ISBN 978-83-7572-596-4
PRAWO PRACY
w pytaniach i odpowiedziach
Numer specjalny
W NUMERZE M.IN.:
Czas pracy a oszczędności w firmie
Systemy czasu pracy 1 6

Czy system podstawowy mo-
że być stosowany w zakładzie
Wybierz odpowiedni system czasu
pracującym całą dobę?

W jakich firmach sprawdza
pracy
się równoważny system czasu
pracy?
System czasu pracy to zespół przepisów pracy lub nie jest obowiązany do ustale-

Czym różni się praca
prawa ustalających maksymalny dopusz- nia regulaminu pracy. Zmiana systemu
w ruchu ciągłym od  4-bry-
czalny dobowy i tygodniowy wymiar czasu czasu pracy może być dokonana rów-
gadówki ?
pracy pracownika w danym okresie rozli- nież tylko przez zmianę aktu prawnego,

Jak zatrudniać pracowników
czeniowym. Są to więc ramy, w granicach w którym został on powołany.
w systemie weekendowym,
których pracodawca może zorganizować Ponieważ każdy system czasu pracy ma
żeby nie stracić?
pracę danego pracownika. charakterystyczne dla siebie ramy czaso-
Systemy czasu pracy ustala się w układzie we, warto skonfrontować potrzeby zakła-
Okresy rozliczeniowe 7
zbiorowym pracy lub w regulaminie pra- du pracy z tym, co dany system nam pro-
cy albo w obwieszczeniu, jeśli pracodaw- ponuje i wybrać ten najodpowiedniejszy

Kiedy możesz zastosować
ca nie jest objęty układem zbiorowym dla Twojej firmy.
dłuższy okres rozliczeniowy?

Dlaczego dłuższy okres rozli-
czeniowy jest korzystniejszy?
PODSTAWOWY SYSTEM CZASU PRACY

Jaka stawka dla jakiego
Jest to system, który może być stosowa- musi być bowiem uzasadnione żadnymi okresu rozliczeniowego?
ny w stosunku do wszystkich pracow- szczególnymi okolicznościami  inaczej
Telepraca 8 9
ników, bez względu na rodzaj wykony- niż w przypadku pozostałych systemów
wanej pracy. Jego wprowadzenie nie czasu pracy.

Jakie korzyści dla pracodaw-
cy niesie telepraca?
Szanowni Państwo,

Jak zatrudnić w formie tele-
oszczędności w firmie można szukać nie tylko w wysokości wyna-
pracy?
grodzeń pracowników czy też stanie zatrudnienia. Numer specjal-
ny, który trzymają Państwo w rękach, pokazuje, że odpowiednie
Pułapki w rekompensowaniu
zastosowanie przepisów o czasie pracy również może podrepero-
pracy nadliczbowej 10 12
wać budżet firmy. W jaki sposób? Choćby poprzez dobranie odpo-

Czy pracę w sobotę można
wiedniego dla danej firmy czy grupy pracowników systemu czasu pracy, okresu
zrekompensować inaczej
rozliczeniowego czy też zastosowanie odpowiedniej stawki wynagrodzenia.
niż dniem wolnym?
W numerze podpowiadamy, w jakich firmach sprawdzają się poszczególne sys-

temy czasu pracy i jak je umiejętnie zastosować. Pokazujemy też, jak rekom- Praca w niedzielę  korzyst-
niejszy dodatek czy dzień
pensować dodatkową pracę, aby było to jak najkorzystniejsze dla firmy.
wolny
Po przeczytaniu tego numeru przekonają się Państwo, że aby oszczędzić, nie
zawsze trzeba  kombinować . Można to zrobić także zgodnie z prawem, co
Czy za pracę nadliczbową
lepiej zapłacić dodatek,
niniejszym Państwu przedstawiamy.
niż oddawać czas wolny?
Zachęcam do lektury!

Czy rozpoczęcie pracy drugi
Anna Tomczyk
raz w tej samej dobie pra-
zastępca Głównego Inspektora Pracy,
cowniczej to zawsze nadgo-
konsultant merytoryczny  Prawa pracy w pytaniach i odpowiedziach
dziny?
BBP 461
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Czytaj Nas.
systemy czasu pracy
8 godzin na dobę i przeciętnie ...i ponad 40 godzin na tydzień nie twierdzą, że dzień wolny od pra-
40 w tygodniu Tak samo sprawa wygląda w przy- cy to 24 kolejne godziny po zakoń-
Pracownik zatrudniony w podstawo- padku tygodniowej normy czasu pra- czeniu doby pracowniczej danego
wym systemie czasu pracy wykonuje cy. W przeciwieństwie bowiem do tej pracownika. Oznacza to, że jeśli np.
swoje obowiązki w czasie ograniczo- dobowej nie jest ona normą sztyw- pracownik świadczy pracę we wto-
nym normami czasu pracy  dobową ną. Pracownik nie może więc praco- rek w godz. 14.00 22.00, to jego
i średniotygodniową oraz zasadą prze- wać więcej niż przeciętnie 40 godzin doba pracownicza zakończy się do-
ciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. w tygodniu. W niektórych tygodniach piero o 14.00 w środę. I dopiero od
Dobowy czas pracy takiego pracowni- może zatem świadczyć pracę np. przez tego momentu możesz udzielić pra-
ka nie może przekraczać 8 godzin na 44 godziny, pod warunkiem jednak że cownikowi dnia wolnego, który bę-
dobę. Praca w wymiarze dłuższym bę- w pozostałych tygodniach liczba ta dzie trwał od 14.00 w środę do 14.00
dzie zaś w przypadku takiego pracow- zostanie zrównoważona niższą liczbą w czwartek. To z kolei oznacza, że
nika pracą w godzinach nadliczbo- godzin pracy lub dniami wolnymi od pomimo całej środy wolnej, pracow-
wych, za którą przysługuje dodatkowa pracy, tak by w efekcie w ciągu całe- nik może przyjść do pracy dopiero
rekompensata w postaci dodatku do go okresu rozliczeniowego pracownik o 14.00 w czwartek.
wynagrodzenia lub czasu wolnego. nie pracował więcej niż średnio 40 go- Taka interpretacja niestety bardzo
Biorąc zaś pod uwagę obowiązują- dzin na tydzień. utrudnia tworzenie harmonogramów
cą średniotygodniową normę czasu
pracy w połączeniu z zasadą prze- Przykład:
ciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, Pracodawca, w związku z potrzeba- wowym systemie czasu pracy) w paz
-
pracownik nie może przepracować mi organizacyjnymi, chce, aby jego dzierniku 2008 r. pracowali w nastę-
więcej niż średnio 40 godzin w prze- pracownicy (zatrudnieni w podsta- pujący sposób:
ciętnie 5-dniowym tygodniu pracy
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
w obowiązującym go okresie rozli-
8 8 8 W5 WN 8 8 W5 WN 8 8 8 8 8 8
czeniowym.
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Przydaje się nie tylko w pracy
8 8 W5 WN 8 8 8 8 W5 WN 8 8 8 8 8 8
 urzędniczej
Podstawowy system czasu pracy jest Takie zorganizowanie czasu pracy przekraczała 40, jak również nie zo-
zatem systemem, który znakomicie jest możliwe dzięki zasadzie prze- stała naruszona zasada przeciętnie
sprawdza się w przypadku pracowni- ciętnie 5-dniowego tygodnia pracy 5-dniowego tygodnia pracy. Wymiar
ków, którzy pracują od poniedziałku oraz średniotygodniowej 40-godzin- czasu pracy w paz
dzierniku wyno-
do piątku po 8 godzin na dobę. Jed- nej normie czasu pracy. Pracownik si 184 godz., przy 23 dniach pracy
nak to nie wszystko  możliwe jest w żadnym dniu nie świadczył pracy i obowiązkowych 8 dniach wolnych
bowiem jego stosowanie w przypad- więcej niż 8 godzin na dobę, jego od pracy. I te wszystkie wymagania
ku konieczności zorganizowania pra- praca przeciętnie w tygodniu nie zostały spełnione.
cy od poniedziałku do soboty, a nawet
do niedzieli (w połączeniu ze zmiano- System podstawowy + praca przy pracy zmianowej. Powoduje, że
wą organizacją czasu pracy daje moż- zmianowa pracownik musi mieć w okresie roz-
liwość zapewnienia pracy przez 24 go- Podstawowy system czasu pracy może liczeniowym więcej takich zwykłych
dziny na dobę  patrz: niżej). Trzeba być również stosowany w połączeniu dni wolnych, co z kolei sprawia, że
tylko pamiętać, żeby każdy z pracow- ze zmianową organizacją czasu pracy, prawie zawsze nie będzie w stanie
ników w każdym tygodniu pracy miał co zdaje egzamin przede wszystkim wypracować pełnego wymiaru czasu
zapewniony odpoczynek tygodniowy. w organizacjach czasu pracy, które pracy. Skutki tego poniesie oczywi-
muszą zapewnić pracę pracowników ście pracodawca, ponieważ za niedo-
Możliwa praca przez więcej niż przez więcej niż 8 godzin na dobę (np. pracowany wymiar i tak będzie mu-
5 dni w tygodniu... funkcjonowanie sklepu przez 12 lub siał pracownikowi zapłacić.
System ten daje również możliwość 24 godz. na dobę). Taki system może Na szczęście z pomocą pracodawcom
planowania pracy poszczególnych być zatem, w niektórych przypad- przyszedł już nie pierwszy raz Sąd
pracowników na więcej niż 5 dni kach, alternatywą dla systemu pracy Najwyższy, który stwierdził, że dla
w tygodniu. Jest to możliwe dzięki w ruchu ciągłym. pracowników pracujących w systemie
zasadzie przeciętnie 5-dniowego ty- trzyzmianowej organizacji pracy, na
godnia pracy. Zgodnie z nią tydzień Jak udzielić dnia wolnego trzeciej zmianie dzień wolny to 24 go-
pracy powinien obejmować prze- od pracy, żeby nie stracić? dziny liczone po zakończeniu trzeciej
ciętnie 5 dni pracy, a co za tym idzie Z punktu widzenia przygotowania zmiany (uchwała z 10 lutego 1994 r.,
 w niektóre tygodnie pracownik harmonogramów ważne jest okre- I PZP 49/93, OSNC 1994/7 8/143).
może mieć zaplanowaną pracę na 6 ślenie, czym jest dzień wolny od pra-
dni, byleby w pozostałych tygodniach cy. Ponieważ Kodeks pracy tego nie Przykład:
liczba dni pracy była mniejsza, tak by definiuje, jak zwykle w takich sytu- Pracodawca, którego zakład pracy
na przestrzeni danego okresu rozli- acjach są różne interpretacje. działa 24 godziny na dobę, stworzył
czeniowego nie pracował więcej niż Zarówno Ministerstwo Pracy, jak i dla pracownika na paz
dziernik nastę-
przeciętnie 5 dni w tygodniu. Państwowa Inspekcja Pracy zgod- pujący harmonogram czasu pracy:
2
Ty pytasz my odpowiadamy PRAWO PRACY
w pytaniach i odpowiedziach
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Czytaj Nas.