJI:
wyjątkowych.
Przekazanie pienidzy na rzecz agencji udzielającej pomocy
w czasie katastrofy jest najczĘciej najbardziej sensownym
ZOSTAĄ OCHOTNIKIEM:
i efektywnym sposobem udzielenia pomocy ludziom, którzy na
Po katastrofie, zanim rozpoczniesz prac jako ochotnik w ekipach skutek katastrofy znaleęli si w potrzebie.
niosących pomoc, szpitalu lub na miejscu zniszczenia, poczekaj
Zanim przekaŻesz donacj w postaci jedzenia lub ubrania,
na instrukcje od w"adz lokalnych lub zasignij informacj w orga-
poczekaj na instrukcje od lokalnych w"adz lub skontaktuj si
nizacjach ratowniczych.
z wybraną organizacją. Niepotrzebne rzeczy mogą utrudnia
Bądę cierpliwy. Na ogó", natychmiast po katastrofie, wiele osób wysi"ek ratowniczy i mogą si zmarnowa.
czeka, aby rozpoczą ochotniczą pomoc. Zapotrzebowanie na
Wicej na temat donacji rzeczy i us"ug w czasie katastrof
ochotników moŻe by duŻo wiksze w czasie odbudowy, po wielu
moŻesz znaleę w informacji zatytu"owanej When Disaster
tygodniach lub miesiącach po tym, kiedy wystąpi"a katastrofa.
Strikes dostpnej w internecie pod adresem: www.NVOAD.org.
14
KARTA INFORMACYJNA NA
WYPADEK SYTUACJI WYJŃTKOWEJ
Informacje o domownikach na wypadek sytuacji wyjątkowej
Informacje kontaktowe dla domowników. Wype"nij t sekcj i uaktualniaj ją na bieŻąco.
Imi i nazwisko: Imi i nazwisko:
Data urodzenia: Numer Social Security:
Miejsce ewakuacji w pracy lub w szkole:
Informacje medyczne:
Praca, szko"a lub inne adresy
i numery telefonów:
Imi i nazwisko: Imi i nazwisko:
Data urodzenia: Numer Social Security:
Miejsce ewakuacji w pracy lub w szkole:
Informacje medyczne:
Praca, szko"a lub inne adresy
i numery telefonów:
Informacja medyczna Imi i nazwisko Numer telefonu # Numer polisy #
Lekarze:
Inni:
Farmaceuta:
Ubezpieczenie medyczne:
W"aĘciciele domu/Ubezp. wynajmu
StraŻ poŻarna #: Numer telefonu straŻy poŻarnej #:
Posterunek policji #: Numer telefonu posterunku policji #:
Domowy plan na wypadek katastrofy Domowy plan na wypadek katastrofy
Adres domowy miejsca spotkania: Adres domowy miejsca spotkania:
Telefon domowy miejsca spotkania #: Telefon domowy miejsca spotkania #:
Adres miejsca spotkania w sąsiedztwie: Adres miejsca spotkania w sąsiedztwie:
Telefon miejsca spotkania w sąsiedztwie #: Telefon miejsca spotkania w sąsiedztwie #:
wicej na drugiej stronie wicej na drugiej stronie
15
'
KONTAKT Z WADZAMI MIEJSKIMI W SYTUACJACH WYJŃTKOWYCH
Telefonuj pod numer 911: Telefonuj pod numer 311:
Kiedy potrzebny jest ci dostp do serwisów nie wymagających pilnej
Kiedy jesteĘ w nag"ym niebezpieczełstwie lub kiedy jesteĘ Ęwiadkiem
pomocy lub dostp do informacji o rządowych programach miejskich.
czynu kryminalnego.
W sprawie powaŻnych obraŻeł cia"a lub sytuacji wymagającej
interwencji medycznej.
W kaŻdej innej sprawie wymagającej pilnej interwencji.
Nie telefonuj pod numer 911 w przypadkach nie wymagających pilnej
Nie telefonuj pod numer 311 w nag"ych wypadkach.
pomocy albo takich, jak zg"oszenie braku dostawy elektrycznoĘci. Dziki temu
utrzymana zostanie przepustowoĘ linii telefonicznych potrzebnych w nag"ych
wypadkach.
Wskazówki dotyczące telefonów w sytuacjach wyjątkowych:
JeŻeli telefonujesz pod numer 911, okreĘl rodzaj zagroŻenia (poŻar, interwencja medyczna, interwencja policji) i bądę przygotowany do udzielenia odpowiedzi na
stawiane pytania. W przypadku medycznej interwencji w"ącz domowe oĘwietlenie, Żeby ratownicy mogli odnaleę twój dom.
Podczas sytuacji wyjątkowych prosimy o uŻywanie telefonu tylko wówczas, kiedy jest to absolutnie konieczne, dziki temu linie telefoniczne bdą
mog"y zosta wykorzystane w nag"ej potrzebie. JeŻeli posiadasz sta"e "ącze internetowe, uŻyj strony internetowej NYC.gov.
NYC.gov dostarcza mieszkałcom miasta Nowy Jork wyczerpujące informacje na temat oferowanych us"ug. Biuro ds. Sytuacji Wyjątkowych Miasta Nowy
Jork (The New York City Office of Emergency Management - OEM) utrzymuje w Internecie Emergency Management Online Locator System (EMOLS) - pro-
gram internetowy, który przekazuje danemu uŻytkownikowi w przystpny, przedstawiony na mapie sposób, wszystkie waŻne informacje na temat zagroŻenia.
Na przyk"ad, podczas huraganu EMOLS informuje czy znajdujesz si w strefie zagroŻonej, wskazuje ci najbliŻsze schronisko publiczne i drog do niego, przy
uŻyciu komunikacji miejskiej lub samochodu. Sprawdę EMOLS na stronach internetowych OEM pod adresem: NYC.gov.
Emergency Operations Center w celu u"atwienia koordynacji pomidzy agen-
NOWY JORK I STANY WYJŃTKOWE:
cjami podczas duŻych katastrof. Dodatkowo OEM wysy"a regularnie ogólno-
MIASTO JEST PRZYGOTOWANE miejskich koordynatorów midzyagencyjnych, którzy pe"nią rol "ączników
w rozwiązywaniu lokalnych problemów, takich jak odcicie g"ównych dostaw
Miasto Nowy Jork dysponuje planami na wypadek sytuacji wyjątkowych i przez-
wody, poŻary i zawalenia budynków.
nacza powaŻne Ęrodki finansowe na przygotowanie si na takie ewentualnoĘci.
Agencje miejskie, biznesy i organizacje niedochodowe: NaleŻy do nich
Plany obejmują informacje na temat schronieł, ewakuacji, bezpieczełstwa
ocena sytuacji wynikającej z rodzaju zagroŻenia i podjcie decyzji zapewniają-
publicznego, informacji publicznej, informacje na temat transportu i inne, które
cych kontynuacj funkcjonowania rządu i pomoc dla poszkodowanych. Wysy-
zagwarantują, Że miasto wróci do stanu sprzed katastrofy szybko i bezpiecznie.
"ają one takŻe przedstawicieli do EOC dla wzmocnienia koordynacji dzia"ał.
W czasie sytuacji wyjątkowej miasto uaktywni Emergency Operations
W"adze miejskie: City Council, Community Boards and Borough
Center (EOC). EOC jest strukturą stworzoną na wypadek katastrofy, w sk"ad
Presidents:
której wchodzą przedstawiciele agencji miejskich, stanowych i federalnych,
Wybrani urzdnicy miejscy sprawują kierownictwo i przekazują uŻyteczne infor-
jak równieŻ organizacji prywatnych i niedochodowych. Do nich naleŻy jak
macje na temat potencjalnych zniszczeł w ich dystryktach i odpowiednich spo-
najbardziej skuteczna koordynacja dzia"ał na wypadek sytuacji wyjątkowej.
sobów rozwiązywania pojawiających si problemów. Mają oni prawo wydawa-
nia rozporządzeł w sytuacji wyjątkowej, których celem jest usprawnianie na
Kto lokalnie jest zaangaŻowany w stan wyjątkowy?
bieŻąco akcji ratunkowej.
Burmistrz: Burmistrz nadzoruje wszystkie aspekty dzia"ał miasta
TY: Na tobie takŻe ciąŻy odpowiedzialnoĘ - katastrofa moŻe dosigną
w sytuacjach wyjątkowych.
kaŻdego. WaŻne jest, abyĘ przygotowa" si na wypadek katastrofy i wiedzia",
jaką przyją postaw. Kiedy jesteĘ przygotowany, pomogasz w opanowaniu
Biuro ds. Sytuacji Wyjątkowych (OEM): OEM zabezpiecza Ęrodki i odpo-
sytuacji wyjątkowej.
wiada za komunikacj pomidzy wszystkimi uczestniczącymi agencjami
przed, w czasie i po sytuacji wyjątkowej. OEM Preperedness Division opra-
cowuje zastpcze plany dzia"ania, aby szybko i skutecznie zareagowa na
róŻne sytuacje. W odpowiedzi na sytuacje wyjątkowe, OEM uaktywnia City s
Imi i nazwisko osoby kontaktowej spoza stanu: Imi i nazwisko osoby kontaktowej spoza stanu:
Adres kontaktowy: Adres kontaktowy:
Telefon kontaktowy#: Telefon kontaktowy#:
Inne informacje: Inne informacje:
16
'
2003 Biuro Do Spraw Sytuacji Wyjątkowych Miasta Nowy Jork. Wszelkie prawa zastrzeŻone. T"umaczenie, edycja i przygotowanie graficzne - POLISH PAGES, INC. - www.polish-pages.com
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
TERRORYZM CO ROBIĆ W SYTUACJI ZAGROŻENIACzas pracy bÄ…dĹş jazdy przekroczony co robićJak dziala nowy system emerytalny i co warto w nim zmienicNowy Jork i Waszyngton w ogniuCzytaj jak nie wiesz co robicco robicZakochany Nowy Jork New York, I Love You (2009) Napisy PlNowy Jork stawia na elektryczne samochodyCo robić gdy boli głowa(1)co robic aby moje dziecko jadlo zdrowoco robić gdy pojawia sie komunikat niezgodnościwięcej podobnych podstron