Formacje
oparte na ciągu liczb Fibonacciego
www.efixpolska.com 1
Spis treści
Wstęp...................................................................................................................................................3
Formacja A-B-C-D..............................................................................................................................3
Formacja motyla..................................................................................................................................6
Formacja Gartley'a...............................................................................................................................8
Formacja three-drive...........................................................................................................................11
www.efixpolska.com 2
 EFIX Polska oddał do dyspozycji swoich klientów nowe narzędzie o nazwie Autochartist"!,
które ułatwia automatyczne wyszukiwanie formacji Fibonacciego na wykresach cenowych. Trudne i
czasochłonne dotychczas zadanie zostało teraz znacznie uproszczone. Oprogramowanie samo
generuje potencjalne sygnały kupna bądz
sprzedaży. Formacje oparte na współczynnikach
Fibonacciego stały się zatem kolejnym narzędziem do wyszukiwania okazji inwestycyjnych, które
może zostać wykorzystane przez inwestorów. Aby dowiedzieć się więcej o aplikacji Autochartist"!
kliknij tutaj. Poniżej prezentujemy metodologie budowy i stosowania formacji opartych na
współczynnikach Fibonacciego.
Ciąg liczb Fibonacciego odkrył włoski matematyk żyjący w XIII wieku. Ciąg ten składa się z liczb,
z których każda następna jest sumą dwóch poprzednich. Pierwsze wyrazy tego ciągu wyglądają na-
stępująco: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597...
Od samych liczb, zdecydowanie ważniejsze są tzw. proporcje Fibonacciego, które powstają w wyni-
ku przeprowadzenia różnych operacji matematycznych na poszczególnych elementach ciągu.
I tak np. podzielenie dowolnej liczby ciągu (wyższej od 3) przez liczbę ją poprzedzającą pozwala
nam na uzyskanie wyniku zbliżonego do 1,618, który zwany jest złotą proporcją. Z drugiej strony
podzielenie każdej z liczb większej od 5 przez kolejną liczbę ciągu daje wynik oscylujący w pobliżu
0,618, który zapewne znany jest inwestorom stosującym tzw. zniesienia Fibonacciego. Podstawowe
współczynniki wykorzystywane w formacjach tworzonych w oparciu o ciąg liczb Fibonacciego to:
0.382, 0.618, 0.786, 1, 1.272, 1.618
Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.
Formacja ABCD
Formacja ABCD pokazuje zmiany kierunku trendu, występującego po czterech kolejnych punktach
zwrotnych. Na wykresie obrazowane jest to w postaci ostrego zygzaka.
Formacja ta może być wykorzystywana równie skutecznie zarówno przez daytraderów jak i graczy
pozycyjnych czy długoterminowych. Działa ona w każdym interwale czasowym. Największe praw-
dopodobieństwo otwarcia zyskownej transakcji występuje przy otwieraniu pozycji po wypełnieniu
się całej formacji (czyli po zawróceniu rynku w punkcie D).
Formacja ABCD znacząca poprawia swoją skuteczność w połączeniu z innymi narzędziami analizy
technicznej.
Jak wyszukać formację na wykresie? Każdy punkt zwrotu (A, B, C i D) reprezentuje wyraz
ny, od-
rębny szczyt lub dołek na wykresie. Punkty te ograniczają trzy kolejne trendy czy po prostu zmiany
notowań, determinując trzy  nogi formacji. Pierwsza z nich to AB, druga BC, a trzecia CD.
www.efixpolska.com 3
Reguły opisujące modelową wzrostową formację ABCD.
1. Punkt A jest wyraz
nym szczytem, a punkt B wyraz
nym dołkiem. Pomiędzy nimi nie może
być innych maksimów ani minimów.
2. Punkt C musi leżeć poniżej punktu A. Podczas ruchu od B do C nie może być innych punk-
tów powyżej C ani poniżej B;
W klasycznej formacji ABCD punkt C powinien znajdować się w okolicach 61,8% lub
78,2% zniesienia ruchu AB;
Podczas trendów, odcinek BC może liczyć tylko 38,2% lub 50% długości odcinka AB.
3. Punkt D musi znajdowac się poniżej punktu B (rynek osiąga kolejne minimum na wykresie).
Podczas ruchu od C do D nie może być innych punktów powyżej C ani poniżej D;
Odcinek CD może być równy odcinkowi AB (typ AB=CD);
Odcinek CD może wynosić 127,2% lub 161,8% długości odcinka BC (typ klasycznej forma-
cji ABCD);
Odcinek CD może liczyć 127,2% lub 161,8% długości odcinka AB (typ wydłużonej forma-
cji ABCD)
4. Dodatkowe potwierdzenie formacji ABCD występuje ze względu na proporcje czasowe
tworzenia odcinka CD względem AB. Czas, w jakim formował się odcinek CD powinien li-
czyć między 61,8% a 161,8% czasu, w jakim powstawał odcinek AB.
www.efixpolska.com 4
Reguły opisujące modelową spadkową formację ABCD.
1. Punkt A jest wyraz
nym dołkiem, a punkt B wyraz
nym szczytem. Pomiędzy nimi nie
może być innych maksimów ani minimów.
2. Punkt C musi leżeć powyżej punktu A. Podczas ruchu od B do C nie może być innych
punktów poniżej C ani powyżej B;
W klasycznej formacji ABCD punkt C powinien znajdować się w okolicach 61,8% lub
78,2% zniesienia ruchu AB;
Podczas trendów, odcinek BC może liczyć tylko 38,2% lub 50% długości odcinka AB.
3. Punkt D musi znajdowac się powyżej punktu B (rynek osiąga kolejne minimum na wy-
kresie). Podczas ruchu od C do D nie może być innych punktów powyżej D ani poniżej
C;
Odcinek CD może być równy odcinkowi AB (typ AB=CD);
Odcinek CD może wynosić 127,2% lub 161,8% długości odcinka BC (typ klasycznej for-
macji ABCD);
Odcinek CD może liczyć 127,2% lub 161,8% długości odcinka AB (typ wydłużonej for-
macji ABCD).
4. Dodatkowe potwierdzenie formacji ABCD występuje ze względu na proporcje czasowe
tworzenia odcinka CD względem AB. Czas, w jakim formował się odcinek CD powinien
liczyć między 61,8% a 161,8% czasu, w jakim powstawał odcinek AB.
www.efixpolska.com 5
Formacja motyla
Formacja motyla zbliżona jest wyglądem do formacji ABCD, z tym, że jest poprzedzona przez wy-
raz
ny ruch w punkcie X. Na wykresie przypomina literę W bądz
M. Formacja zwykle znajduje się
w okolicach ważnych technicznie maksimów lub minimów. Wykorzystuje zbieżności wydłużeń Fi-
bonacciego, które zwiększają skuteczność w rozpoznawaniu potencjalnych zmian w bieżących tren-
dach.
Jak wyszukać formację na wykresie? Formacja motyla jest podobna do formacji Gartley'a. Obie
przypominają kształtem litery W bądz
M. Różnica polega na tym, gdzie leży punkt D w relacji do
punktu X. Formacja motyla wypełnia się w miejscu zbiegnięcia się dwóch osobnych wydłużeń Fi-
bonacciego (D leży powyżej X). W formacji Gartley'a punkt D leży poniżej punktu początkowego
X. W obu przypadkach istotna jest symetria. Jej oś tworzy pionowa prosta poprowadzona przez
punkt B.
Reguły opisujące modelową formację motyla.
1. Ruch AD powinien liczyć 127,2% lub 161,8% długości XA. Punkt D musi więc znajdować
się poniżej punktu X w formacji spadkowej, lub poniżej w formacji wzrostowej.
2. W obrębie formacji motyla musi występować formacja ABCD
3. Dodatkowym potwierdzeniem jest wielkość trójkątów wyznaczonych przez punkty XAB i
BCD. Powinny być sobie równe. Ewentualnie, potwierdzenie formacji można uzyskać gdy
trójkąt BCD ma około 61,8% lub 161,8% wysokości trójkąta XAB.
4. Jeśli ruch AD wykracza ponad 161,8% ruchu XA formacja motyka zostaje zanegowana
www.efixpolska.com 6
www.efixpolska.com 7
Formacja Gartley'a
Formacje Gartley a po raz pierwszy opisane zostały przez tradera H.M. Gartley'a w książce  Profits
in the Stock Market . Na wykresie przypominają wyglądem literę  W (formacja spadkowa) lub M
(formacja wzrostowa). Składa się z czterech następujących po sobie ruchów cenowych. Składa się z
formacji ABCD, ale poprzedzona jest przez istotne ekstremum w punkcie X. Spadkowa formacja
Gartley'a może dobrze wskazywać, gdzie i kiedy należy otworzyć krótką pozycję lub kiedy zamknąć
pozycję długą. Natomiast wzrostowa formacja Gartley'a wyznacza poziom, przy którym warto
otworzyć długą pozycję lub kiedy zamknąć krótką pozycję.
Formacja Gartley'a wykorzystuje zarówno zniesienia jak i wydłużenia Fibonacciego, które są
zbieżne w punkcie D:
www.efixpolska.com 8
 Wzrostowa formacja sugeruje potencjalnie silniejszy poziom wsparcia, co niesie za sobą wyższe
prawdopodobieństwo zwrotu na rynku. Idealnie, odcinek XA powinien być zgodny z ogólnym
trendem. Ruch z A do D zwykle jest krótkoterminową korektą w głównym trendzie.
 Spadkowa formacja sugeruje potencjalnie silniejszy poziom oporu, co niesie za sobą wyższe
prawdopodobieństwo zwrotu na rynku. Wzorcowa sytuacja ma miejsce, gdy odcinek XA
idealnie oddaje kierunek głównego trendu, natomiast odcinek AD jest krótkoterminową korektą
trendu spadkowego.
Jak można znalez
ć formacje Gartley'a na wykresie cenowym? Każdy punkt (X, A, B, C oraz D)
powinien reprezentować istotne maksimum lub minimum. Punkty definiują cztery następujące po
sobie ruchy cenowe, co tworzy kolejne  nogi formacji nazwane odpowiednio nogami: XA, AB, BC
oraz CD.
Reguły opisujące modelową wzrostową formację Gartley'a:
1. Ruch w dół z punktu A do D wzorcowo powinien stanowić 61,8% lub 78,6% zniesieniem
odcinka XA
Uwaga: musi zostać zaobserwowana formacja ABCD podczas ruchu z A do D
2. Odcinki XA oraz AD powinny być w odpowiedniej proporcji w czasie.
Czas trwania ruchu od punktu A do D powinien stanowić od 61,8% do 161,8% odcinka
XA
3. W niektórych przypadkach, formacja ABCD może stanowić 100% odcinka XA (podwójne
dno)
4. Zanegowanie formacji (na przykład, kiedy cena spada dalej niż do poziomu X) oznacza
silny rynek niedz
wiedzia, a więc kontynuację dotychczasowego trendu
Ceny mogą spaść do przynajmniej 127,2% lub 161,8% odcinka XA  możliwe że
utworzy się formacja motyla.
www.efixpolska.com 9
Reguły opisujące modelową spadkową formację Gartley'a:
1. Ruch w górę z punktu A do D wzorcowo powinien stanowić 61,8% lub 78,2% odcinka XA
Uwaga: musi zostać zaobserwowana formacja ABCD podczas ruchu z A do D
2. Odcinki XA oraz AD powinny być w odpowiedniej proporcji w czasie.
Czas trwania ruchu od punktu A do D typowo powinien stanowić od 61,8% do 161,8%
odcinka XA
3. W niektórych przypadkach, formacja ABCD może stanowić 100% odcinka XA (podwójny
szczyt)
4. Zanegowanie formacji (na przykład, kiedy cena rośnie dalej niż do poziomu X) oznacza
silny rynek byka, a więc kontynuację dotychczasowego trendu
Ceny mogą wzrosnąć do przynajmniej 127,2% lub 161,8% odcinka XA  możliwe że
utworzy się formacja motyla.
www.efixpolska.com 10
Formacja three-drive
Formacje three-drive sugerują możliwe odwrócenie rynku. Występują niezbyt często, najważniejsza
jest w nich symetryczność cen i czasu. Mimo sporadycznego występowania są łatwymi do
zidentyfikowania. Uformowana jest przez trzy następujące po sobie symetryczne dołki bądz
górki.
Zawiera dwie nachodzące na siebie formacje ABCD, a także formację motyla. Formacja three-drive
pokazuje kulminacyjny punkt głównego trendu, gdzie może nastąpić znaczna korekta. Zanegowanie
formacji może stanowić silny sygnał kontynuacji dotychczasowego trendu. Inwestorzy powinni
pamiętać, że formacja three-drive jest mniej powszechna niż formacja motyla czy też formacja
Gartley'a (szczególnie w dłuższym oknie czasowym).
Reguły opisujące modelową formację three-drive:
www.efixpolska.com 11
1. Najważniejsza jest symetria
2. Ruch 2 oraz 3 powinny być 127,2% lub 161,8% wydłużeniem zniesień A i C
3. Zniesienia A i C powinny stanowić 61,8% lub 78,6% poprzedniego ruchu
dla rynku z bardzo wyraz
nym trendem zniesienia te mogą wynosić 38,2% lub 50%
4. Czas trwania zniesień A i C powinny być symetryczne. Identycznie jest w przypadku
wydłużeń.
5. Duża luka cenowa w dowolnym momencie czasu może być znakiem, że formacja jest
zanegowana. Inwestorzy powinny poczekać na wyraz
ny sygnał, że osiągnięcie ekstremum
jest nadal możliwe.
www.efixpolska.com 12